Lesson 9 Water Resources Development
•
0 likes•360 views
This is lesson No. 9 of the course - Water Resources Planning and Development taught to BA (General) degree students at the Faculty of Social Sciences and Humanities, Rajarata University of Sri Lanka, Mihintale
Recommended
Recommended
More Related Content
What's hot
What's hot (20)
More from Dr. P.B.Dharmasena
More from Dr. P.B.Dharmasena (20)
Lesson 9 Water Resources Development
- 1. ජල සඹපත සැළසුඹකරණය සහ සංවර්ධනය WRMG 3212(20: 20) B.A. (General) Degree Program mdvï ie,eiau 9 – ජල සඹපත් සංවර්ධනය Rajarata University of Sri Lanka P.B. Dharmasena 0777-613234, 0717-613234 dharmasenapb@ymail.com, dharmasenapb@gmail.com https://independent.academia.edu/PunchiBandageDharmasena https://www.researchgate.net/profile/Punchi_Bandage_Dharmasena/contributions http://www.slideshare.net/DharmasenaPb LESSON NINE
- 2. ජල සඹපත් සංවර්ධනය • මහවැළි සංවර්ධන වැඩ සටහන • මහවැළි ජල සුරක්ෂිතතා ආයෝජන වැඩසටහන – උතුරු මැද පළාත් ඇළ වයාපූතිය – යණිප් වඹ ඉවුර ඇළ පුණරුත්ථාපන වයාපූතිය – වයඹ පළාත් ඇළ වයාපූතිය • ජාතික ජල සඹපාදන හා ජලාපවහන මංඩලය් වත්මන් වයාපූති • වාරිමමාර් දපාර්තඹන්තු සංවර්ධන වැඩසටහන් සමහරක්
- 3. මහවැළි සංවර්ධන වැඩ සටහන • ශ්‍රී ලංකා ඉතිහාසය් විශාලතම බහුකාර්ය ජාතික සංවර්ධන වැඩසටහන • 1961 දී ආරඹභ විය • වැඩසටහන් පුෆල් අරමුණු මහවැළි ජලය භාවිතා කරයන් මානව ජනාවාස සඳහා අවශය භෞතික හා සමාජ යටිතල ඉදිකරයන් සහ සංවර්ධනය කරයන් – ජලවිදුළි බලය ජනනය කිරීම – ංවතුර පාලනය – වියළි කළාපීය ාවිතැනට වාරිම ජල පහසුකඹ සැලසීම – ඉඩඹ, රැකියා නාමැති පවුල් පදිංචි කරවීම එස්ම පරා ද්ශීය කූෂිකාර්යක නිශ්පාදනය වැඩිකරයන් රැකියා අවස්ථා නිර්මානය කිරීමද තවත් අප්ක්ෂිත අරමුණක් විය. • මහවැළි මහ සැළසුම – සහාය සඳහා UNDP සහ FAO – පියවරන් පියවර 30 වසරක් තුල නිම කිරීමට – වාරිම සංවර්ධනය හක්ටයාර් 365,000 – ජලවිදුළි සංවර්ධනය ම ා වාට් 470 – මහවැළි කළාප 13 කට බදා වන්කරිමන A සිට M දක්වා.
- 5. • මළික සරක්ෂන සඳහා 1961 දී එක්සත් ජාතීන් ් ආධාර පැතීම • 1964 දී අරමුදල් අනුමත වී වයාපූතිය ආරඹභවිය. • 1965 – 1967 මලික ක්ෂතර සරක්ෂණ • 1967 – 1968 සංවර්ධන කළාප 3 ක් හඳුනා ැනින. විස්තරාත්මක සැළසුඹ පිළියල කිරීම • 1970 පාල් ාල්ල ල්ලහි වැඩ ආරඹභ වීම • 1976 වනවිට මුල් සංවර්ධන කළාපය් වැඩ නිමවිය. බෝවතැන්න ල්ල, උකුවල ජලවිදුළි බලා ාරය (ම ා වාට් 40), ජල සැපයුම හක්ටයාර් 52,700 ක පවතින වාරිම ඉඩඹවලට මහවැළි සංවර්ධන වැඩ සටහන නාලන්දා ඩි ්
- 6. කඩිනඹ මහවැළි වැඩසටහන • තිස් වසරකින් අවසන් කිරීඹ සැළසුම 1975 දී අවසන් විය. • 1977 පත්වූ නව රජය එම වැඩසටහන වසර හයකින් නිම කිරීමට තීරණයකල්ය. • මස් යඹ වනස් වීඹසහිතව කඩිනඹ මහවැළි වැඩසටහන 1977 දී ආරඹභ විය. • වයාපූති 12 ක්අඩං ුවිය. • පරධාන ඉදිකිරීඹ හතරකි - කාත්මල්, වික්ටෝරිමයා, මාදුරුඔය, රංදනි ල ළි • B සහ C කළාප වල කුඹුරු හක්ටයාර 60,000 ක් සංවර්ධනය කිරීම • යණිප් අමුන, එහි දකුණු ඉවුර සහ උල්හිටිය සහ රත්කිඳ ජලාශ • මහ සැළසුඹ ඉතිරිම වැඩ කිරීමට 1979 දී ශ්‍රී ලංකා මහවැළි අධිකාරිමය පිහිටුවනු ලැබීය. • 1995 වන විට කඩිනඹ මහවැළි වැඩසටහනහි සියෆම ඉදිකිරී වැඩ අවසන් විය. • මාර හකන්ද සඳහා ශකයතා අධයයනයද සිදු කරනු ලැබීය 1985 වික්ටෝරිමයා ජලාශය විවූත කිරීම
- 7. කඩිනඹ මහවැළි වැඩසටහන - සඹපූර්ණ කල වයාපූති නම ඉදිකල කාලය ජලධාරිමතාවය (ඝ. ර. යලියන) විදුළිය (ම. වා.) පාල් ාල්ල 1970-1976 4.1 40 බෝවතැන්න 1972-1976 56 40 වික්ටෝරිමයා 1978-1985 730 210 කාත්මල් 1979-1985 174 200 මාදුරුඔය 1979-1986 596 25 රංදනි ල 1982-1986 860 135 රංටැේ 1987-1990 21 52 මාර හකන්ද 2007-2018 521 25
- 8. මහවැළි ජල සුරක්ෂිතතා ආයෝජන වැඩසටහන Mahaweli Water Security Investment Programme (MWSIP) • වාරිමමාර් අමාතයාංශයන් 2015 දී ආරඹභ කරන ලද මම වැඩසටහන 2024 දී අවසන් කිරීමට නියයතය. • ආසියානු සංවර්ධන බැංකු ණය ආධාර සහිතව වාරිමමාර් දපාර්තඹන්තුව සහ ශ්‍රී ලංකා මහවැළි අධිකාරිමය්ද සහය ඇතිව මම වැඩසටහන සිදු කරනු ලැේ. • අරමුණ - කූෂිකාර්යක නිශ්පාදනය වැඩිකිරීම, ජනතාවට පානීය ජලයට ඇති පර ශය වැඩිදියුණු කිරීම සහ ශ්‍රී ලංකා උතුරු වියළි කළාපය් ආර්දක වර්ධනය දිරිමමත් කිරීම • ඹ යටත් ඇති වයාපූති – උතුරු මැද පළාත් ඇළ වයාපූතිය – යණිප් වඹ ඉවුර ඇළ පුණරුත්ථාපන වයාපූතිය – වයඹ පළාත් ඇළ වයාපූතිය
- 9. උතුරු මැද පළාත් ඇළ වයාපූතිය • උතුරු මැද පළාත් ඇළ වයාපූතිය සංරචක දකකි. • පළමුවැන්න කෆ - මාර හකන්ද ජලාශ ජල මාරුවීඹ ඇලය. එයට ජල උමං දකක් අඩං ුය. • දවැන්න නඹ මහකනදරාව, ඒරුවැව, මානන්කට්ටිය සහ හුරුෆවැව ජලාශයන් මාර හකන්ද ජලාශයට යාකරන ඉහල ඇලහැර ඇල් ඉදිකිරීඹ කටයුතුය. මයට කි. ර. 28 ක ජල උමං මාර් යක් ඇතුලත්ය.
- 10. • කෆ - මාර හකන්ද ජලාශ ජල මාරුවීඹ ඇල • ඉහල ඇලහැර ඇල
- 11. උතුරු මැද පළාත් ඇළ වයාපූතිය වයාපූතිය්පරතිලාභ • මහකනදරාව, මානන්කට්ටිය සහ හුරුෆවැව ජලාශයන් නිරතුරුවම ජලයන් පිරවීම • බාධාවකින් තාරව ජල සඹපාදනය කරයන් ඉළක්ක කර ත් ාවිබිඹ යල මහ කන්නයන් ව ාකිරීමට හැකිවීම • පානීය ජලයට ඇති පර ශය වැඩි දියුණු කිරීම • නව වයාපූති ජලයන් භූ ත ජලය පරතිපූරණයවී පරද්ශය් ජනතාවට සහ පරිමසරයට ධනාත්මක බලපෑමක් ඇතිවීම • වයාපූතිය ක්‍රියාවට නංවන කාලසීමාව තුල පරද්ශය් ජනතාවට රැකියා අවස්ථා නිර්මානය වීම
- 12. උතුරු මැද පළාත් ඇළ වයාපූතිය ඉදිකිරීඹ • කි.ර. 8.83 ක් දි කෆ - මාර හකන්ද ජලාශ ජල මාරුවීඹ ඇල (ජල උමං දි 7.9) • බල ශක්ති ජනකයන් පිටවුඹ ඇල ර. 104 • කාන්ක්රීට් දැම විවූත ඇල කි.ර. 22.6 • හීරටිඔය හරහා ර. 331 ක් දි ඉස්ස පීල්ල • කි. ර. 4 ක් දි හරස් ඇල • කි. ර. 10 ක් දි සංවූත දියම • කි. ර. 28.5 ක් දි උමං දියම • උතුරු මැද පළාත් ඇළ සඳහා පාලක මධයස්ථානයක් බල ශක්ති ජනකයන් පිටවුඹ ඇල
- 13. යණිප් වඹ ඉවුර ඇළ පුණරුත්ථාපන වයාපූතිය • යණිප් අමුණ ර. 3.5 කින් ඉස්සීම • වඹ ඉවුර ඇලට ස්වයංක්‍රිය ඇතුෆ වීඹ දාරක් ඉදි කිරීම • වඹ ඉවුර ඇල සහ දකුණු ඉවුර ඇලට හදිසි වාන් දාරටු ඉදි කිරීම • කි. ර. 74 ක් දි වඹ ඉවුර ඇල පුණරුත්ථාපනය ශ්‍රී ලංකා මුල්ම මහවැලි ාවි ජනපදය - යණිප් ාවි ජනපදයයි. ඹ කතාව පටන් න්න් දැනට අවුරුදු 1562කට පර, ඒ කියන්න් ආසන්න වශයන් පරඹපරා 19කට කලින්. මහාවංශයට අනුව ඉතිහාසය් පළමු වරට මහවැලි නදිය හරස් කරයන් අමුණක් තනන්වා කි.ර 27 දි ඇළ මාර් යක් නිර්මාණය කළ රජු ලස ෞරවයට පාත්ර වන්න් දාස්කළිය රජතුමා ය.
- 14. යණිප් වඹ ඉවුර ඇළ පුණරුත්ථාපන වයාපූතිය වයාපූති පරතිලාභ • යනිප් වඹ ඉවුර පියවර 4කින් යුක්තයි • ජල හි යන් පලන පියවර 4 ාවිජනතාවට නිරන්තර ජල සැපයුමක් • ඇළ මාර් පරතිසංස්කරණය කිරීම හරහා ජලය පිටාර යෑඹ අවදානඹ අඩු කිරීම • ජල සැපයුඹ සහතික කිරීඹ ම ින් ාවි පවුල් පහළාස් දහසකට පමණ යල සහ මහා ව ා කිරීමට හැකි වීම • වස් මුව වන සංරක්ෂිතය ට ආසන්න වැවට වියළි කාලය් දී වන සතුන් සඳහා ජලය ලබා දීම
- 15. වයඹ පළාත් ඇළ වයාපූතිය • ශ්‍රී ලංකා වයඹ පළාත් උතුරු කාටසට ජලය සැපයීම • වසරකට ජලය ඝන රටර් යලියන එකසිය තිහක් හක්වටුනා ඔය සහ ඉහළ ර ඔය ජලාධාරයට ලබාදීම • වයඹ පළාත් මහ වැ අටකට සහ කුඩා වැ තුන්සියයකට ජලය සඹපාදනය කිරීම • හක්ටයාර් 12.000 කට යල සහ මහ ව ා කිරීඹ සඳහා වාරිම ජලය සැපයිම • ජනතාවට සුරක්ෂිත පානීය ජලය • වයාපූතිය කිලෝරටර් අනු හයක් දි වාරිම ඇල ඉදි කරනු ඇත. • මයට රටර් 940 ක උමං ජල ම ක් ද ඇතුළත් • මහකිතුල සහ මහ කිරුළ ජලාශ පරතිසංස්කරණයද සිදුකරයි • වයාපූතිය ම ින් දඹුය ඔය සිට වෑමැඬිලල්ල සහ නාලන්දා ජලාශ වත ජලය න යනු ලැේ
- 16. ජාතික ජල සඹපාදන හා ජලාපවහන මංඩලය් වත්මන් වයාපූති පළාත වයාපෘති ප්‍රතිලාභින් වියදම (රු. මිළියන) මධයම පළාත 05 207,000 2,329 උතුරු මැද පළාත 07 154,000 2,658 නැ නහිර පළාත 07 80,500 4,851 උතුරු පළාත 01 - 36 වයඹ පළාත 05 46,950 2,583 සබර මු පළාත 10 204,200 3,598 දකුණු පළාත 10 135,735 2,983 ඌව පළාත 06 60,600 1,471 බස්නාහිර පළාත 07 462,420 5,058
- 17. වාරිමමාර් දපාර්තඹන්තු සංවර්ධන වැඩසටහන් සමහරක් • දැදුරුඔය ජලාශය • ෝන ලතැන්න ජලාශය • කෆ ල්ඔය ජලාශය • පහල උ ෞව ජලාශය • මහ ෝනවැව ජලාශය • මාරාන ජලාශය • රඹුක්කන්ඔය ජලාශය • යාන්ඔය ජලාශය • තල්පිටි ල ජලාශය • පහළ මල්වතුඔය ජලාශය
- 18. දැදුරුඔය ජලාශ වයාපූතිය පරතිලාභ • දැදුරු ඔය ජලාශයන් වාරිම ජලය සපයයන් ව ා බිඹ පරමාණය වැඩි කිරීම • ව ා තීවුතාවය 2 දක්වා ඉහළ නැංවීම • ාඩ ඉඩඹ වල වාණිජ බෝ සඳහා උස්සාන ජල සඹපාදනය • කුරුණෑ ල සහ පුත්තලම දිස්තරික්ක වල පවුල් 50,000කට පානීය ජලය සැපයීම
- 19. ඉදිකිරීඹ • රටර් 2400 ක් දි පස් බැඹම ඉදිකිරීම • සාරා වුහයන් දකක් ඉදි කිරීම • කාන්ක්රීට් පාරක් ඉදි ඉදිකිරීම සහ ම ා වාට් 1.5 ක් සහිත ජල විදුලි බලා ාරයක් ඉදි ඉදිකිරීම • කිලෝරටර් 45 ක් දි වඹ ඉවුරු ඇළ ද කිලෝරටර් 33 ක් දි දකුණු ඉවුරු අන්තර් රෝණි ඇළ ද කිලෝරටර 27 ක් දි ශාක්‍රුා ඇල ද ඉදිකිරීම • ඒ හා සඹබන්ධ කුඩා වැ වැඩි දියුණු කිරීම • නැවත පදිංචි කළ පරද්ශය් පානීය ජලය මාර් විදුලි බලය ආදී යටිතල පහසුකඹ සැපයීම දැදුරුඔය ජලාශ වයාපූතිය
- 20. ෝන ලතැන්න ජලාශ වයාපූතිය • මහනුවර දිස්තරික්කය් මැදදුඹබර පරද්ශය් ඉදිවන ෝන ලතැන්න ජලාශ වයාපූතිය සඳහා රුපියල් යලියන 120 ක මුදලක් වන් කාට ඇති අතර, ඹ වන විටත් යලියන 55 කට අධික මුදලක් වැය කාට සංවර්ධනය කටයුතු සිදු කාට තිේ. 2017 වසර අවසන් වන විට එම වයාපූතිය් වැ බැඹඹ ඉදි කිරීඹ, වාන ඉදිකිරීම සහ සාරා ව ඉදි කිරීඹ කටයුතු සිදු කාට අවසන් විය. • වාරිම ජල පහසුකඹ ලබා දයන් අක්කර 325 ක් මහ කන්නය් ද අක්කර 37 ක් යල් කන්න් ද ව ා කිරීමට පහසුකඹ ලබාදීම
- 21. කෆ ල්ඔය • අඹපාර දිස්තරික්කයහි උහන පරද්ශය් පිහිටා ඇත • ජලාශ ධාරිමතාවය අක්කර අඩි 7,800 කි. • වාරිම ඉඩඹ අක්කර 1500 ක් සංවර්ධනය කර් • කෆ ල් ල් ඔය හරහා පාලමක් ඉදි කිරීම
- 22. පහළ ඌව කුඩා සහ මධයම පරමාණය් ජලාශ වයාපූතිය • මානරා ල දිස්තරික්කය් ාවි පවුල් දදහස් පන්සීයකට පමණ පරති පරතිලාභ සැලස් • වැල්ලවාය පරාද්ශීය ල්කඹ කාට්ාාසය් දබරවැව මධයම පරමාණය් ජලාශය සහ කුඩා වැ 22 ට ජලය සඹපාදනය • මාතල් දිස්තරික්කය් දඹුල්ල පරාද්ශීය ල්කඹ කාට්ාාසය් මහා ෝන වැව පිහිටා ඇත • වයාපූතියට පර මම පරද්ශය්යට ජලය ලබා ත්ත් හුරුය ඇලන් • අක්කර 615 ක් ව ා කිරීම සඳහා ජලය ලබා ැනීම • ාවි පවුල් පන්සියයකට ව ා කිරීඹ සඳහා ජලය ලබා ැනීඹ තහවුරු කිරීම • ජල කළමනාකරණය සහ ජලාපවහනය වැඩි දියුණු කිරීම • හුරුෆ ඇලන් ජලය ලබා ැනීම වැලැක්වීම • යටිතල පහසුකඹ සැපයීම • වන සතුන්ට ජලය ලබා ැනීඹට පහසුකඹ සැලසීම මහ ෝනවැව ජලාශ වයාපූතිය
- 23. මාරාන ජලාශ වයාපූතිය • බදුල්ල දිස්තරික්කය් රිමදීමාලියද්ද පරද්ශය් මය පිහිටා ඇත • ජලාශය් ධාරිමතාව ඝන රටර යලියන 16.53 කි. • මාරාණ නඹ පරද්ශය් දී උල් හිටිය ඔය හරස්කාට මම ජලාශය ඉදිකාට ඇත • ාවි පවුල් 1200 කට හා ාවි සංවිධාන 21 කට ඍජු පරතිලාභ සැලසීඹ අප්ක්ෂාවන් මාරාන ජලාශ වයාපූතිය ආරඹභ කරිමණ. • එය අක්කර අඩි පහලාස් දහසක ජලාශයකි. • ඉන් අක්කර 1800 ක් අස්වැද්දිමට අප්ක්ෂිතයි. වයාපූතිය් ඉදිකිරිමඹ ද්ශීය ඉංරුන්රුවන් ් දායකත්වයන් සිදුවයි. • ඌව පළාත් ජනතාව මුහුණපාන ජල ැටය වට පරධානම විසදුමක් ලස එම වයාපූතිය හදුනා න තිේ. • ඊට වැයකරන මුදල රුපියල් යලියන 1700 කි.
- 24. රඹුක්කන්ඔය • අඹපාර දිස්තරික්කය් මහඔය පරාද්ශීය ල්කඹ කාට්ාාසය් මුන්දනිආරු ං ා නිඹනය ඇසුරන් ඉදි කල රඹුක්කන් ඔය ජලාශය • රඹුක්කන්ඔය හරස් කර ඉදි කරන ජලාශය් විශාලත්වය අක්කර අඩි 45,000ක් හවත් ඝන රටර් යලියන 75කි. • මහි පරධාන බැඹම දි ින් අඩි 3600කි. උපරිමම උස අඩි 81කි. • පරධාන ඇළ මාර් ය දි ින් කි.ර 4.75කි. මයින් විහිදන වඹ ඇළ හා දකුණු ඇළ දි ින් කි.ර. 17කි. • මහි බදුඹ ඇළ හා කත් ඇළ පද්ධතිය දි ින් කි.ර 50කි. • ජලාශයන් කුඹුරු අක්කර 3600ක් අය තින් අස්වැද්දීමට නියයත අතර එම ින් ාවිපවුල් 3000කට සූජු පරතිලාභ හිය වයි. • ද්ශීය මුදල් හා ද්ශීය වාරිම තාක්ෂණය උපයෝ ි කර න මම ජලාශය ඉදි කාට ඇත. • එමඟින් පරද්ශය් පානීය ජල අවශයතා සපිරන අතර පරද්ශය් සෞක්රුය හා අධයාපනික යන අංශ වැඩි දියුණු කිරීමට ද නියයතය. ර ඹඔය ජලාශය රඹකැන්ඔය ජලාශය
- 25. යාන්ඔය ජලාශ වයාපූතිය • යාන් ඔය හරස් කරයන් මරට ඉදිවන තවැනි විශාලතම ජලාශය යාන් ඔය. (හුරුෆ වැව හා වාහල්කඩ වැව) • ධාරිමතාව ඝන රටර යලියන 200 කි. • යාන්ඔය ජලාශයන් ඉඩඹ හක්ටයාර 4925 කට ජලය. • ාවි පවුල් 7000 කට පමණ පානීය ජල පහසුකඹ • ල්ල කිලෝ රටර 2 ක් පමන දි ය • පවුල් 400 කට ආසන්න පිරිමසකට සිය නිවාස හා ඉඩ කඩඹ අහිය .