Kalp krizi belirtileri, tedavisi ve korunma yolları hakkında geniş bir rehber. Depresyon hakkındaki yazılarım için : depresyontedavisi.net

1. Ani kalp krizi, günümüzde 75 yaş altı
ölümlerin en önemli sebebidir. Kalp krizi (miyokard enfarktüsü),
Avrupa’da 75 yaş altı ölümlerin kadınlarda %45, erkeklerde %38'ine tek
başına neden olur.​¹​Dünya'da da tüm ölümlerin en sık nedeni
kardiyovasküler hastalıklardır. Bu sebeple insanların ani kalp krizi
belirtileri hakkında bilgili olması gerekmektedir.
Kalp Krizi Nedir? Kalp Krizi Nedenleri
Nelerdir?
Ani kalp krizi, kalbi besleyen damarlardaki tıkanıklıklar sebebiyle olur.
Vücudumuzda her organın olduğu gibi kalbinde beslenmesi gerekir. Kalp
bu beslenmeyi içinde bulunan kandan değil, kendisi için kan sağlayan
damarlar aracılığıyla sağlar. Bu damarlara koroner damarlar denir.
Koroner damarların tıkanıklığı ile beraber bazı faktörlerin bir arada
bulunması ani kalp krizine sebep olur.
Kalbin beslenmesini sağlayan koroner arterlerde oluşan tıkanıklık
sonucu kalp ihtiyaç duyduğu oksijeni alamaz. Bunun sonucunda kalp
hücreleri ölmeye başlar. Eğer damarda oluşan tıkanıklık, tıbbi müdahale
veya kendiliğinden geçerse kalp hücreleri ölmeden kurtulabilir. Kalp
hücrelerinin kurtulması için erken müdahale şarttır.
Kalp krizi nedenleri arasında​tütün kullanımını​​ilk sıraya koyabiliriz.
Küresel Tütün Araştırması (2012) sonuçlarına göre ülkemizde erkeklerin
yüzde 41.5'i , kadınların yüzde 13.1'i tütün kullanmaktadır. Tüm ülke
nüfusuna baktığımızda 14.8 milyon kişi tütün kullanmaktadır. Ayrıca
tütüne maruz kalan ancak tütün kullanmayan, pasif içici olarak yaşayan
insanlar bu rakamlara dahil değildir.
MİYOKARD ENFARKTÜSÜ NEDENLERİ

2. Her türlü tütün ürünü kalp krizi için risk oluşturmaktadır. Ülkemizde
kullanım sıklığı çok fazla olduğu için sigara bunların başında gelir. Ancak
kalp krizi ​nargile​kullanımı ile de tetiklenebilir. Etik sebeplerden dolayı
sigara ve nargile ile ilgili karşılaştırmalı bir araştırma söz konusu değildir.
Nargile de sigara kadar sağlığa zararlıdır ve kalp krizi için bir risk
faktörüdür.
Yetersiz fiziksel​​​aktivite​​, ani kalp krizi için bir diğer risk faktörüdür.
Öncelikle yetersiz fiziksel aktivite derken neyi kastediyoruz ona bakalım.
Yetersiz fiziksel aktivite, haftada en az beş gün 30 dakika hafif-orta
fiziksel aktivite veya haftada en az üç gün 20 dakika ağır fiziksel
aktiviteden daha az olan fiziksel aktivitedir. Yetersiz fiziksel aktiviteye
sahip olan kişiler, haftanın en az beş günü 30 dakika fiziksel aktivitede
bulunan kişilere göre yüzde 30 daha fazla mortalite (ölüm) riskine
sahiptir​²​. Anlayacağınız ölüm oranının yüzde 30 gibi yüksek bir oranda
azaltılması için sadece fiziksel aktivitede bulunmak yeterli olacaktır.
Ayrıca fiziksel aktivite, bir diğer risk faktörü olan kontrolsüz kilo ve
obezitenin dengelenmesi konusunda büyük bir öneme sahiptir.
Alkol kullanımı,​​​kalp krizi için bir diğer risk faktörüdür. 2012 yılında tüm
dünyada 3.3 milyon kişi alkol kullanımı nedeniyle hayatını kaybetmiştir.
Bu ölümlerin neredeyse yüzde 50'sinin sebebi kalp ve damar
hastalıklarıdır. Alkol kullanımı kalp krizinin yanı sıra felç riskini de arttırır.
Ülkemizde ve tüm dünyada alkol kullanım yaşı ​11 yaşına​kadar
düşmüştür. Alkol kullanımı ile ilgili farklı bir görüş ise günde bir kadeh
kırmızı şarap içmenin kalp ve damar sağlığı açısından olumlu etkilerinin
olduğudur.
OBEZİTE ve HİPERTANSİYON
Obezite, ​​ani kalp krizi için en önemli risk faktörlerinden birisidir. Dünya
Sağlık Örgütü verilerine göre,Türkiye’deki kadınların 2016’da yüzde
39,2’si obez; yüzde 69,3’ü şişman ve fazla kilolu grubunda sınıflandırıldı.
Türkiye’deki erkeklerin iseyüzde 24,4 obez ve yüzde 64 fazla kilolu
olarak belirlendi. Genel olarak baktığımızda sokakta gördüğümüz her 3
kişiden biri obez, biri fazla kilolu, biri sağlıklı kilo aralığında. Dünya
Sağlık Örgütü verilerine göre, obezite Avrupa’daki yetişkinlerde Tip 2
Diyabetin %80’inden, iskemik kalp hastalıklarının(​kalp krizi​vb.)

3. %35’inden ve hipertansiyonun %55’inden sorumludur ve her yıl 1
milyondan fazla ölüme neden olmaktadır. Burada belirtmem gereken bir
konu var. Tüm dünyadaki ölümlerin en başında İskemik Kalp Hastalıkları
gelmektedir. Obezite bu hastalıkların önemi bir nedenidir.
Hipertansiyon, ​​2012 yılında tüm dünya genelinde 9.9 milyon kişinin
hipertansiyon nedeniyle hayatını kaybettiği saptanmıştır.
Hipertansiyonun sebep olduğu en önemli hastalıklar kalp ve damar
hastalıklarıdır. Bunlar içinde ölüm oranı en yüksek olan ani kalp krizidir.
Hipertansiyon söz konusu olduğunda ülkemizdeki rakamlar iç karartıcı
seviyede. Oysa ki halk sağlığına verilecek önem sayesinde
hipertansiyon sıklığı azaltılabilir. Fiziksel aktivite ve kilo kaybı sayesinde
hipertansiyonun ilaçsız tedavisi bile mümkündür!
DİYABET VE KOLESTEROL
Diyabet, ​​miyokard enfarktüsü için bir diğer risk faktörüdür. Tip 1 ve Tip 2
diyabetlilerde kardiyovasküler mortalite riski normal popülasyona göre
fazladır. Öyle ki diyabetli ölümlerinin yüzde 60'ından kalp ve damar
hastalıkları sorumludur. Diyabet, hızla artan bir hastalık olması
yönünden de dikkatle izlenilmesi gereken bir hastalıktır. Türkiye Diyabet,
Hipertansiyon, Obezite ve Endokrinolojik Hastalıklar Prevalans
Çalışması'na göre 1998-2010 yılları arasındaki 12 yıllık bir süreçte
Türkiye'deki diyabet sıklığı tam iki kat artmıştır!
Yüksek Kan Kolesterolü, ​​aksini iddia eden bilim adamlarına karşı bir
risk faktörü olarak değerlendirilir. Yapılan bilimsel araştırmalarda yüksek
kan kolesterolünün kalp krizi ve inme gibi hastalıkların sıklığını büyük
oranlarda arttırdığını kanıtlamıştır. Yine de ​Canan Karatay​gibi bu
görüşün aksine yüksek kan kolesterolünün bir risk oluşturmadığını
savunan yerli yabancı bilim insanları da mevcuttur. Bu araştırmaların ilaç
şirketleri tarafından desteklendiğini iddia ederler. Çünkü birçok bilimsel
makale yüksek kan kolesterolü için ilaç kullanımını önermektedir.
Ayrıca yaş, cinsiyet, şehirleşme gibi faktörler ani kalp krizi için risk
faktörü olarak gösterilmektedir.
RİSK ALTINDAKİ KİŞİLER
● Fazla kilolu, obez kişiler
● Hipertansiyon hastaları

4. ● Sigara kullananlar
● Hareketsiz yaşantısı olanlar
● Daha önce kalp krizi geçirmiş kişiler
● Diyabet hastaları
● Stresli hayat tarzı olanlar
● Erkek bireyler
● Kan kolesterol seviyesi yüksek olan kişiler
● Oral kontraseptif kullanımı
● Ailesinde myokard enfarktüsü öyküsü olan kişiler
Kalp Krizinin Belirtileri
[caption id="attachment_1574" align="alignnone" width="300"]
kalp krizi belirtileri[/caption]
Kalp krizi belirtileri, karakteristik​göğüs ağrısı​şeklinde olabileceği gibi
başka şekillerde de kendini gösterebilir. Tipik göğüs ağrısı(kalp ağrısı)
baskı şeklindedir. Batıcı tarzda göğüs ağrısından ayırt edilmesi gerekir.
Göğüste tam olarak lokalize edilemeyen, baskı tarzında göğüs ağrısı
hemen hemen her zaman kalp krizini düşündürür. Ağrının yayılımı da
kalp krizi belirtileri açısından önemlidir. Yaygın olarak ağrı, sol kola
yayılır. Ancak alt çene ile göbek deliği arasında herhangi bir bölgeye
yayılabilir.
Ani kalp krizi belirtisi olarak göğüs ağrısı her ne kadar önemli olsa da
tüm hastalarda bulunmayabilir. Bunun yerine bir karın ağrısı veya daha
az sıklıkla olmakla beraber sırt ağrısı olarak kendisini gösterebilir. Ancak
bu belirtiler göğüs ağrısına kıyasla çok daha nadir görülür. Bunlarla
beraber mide bulantısı kalp krizi sırasında görülebilir.

5. Erkeklerde kalp krizi belirtileri ve kadınlarda kalp krizi belirtileri farklılık
göstermezler. Belirtiler cinsiyete göre değil de kişiden kişiye daha çok
farklılık gösterebilir.
Kalp krizi belirtileri, 20 dakikadan uzun sürer ve ​kendiliğinden geçmez​.
Eğer kendiliğinden geçen bir göğüs ağrınız varsa büyük olasılıkla kalp
krizi nedeniyle değildir. Ancak yine de her göğüs ağrısı doktor
kontrolünden geçmek için bir sebeptir.
Kalp krizi öncesi belirtiler: ​​Kalp krizinden önce gerçekleşen ve kalp
krizini haber veren herhangi bir belirti belirlenmemiştir.
Erkekler İçin Kardiyovasküler Risk
Hesaplama
Türkiye Kardiyoloji Derneğinin hasta bilgilendirme platformu olan
kardiyobil'den kendi kalp krizi riskinizi hesaplayabilirsiniz. Tablo sadece
erkekler içindir ve risk hesaplayabilmeniz için bazı değerlerini bilmeniz
gerekir. Risk hesaplayabilmek için; LDL (“kötü”) kolesterol, tansiyon,
HDL (''iyi'') kolesterol değerlerinizi bilmeniz gerekir. Ayrıca diyabet
hastalarının sadece üçte biri diyabet hastası olduğunu bildiği için diyabet
hastası olup olmamanızı da kontrol ettirmenizi öneririm.
Miyokard Enfarktüsü Tanısı
EKG (Elektrokardiyografi):​​Tanı için ilk başvurulması gereken
yöntemdir. Ülkemizde EKG çok kolay ulaşılabilen bir tanı yöntemidir ve
her acil serviste bulunur. Myokard enfarktüsü tanısında ilk on dakika
içerisinde çekilen bir EKG'nin mortalite üzerine olumlu etkisi
gösterilmiştir. Esas olarak elektrotlar yardımıyla kalbin elektiriksel
haritasının çıkarılmasıdır.
Anjiyo (Koroner Anjiografi): ​​Koroner anjiografi, myokard enfarktüsü
tanısı için altın standarttır. Aynı zamanda tedavi içinde kullanılır.
Uzmanın uygun gördüğü bir damardan girilir ve kalp damarları çeşitli
yöntemlerle görüntülenir. Böylece uzman damarda tıkanıklık olduğunu
görür ve belirtilerin bu tıkanıklıktan kaynaklandığını anlar. Aynı zamanda

6. hem tanı hem tedavi imkanı sunar. Anjiyo, tanı için ilk sırada yer almaz.
Tanı koymanın zor olduğu durumlarda başvurulur.
EKO (Ekokardiyografi): ​​Kalp ultrasonu olarak da bilinir. Miyokard
enfarktüsü tanısında kullanımı oldukça sınırlıdır. Neredeyse hiç
kullanılmaz diyebiliriz. Daha çok enfarktüs sonrasında oluşan
komplikasyonlar için kullanılır. Kalp kasının kasılma özelliklerini ve kalp
kapakçıklarını çok iyi gösterir.
Sintigrafi: ​​Sintigrafi de miyokard enfarktüsü tanısında çok yeri olmayan
bir tanı aracıdır. Tanı koymanın çok zor olduğu durumlarda
başvurulabilir.
Anjiyo Nedir?
Anjio, kalp krizi tanı ve tedavisinde kullanılan bir yöntemdir. Uzman
doktor tarafından belirlenen, hasta için uygun olan bir damardan giriş
yapılır. Damarlar içinden ilerleyerek kalbe ulaşılır. Kalbi besleyen
damarlar olan koroner damarlar grafi aracılığıyla görüntülenir. Böylece
kalbi besleyen damarlardaki tıkanıklıklar belirlenir. Aynı zamanda anjio
ile damar stent takılabilir. Böylece hastanın tedavisi de yapılmış olur.
Kalp Krizi Tedavisi
Miyokard enfarktüsü tedavisi, tüm doktorlar tarafından yapılabilir. Acil bir
durum olması nedeniyle bu görev genellikle acil servis doktorlarına
düşer. Tedavi, oldukça hızlı başlamalıdır. Tanı konar konmaz tedavi
edilmesi gereken bir durumdur MI. Bazı çevreler tarafından tanı
konulmadan-şüphe edildiğinde tedavisine başlanması önerilmektedir.
Miyokard infarktüsü tedavisinde ilk kullanılan ilaçlar ​ASPİRİN​​ve ​dil altı
nitratlar​​dır. ​(Bu tedavi kesinlikle bir doktor tarafından
gerçekleştirilmelidir. Şüphe duyduğunuz durumlarda doktorunuza
danışın)​​​Tedavi başlangıcında hastaya aspirin çiğnetilir ve dil altı nitrat
verilir. Tedavinin ilerleyen sürecinde hastaya aspirin ile benzer etkilere
sahip bir ek ilaç daha verilir. Ancak bunların hiçbiri ​esas tedavi​değildir.
Miyokard infarktüsünün kesin tedavisi ​ANJİYO​'dur. Eğer 2 saat
içerisinde hastaya anjio yapacak bir merkez varsa hasta vakit
kaybetmeden sevk edilir. Hastanın anjiyo yapılma süresi 2 saatten daha
uzun sürecekse hastaya FİBRİNOLİTİK tedavi başlanır. Her ne kadar

7. fibrinolitik tedavi uygulanmış olsa da hasta kontrol için ilerleyen süreçte
anjiyo için değerlendirilmelidir. Fibrinolitik tedavi uygulanan hastalara 24
saat içerisinde anjiyo uygulanması önerilmektedir.
Kalp Krizinden Korunma Yolları
Miyokard infarktüsünden korunma yolları, esas olarak nedenleri ve
riskleri azaltmaktır. Bunların en başına sigara ve kilo kontrolü gelir. Türk
Kardiyoloji Derneği'nin yayınlamış olduğu Avrupa Klinik Uygulamada
Kardiyovasküler Hastalıklardan Korunma Kılavuzu'nda, tüm
kardiyovasküler hastalıklardan korunmak için aşağıdaki öneriler
sunuluyor :
● Sigara içilmemeli
● Sağlıklı yiyecekler seçilmeli
● Fiziksel etkinlik: günde 30 dakika orta dereceli etkinlik
● BKI (beden kitle indeksi) <25 kg/m2 ve abdominal obeziteden
kaçınılmalı
● KB <140/90 mmHg
● Total kolesterol <5 mmol/L (yaklaşık 190 mg/dL)
● LDL kolesterolü <3 mmol/L (yaklaşık 115 mg/dL)
● Kan glukozu(şekeri) <6 mmol/L (yaklaşık 110 mg/dL)
Kaynaklar
1-Avrupa Klinik Uygulamada Kardiyovasküler Hastalıklardan Korunma Kılavuzu: Özet. Turk
Kardiyol Dern Ars. 2008; 36(1): 153-192
2-Third Universal Definition of Myocardial Infarction. Turk Kardiyol Dern Ars. 2013; 41(3):
129-145
3-ESC Guidelines for the management of acute myocardial infarction in patients presenting
with ST-segment elevation. Turk Kardiyol Dern Ars. 2013; 41(3): 1-51
Majör depresyon hastalığı hakkında bloguma göz atabilirsiniz.1
1
"Depresyon Tedavisi Rehberi - Bilim ve ''DENEYİM''." ​https://depresyontedavisi.net/​. Erişim tarihi: 3
Ara. 2018.