جريان تکفيري طالبان در افغانستان و جنایت‌های آنان نویسنده : عبدالمؤمن امینین

1. ‫ششم‬ ‫جلد‬ ‫مقاالت‬ ‫مجموعه‬
‫افغانستان‬ ‫در‬ ‫طالبان‬ ‫تکفيري‬ ‫جريان‬‫جنايت‬ ‫و‬‫آنان‬ ‫های‬
‫امينی‬ ‫عبدالمؤمن‬
‫چکيده‬
‫شکک‬ ‫مبدأ‬ ‫و‬ ‫تفکرات‬ ‫بررسي‬ ‫با‬‫ن‬‫طالبکا‬ ‫تکفيکري‬ ‫کبک‬‫ک‬‫جن‬ ‫جريکان‬ ‫گيري‬
‫ج‬ ‫که‬‫ک‬ ‫اندي‬ ‫کا‬‫ک‬‫ب‬ ‫گروه‬ ‫اين‬ ‫که‬ ‫شد‬ ‫دانسته‬‫ي‬ ‫سکي‬ ‫و‬ ‫گرايانکه‬‫کک‬‫ک‬‫دان‬ ‫و‬
‫سنت‬ ‫با‬ ‫را‬ ‫وهابيت‬ ‫باورهاي‬ ،‫شريعت‬ ‫از‬ ‫ناچي‬‫قبيله‬‫در‬ ‫تونوالي‬ ‫پ‬ ‫اي‬
‫ک‬‫ک‬‫قال‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫آن‬ ‫يانه‬ ‫وح‬ ‫رفتارهايي‬ ‫و‬ ‫زور‬ ‫به‬ ‫توس‬ ‫با‬ ‫و‬ ‫آميخته‬ ‫هم‬
‫آموزه‬.‫نمودند‬ ‫مي‬ ‫ت‬ ‫افغانستان‬ ‫مسلمان‬ ‫مرد‬ ‫بر‬ ‫ديني‬ ‫هاي‬
‫پيک‬ ‫قيق‬ ‫ت‬‫مکدار‬ ‫کيا‬‫ک‬‫تيس‬ ‫و‬ ‫وهکابي‬ ‫عالمکان‬ ‫حضور‬ ‫ينة‬ ‫پي‬ ‫نخست‬ ،‫رو‬
‫کا‬‫ک‬‫ب‬ ‫کتان‬‫ک‬‫پاکس‬ ‫مکرزي‬ ‫نکواحي‬ ‫قبايک‬ ‫ميکان‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫کان‬‫ک‬‫آن‬ ‫توسط‬ ‫مذهبي‬
‫افغانس‬‫شك‬ ‫و‬ ‫خاستگاه‬ ‫واكاوي‬ ‫با‬ ‫سپا‬ ‫و‬ ‫نموده‬ ‫تبيين‬ ‫تان‬‫کر‬‫ک‬‫تفك‬ ‫گيري‬
‫که‬‫ک‬‫برگرفت‬ ‫گکروه‬ ‫اين‬ ‫اعتقادي‬ ‫باورهاي‬ ‫كه‬ ‫گرديد‬ ‫روشن‬ ‫طالبان‬ ‫مذهبي‬
‫تون‬ ‫پ‬ ‫عالمان‬ ‫از‬‫عکواملي‬ ‫و‬ ‫بوده‬ ‫پاكستان‬ ‫مذهبي‬ ‫مدار‬ ‫تكفيري‬ ‫تبار‬
،‫کادي‬‫ک‬‫جه‬ ‫سران‬ ‫ميان‬ ‫در‬ ‫كاردان‬ ‫نيروهاي‬ ‫نبود‬ ،‫ملي‬ ‫امنيت‬ ‫فقدان‬ ‫چون‬
‫انع‬ ‫و‬ ‫ك‬ ‫خ‬ ‫باورهاي‬‫ياف‬‫زمينه‬ ...‫و‬ ‫مذهبي‬ ‫ناپذير‬‫کدايک‬‫ک‬‫پي‬ ‫و‬ ‫ظهور‬ ‫ساز‬
‫حمايت‬ ‫و‬ ‫گرديکده‬ ‫افغانسکتان‬ ‫در‬ ‫گکروه‬ ‫اين‬ ‫اولية‬ ‫هستة‬،‫کالي‬‫ک‬‫م‬ ‫کاي‬‫ک‬‫ه‬
‫مؤثر‬ ‫نقک‬ ‫طالبان‬ ‫گسترش‬ ‫و‬ ‫رشد‬ ‫در‬ ‫آمريكا‬ ‫و‬ ‫عربستان‬ ‫نظامي‬ ‫و‬ ‫سياسي‬
‫اين‬ ‫از‬ .‫است‬ ‫داشته‬‫که‬ ‫شاخ‬ ‫و‬ ‫کد‬‫ک‬‫عقاي‬ ،‫رو‬‫همنکون‬ ،‫طالبکان‬ ‫فكکري‬ ‫هاي‬
‫گروه‬‫در‬ ‫مستقر‬ ‫تكفيري‬ ‫وهابي‬ ‫هاي‬‫سکتي‬ ‫جهان‬ ‫مناطق‬ ‫ديگر‬ ‫و‬ ‫پاكستان‬
،‫فکري‬ ‫جمود‬ ، ‫عق‬ ‫با‬‫و‬ ‫توس‬ ‫ريم‬ ‫ت‬ ،‫نژادي‬ ‫و‬ ‫عقيدتي‬ ‫مخالفان‬ ‫تکفير‬
‫ک‬‫ک‬‫عم‬ ‫و‬ ‫جامعکه‬ ‫در‬ ‫زنکان‬ ‫جايگاه‬ ‫نفي‬ ‫با‬ ‫و‬ ‫بوده‬ ،....‫و‬ ‫استغاثه‬‫کرد‬
‫و‬ ‫تمکدن‬ ‫و‬ ‫فرهنگ‬ ‫با‬ ‫پيگير‬ ‫مبارزه‬ ‫و‬ ‫آنان‬ ‫با‬ ‫اسالمي‬ ‫ضد‬ ‫و‬ ‫بار‬ ‫تيسف‬
‫ب‬ ‫و‬ ‫ور‬ ‫ک‬ ‫در‬ ‫تکنولوژي‬ ‫و‬ ‫علم‬ ‫رشد‬ ‫با‬ ‫مخالفت‬‫و‬ ‫کاني‬‫ک‬‫انس‬ ‫ضد‬ ‫عملکرد‬ ‫ا‬
‫ده‬ ،‫يانه‬ ‫وح‬ ‫رفتار‬‫و‬ ‫بريده‬ ‫سر‬ ‫را‬ ‫تون‬ ‫پ‬ ‫غير‬ ‫اقوا‬ ‫و‬ ‫شيعه‬ ‫ار‬ ‫ه‬ ‫ها‬
‫نس‬ ‫فاجعه‬ ‫خلق‬ ‫با‬ ‫و‬ ،‫نمودند‬ ‫شکنجه‬،‫باميکان‬ ‫و‬ ‫شکريف‬ ‫ار‬ ‫مک‬ ‫در‬ ‫ي‬ ‫ک‬
‫کفيه‬‫ک‬ ‫ت‬‫شيعه‬ ‫و‬ ‫کژادي‬‫نک‬ ‫اي‬‫کترده‬‫گسک‬ ‫کي‬‫ک‬ ‫ك‬‫راه‬ ‫که‬‫بک‬ ‫کتان‬‫افغانسک‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫اي‬
.‫انداختند‬
:‫کليدي‬ ‫واژگان‬‫اا‬ ‫ونوا‬ ،‫تپ‬‫ت‬‫ککيي‬ ،،‫جنايت‬ ،‫طالبان‬،‫لي‬،‫توان‬‫ت‬‫س‬ ‫افغا‬
‫سل‬ ،‫شيعه‬.‫اعوقادي‬ ‫ي‬ ‫مبا‬ ،‫کني‬

2. ‫بر‬ ‫و‬ ‫نقد‬‫ر‬‫جهادی‬ ‫سلفی‬ ‫و‬ ‫وهابی‬ ‫سلفی‬ ‫ديدگاه‬ ‫از‬ ‫تکفير‬ ‫سی‬
‫نژاد‬ ‫فاطمی‬ ‫مجيد‬
‫چکيده‬
‫تيور‬‫مسئله‬‫علما‬ ‫ميان‬ ‫تکفير‬‫ی‬‫است‬ ‫بررسی‬ ‫قاب‬ ‫مرحله‬ ‫سه‬ ‫در‬ ‫وهابی‬:1.‫مرحلکه‬
‫سامان‬ ‫و‬ ‫شروع‬‫زمينه‬ ‫ايجاد‬ ‫و‬ ‫دهی‬‫مسلمان‬ ‫تکفير‬‫توسکط‬ ‫ککه‬ ،‫ها‬«‫ابکن‬‫تيميکه‬»‫و‬
‫پذيرفت‬ ‫صورت‬ ‫شاگردانک‬‫؛‬2.‫مرحله‬‫افراطی‬‫مسلمان‬ ‫تار‬ ‫ک‬ ‫و‬ ‫تکفير‬ ‫در‬ ‫گری‬‫ککه‬ ‫هکا‬
‫توسط‬«‫عبدالوهاب‬ ‫بن‬ ‫مد‬ ‫م‬»‫انجا‬‫داده‬‫شد‬‫؛‬3.‫مرحله‬‫افراطی‬ ‫مواضع‬ ‫از‬ ‫ت‬ ‫بازگ‬-
‫جناي‬ ‫از‬ ‫خود‬ ‫تبرئه‬ ‫برای‬ ‫گری‬‫ت‬‫های‬‫گروه‬‫سه‬ ‫مراح‬ ‫اين‬ ‫تما‬ ‫در‬ .‫وهابی‬ ‫تندرو‬ ‫های‬
‫گانه‬،‫بر‬ ‫ايمان‬ ‫و‬ ‫کفر‬ ‫مالک‬‫درخواست‬‫از‬‫و‬ ‫اموات‬‫بکه‬ ‫توسله‬‫و‬ ‫دارد‬ ‫تيکيکد‬ ‫قبکور‬
‫ضابيه‬ ‫در‬ ‫تفاوت‬‫تکفير‬ ‫مالک‬ ‫بودن‬ ‫مند‬«‫معين‬»‫عبدالوهاب‬ ‫مدبن‬ ‫م‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫آن‬ ‫غير‬ ‫از‬
‫تکفير‬ ‫دادن‬ ‫سرايت‬ ‫با‬«‫ميلق‬»‫بر‬«‫معين‬»‫و‬‫حم‬«‫اصغر‬ ‫کفر‬«‫بر‬«‫اکبر‬ ‫کفر‬»‫باعث‬ ،
‫افراطی‬ ‫تا‬ ‫شد‬‫و‬ ‫برسد‬ ‫خود‬ ‫نهايت‬ ‫به‬ ‫تکفير‬ ‫در‬ ‫گری‬‫جنايت‬‫های‬‫بسياری‬‫آيد‬ ‫بار‬ ‫به‬،
‫علما‬‫ی‬‫دارند‬ ‫تيکيد‬ ‫خداوند‬ ‫حاکميت‬ ‫بر‬ ‫که‬ ‫جهادی‬ ‫سلفی‬،‫هر‬‫اطاعکت‬ ‫و‬ ‫درخواست‬ ‫گونه‬
‫داده‬ ‫قرار‬ ‫کفر‬ ‫مالک‬ ‫را‬ ‫حاکم‬ ‫از‬‫اسکالمی‬ ‫جوامکع‬ ‫خواندن‬ ‫جاهلی‬ ‫با‬ ‫و‬ ‫اند‬،‫را‬ ‫راه‬
‫مسلمان‬ ‫تکفير‬ ‫برای‬‫هموار‬ ‫ها‬‫ه‬‫اند‬‫بررسی‬ ‫با‬ ،‫انجا‬ ‫های‬‫داده‬‫می‬ ‫نظر‬ ‫به‬ ‫شده‬‫که‬ ‫رسد‬
‫آن‬‫م‬ ‫در‬ ‫ها‬‫نبوده‬ ‫معين‬ ‫تکفير‬ ‫قا‬،‫اند‬‫و‬ ‫سياسکی‬ ‫رويککرد‬ ‫تر‬ ‫بي‬ ‫تکفيرشکان‬ ‫که‬ ‫بل‬
‫است‬ ‫داشته‬ ‫اجتماعی‬.‫نمی‬ ‫رو‬ ‫اين‬ ‫از‬‫آن‬ ‫کلمات‬ ‫توان‬.‫کرد‬ ‫معين‬ ‫تکفير‬ ‫بر‬ ‫حم‬ ‫را‬ ‫ها‬
‫گروه‬‫اهداف‬ ‫به‬ ‫رسيدن‬ ‫برای‬ ‫که‬ ‫تکفيری‬ ‫تندرو‬ ‫های‬‫ان‬‫معرفی‬ ‫جهادی‬ ‫سلفيه‬ ‫را‬ ‫خود‬ ،
‫می‬‫در‬ ،‫کنند‬‫حقيقت‬‫عبدالوهاب‬ ‫بن‬ ‫مد‬ ‫م‬ ‫پيروان‬‫ان‬‫د‬‫عرصه‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫ميلق‬ ‫تکفير‬ ‫که‬‫های‬
،‫اعتقادی‬‫سياسی‬‫و‬‫داده‬ ‫سرايت‬ ‫معين‬ ‫تکفير‬ ‫به‬ ‫اجتماعی‬‫جهکادی‬ ‫سکلفيه‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫اند‬
‫شده‬ ‫تبدي‬ ‫وهابی‬‫اند‬،‫به‬ ‫ولی‬‫دلي‬‫می‬ ‫اقتضا‬ ‫امروزه‬ ‫که‬ ‫ی‬ ‫ال‬ ‫م‬ ‫و‬ ‫شرايط‬‫کند‬،‫خود‬
‫ه‬ ‫اندي‬ ‫پيرو‬ ‫را‬‫های‬«‫قي‬ ‫سيد‬»‫روشن‬ ‫ديگر‬ ‫يا‬‫می‬ ‫جهادی‬ ‫فکران‬.‫دانند‬
‫واژگان‬ ‫کليد‬:‫علما‬ ‫و‬ ‫تيميه‬ ‫ابن‬‫ی‬‫علما‬ ‫و‬ ‫قي‬ ‫سيد‬ ،‫وهابی‬‫ی‬‫گکروه‬ ،‫جهکادی‬‫هکای‬
‫معي‬ ‫و‬ ‫ميلق‬ ‫تکفير‬ ،‫کفر‬ ‫و‬ ‫ايمان‬ ،‫تکفيری‬‫ن‬.

3. ‫نخستين‬ ‫حنبليان‬ ‫ميان‬ ‫در‬ ‫دين‬ ‫نا‬ ‫به‬ ‫ونت‬ ‫خ‬
‫اسکندری‬ ‫حسن‬
‫چکيده‬
‫مهم‬ ‫از‬ ‫حنابله‬‫پنجم‬ ‫و‬ ‫چهار‬ ‫سده‬ ‫در‬ ‫فعال‬ ‫اسالمی‬ ‫مذاه‬ ‫ترين‬
‫آن‬ .‫بودند‬ ‫اسالمی‬ ‫ممالک‬ ‫پايتخت‬ ‫بغداد‬ ‫در‬ ‫قمری‬‫قدرت‬ ‫با‬ ‫ها‬
‫پی‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫کردند‬ ‫احسا‬ ‫را‬ ‫رگی‬ ‫ب‬ ‫خير‬ ‫بويه‬ ‫آل‬ ‫و‬ ‫له‬ ‫معت‬ ‫يافتن‬
،‫منازل‬ ‫به‬ ‫ورود‬ ،‫اش‬ ‫اغتت‬ .‫برآمدند‬ ‫آنان‬ ‫نفوذ‬ ‫از‬ ‫جلوگيری‬
‫ا‬ ‫اي‬ ‫اقدامات‬ ‫جمله‬ ‫از‬ ، ‫قت‬ ‫و‬ ‫درگيری‬‫نفوذ‬ ‫با‬ ‫مبارزه‬ ‫در‬ ‫ن‬
‫اه‬ ‫مندان‬ ‫اندي‬ ‫موارد‬ ‫برخی‬ ‫در‬ .‫است‬ ‫شيعه‬ ‫و‬ ‫له‬ ‫معت‬‫به‬ ‫را‬ ‫سنت‬
‫می‬ ‫قرار‬ ‫شتم‬ ‫و‬ ‫ضرب‬ ‫مورد‬ ،‫يع‬ ‫ت‬ ‫به‬ ‫رغبت‬ ‫دلي‬‫مباحث‬ .‫دانند‬
،‫امامت‬ ‫و‬ ‫قرآن‬ ‫ريف‬ ‫ت‬ ،‫ابه‬ ‫ص‬ ‫س‬ ،‫عبادی‬ ‫و‬ ‫صفاتی‬ ‫توحيد‬
‫مهم‬‫اسالمی‬ ‫مذاه‬ ‫ديگر‬ ‫با‬ ‫حنابله‬ ‫درگيری‬ ‫مورد‬ ‫موضوع‬ ‫ترين‬
‫به‬.‫بود‬ ‫شيعه‬ ‫ويژه‬
‫کليدواژگان‬
،‫بربهاری‬ ،‫چهار‬ ‫قرن‬ ،‫بغداد‬ ،‫شيعيان‬ ، ‫حنب‬ ‫بن‬ ‫احمد‬ ،‫حنابله‬
‫الدوله‬ ‫مع‬

4. ‫ابن‬ ‫آميز‬ ،‫خصام‬ ‫رويکپد‬،‫بي‬ ‫اهل‬ ‫ويپوان‬ ‫به‬ ‫کيميه‬
‫میرزایی‬
:‫چکيده‬
‫ه‬ ‫اندي‬ ‫و‬ ‫روش‬‫ابن‬‫و‬ ‫تيميه‬‫و‬ ‫اتباع‬‫يعنی‬ ‫خمسه‬ ‫اوبرقوايم‬ ‫هابی‬
‫پنج‬«‫ت‬»:‫است‬ ‫مبتنی‬،‫تهمت‬،‫توهين‬،‫قير‬ ‫ت‬‫تهديد‬‫و‬.‫تکفير‬
‫آن‬‫ها‬‫خود‬‫و‬ ‫سلفی‬ ‫را‬‫راست‬‫کيک‬،‫پای‬‫ديگر‬ ‫و‬ ‫دينی‬ ‫خلوص‬ ‫به‬ ‫بند‬
‫فرق‬‫ه‬‫ها‬‫و‬‫ب‬ ‫مذاه‬‫ه‬‫اه‬ ‫شيعيان‬ ‫ويژه‬‫بيت‬‫پيامبر‬‫از‬ ‫رف‬ ‫من‬ ‫را‬
‫می‬ ‫معرفی‬ ‫دين‬.‫کنند‬‫کتاب‬‫ابن‬ ‫های‬‫تيميه‬‫حرانی‬‫خور‬ ‫آب‬ ‫قی‬ ‫دم‬
‫تفکر‬ ‫اين‬ ‫اصلی‬‫ل‬ ‫مت‬.‫است‬ ‫بانه‬‫وی‬‫تفسير‬ ‫با‬‫مضي‬‫از‬ ‫ق‬‫و‬ ‫دين‬
‫متون‬ ‫و‬ ‫وص‬ ‫ن‬ ‫به‬ ‫خاص‬ ‫رويکرد‬‫جامعه‬ ‫در‬ ‫واگرايی‬ ‫موج‬ ،‫دينی‬
‫و‬ ‫مسلمين‬‫مومنين‬ ‫ميان‬ ‫در‬ ‫نفرت‬ ‫خلق‬‫شد‬‫اين‬ ‫ضمن‬ ‫و‬‫رگ‬ ‫ب‬ ‫که‬‫ترين‬
‫توقع‬ ‫مورد‬ ‫اد‬ ‫ات‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫ضربه‬‫زده‬ ‫اسالمی‬ ‫جوامع‬‫شايان‬ ‫کمک‬‫ی‬‫به‬
‫دارالکفر‬‫کرده‬‫آن‬ .،‫تکفير‬ ‫چماق‬ ‫و‬ ‫واقعيت‬ ‫قل‬ ‫به‬ ‫توس‬ ‫با‬ ‫ها‬
‫و‬ ‫کو‬ ‫م‬ ‫ادبيات‬ ‫شديدترين‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫خود‬ ‫مخالفين‬‫حق‬ ‫بدون‬ ‫سپا‬
‫آن‬ ‫دفاع‬‫می‬ ‫مجازات‬ ‫شديدترين‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫ها‬‫در‬ .‫رسانند‬‫نوشته‬ ‫اين‬،
‫و‬ ‫رويکردها‬‫شيوه‬‫ابن‬ ‫خاص‬ ‫های‬‫تيميه‬‫در‬‫قاب‬ ‫غير‬ ‫ومت‬ ‫خ‬ ‫وص‬ ‫خ‬
‫اه‬ ‫با‬ ‫او‬ ‫توجيه‬‫پيامبر‬ ‫بيت‬‫و‬ ‫قرارگرفته‬ ‫واکاوی‬ ‫مورد‬ ‫شيعيان‬
‫پذي‬ ‫دينی‬ ‫منيق‬ ‫ان‬ ‫مي‬ ‫با‬‫شدة‬ ‫رفته‬‫خرد‬ ‫و‬ ‫مسلمين‬ ‫قاطبه‬‫خدادادی‬
‫است‬ ‫شده‬ ‫نقدگذاشته‬ ‫ک‬ ‫م‬ ‫به‬.
‫کليدی‬ ‫واژگان‬:‫ابن‬،‫تيميه‬،‫وهابيت‬،‫شيعيان‬،‫تکفير‬،‫دينی‬ ‫خلوص‬
‫تهمت‬.

6. ‫شرک‬ ‫و‬ ‫توحید‬
‫الدوخی‬ ‫فالح‬
.‫ندارد‬ ‫چکیده‬

7. )‫(ص‬ ‫پيامبر‬ ‫سيره‬ ‫در‬ ‫مخالفان‬ ‫با‬ ‫رأفت‬ ‫و‬ ‫رحمت‬
1‫عليا‬ ‫سرو‬ ‫ابراهيمی‬ ‫سين‬ ‫عبدال‬
‫چکیده‬
‫صلح‬ ‫دین‬ ‫اسالم‬‫پیام‬ ‫و‬‫اسالم‬ ‫در‬ ‫اولی‬ ‫اصل‬ .‫است‬ ‫رحمت‬ ‫پیامبر‬ ‫آن‬ ‫آور‬،‫انسانی‬ ‫اصول‬ ‫رعایت‬‫و‬ ‫فطری‬ ‫و‬‫تاک‬‫ید‬‫بر‬‫میان‬ ‫دوستی‬ ‫و‬ ‫صلح‬
‫مؤمنان‬‫و‬‫افراد‬ ‫همه‬‫ب‬ .‫است‬ ‫جامعه‬‫قرآ‬ ‫آیات‬ ‫بررسی‬ ‫ا‬،‫نبوی‬ ‫سیره‬ ‫و‬ ‫ن‬‫تأ‬‫درمی‬ ‫و‬ ‫بینیم‬ ‫می‬ ‫روشنی‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫اسالمی‬ ‫رحمت‬ ‫و‬ ‫سازش‬ ‫بر‬ ‫کید‬
‫آشت‬ ‫و‬ ‫مصالحه‬ ‫هم‬ ‫اسالم‬ ‫در‬ .‫است‬ ‫بوده‬ ‫مخالف‬ ‫بخشش‬ ‫و‬ ‫سازش‬ ‫و‬ ‫صلح‬ ‫برقراری‬ ‫آنان‬ ‫هدف‬ ‫که‬ ‫یابیم‬‫هم‬ ‫و‬ ‫اجتماعی‬ ‫و‬ ‫فردی‬ ‫زندگی‬ ‫در‬ ‫ی‬
‫صلح‬ ‫به‬‫تاکید‬ ‫مخالفان‬ ‫و‬ ‫مشرکان‬ ‫و‬ ‫دشمنان‬ ‫با‬ ‫پذیری‬‫شده‬.‫است‬
‫جنگ‬ ،‫دشمنان‬ ‫با‬ ‫تعامل‬ ‫در‬ )‫(ص‬ ‫خدا‬ ‫رسول‬‫راه‬ ‫و‬ ‫گزینه‬ ‫آخرین‬ ‫را‬‫می‬ ‫اقدام‬ ‫جهاد‬ ‫به‬ ‫زمانی‬ ‫و‬ ‫دانست‬ ‫می‬ ‫حل‬‫همه‬ ‫که‬ ‫شد‬‫راه‬‫ها‬‫ی‬‫صلح‬‫آم‬‫یز‬
‫غ‬‫بود‬ ‫یرممکن‬‫صلح‬ .‫ها‬‫به‬ ‫اسالم‬ ‫تاریخ‬ ‫در‬ ‫فراوان‬ ‫ی‬)‫(ص‬ ‫اکرم‬ ‫رسول‬ ‫وسیله‬‫و‬‫ر‬‫أ‬‫فت‬‫مشرکان‬ ‫و‬ ‫مخالفان‬ ‫و‬ ‫دشمنان‬ ‫با‬،‫از‬ ‫بعد‬ ‫یا‬ ‫قبل‬
‫جنگ‬،‫بر‬ ‫داللت‬‫اسالم‬ ‫عطوفت‬‫نوشته‬ ‫این‬ .‫دارد‬ ‫ایشان‬ ‫ی‬‫تحل‬ ‫با‬‫نمونه‬ ‫و‬ ‫قرآن‬ ‫از‬ ‫آیاتی‬ ‫یل‬‫نبوی‬ ‫رحیمانه‬ ‫سیره‬ ‫بررسی‬ ‫به‬ ‫تاریخی‬ ‫های‬‫در‬
‫تعامل‬‫مخالفان‬ ‫با‬،‫به‬‫جنگ‬ ‫در‬ ‫ایشان‬ ‫رفتار‬ ‫ویژه‬‫ها‬،‫م‬‫ی‬.‫پردازد‬
‫کل‬‫ی‬‫دواژ‬‫گان‬،‫رحمت‬ ،‫عفو‬ :‫رأفت‬)‫پیامبر(ص‬ ‫مخالفان‬ ،‫پیامبر‬ ‫سیره‬ ،‫جنگ‬ ،
1

8. ‫در‬ ‫ککييپی‬ ‫های‬ ‫جپيان‬ ‫ادلته‬ ‫مهموپين‬ ‫بپرسی‬ ‫و‬ ‫قد‬
‫ککييپ‬‫شيعه‬
‫ايسنده؟‬
‫چکيده‬
،‫تکفیری‬ ‫های‬ ‫جریان‬‫ب‬‫هدف‬ ‫ا‬‫ارزش‬ ‫به‬ ‫بازگشت‬‫اسالم‬ ‫بنیادین‬ ‫اصول‬ ‫و‬ ‫ها‬،‫انحراف‬ ،‫اسالم‬ ‫تاریخ‬ ‫نخست‬ ‫سده‬ ‫سه‬ ‫از‬ ‫پس‬ ‫که‬ ‫هستند‬ ‫مدعی‬
‫احکام‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫آموزه‬ ‫در‬ ‫بسیاری‬ ‫های‬‫دینی‬‫پدید‬‫آمده‬‫پوشانده‬ ‫را‬ ‫اسالم‬ ‫راستین‬ ‫چهره‬ ‫آنچه‬ ‫همه‬ ‫باید‬ ‫رو‬ ‫این‬ ‫از‬ ‫و‬،‫ریخت‬ ‫دور‬ ‫به‬.‫ترتیب‬ ‫بدین‬
‫ب‬‫ا‬‫پشتوانه‬‫آراء‬‫فقهی‬-‫کالمی‬،‫اسالمی‬ ‫اصیل‬ ‫جریان‬ ‫را‬ ‫خود‬ ‫تنها‬‫دانند‬ ‫می‬‫و‬‫دی‬ ‫عملکرد‬‫گر‬‫را‬ ‫مسلمانان‬،‫صرف‬‫هم‬‫عقیده‬‫خود‬ ‫با‬ ‫نبودن‬‫بر‬ ،
‫شناخته‬ ‫شرعی‬ ‫معیارهای‬ ‫خالف‬‫دین‬ ‫از‬ ‫خروج‬ ‫و‬ ‫کفر‬ ‫به‬ ‫متهم‬ ،‫می‬‫دانند‬،‫اساس‬ ‫این‬ ‫بر‬ ‫و‬‫و‬ ‫ترور‬ ‫به‬‫ریختن‬‫خون‬‫شان‬‫کنند‬ ‫می‬ ‫اقدام‬.‫از‬
‫رو‬ ‫این‬‫تحلیلی‬ ‫روش‬ ‫با‬ ،‫حاضر‬ ‫پژوهش‬-‫توصیفی‬،‫شیعه‬ ‫تکفیر‬ ‫در‬ ‫تکفیری‬ ‫های‬ ‫جریان‬ ‫ی‬ ‫شده‬ ‫مطرح‬ ‫دالیل‬ ‫مهمترین‬ ‫بررسی‬ ‫و‬ ‫نقد‬ ‫به‬
‫به‬ ‫اهانت‬ ‫و‬ ‫تقیه‬ ،‫صحابه‬ ‫توسط‬ ‫قرآن‬ ‫تحریف‬ ‫به‬ ‫اعتقاد‬ ،‫خویش‬ ‫امامان‬ ‫برای‬ ‫الوهیت‬ ‫مقام‬ ‫به‬ ‫آنها‬ ‫بودن‬ ‫قائل‬ ‫و‬ ‫شیعیان‬ ‫در‬ ‫غلو‬ ‫جمله‬ ‫(از‬
‫عم‬ ‫و‬ ‫اندیشه‬ ‫بطالن‬ ،‫ادله‬ ‫این‬ ‫نقد‬ ‫و‬ ‫بررسی‬ ‫با‬ .‫پردازد‬ ‫می‬ )‫مقدسات‬‫زیرا‬ .‫رسد‬ ‫می‬ ‫اثبات‬ ‫به‬ ‫تکفیری‬ ‫های‬ ‫جریان‬ ‫ل‬‫و‬ ‫فقیهان‬ ‫جمهور‬
‫اسالمی‬ ‫متکلمان‬‫در‬‫سنت‬ ‫اهل‬ ‫و‬ ‫شیعیان‬ ‫میان‬،.‫شود‬ ‫نمی‬ ‫تکفیر‬ ،‫دین‬ ‫ضروری‬ ‫انکار‬ ‫با‬ ‫مگر‬ ،‫دارد‬ ‫اقرار‬ ‫شهادتین‬ ‫به‬ ‫که‬ ‫ای‬ ‫قبله‬ ‫اهل‬ ‫قائلند‬
‫نی‬ ‫دین‬ ‫ضروریات‬ ‫از‬ ‫کدام‬ ‫هیچ‬ ‫منکر‬ ‫و‬ ‫دارند‬ ‫شهادتین‬ ‫به‬ ‫اعتراف‬ ‫شیعیان‬ ‫که‬ ‫آنجا‬ ‫از‬‫حج‬ ،‫تکفیری‬ ‫های‬ ‫جریان‬ ‫تکفیر‬ ‫بنابراین‬ ،‫ستند‬‫ی‬‫ت‬
‫اعتقادی‬-.‫است‬ ‫اسالم‬ ‫دین‬ ‫های‬ ‫آموزه‬ ‫خالف‬ ‫بر‬ ‫آنها‬ ‫عملکرد‬ ‫و‬ ‫ندارد‬ ‫فقهی‬
‫واژگان‬:‫كلیدی‬.‫تقیه‬ ،‫مقدسات‬ ‫به‬ ‫اهانت‬ ،‫غلو‬ ،‫قرآن‬ ‫تحریف‬ ،‫شیعه‬ ،‫تکفیری‬ ‫های‬ ‫جریان‬ ،‫تکفیر‬

9. ‫فقهی‬ ‫مذاهب‬ ‫نگاه‬ ‫از‬ ‫بدعت‬ ‫احکام‬ ‫و‬ ‫ضوابط‬
‫ميهن‬ ‫هادی‬ ‫مد‬ ‫م‬‫دوست‬
‫چکیده‬
‫بدعت‬ ‫شديد‬ ‫حرمت‬ ‫در‬ ‫اسالمی‬ ‫مذاه‬ ‫از‬ ‫کدا‬ ‫هيچ‬‫نکرده‬ ‫ترديد‬‫و‬
‫برخی‬ ‫حتی‬‫آن‬ ‫حرمت‬ ‫اص‬‫را‬‫دين‬ ‫ضرورى‬‫دانسته‬‫اند؛‬‫اين‬ ‫با‬‫همه‬
‫ماهيت‬ ‫چون‬‫ضوابط‬ ‫و‬ ‫احکا‬ ‫و‬ ‫بدعت‬‫ده‬ ‫ن‬ ‫روشن‬ ‫درستى‬ ‫به‬ ‫آن‬‫است‬،
‫تاريخ‬ ‫طول‬ ‫در‬ ‫چندگاهی‬ ‫از‬ ‫هر‬‫آن‬ ‫با‬ ‫مبارزه‬ ‫عنوان‬ ‫به‬،‫راه‬ ‫گاه‬
‫گاه‬ ‫و‬ ‫افراط‬‫راه‬‫پيموده‬ ‫تفريط‬‫و‬ ‫شده‬‫مسلمانان‬‫بی‬‫زيادی‬ ‫گناه‬
‫تفسيق‬ ‫و‬ ‫تکفير‬‫شده‬ ‫ته‬ ‫ک‬ ‫گاه‬ ‫و‬‫اين‬ ‫و‬ ‫اند‬‫حرمت‬ ‫مسئله‬ ،‫چنين‬
،‫بوده‬ ‫رافات‬ ‫ان‬ ‫از‬ ‫دين‬ ‫کيان‬ ‫حفظ‬ ‫برای‬ ‫آن‬ ‫جع‬ ‫اسا‬ ‫که‬ ‫بدعت‬
‫توطئه‬ ‫و‬ ‫نفوذ‬ ‫راه‬‫نگارنده‬ ‫سعی‬ .‫است‬ ‫ته‬ ‫گ‬ ‫اسال‬ ‫دشمنان‬ ‫برای‬ ‫ای‬
‫ض‬ ‫و‬ ‫مفهو‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫بوده‬ ‫اين‬ ‫بر‬ ‫قيق‬ ‫ت‬ ‫اين‬ ‫در‬‫فرق‬ ‫و‬ ‫بدعت‬ ‫وابط‬
‫آن‬ ‫احکا‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫روشن‬ ‫فقهی‬ ‫مذاه‬ ‫نظر‬ ‫از‬ ‫ابه‬ ‫م‬ ‫اصيالحات‬ ‫با‬ ‫آن‬
.‫شود‬ ‫تبيين‬ ‫مقارن‬ ‫صورت‬ ‫به‬
‫کلیدی‬ ‫واژگان‬
،‫بدعت‬‫ال‬‫بدعه‬،،‫البدع‬،‫ابداع‬‫احداث‬ ،‫ريع‬ ‫ت‬

10. ‫ان‬ ‫مسلما‬ ‫ککييپ‬ ‫و‬ ‫ويامبپ‬ ،ّ‫سن‬
‫سبحانی‬ ‫علیرضا‬
‫چکیده‬
‫اكنون‬‫كه‬‫مسئله‬‫فتنه‬‫تكفیر‬‫بسیارى‬‫از‬‫نقاط‬‫جهان‬‫اسالم‬‫و‬‫حتى‬‫غیر‬‫آن‬‫را‬‫فراگرفته‬،‫است‬‫شایسته‬‫است‬‫علما‬
‫و‬‫دانشمندان‬‫و‬‫محققان‬‫علوم‬‫اسالمى‬‫با‬‫برپا‬‫كردن‬‫همایش‬‫ها‬‫این‬‫موضوع‬‫را‬‫از‬‫جهات‬،‫مختلف‬‫مورد‬‫بحث‬‫و‬
‫بررسى‬‫قرار‬‫دهند‬.
‫در‬‫این‬‫مقاله‬‫كوشش‬‫شده‬‫است‬‫موقعیت‬‫تكفیر‬‫از‬‫دیدگاه‬‫پیامبر‬‫اكرم‬‫و‬‫علماى‬،‫فریقین‬‫روشن‬‫شود‬‫و‬‫در‬‫پایان‬
‫مقاله‬‫زندگى‬‫مسالمت‬‫آمیز‬‫با‬‫همه‬‫فرق‬‫اسالمى‬‫از‬‫دیدگاه‬‫اهل‬‫بیت‬‫مطرح‬‫شده‬‫است‬.

11. ‫سیاسی‬ ‫آثار‬‫ـ‬‫جریان‬ ‫اجتماعی‬‫بر‬ ‫تکفیری‬ ‫های‬
‫عقب‬‫ماندگی‬‫اسلامی‬ ‫کشورهای‬
‫سید‬‫سیدباقری‬ ‫کاظم‬2
‫حسنی‬ ‫محمد‬3
‫ملاشفیعی‬ ‫بتول‬4
‫چکیده‬
‫ه‬ ‫اندي‬‫های‬‫سلفی‬‫و‬‫تکفيری‬‫در‬‫حوزۀ‬‫تمدن‬‫اسالمی‬‫ينه‬ ‫پي‬‫ای‬‫طوالنی‬
،‫دارد‬‫اما‬‫از‬‫حدود‬‫پنجاه‬‫سال‬،‫اخير‬‫تبدي‬‫آن‬‫گمانه‬‫ها‬‫و‬
‫خرده‬‫پندارها‬‫به‬«‫جريان‬»،‫سرآغازی‬‫پرخير‬‫برای‬‫جهان‬‫اسال‬‫شده‬
‫است‬.‫هرچند‬‫عق‬‫ماندگی‬‫ورهای‬ ‫ک‬‫اسالمی‬‫تک‬‫عاملی‬،‫نيست‬‫اما‬
‫سوگمندانه‬‫با‬‫توجه‬‫به‬‫ه‬ ‫اندي‬‫ها‬‫و‬‫رفتار‬‫نابخردانه‬‫ای‬‫که‬‫اين‬
‫جريان‬‫ها‬‫داشته‬،‫اند‬‫می‬‫توان‬‫باور‬‫داشت‬‫که‬‫آنها‬‫يکی‬‫از‬‫عوام‬
‫عق‬‫ماندگی‬‫جوامع‬‫اسالمی‬‫و‬‫تداو‬‫آن‬‫بوده‬‫اند‬.‫پرسک‬‫اصلی‬‫اين‬
‫نوشتار‬‫به‬‫چيستی‬‫آثار‬‫سياسی‬‫ک‬‫اجتماعی‬‫جريان‬‫های‬‫تکفيری‬‫بر‬
‫عق‬‫ماندگی‬‫جوامع‬‫اسالمی‬‫می‬‫پردازد‬.‫در‬‫فرضيه‬‫نوشته‬‫بر‬‫اين‬‫امر‬
‫تيکيد‬‫شده‬‫است‬‫که‬‫از‬‫ديدگاه‬،‫اسالمی‬‫با‬‫توجه‬‫به‬‫عناصری‬‫چون‬
،‫خردگرايی‬‫همگرايی‬،‫اجتماعی‬‫شايسته‬،‫ساالری‬‫امنيت‬‫همه‬،‫جانبه‬
‫تعامالت‬‫و‬‫گفت‬‫و‬‫گوهای‬‫مثبت‬‫و‬،‫منيقی‬‫دولت‬‫های‬‫پاسخ‬‫گو‬‫و‬‫رعايت‬
‫حقوق‬‫شهروندی‬‫که‬‫در‬‫گسترۀ‬‫رفت‬ ‫پي‬‫ميلوب‬‫ميرح‬‫ا‬،‫ند‬‫پيامدهای‬‫اين‬
‫جريان‬‫ها‬‫را‬‫می‬‫توان‬‫در‬‫مواردی‬‫چون‬‫نظم‬-‫نظا‬‫ی؛‬ ‫ستي‬‫گسترش‬‫تفرقه‬
‫مذهبی‬‫و‬‫گسست‬‫اجتماعی؛‬،‫ناامنی‬‫تار‬ ‫ک‬‫و‬‫ونت‬ ‫خ‬‫آفرينی؛‬‫از‬‫ميان‬
‫بردن‬‫بسترهای‬‫عقالنيت‬‫و‬‫گفت‬‫و‬‫گوی‬‫منيقی‬‫و‬‫روی‬‫کار‬‫آمدن‬‫دولت‬‫های‬
،‫استبدادی‬‫رصد‬‫و‬‫ارزيابی‬‫کرد‬،‫که‬‫ی‬ ‫نق‬‫کليدی‬‫در‬‫عد‬‫رفت‬ ‫پي‬
‫ورهای‬ ‫ک‬‫اسالمی‬‫و‬‫عق‬‫ماندگی‬‫آنها‬‫داشته‬‫اند‬.
‫کلیدواژه‬:‫ها‬‫جریان‬،‫تکفیری‬ ‫های‬‫عقب‬‫اسالمی‬ ‫کشورهای‬ ‫ماندگی‬
2.‫اسالمی‬ ‫ه‬ ‫اندي‬ ‫و‬ ‫فرهنگ‬ ‫گاه‬ ‫پژوه‬ ‫استاديار‬ .
3.‫اسالمی‬ ‫کال‬ ‫ارشد‬ ‫کارشنا‬ .
4.‫کريم‬ ‫قرآن‬ ‫تفسير‬ ‫ارشد‬ ‫کارشنا‬ .

12. ‫آمپيکا‬ ‫خارجي‬ ،‫سياس‬ ‫در‬ ‫القاعده‬ ‫فپود‬ ‫و‬ ‫فپاز‬
‫خلاصی‬
‫چکيده‬
‫شک‬‫چگکونگي‬ ‫در‬ .‫دارد‬ ‫افغانسکتان‬ ‫کاد‬‫ک‬‫درجه‬ ‫که‬‫ک‬ ‫ري‬ ‫القاعده‬ ‫گيري‬
‫با‬ ‫ده‬ ‫مت‬ ‫اياالت‬ ‫رابيه‬‫رويکداد‬ ‫و‬ ‫وقکايع‬ ،‫گکروه‬ ‫ايکن‬‫های‬‫کالن‬‫ک‬‫ک‬
‫تعيين‬ ‫عام‬ ‫عنوان‬ ‫به‬ ‫سياسی‬‫عم‬ ‫راهبردی‬ ‫و‬ ‫کننده‬‫کرده‬‫سه‬ .‫است‬
‫کاق‬‫اتفک‬‫کالن‬‫کک‬‫کين‬‫بک‬ ‫که‬‫عرصک‬ ‫در‬‫از‬ ‫کد‬‫عبارتنک‬ ‫که‬‫کک‬ ‫کی‬‫المللک‬:‫کغال‬‫اشک‬
‫بيکداری‬ ‫پديکده‬ ‫و‬ ‫شکوروی‬ ‫جمکاهير‬ ‫کاد‬ ‫ات‬ ‫فروپاشی‬ ،‫افغانستان‬
‫گکروه‬ ‫ايکن‬ ‫بکا‬ ‫ک‬‫ک‬‫تقاب‬ ‫و‬ ‫تعامک‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫غکرب‬ ‫استراتژی‬ ،‫اسالمی‬
‫آمريکا‬ .‫است‬ ‫داده‬ ‫سازمان‬‫دربارة‬‫کالن‬‫ک‬‫ک‬ ‫راهبکرد‬ ‫سه‬ ‫از‬ ‫القاعده‬
‫استفاده‬ ‫زماني‬ ‫مقيع‬ ‫سه‬ ‫در‬:‫است‬ ‫کرده‬‫راهبرد‬‫حمايکت‬ ‫و‬ ‫تعامک‬
‫جنگ‬ ‫از‬‫از‬ ‫افغانسکتان‬ ‫اشکغال‬ ‫با‬ ‫مقابله‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫عرب‬ ‫سلفي‬ ‫جويان‬
‫مي‬ ‫قرار‬ ،‫شوروي‬ ‫جماهير‬ ‫اد‬ ‫ات‬ ‫سوي‬‫آمريکا‬ ‫راهبرد‬ ‫اين‬ ‫در‬ .‫گرفت‬
‫تالش‬‫کرد‬‫با‬‫افغانستان‬ ‫در‬ ‫قدرت‬ ‫منازعه‬ ،‫منيقه‬ ‫ورهاي‬ ‫ک‬ ‫همکاري‬
‫و‬ ‫عربستان‬ ،‫ر‬ ‫م‬ .‫ببرد‬ ‫پيک‬ ‫را‬‫کلي‬‫ک‬‫اص‬ ‫دان‬ ‫مت‬ ‫عنوان‬ ‫به‬ ‫پاکستان‬
‫درا‬ ‫آمريکا‬‫از‬ ‫زيادي‬ ‫جوانان‬ ‫و‬ ‫قرارگرفت‬ ‫شوري‬ ‫مقاب‬ ‫در‬ ‫جنگ‬ ‫ين‬
.‫شکدند‬ ‫کده‬‫ک‬‫خوان‬ ‫کرا‬‫ک‬‫ف‬ ‫جهاد‬ ‫به‬ ‫اسالمي‬ ‫ورهاي‬ ‫وسايرک‬ ‫ورها‬ ‫ک‬ ‫اين‬
‫شو‬ ‫جماهير‬ ‫اد‬ ‫ات‬ ‫فروپاشي‬ ‫از‬ ‫پا‬ ‫تقاب‬ ‫راهبرد‬‫و‬ ‫گرفت‬ ‫صورت‬ ‫روي‬
‫غيريت‬ ‫آن‬ ‫از‬ ‫هدف‬‫کاي‬‫ک‬‫ج‬ ‫بکه‬ ‫ککه‬ ‫بکود‬ ‫کده‬ ‫مت‬ ‫اياالت‬ ‫سوي‬ ‫از‬ ‫سازي‬
‫جماه‬ ‫اد‬ ‫ات‬‫معرفکي‬ ‫را‬ ‫جديکدي‬ ‫دشکمن‬ ،‫شوروي‬ ‫ير‬‫مي‬‫ککرد‬‫تقابک‬ .
‫القاعد‬ ‫با‬ ‫ده‬ ‫مت‬ ‫اياالت‬‫رسکانه‬ ‫کت‬‫ک‬‫ماهي‬ ‫کتر‬ ‫بي‬ ‫زمان‬ ‫اين‬ ‫در‬ ‫ه‬‫اي‬
‫مي‬ ‫و‬ ‫داشت‬‫گکروه‬ ‫يکک‬ ‫عنکوان‬ ‫که‬‫ک‬‫ب‬ ‫را‬ ‫القاعکده‬ ‫کوشکيد‬‫کال‬‫ک‬‫راديک‬
‫ضد‬ ‫تمايالت‬ ‫و‬ ‫ياط‬ ‫ان‬ ‫در‬ ‫فرورفته‬‫معرفي‬ ‫ري‬ ‫ب‬‫کند‬‫کو‬‫ک‬‫س‬ ‫راهبکرد‬ .
‫شکک‬ ‫از‬ ‫پا‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫تقاب‬ ‫و‬ ‫تعام‬‫اسکالمي‬ ‫بيکداري‬ ‫جريکان‬ ‫گيري‬
‫به‬‫تقاب‬ .‫آمد‬ ‫وجود‬‫ککه‬ ‫که‬‫ک‬‫خاورميان‬ ‫در‬ ‫تعامک‬ ‫و‬ ‫افغانستان‬ ‫در‬
‫کت‬‫ک‬‫نخس‬ ‫برهه‬ ‫در‬ ‫تکفير‬ ‫مکانيسم‬ .‫دارند‬ ‫ژئوپولتيکي‬ ‫ماهيت‬ ‫هردو‬،
‫داشت‬ ‫روسي‬ ‫ضد‬ ‫ماهيت‬‫کة‬‫ک‬‫بره‬ ‫در‬ ‫؛‬‫در‬ ‫و‬ ‫ضکدغربي‬ ‫دو‬‫کو‬‫ک‬‫س‬ ‫مرتبکة‬
‫ضد‬ ‫و‬ ‫ضدشيعي‬ ‫ماهيت‬‫کدا‬‫ک‬‫ابت‬ ‫آمريکا‬ ‫ترتي‬ ‫اين‬ ‫به‬ .‫دارد‬ ‫سلفي‬‫در‬
‫تعارض‬ ‫چارچوب‬ ‫در‬ ‫سپا‬ ،‫همکاري‬ ‫قال‬‫سکر‬ ‫و‬‫تر‬ ‫انجا‬‫کيک‬‫آن‬‫در‬ ‫دو‬
‫ژئو‬ ‫منيقه‬ ‫دو‬‫خود‬ ‫هژموني‬ ‫تا‬ ‫کرد‬ ‫بازي‬ ‫گروه‬ ‫اين‬ ‫با‬ ،‫استراتژيک‬
‫حفظ‬ ‫منيقه‬ ‫در‬ ‫را‬‫کند‬.
‫واژگان‬:‫کليدي‬،‫اسامه‬ ، ‫ا‬ ‫ع‬ ‫عبدهللا‬ ،‫القاعده‬ ،‫ده‬ ‫مت‬ ‫اياالت‬
‫افغانستان‬ ،‫جهاد‬.

13. ‫نهضت‬ ‫و‬ ‫دئوبند‬ ‫دارالعلوم‬ ‫اجتماعی‬ ‫و‬ ‫سیاسی‬ ‫میراث‬«‫دئوبنديه‬»‫شبه‬ ‫در‬‫هند‬ ‫قاره‬
‫علی‬‫طرفداری‬ ‫محمد‬5
‫مسرور‬ ‫طاوسی‬ ‫سعید‬6
‫چکیده‬
‫نهضت‬«‫دئوبنديه‬»‫نهضت‬ ‫از‬ ‫يکی‬‫های‬‫پردامنه‬‫شبه‬ ‫اسالمی‬‫در‬ ‫هند‬ ‫قاره‬
‫نيمه‬‫هجری‬ ‫دهم‬ ‫سي‬ ‫قرن‬ ‫دو‬(‫ميالدی‬ ‫نوزدهم‬)‫اجرای‬ ‫هدف‬ ‫با‬ ‫که‬ ‫است‬
‫و‬ ‫اسالمی‬ ‫شريعت‬ ‫کام‬‫شکک‬ ‫يا‬ ‫بريتان‬ ‫استعمار‬ ‫عليه‬ ‫جهاد‬‫و‬ ‫گرفکت‬
‫سياسی‬ ‫والت‬ ‫ت‬ ‫عرصه‬ ‫به‬ ‫ورود‬ ‫با‬ ‫تدريج‬ ‫به‬ ‫سپا‬‫ايجاد‬ ‫و‬‫هی‬ ‫فق‬ ‫مکت‬
‫تيثيرگذار‬ ‫و‬ ‫گسترده‬‫نقک‬ ،‫ب‬‫شک‬ ‫در‬ ‫ايی‬ ‫س‬‫نهضت‬ ‫گيری‬‫اسال‬ ‫های‬‫گرا‬
‫آسيای‬ ،‫افغانستان‬ ،‫پاکستان‬ ‫در‬‫سده‬ ‫در‬ ‫شرقی‬ ‫جنوب‬ ‫آسيای‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫مرک‬
‫هجری‬ ‫چهاردهم‬(‫ميالدی‬ ‫بيستم‬)‫از‬ ‫يه‬ ‫دئوبند‬ ‫ضت‬ ‫نه‬ ‫نا‬ .‫کرد‬ ‫ايفا‬
‫شهر‬«‫دئوبند‬»‫دهلی‬ ‫شرقی‬ ‫شمال‬ ‫در‬ ‫واقع‬‫گ‬ ‫هند‬ ‫کهن‬ ‫شهرهای‬ ‫از‬‫رفته‬
‫فعاليت‬ ‫اثر‬ ‫در‬ ‫نهضت‬ ‫اين‬ .‫است‬ ‫شده‬‫سياسی‬ ‫و‬ ‫دينی‬ ‫وسيع‬ ‫های‬‫حوزه‬
‫نکا‬ ‫با‬ ‫آن‬ ‫تيثيرگذار‬ ‫بسيار‬ ‫علميه‬«‫دئوبنکد‬ ‫لو‬ ‫دارالع‬»‫يد‬ ‫پد‬
‫آمد‬.‫حوزه‬‫مذکور‬،‫برجسکته‬ ‫جايگاه‬‫ا‬ ‫تفککر‬ ‫تکاريخ‬ ‫در‬ ‫ای‬‫سکالمی‬
‫شبه‬‫دئوبند‬ ‫دارالعلو‬ ‫فقهی‬ ‫مکت‬ .‫دارد‬ ‫و‬ ‫داشته‬ ‫قاره‬،‫تيثير‬ ‫ت‬ ‫ت‬
‫تعاليم‬«‫شاه‬‫ولی‬‫هللا‬‫دهلوی‬»‫نهضت‬ ‫و‬«‫بريلوی‬ ‫احمد‬ ‫سيد‬»‫داشت‬ ‫قرار‬
‫می‬ ‫مبارزه‬ ‫بريتانيا‬ ‫استعمار‬ ‫عليه‬ ‫که‬‫کرد‬‫اين‬ ‫از‬ ‫و‬‫توانست‬ ‫رو‬‫به‬
‫شبه‬ ‫در‬ ‫اسالمی‬ ‫نهضتی‬ ‫تدريج‬‫قار‬‫هند‬ ‫ه‬‫بعکد‬ ‫قکرن‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫آورد‬ ‫پديد‬،
‫گروه‬ ‫ظهور‬ ‫به‬ ‫حتی‬‫اسال‬ ‫های‬‫افراطی‬ ‫و‬ ‫گرا‬،‫نظير‬«‫طالبکان‬»‫هکم‬
.‫انجاميد‬‫مقاله‬ ‫در‬‫حاضر‬،‫سيا‬ ‫يراث‬ ‫م‬‫دارالعلکو‬ ‫ماعي‬ ‫اجت‬ ‫و‬ ‫سکي‬
‫در‬ ‫دئوبنديه‬ ‫فقهی‬ ‫مکت‬ ‫نقک‬ ‫و‬ ‫دئوبند‬‫اجتمکاعی‬ ‫و‬ ‫سی‬ ‫سيا‬ ‫کوالت‬ ‫ت‬
‫شبه‬‫دئوبنديه‬ ‫نهضت‬ ‫ايجاد‬ ‫و‬ ‫هند‬ ‫قاره‬‫بررسی‬‫می‬.‫شود‬
‫کليدواژه‬:‫ها‬‫شبه‬ ‫مسلمانان‬‫هند‬ ‫قاره‬،‫دئ‬ ‫لو‬ ‫دارالع‬‫وبنکد‬،‫ضت‬ ‫نه‬
‫دئوبندي‬‫ه‬،‫مک‬‫ت‬‫های‬‫اسالمی‬ ‫فقهی‬،‫اسکالمی‬ ‫بنيکادگرايی‬،‫يکه‬ ‫تج‬
‫شبه‬‫قاره‬‫هند‬،‫افغانستان‬،.‫طالبان‬
5
‫و‬ ‫علوم‬ ‫واحد‬ ،‫اسلامی‬ ‫آزاد‬ ‫دانشگاه‬ ‫علمی‬ ‫هیئت‬ ‫عضو‬ ..‫تاریخ‬ ‫گروه‬ ،‫تهران‬ ‫تحقیقات‬
6
.‫تهران‬ ‫دانشگاه‬ ‫اسلام‬ ‫تاریخ‬ ‫دکترای‬ ‫دانشجوی‬ .

14. ‫مبارزه‬‫با‬‫غالی‬ ِ،‫اقلي‬،،‫جه‬ ‫راهکاری‬‫از‬ ‫ه‬ ‫بها‬ ‫سلب‬‫های‬ ‫جپيان‬
‫ککييپی‬
‫زاده‬ ‫حاجی‬ ‫يدهللا‬*
‫چکيده‬
‫از‬ ‫آن‬ ‫علک‬ ‫بکا‬ ‫کنايی‬‫ک‬‫آش‬ ‫و‬ ‫شکيعيان‬ ‫تکفيکر‬ ‫هکای‬ ‫که‬ ‫ري‬ ‫واکاوی‬
‫کرح‬‫ک‬‫مي‬ ‫کا‬‫ک‬‫ج‬ ‫کن‬‫ک‬‫اي‬ ‫در‬ ‫که‬‫ک‬‫ک‬ ‫کوالی‬‫ک‬‫س‬ .‫کت‬‫ک‬‫اس‬ ‫کوردار‬‫ک‬‫برخ‬ ‫کی‬‫ک‬‫خاص‬ ‫کت‬‫ک‬‫اهمي‬
‫کفکر‬ ‫بکه‬ ‫تکفيکری‬ ‫هکای‬ ‫جريان‬ ‫چرا‬ :‫است‬ ‫اين‬ ‫است‬‫حککم‬ ‫کيعيان‬‫ک‬‫ش‬
‫کت‬‫ک‬‫چيس‬ ‫خيرنکاک‬ ‫کده‬‫ک‬‫پدي‬ ‫ايکن‬ ‫بکا‬ ‫مقابلکه‬ ‫راهککار‬ ‫و‬ ‫اند‬ ‫کرده‬
‫انکد‬ ‫ککرده‬ ‫شکيعيان‬ ‫کر‬‫ک‬‫تکفي‬ ‫که‬‫ک‬‫ب‬ ‫حککم‬ ‫ککه‬ ‫کسانی‬ ‫ديدگاه‬ ‫بررسی‬
‫نکاروايی‬ ‫هکای‬ ‫تهمکت‬ ‫آنهکا‬ ‫از‬ ‫بسکياری‬ ‫چنکد‬ ‫هکر‬ ‫دهد‬ ‫می‬ ‫ان‬ ‫ن‬
‫کونت‬ ‫خ‬ ‫فتکاوای‬ ‫چنکين‬ ‫جهکت‬ ‫کين‬‫ک‬‫هم‬ ‫بکه‬ ‫و‬ ‫انکد‬ ‫زده‬ ‫کيعيان‬‫ک‬‫ش‬ ‫به‬
‫کد‬‫انک‬ ‫کرده‬‫کک‬ ‫کادر‬‫صک‬ ‫را‬ ‫ی‬ ‫ک‬‫آميک‬،‫کو‬‫مک‬ ‫از‬ ‫کی‬‫برخک‬ ‫در‬ ‫کا‬‫امک‬‫ک‬‫نيک‬ ‫ارد‬
‫اين‬‫اقليت‬‫را‬ ‫زمينکه‬ ‫ککه‬ ‫انکد‬ ‫بکوده‬ ‫شکيعه‬ ‫بکه‬ ‫منتس‬ ‫غاليان‬
‫کا‬‫بک‬ ‫کت‬‫حقيقک‬ ‫در‬ ‫کان‬‫غاليک‬ .‫کد‬‫انک‬ ‫کرده‬‫کک‬ ‫کراهم‬‫فک‬ ‫کر‬‫امک‬ ‫کن‬‫ايک‬ ‫کرای‬‫بک‬
،‫ککاری‬ ‫نکدانم‬ ‫بکا‬ ‫بعضکا‬ ‫و‬ ‫خکويک‬ ‫کی‬‫ک‬‫افراط‬ ‫و‬ ‫غلوآمي‬ ‫ادعاهای‬
‫کار‬‫ک‬‫راهک‬ .‫کد‬‫ک‬‫ان‬ ‫ککرده‬ ‫فکراهم‬ ‫کوص‬ ‫خ‬ ‫ايکن‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫الز‬ ‫های‬ ‫بهانه‬
‫خيرنکاک‬ ‫پديکده‬ ‫با‬ ‫مقابله‬،‫تکفيکری‬ ‫هکای‬ ‫جريکان‬‫بکا‬ ‫که‬‫ک‬‫مقابل‬
‫اندک‬‫غاليان‬‫آنان‬ ‫از‬ ‫برائت‬ ‫و‬ ‫شيعه‬ ‫به‬ ‫منتس‬.‫باشد‬ ‫می‬
،‫کو‬‫غلک‬ :‫کدی‬‫کليک‬ ‫کان‬‫واژگک‬،‫کالی‬‫غک‬ ‫کت‬‫اقليک‬‫کار‬‫راهکک‬ ،)‫کان(ع‬‫امامک‬
‫تکفيری‬ ‫های‬ ‫جريان‬ ،‫غاليان‬ ‫با‬ ‫مقابله‬
*

16. ‫جغرافيايی‬ ‫لي‬ ‫ت‬-‫اسالمی‬ ‫بنيادگرايی‬ ‫گسترش‬ ‫و‬ ‫گيری‬ ‫شک‬ ‫عل‬ ‫سياسی‬
)‫داعک‬ ‫تکفيری‬ ‫جريان‬ :‫موردی‬ ‫(نمونه‬
‫يی‬ ‫ي‬‫ميرشکاران‬7،،‫هندياني‬ ‫عبدهللا‬،‫نژاد‬ ‫عبادی‬ ‫علی‬ ‫سيد‬‫اصانلو‬ ‫علی‬
‫چکيده‬
‫ويژگی‬ ‫و‬ ‫شرايط‬‫می‬ ‫قرار‬ ‫انسان‬ ‫اختيار‬ ‫در‬ ‫سرزمين‬ ‫که‬ ‫ييی‬ ‫م‬ ‫های‬‫عام‬ ‫دهد‬
‫شک‬ ‫اصلی‬‫ر‬ ‫ب‬ ‫گذشته‬ ‫تاريخ‬ .‫باشد‬ ‫می‬ ‫جهان‬ ‫جغرافيای‬ ‫نه‬ ‫ص‬ ‫در‬ ‫رقابت‬ ‫گيری‬
‫مناطق‬ ‫سمت‬ ‫به‬ ‫نيروها‬ ‫حرکت‬ ‫جريان‬ ‫ه‬ ‫همي‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫آن‬ ‫از‬ ‫حاکی‬‫يت‬ ‫م‬ ‫دارای‬-
‫درگيری‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫بوده‬ ‫زيستی‬ ‫های‬‫منيقه‬ ‫و‬ ‫جهانی‬ ‫های‬‫به‬ ‫دستيابی‬ ‫جهت‬ ‫در‬ ‫ای‬
‫فرصت‬ ‫اين‬.‫است‬ ‫بوده‬ ‫ها‬
‫اصلی‬ ‫قدرت‬ ‫به‬ ‫دستيابی‬ ‫امروزه‬‫يت‬ ‫م‬ ‫استيفای‬ ‫جهت‬ ‫مولفه‬ ‫ترين‬‫ييی‬ ‫م‬ ‫های‬
‫می‬ ‫جهان‬ ‫در‬ ‫سياسی‬ ‫بازيگران‬ ‫توجه‬ ‫مورد‬‫ترکيبی‬ ‫عنوان‬ ‫به‬ ‫جغرافيا‬ ‫که‬ ‫باشد‬
‫سرزمي‬ ‫اشکال‬ ‫و‬ ‫مرد‬ ‫از‬‫می‬ ‫شک‬ ‫را‬ ‫بازی‬ ‫اين‬ ‫نه‬ ‫ص‬ ‫نی‬.‫دهند‬
‫ويژگی‬‫يت‬ ‫م‬ ‫و‬ ‫ها‬‫اصلی‬ ‫عام‬ ‫ه‬ ‫همي‬ ‫آسيا‬ ‫غربی‬ ‫جنوب‬ ‫منيقه‬ ‫جغرافيايی‬ ‫های‬
‫قدرت‬ ‫و‬ ‫ساکنان‬ ‫ميان‬ ‫درگيری‬ ‫و‬ ‫ران‬ ‫ب‬‫اين‬ ‫مجموعه‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫بوده‬ ‫بيرونی‬ ‫های‬
‫رقابت‬‫شک‬ ‫سب‬ ‫ها‬‫از‬ .‫است‬ ‫گرديده‬ ‫منيقه‬ ‫اين‬ ‫خاص‬ ‫سياسی‬ ‫جغرافيای‬ ‫گيری‬
‫ويژگی‬ ‫جمله‬‫من‬ ‫اين‬ ‫های‬‫شک‬ ‫يقه‬‫توانه‬ ‫پ‬ ‫بدون‬ ‫سياسی‬ ‫واحدهای‬ ‫گيری‬‫های‬
‫جغرافيايی‬-ً‫عموما‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫آن‬ ‫اجتماعی‬ ‫ساختار‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫عد‬ ‫و‬ ‫تاريخی‬
.‫است‬ ‫داشته‬ ‫دنبال‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫سياسی‬ ‫ساختار‬ ‫از‬ ‫نارضايتی‬ ‫و‬ ‫مقبوليت‬ ‫ران‬ ‫ب‬
‫شک‬ ‫سب‬ ‫عام‬ ‫اين‬‫گروه‬ ‫گيری‬‫شده‬ ‫ساختارشکن‬ ‫و‬ ‫مخالف‬ ‫های‬‫توجه‬ ‫با‬ ‫که‬ ‫اند‬
‫ساختار‬ ‫به‬‫فرهنگی‬-‫می‬ ‫تالش‬ ‫خود‬ ‫جغرافيايی‬‫های‬ ‫ه‬ ‫اندي‬ ‫رشد‬ ‫با‬ ‫تا‬ ‫کنند‬
.‫پوشند‬ ‫عم‬ ‫جامه‬ ‫خود‬ ‫اهداف‬ ‫برد‬ ‫پي‬ ‫به‬ ‫بنيادگرايانه‬
‫جريان‬ ‫جمله‬ ‫از‬‫خود‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫منيقه‬ ‫اين‬ ‫از‬ ‫ی‬ ‫بخ‬ ‫که‬ ‫خيرناک‬ ‫و‬ ‫فراگير‬ ‫های‬
‫می‬ ‫تکفيری‬ ‫جريان‬ ‫روی‬ ‫پي‬ ‫و‬ ‫گسترش‬ ،‫است‬ ‫داشته‬ ‫غول‬ ‫م‬‫ه‬ ‫اندي‬ ‫با‬ ‫که‬ ‫باشد‬
‫سياس‬ ‫واحد‬ ‫يک‬ ‫گيری‬ ‫شک‬‫عنوان‬ ‫با‬ ‫را‬ ‫خود‬ ‫موجوديت‬ ،‫ی‬"‫و‬ ‫عپاق‬ ‫اسالمی‬ ،‫دول‬
‫شامات‬"‫های‬ ‫شاخه‬ ‫ديگر‬ ‫تکفير‬ ‫بر‬ ‫را‬ ‫خود‬ ‫فکری‬ ‫مبنای‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫نموده‬ ‫اعال‬
.‫است‬ ‫نهاده‬ ‫بنا‬ ‫اسال‬ ‫دين‬
‫توجه‬ ‫مورد‬ ‫دينی‬ ‫مندان‬ ‫اندي‬ ‫توسط‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫امری‬ ‫آنان‬ ‫فکری‬ ‫ادعای‬ ‫بررسی‬
‫می‬ ‫قرار‬‫توصيفی‬ ‫رويکردی‬ ‫با‬ ‫حاضر‬ ‫پژوهک‬ ‫اما‬ ‫گيرد؛‬-‫لي‬ ‫ت‬‫تا‬ ‫دارد‬ ‫تالش‬ ‫لی‬
‫مولفه‬ ‫و‬ ‫عوام‬ ، ‫عل‬‫جغرافيايی‬ ‫های‬-‫برنده‬ ‫پي‬ ‫و‬ ‫دهنده‬ ‫شک‬ ‫که‬ ‫را‬ ‫سياسی‬
‫رهگذر‬ ‫اين‬ ‫از‬ ‫تا‬ ،‫دهد‬ ‫قرار‬ ‫شناسايی‬ ‫و‬ ‫بررسی‬ ‫مورد‬ ‫است‬ ‫جريان‬ ‫اين‬
.‫يابد‬ ‫دست‬ ‫آن‬ ‫گيری‬ ‫شک‬ ‫فضايی‬ ‫الگوی‬ ‫به‬ ‫بتواند‬
‫ظهور‬ ‫سب‬ ‫را‬ ‫اجتماعی‬ ‫ساختار‬ ‫و‬ ‫ايدئولوژی‬ ‫قبي‬ ‫از‬ ‫مختلفی‬ ‫عوام‬ ‫ققان‬ ‫م‬
‫و‬‫جريان‬ ‫اين‬ ‫سقوط‬‫می‬ ‫ها‬‫سياسی‬ ‫بررسی‬ ‫به‬ ‫تاکنون‬ ‫اما‬ ،‫دانند‬-‫اين‬ ‫فضايی‬
‫نتايج‬ ،‫رو‬ ‫اين‬ ‫از‬ .‫است‬ ‫ده‬ ‫ن‬ ‫توجهی‬ ،‫است‬ ‫پژوهک‬ ‫اين‬ ‫مدنظر‬ ‫که‬ ‫جريانات‬
‫بررسی‬‫جغرافيايی‬ ‫های‬–‫می‬ ‫ان‬ ‫ن‬ ‫سياسی‬‫اجتماعی‬ ‫و‬ ‫سرزمينی‬ ‫ساختار‬ ‫که‬ ‫دهد‬
‫اصلی‬ ‫منيقه‬ ‫اين‬ ‫در‬ ‫موجود‬‫شک‬ ‫در‬ ‫عام‬ ‫ترين‬‫ت‬ ‫اين‬ ‫گسترش‬ ‫و‬ ‫گيری‬‫و‬ ‫فکر‬
‫می‬ ‫جريان‬‫جريان‬ ‫اين‬ ‫دوباره‬ ‫ايجاد‬ ‫از‬ ‫رهايی‬ ‫برای‬ ‫و‬ ‫باشد‬‫در‬ ‫تغيير‬ ،‫ها‬
‫منيقی‬ ‫راهبرد‬ )‫گرايی‬ ‫لی(منيقه‬ ‫م‬ ‫اختيارات‬ ‫واگذاری‬ ‫و‬ ‫فضا‬ ‫سياسی‬ ‫سازمان‬
.‫رسد‬ ‫می‬ ‫نظر‬ ‫به‬ ‫مناسبی‬ ‫و‬
7
-.‫جغرافيا‬ ‫گروه‬ ،‫انتظامی‬ ‫علو‬ ‫گاه‬ ‫دان‬ : ‫آدر‬ ،‫مکاتبات‬ ‫مسئول‬ ‫نويسنده‬84713317190

17. ‫کليدی‬ ‫واژگان‬‫جريان‬ ،‫بنيادگرايی‬ ،‫فضا‬ ‫سياسی‬ ‫جغرافيای‬ :،‫تکفيری‬ ‫های‬
.‫داعک‬

18. ‫ضدامنيوی‬ ‫بازخاردهای‬‫جهادی‬ ،‫سليي‬ ‫اجوماعی‬ ‫شناسی‬ ‫هسوی‬
* ‫زارع‬ ‫ومی‬ ‫مع‬ ‫هادی‬
‫چکيده‬
‫معرفت‬ ،‫شناسی‬ ‫هستی‬ ‫از‬ ‫(اعم‬ ‫فکری‬ ‫مکت‬ ‫هر‬ ‫نظری‬ ‫بنيادهای‬
‫و‬ ‫ها‬ ‫کنک‬ ،‫رفتارها‬ ‫بروز‬ ‫ساز‬ ‫زمينه‬ )‫شناسی‬ ‫روش‬ ‫و‬ ‫شناسی‬
‫شدن‬ ‫متماي‬ ‫به‬ ‫ای‬ ‫ويژه‬ ‫طور‬ ‫به‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫ای‬ ‫ويژه‬ ‫بازخوردهای‬
‫می‬ ‫فکری‬ ‫مکات‬ ‫ديگر‬ ‫اتباع‬ ‫از‬ ‫مکت‬ ‫پيروان‬‫طور‬ ‫به‬ .‫انجامد‬
‫نخواهد‬ ‫مستثنی‬ ‫مقوله‬ ‫اين‬ ‫از‬ ‫ني‬ ‫گرايی‬ ‫سلفی‬ ‫جريان‬ ‫طبيعی‬
.‫بود‬
‫به‬ ‫آن‬ ‫نگاه‬ ‫زاويه‬ ‫و‬ ‫سلفيت‬ ‫شناسی‬ ‫هستی‬ ‫ميان‬ ‫اين‬ ‫در‬«‫هستی‬»‫که‬
‫متخاصم‬ ‫ثنائی‬ ‫پايه‬ ‫بر‬«‫خودی‬-‫دشمن‬»‫و‬ ‫د‬‫مول‬ ،‫است‬ ‫شده‬ ‫تعريف‬
‫سوی‬ ‫از‬ ‫بار‬ ‫ونت‬ ‫خ‬ ‫و‬ ‫ضدامنيتی‬ ‫رفتارهای‬ ‫از‬ ‫طيفی‬ ‫گر‬ ‫هدايت‬
‫ف‬ ‫اين‬ ‫پيروان‬‫را‬ ‫فراوانی‬ ‫های‬ ‫چالک‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫ديگران‬ ‫عليه‬ ‫رقه‬
.‫است‬ ‫داشته‬ ‫دنبال‬ ‫به‬ ‫مختلف‬ ‫جوامع‬ ‫برای‬
‫ضدامنيتی‬ ‫بازخوردهای‬ ‫ترين‬ ‫مهم‬ ‫توان‬ ‫می‬ ،‫کالن‬ ‫بندی‬ ‫جمع‬ ‫يک‬ ‫در‬
‫در‬ ‫را‬ ‫ای‬ ‫شناسی‬ ‫هستی‬ ‫چنان‬‫همنون‬ ‫ی‬ ‫خ‬ ‫م‬ ‫رفتاری‬ ‫های‬ ‫مولفه‬
‫ی‬ ‫دگرستي‬‫مخالفت‬ ‫يا‬ ‫عملی‬ ‫و‬ ‫نظری‬‫ونت‬ ‫خ‬‫بار‬‫فکری‬‫و‬‫عملی‬‫عليه‬
‫ديگران‬‫ی‬ ‫خودستي‬ ،‫نظری‬‫با‬‫سرکوب‬‫فيرت‬‫های‬‫الهی‬-‫انسانی‬،
‫ی‬ ‫ستي‬ ‫جامعه‬‫هندسه‬ ‫با‬ ‫مبارزه‬ ‫و‬‫هنجارها‬‫و‬‫عرف‬‫های‬‫اجتماعی‬،
‫پذيری‬ ‫رک‬ ‫ت‬ ‫نهايت‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫اجتماعی‬ ‫فضای‬ ‫سازی‬ ‫راديکال‬
.‫نمود‬ ‫جستجو‬ ‫انه‬ ‫مرزستي‬
‫کليدواژگان‬
‫ونت‬ ‫خ‬ ،‫ی‬ ‫خودستي‬ ،‫ی‬ ‫دگرستي‬ ،‫شناسی‬ ‫هستی‬ ،‫ضدامنيتی‬ ،‫بازخورد‬
‫س‬ ،‫ورزی‬‫لفيت‬‫جهادی‬