This is the fourth lesson of the course - Rural Development Management taught at Faculty of Social Sciences and Humanities, Rajarata University of Sri Lanka.

1. MNGT 3112
Theory 20 hrs, Practical 20 hrs.
Rajarata University of Sri Lanka
P.B. Dharmasena
0777-613234, 0717-613234
dharmasenapb@ymail.com, dharmasenapb@gmail.com
Rajarata University of Sri Lanka
P.B. Dharmasena
0777-613234, 0717-613234
dharmasenapb@ymail.com, dharmasenapb@gmail.com
https://independent.academia.edu/PunchiBandageDharmasena
https://www.researchgate.net/profile/Punchi_Bandage_Dharmasena/contributions
http://www.slideshare.net/DharmasenaPb
LESSON
FOUR

2. RURAL DEVELOPMENT MANAGEMENT
wOHhkfha wruqKq
• osia;%sla uyf,alï ldrAhd,h" osia;%sla foaYmd,k
wêldrsh" osia;%sla weu;s" osia;%sla ixjrAOk
iNdj
• m<d;a iNd iy m%dfoaYSh wêldrsfha úúO uÜgï
• m%dfoaYSh f,alï iy m%dfoaYSh iNdj, l%shdldrs;ajh
Lesson-3
LESSON
FOUR
SUB-NATIONAL LEVEL INSTITUTIONS
m,d;a uÜgfï wdh;k

3. m,d;a uÜgfï wdh;k
SUB-NATIONAL LEVEL INSTITUTIONS
lÉfÉrsh$ osidm;s ldrAhd,h$ osia;%sla uyf,alï ldrAhd,h
• ì%;dkHhka úiska y÷kajd ÿka merKs;u úuOH.; mrsmd,k moaO;sh
• wdrïNfha oS nÿ iy wdodhï tl;= lsrSug" kS;s iy wK mk;a
ls%hd;aul lsrSug" ixjrAOk jevigyka ls%hd;aul lsrSug
• uq,au úuOH.; ls%hdj,sh ^1960 .Kka j, w. Nd.fha oS& ie,iqï
ls%hd;aul lsrSfï iy iïnkaëlrKh lsrSfï hdka;%Kh Yla;su;a
lsrSu osidm;s m%Odk iïnkaëldrl úh
• uq,skau isÿ lrk ,oafoa lDIsldrAñl ixjrAOkhhs' m%;s,dNSkaf.a
iyNd.s;ajh b;d w,amh
• lÉfÉrs l%ufha ;dCIK lghq;= j, ÿrAj,;d wvq lsrSu i|yd 1970
.Kka j, fojk úuOH.; l%shdj,sh wdrïN úh' m%dfoaYSh f,alï
jreka yryd fuh osia;%sla f,alï úiska ls%hd;aul lrkq ,eîh
Lesson-3

4. m,d;a uÜgfï wdh;k
SUB-NATIONAL LEVEL INSTITUTIONS
osia;%sla foaYmd,k wêldrS l%uh
• 1973 oS ia:dmkh flrsk
• mrsmd,kh m%dfoaYSh uÜgug úuOH.; lsrSu
• m%;s,dNSkaf.a iyNd.s;ajh ,nd .ksñka .%dóh ck;djf.a cSjk
;;ajh Wiia lsrSu
• flfia jqj o fuys oS isÿ jQfha osia;s%la mrsmd,khg foaYmd,k
kdhl;ajh ,nd oSuh' ^fuh wka;hgu f.dia mrsmd,k fiajh o
yE,a,q úh&
• osia;s%la foaYmd,k wêldrsh úiska .%dóh ÿmam;a ck;djf.a
ÿla.ekú,s j,g iykhla ,nd .ekSug rdcH wdh;k lrd hdug
wjYH myiqlñ i,id fok ,oS
• fuu l%ufha hï hï ÿrAj,;d ;snqK;a fndfyda .%dóh .eg¿
j,g läkï úi÷ï ,nd .ekSfï u.la ksrAudKh úh
Lesson-3

5. m,d;a uÜgfï wdh;k
SUB-NATIONAL LEVEL INSTITUTIONS
osia;%sla wud;H l%uh
• osia;s%la foaYmd,k wêldßh fjkqjg 1978 oS osia;%sla wud;H l%uh y÷kajd fok ,oS
• újD; wdrA:slh hgf;a rch iyKdOdr bj;a lf<ah
• osia;%sla wud;H l%ufha wruqK jQfha ixjrAOk ls%hdoduhkag foaYmd,k u. fmkaùï ,nd
oSuh
• osia;%sla weu;sf.a ls%hdldrS;ajhka
– osia;s%la ixjrAOk ie,iqï ms<sfh, lsrSu
– ls%hd;aul lsrSfï ie,iqï we.hSï iy úurAYk lsrSu
– ls%hd;aul lsrSfï oS uqyqK fok ÿIalr;d iy wjysr;d y÷kd .ekSu
– ixjrAOk ldrAh läkï lsrSfï Wmdh udrA. y÷kd .ekSu
– ixjrAOk jev iy fomdrA;fïka;= ls%hdoduhka wëCIKh iy iïnkëlrKh lsrSu
– osia;s%lalfha yosisu .eg¿ ksrdlrKh lsrSu
• by, uÜgfï iïnkaëlrKhl"a läkï ;SrK .ekSu" leìskÜ weu;sjre uka;%Sjre iy
osia;s%la weu;sjre w;r .egqï
• flfia jqj;a Okd;aul n,mEï o olakg ,eìKs
Lesson-3

6. m,d;a uÜgfï wdh;k
SUB-NATIONAL LEVEL INSTITUTIONS
osia;%sla ixjrAOk iNdj
• osia;%sla ixjrAOk iNd mK; 35 A1980 hgf;a 1980 oS ia:dmkh
flrsK
• wruqK( jrA.jdoS ldrKd ie,ls,a,g .ksñka ixjrAOk wjYH;d
úuOH.; lsrSu
• jrA.jdoS .eg¿ flfrys jvd;a wjOdkhla fhduq flrsK
• —mrsmd,kh úuOH.; lsrSfuka o rcfha iy iEu cd;sl ;,hlu
ck;d iyNd.s;ajh i|yd wjia:d i,iñka o rcfha m%cd;ka;%jdoS
jHQyh iy ck;djf.a m%cd;ka;sjdoS whs;sh Yla;su;a lsrSu iy
mq¿,a lsrSug rch ne|S isà˜ f,i tys i|yka fõ
• osia;s%lalfha mdrA,sfïka;= uka;%Sjre o fuu foaYmd,k ldrAhhg
we;=,;a úh
• tys ls%hdldrs;ajhg .%dóh lñgq o we;=,;a lrñka ixjrAOk
ls%hdoduhg m%;s,dNSkaf.a iyNd.s;ajh ;yjqre lrk ,oS
•
Lesson-3

7. m,d;a uÜgfï wdh;k
SUB-NATIONAL LEVEL INSTITUTIONS
osia;%sla ixjrAOk iNdj
• osia;%sla ixjrAOk iNdfõ ;=ka wjqreÿ ld,h ;=, my;
i|yka .eg¿ j,g uqyqK oSug isÿúh
– ixjrAOk ldrAhhka i|yd iNd idudcslhskaf.a lemùula
fkdue;slu
– wud;HdxY iy fomdrA;fïka;= j, ls%hdldrS;ajhkaa w;r meyeos,s
iSud fkdue;slu
– osia;%sla weu;s mdrA,sfïka;= uka;S%jre iy iNdj w;r .egqï
we;s ùu
– rdcH wxYfha kS;srS;s ls%hd ms<sfj;a iy lghq;= iïnkaOfhka
.eg¿ we;sùu
– ixjrAOk jevigyka j,g iïnkaO ùu b;d w,am ùu iy
osia;%slalh i|yd iuia: ixjrAOk ie,iqula i|yd ,nd oS we;s
m%;smdok m%udKj;a fkdùu
Lesson-3

8. 1987 wxl 42 orK m<d;a iNd mK;
Lesson-3

9. උතුරු මැද m<d;a iNdj
අමාත්‍යාංශ
• ප්‍රධාන අමාත්‍යාංශය
• පළාත් කෘෂිකර්ම අමාත්‍යාංශය
• පළාත් ෙසෞඛ්‍ය අමාත්‍යංශය
• පළාත් සමූපකාර අමාත්‍යාංශය
• පළාත් වාරිමාර්ග අමාත්‍යාංශය
Lesson-3

10. උතුරු මැද m<d;a iNdj - ෙදපාර්තෙම්න්තු
• කෘෂිකර්ම ෙදපාර්තෙම්න්තුව
• සත්ත්ව නිෂ්පාදන හා ෙසෞඛ්‍ය
ෙදපාර්තෙම්න්තුව
• සමූපකාර සංවර්ධන ෙදපාර්තෙම්න්තුව
• පළාත් අධ්‍යාපන ෙදපාර්තෙම්න්තුව
• ඉංජිෙන්රු ෙදපාර්තෙම්න්තුව
• ෙසෞඛ්‍ය ෙසේවා ෙදපාර්තෙම්න්තුව
• වාරිමාර්ග ෙදපාර්තෙම්න්තුව
• පළාත් පාලන ෙදපාර්තෙම්න්තුව
• සැලසුම් හා ෙමෙහයුම් ෙදපාර්තෙම්න්තුව
• පරිවාස හා ළමාරක්ෂක ෙසේවා
ෙදපාර්තෙම්න්තුව
• පළාත් ආදායම් ෙදපාර්තෙම්න්තුව
• පළාත් �ඩා ෙදපාර්තෙම්න්තුව
• කළමනාකරණ සංර්ධන හා පුහුණු ඒකකය
• පළාත් භාණ්ඩාගාර ෙදපාර්තෙම්න්තුවLesson-3

11. m,d;a uÜgfï wdh;k
SUB-NATIONAL LEVEL INSTITUTIONS
m<d;a iNdj
• jefvñka mej;=Kq jrA.jdoS .eg¿ j,g úi÷ula f,i talSh rdcHhla
;=, iuyrla n,;, m<d;a j,g mejrSu wruqK úh
• pkaofhka f;dard.;a idudcslhkaf.ka m<d;a iNdj iEosKs
• m<d;a mrsmd,kh m%Odk weue;s jrhdf.a uQ,sl;ajfhka
• m<d;a wud;H uKav,hg úOdhl n,h mejfrA
• ckdêm;s m;a l< wdKavqldr jrhd uOHu wdKavqj ksfhdackh lrhs
• m<d;a iNd n,;, jHjia:dfõ 13 jk ixfYdaOkhg wkql+,j
• flfia jqj o m<d;a iNd l%uhg iDKd;aulj n,mdk ,o idOl w;r
m%Odk jkafka uQ,H mokfï ÿrAj,;djh" wêl mrsmd,kuh úhoï" mCI
foaYmd,kfha .egqï" ie,iqï iy ls%hd;aul lsrSfï Odrs;djh wvqlu iy
wmeyeos,s l%ufõo iy j.lSï
Lesson-3

12. m,d;a uÜgfï wdh;k
SUB-NATIONAL LEVEL INSTITUTIONS
B<Õ m%dfoaYSh mrsmd,k uÜgu
• kd.rslj( k.r iNd iy uy k.r iNd
• .%dóhj( m%dfoaYSh iNd
• uOHu rcfha mrsmd,k lghq;= i|yd rcfhka m;a l<
m%dfoaYSh f,alï jre
• tla m%dfoaYSh iNd n, m%foaYhl m%dfoaYSh f,alï
fldÜGdY tlla fyda folla ;sìh yel
• my,u mrsmd,k uÜgu .%du ks,Odß
• tla m%foaYSh f,alï fldÜGdYhl .%du ks,Odß jiï 20
- 30 muK
• tla .%du ks,Odß jiul .ï lsysmhls
• tla .ul mjq,a 50 - 300 la úh yel
Lesson-3

13. m,d;a uÜgfï wdh;k
SUB-NATIONAL LEVEL INSTITUTIONS
m%dfoaYSh f,alï fldÜGdY
• 13 jk jHjia:d ixfYdaOkfhka iy 1987 wxl 42 mK; hgf;a
ia:dmkh úh
• iyldr wdKavqfõ tacka; m%dfoaYSh f,alï njg m;a úh
• w;S;fha uOHu rcfha wud;HdxY u.ska ms<sfh, jQ m%;sm;a;s ;SrK iy
ixjrAOk ie,iqï ls%hd;aul lrk ,oafoa wdKavqfõ tacka; ^osidm;s&
iy iyldr wdKavqfõ tacka; ^Wm osidm;s& jre úiskah
• m%dfoaYSh f,alï l%ufhka miq .%dóh m%foaY j, ixjrAOk jevigyka
ls%hd;aul lrk ,oafoa m%dfoaYSh f,alï úisks
• .%du ks<Odrs jrhd ish¿u wdKavqfõ lghq;= i|yd j.lsj hq;= fõ
• .%dóh ixjrAOk l<ukdlrKh i|yd mq¿,a úNjhla we;s moaO;sh
fuu m%dfoaYSh f,alï l%uhhs
Lesson-3

14. m,d;a uÜgfï wdh;k
SUB-NATIONAL LEVEL INSTITUTIONS
m%dfoaYSh f,alï ldrAhd,fha wruqKq
• uyckhdf.a fiajd wjYH;d msrsueiSu
• ixjrAOk jHdmD;s iy jevigyka ie,iï lsrSu ls%hd;aul
lsrSu iy úurAYKh
• m%foaYfha .%dóh ixjrAOk lghq;= taldnoaO lsrSu i|yd
rdcH wdh;k ks,OdrSk"a m%cdj iy ixúOdk iy rdcH
fkdjk wdh;k iïnkaëlrKh lsrSu
• fldÜGdYfha ÿ.S nj ;=rka lsrSug iykdOdr iemhSu' Wod(
ckiõh$ iuqrAê$ wdydr uqoaor$ úh,s wdydr$ ksjdi iy
fi!LHh oshqKq lsrSu i|yd ø%jH wdOdr
• .xj;=r" iq,s iq,x" kshx" kdhhEï jeks iajNdúl wdmodjka
fya;=fjka wkd: jk wh i|yd wkshï iykdOdr ,nd oSu
Lesson-3

15. m,d;a uÜgfï wdh;k
SUB-NATIONAL LEVEL INSTITUTIONS
m%dfoaYSh f,alï ldrAhd, j,g wdodhï iy uQ,H
m%;smdok ,eîï
• uOHu rcfha jdrAIsl whjeh m%;smdok
• cd;sl iy wka;rA cd;sl wdh;k u.ska ,efnk
ixjrAOk jHdmD;s iy jevigyka u.ska
• oej m%jdykh" rshÿre n,m;a" w¿;a jdyk
,shdmosxÑ lsrSu" jdrAIsl jdyk n,m;%
• újdy Wmamekak wdosfhka ,efnk wdodhï
Lesson-3

16. m,d;a uÜgfï wdh;k
SUB-NATIONAL LEVEL INSTITUTIONS
m%dfoaYSh iNd
• 1987 wxl 15 ork m%dfoaYSh iNd mK;g iy jHjia:dfõ 13 jeks
ixfYdaOkhg wkqj n,h úuOH.; lsrSu
• YS% ,xldfõ foaYmd,k iy iudc wdh;khkaf.a úldYKfha m%Odk
ixêia:dkhls
• fok ,o úIhhkag wkql+,j fmdÿ lghq;= ie,iqï lsrSu ;SrK .ekSu
iy l<ukdlrKh lsrSfï n,;, we;af;a m%dfoaYSh iNd j,gh
• my; i|yka wxY j, uQ,sl fiajd m%dfoaYSh iNd j,ska iemfha
– m%dfoaYSh md,kh iy kS;sh mj;ajd f.k hdu
– m%dfoaYSh wdrA:sl ie,iqu ie,iqï lsrSu iy ls%hd;aul lsrSu
– wOHdmkh" fi!LHh" lrAudka;" bvï ixjrAOkh wdoS iudc yd wdrA:sl fiajd
– /lshd" jD;a;Sh ie,iqïlrKh iy ñksia n, ixjrAOkh we;=¿j wdh;ksl" udkj
iïm;a yd .%dóh ixjrAOkh
– há;," kd.rsl ixjrAOkh iy mrsirh
– fj<odu iy jdKsc jHdmdr wdosh Lesson-3

17. m,d;a uÜgfï wdh;k
SUB-NATIONAL LEVEL INSTITUTIONS
m%dfoaYSh iNd
ප්‍රාෙද්ශිය සභා ෙවත පැවරි ඇති සියලු කාර්යයන් හා
වගකිම් හා බලතල අයත් වන්ෙන් සංවර්ධනවිෂය
ක්ෙෂේත්‍රයටය. ෙමම සංවර්ධන කාර්යය ප්‍රාෙද්ශිය
මට්ටෙමන් ෙපොදු පරිපාලන, මහජන උපෙයෝගිතා
ෙසේවා,මහජන ෙසෞඛ්‍ය ෙසේවා ෙභෞතික සැලසුම් ,
මංමාවත්, ඉඩම් හා ෙගොඩනැගිලි, ජල ෙසේවා, සුභ
සාධක ෙසේවා පහසුකම් යන ක්ෙෂේත්‍ර ගණනාවකට
විහිදි ඇත.

18. m,d;a uÜgfï wdh;k
SUB-NATIONAL LEVEL INSTITUTIONS
m%dfoaYSh iNd
• පළාත් පාලන ආයතන වලට ස්වයං ආදයම් උත්පාදනය හා
උපෙයෝජනා බලතල හිමිෙව්. නිතී සම්පාදනය කිරීමට ඇති
බලය, බදු පැනවීමට ඇති බලය,අයවැය සම්මත කර
ගැනීම ඇතුලු ප්‍රතිපත්තිමය තීරණ ගැනීෙම් ෛනතික
බලතල පළාත් පාලන ආයතන සතු ෙව්.
• එක් එක් ප්‍රාෙද්හීය සභා ප්‍රෙද්ශය සඳහා සංස්ථාපනය කරන
ලද ප්‍රාෙද්ශීය සභාව, එම ප්‍රෙද්ශය ඇතුලත පළාත් පාලන
ආයතන විය යුතු අතර , මහජන ෙසෞඛ්‍යයට, ෙපොදු
උපෙයෝගිතා ෙසේවාවන්ට සහ ෙපොදු මංමාවත් වලටද
සාමාන්‍යෙයන් එම ප්‍රෙද්ශය ඇතුලත ජනතාවෙග් සුඛ
විහරණය , පහසුව සහ සුභ සාධනය සහ සියලු පහසුකම්
ආරක්ෂා කිරීමට සහ ප්‍රවර්ධනය කිරීමටද අදාළ සියලු
කරුණු විධිමත් කිරීම , පාලනය කිරීම සහ පරිපාලනය
කිරීම ඊට භාර විය යුතුය.

19. m,d;a uÜgfï wdh;k
SUB-NATIONAL LEVEL INSTITUTIONS
ප්‍රාෙද්ශිය සභාෙව් ආදායම්
• බදු - වරිපනම් බදු, අක්කර බදු, විෙශේෂ බදු
• බලපත්‍ර ගාස්තු - වාහන සඳහා, ෙවනත් (ව්‍යාපාර සඳහා)
• ෙසේවා ගාස්තු - ලියාපදිංචි කිරිෙම් ගාස්තු, අය කර ගත හැකි
ගාස්තු
• වෙරන්තු ගාස්තු හා දඩ - පුස්තකාල දඩ, උසාවි දඩ
• ෙවනත් ආදායම් - ෙපොළී, විකුණුම් (පුවත් පත්), �යාත්මක
ආදායම්(මුද්දර ගාස්තු)
• ආදායම් ආධාර - පරිපාලන ප්‍රතිපුර්ණය
• කුලී - පදිංචි නිවාස, ෙවළඳ ස්ථාන (කඩ කුලී), බදු දීම
(වැලි ව්‍යාපෘති), බදු දීම(ඉඩම්), කුලියට දීම(කාර්යාල
ෙගොඩනැගිලි)
• විෙනෝද බදු

20. m,d;a uÜgfï wdh;k
SUB-NATIONAL LEVEL INSTITUTIONS
ප්‍රාෙද්ශි සභාෙව් වියදම්
• වැටුප් හා දීමනා - වැටුප් හා ෙච්තනා, අතිකාල හා නිවාඩු දින, නිල ඇදුම් හා
දීමනා
• වියදම් - ෙපොදු පරිපාලන හා කාර්ය මණ්ඩල ෙසේවා, ෙසෞඛ්‍ය ෙසේවා, ජල
ෙසේවා, මහජන උපෙයෝගිතා ෙසේවා, ෙභෞතික සැලසුම්, මංමාවත් ඉඩම් හා
ෙගොඩනැගිලි, සුභසාධන ෙසේවා සඳහා
• සැපයුම් හා උපකරණ - කාර්යාල උපකරණ, ලිපි ද්‍රව්‍ය හා කාර්යාල
උපකරණ, ඉන්ධන, රථවාහන නඩත්තු උපකරණ, මන්� ආහාර සඳහා,
ෙවනත්(සබන්,විෂ බීජ නාෂක ආදී), ෙවනත් ගබඩා භාණ්ඩ (රථ වාහන
තහඩු, විල්බැෙරෝ), ෙසෞඛ්‍ය උපකරණ (ඉදල්, ෙකොසු), මදුරු මර්ධනය සඳහා,
සුනඛයින් ඇල්ලීම සඳහා අවශ්‍ය ද්‍රවය, ජලනල උපකරණ, නල ලිං
අලුත්වැඩියා, වාර්ග ඉදිකිරීම් හා නඩත්තු උපකරණ, ළදරු පාසල් උපකරණ,
පුස්තකාල ලී බඩු, ෙපොත්, ෙගොඩනැගිලි අලුත්වැඩියාව, ෛවද්‍ය උපකරණ,
විදුලි උපකරණ, රුක් ෙරෝපණ කටයුතු, පුවත්පත් සඟරා, වාර ප්‍රකාශන,
කාණු අලුත්වැඩියා කිරීම හා නඩත්තු කිරීම