1. ΔΙΑΤΡΟΦΗ
5ο Γενικό Λύκειο
Πετρούπολης
Σχολική Εφημερίδα – Αριθμός φύλλου 1 – Οκτώβρης
2013
Τροφές και τρόφιμα
Ως τρόφιμο ορίζεται γενικά
κάθε ουσία οργανική ή
ανόργανη που κρίνεται
απαραίτητη για τη διατροφή
του ανθρώπου. Υπό την
ευρύτερη έννοια τα τρόφιμα
ίσως να ταυτίζονται με
τις τροφές, επειδή ομοίως
νοούνται οι θρεπτικές ύλες
με θερμική αξία (όπως
υδατάνθρακες, πρωτεΐνες,
λιπαρές ουσίες), αλλά και
ακόμα όσες δεν έχουν
θερμική αξία που όμως
κρίνονται απαραίτητες για
την ανάπτυξη και την
επιβίωσή του ανθρώπου,
όπως οι βιταμίνες, τα
ανόργανα άλατα και πολύ
περισσότερο
το οξυγόνο της ατμόσφαιρα
ς και το νερό. Αρχικά οι δύο
όροι "τροφές" και "τρόφιμα"
χρησιμοποιούνται ιδιαίτερα
προκειμένου να δηλώσουν
όλες εκείνες τις ουσίες που
διασπώνται στον
ανθρώπινο οργανισμό
προκειμένου να του
εξασφαλίσουν ενέργεια αλλ
ά και δομικό υλικό (σε
νεαρή ηλικία), είτε για
επιδιόρθωση βιολογικής
φθοράς είτε ακόμη και για
την ανάπτυξη
απαραίτητων ενζύμων.
Και όμως οι έννοιες "τροφή"
και "τρόφιμο" δεν είναι
απόλυτα ταυτόσημες.
Σχεδόν το σύνολο της
παραγωγής τροφής για τον
άνθρωπο εδώ και πολλούς
αιώνες εξασφαλίζεται από
τεχνικές εκμετάλλευσης της
γης και της κτηνοτροφίας.
Συνεπώς τα τρόφιμα
αποτελούν τα
προϊόντα αυτών των
τεχνικών
της γεωργίας, κτηνοτροφίας,
αλιείας, μελισσοκομίας κ.λπ.
Τα προϊόντα αυτά
συνηθέστερα υφίστανται
διάφορες κατεργασίες
(βιοτεχνικές ή βιομηχανικές
μετατροπές) για διάφορους
λόγους π.χ. συντήρησης,
αποθήκευσης, μεταφοράς ή
και διαχείρισης, πριν αυτά
μετατραπούν σε τροφές
άμεσης κατανάλωσης.
Συνεπώς στην έννοια
τρόφιμα υπεισέρχεται η
έννοια της επεξεργασίας.
Διάκριση τροφίμων:
Γενικά για τα χιλιάδες είδη
τροφίμων που καταναλώνει
σήμερα ο άνθρωπος έχουν
προταθεί διάφορα
συστήματα ταξινόμησης.
Έτσι τα τρόφιμα
διακρίνονται κυρίως σε δύο
κύριες κατηγορίες: στα

2. "φυτικής προέλευσης", που
διακρίνονται επιμέρους
ανάλογα του είδους τους ή
της ανατομίας τους (καρποί,
φύλλα, κόνδυλοι κ.λπ.) και
είδη μεταφορών οι οποίες
και είναι:
Σιτηρά και προϊόντα αυτών
Αμυλούχες ρίζες
"ζωικής προέλευσης",
που διακρίνονται
επιμέρους ανάλογα της
ταξινόμησής τους (ψάρια,
πουλερικά κ.λπ.), η με
βάση τους εδώδιμους
ιστούς. προϊόντα (συκώτι,
μύες, αυγά, γάλα κ.λπ.).
Φρούτα και λαχανικά
Άλλη
διαδεδομένη
ταξινόμηση
τροφίμων
γίνεται ανάλογα με την
επεξεργασία τους και τον
χρόνο διάθεσής των, σε
"νωπά τρόφιμα", που
καταναλώνονται χωρίς
προηγούμενη κατεργασία,
εκτός της διαλογής,
τυποποίησης και
συσκευασίας, και σε
Ποτά.
Διατροφολογία:
Η επιστήμη της διατροφής ή
διατροφολογία είναι
η βιολογική επιστήμη που
μελετά την επίδραση των
βιομορίων και των
ανόργανων συστατικών των
τροφίμων
στο μεταβολισμό και τη
θρέψη των οργανισμών
(διατροφή-θρέψη φυτικών
οργανισμών, διατροφή
ζωικών οργανισμών,
διατροφή ανθρώπου).
"συντηρημένα" τρόφιμα"
που έχουν υποστεί
κατεργασία προκειμένου να
παραταθεί ο χρόνος
διάθεσής των στο εμπόριο
όπως π.χ. τα αποξηραμένα,
τα καπνιστά, τα
κατεψυγμένα, τα
κονσερβοποιημένα, τα
παστά, τα παστεριωμένα
κ.λπ.
Μια τρίτη ακόμη ταξινόμηση
τροφίμων γίνεται με βάση τη
θρεπτική τους αξία σε
πρωτεϊνούχα,
λιπαρά,
υδατανδρανούχα,
ή
ανάλογα της γαστρονομικής
τους αξίας, ή ακόμα και σε
συνδυασμό με τις θερμίδες
εκάστου αυτών.
Γενικά όμως, σήμερα, τα
τρόφιμα διακρίνονται σε
εννέα βασικές κατηγορίες
που καθιερώθηκαν και ως
Όσπρια
Κονσερβοποιημένα φρούτα,
κομπόστες, μαρμελάδες,
σάκχαρα και σιρόπια
Κρέας, ψάρια και αυγά.
Γάλα και γαλακτοκομικά
προϊόντα.
Λίπη και έλαια, και
Με τη διατροφή-θρέψη
φυτικών οργανισμών
ασχολούνται οι (βιολόγοιβοτανολόγοι και
οι γεωπόνοι, με τη
διατροφή-θρέψη ζωικών
οργανισμών ασχολούνται οι
(βιολόγοι-ζωολόγοι και
οι κτηνίατροι, ενώ με τη
διατροφή ανθρώπου
ασχολούνται οι
βιοεπιστήμονες
(βιολόγοι, βιοχημικοί κ.α.),
διατροφολόγοι,
διαιτολόγοι, ιατροί,
νοσηλευτές κ.α.
Η επιστήμη της διατροφής
ως βιολογική επιστήμη δεν
θα πρέπει να συγχέεται
ούτε με
τη διαιτολογία (χορήγηση
διαίτας σε ασθενείς) ούτε με
την επιστήμη των τροφίμων
(χημεία).