1. Vocational Service

3. Inhoud
4 – Voorwoord
5 – Wat is de inhoud van Vocational Service?
7 – Vocational Service in de praktijk
15 – Vocational Service binnen de club
21 – Vocational Service onderwerpen
23 – Taken commissies Vocational Service
Fotografie: Rotary Images/Monika Lozinska-Lee, Alyce Henson, Archief De Rotarian
VOCATIONAL SERVICE 3

4. Voorwoord
Vocational Service, je dienstbaar maken aan de samenleving via je beroep, staat aan de
basis van Rotary. Bij de start van Rotary International in 1905, was het hoofddoel te
streven naar hoge ethische normen bij de uitoefening van het beroep. Dit boekje geeft
informatie over de betekenis van Vocational Service en biedt een handreiking voor de
invulling van deze belangrijke ‘Avenue’ van Rotary International.
4 VOCATIONAL SERVICE

5. Wat is de inhoud van Vocational Service?
Rotary kent vier Avenues of Service, dat Een rotarian is door middel van zijn
zijn de vier wegen waarlangs de organisatie of haar beroep en de daarmee samen-
dienstbaar is. Naast Club Service, Inter- hangende expertise, dienstbaar aan de
national Service en Community Service is samenleving. Door het lidmaatschap
dat Vocational Service. De basisgedachte wordt een classificatie (beroepscategorie)
van Vocational Service kan als volgt bezet. Het Rotarylidmaatschap is niet
worden omschreven: vrijblijvend. De invulling van Vocational
Service is dan ook een veelzijdige aan-
het bewust worden, formuleren en gelegenheid binnen Rotary International,
respecteren van hoge ethische normen in waar ieder lid op eigen wijze een inbreng
het beroep en in het privé-leven; kan hebben!
het tonen van maatschappelijke
betrokkenheid in en via je beroep, Ethisch verantwoord handelen is nood-
dat wil zeggen die houding uitstralen zakelijker dan ooit. In de huidige tijd
en hanteren in je contacten met zijn er vele uitdagingen op technologisch
collega’s, medewerkers, beroeps- en gebied en in de multiculturele samen-
bedrijfsrelaties; leving, die vragen om met elkaar van
je dienstbaar maken aan de samenleving gedachten te wisselen. Religieuze en poli-
via je beroep. tieke zaken dienen besproken te kunnen
worden zonder daarover overeenstemming
Met deze omschrijving van de hoofddoel- te willen bereiken. Diverse ontwikkelingen
stellingen van Rotary, gekoppeld aan in het bedrijfsleven en in de samenleving
de bewuste keuze om zoveel mogelijk als geheel geven dit duidelijk aan. Daarbij
verschillende beroepsgroepen in het moet worden bedacht dat deze ontwik-
ledenbestand van iedere Rotaryclub op kelingen zodanig snel zijn, dat regelmatige
te nemen, is Rotary uniek en daarmee toetsing van de moreelethische waarden
onderscheidt zij zich van alle andere noodzakelijk is.
serviceclubs.
Maatschappelijke betrokkenheid houdt
Kernbegrippen binnen Vocational Service zijn: ook in dat men zich bekommert om het
milieu. Zorg voor het milieu is dan ook
Betrouwbaar, betrokken en impliciet onderdeel van de bedrijfsvoering
beschikbaar en van menselijk handelen.
en:
Denken, doen en doorzetten
VOCATIONAL SERVICE 5

6. De Four-Way Test
Bij het bespreken van Vocational Service In het Nederlands:
wordt verwezen naar de Four-Way Test. Is het waar?
Het volgen van deze toets zou een goede Is het billijk voor alle betrokkenen?
invulling van Vocational Service garan- Bevordert het onderling vertrouwen en
deren. De ‘Four-Way Test’, wereldwijd vriendschap?
opgevolgd door rotarians in hun zakelijke Komt het alle betrokkenen ten goede?
leven, werd bedacht door rotarian Herbert
J. Taylor in 1932. Maar…, wanneer bijvoorbeeld een bedrijf
De oorspronkelijke tekst luidt: personeel moet ontslaan om te kunnen
Is it the truth? overleven, kunnen bepaald niet alle vragen
Is it fair to all concerned? met ‘ja’ worden beantwoord. Veel rotarians
Will it build goodwill and better hebben dan ook moeite met de verwoor-
friendships? ding van deze toets en het gebruik daarvan
Will it be beneficial to all concerned? in de huidige samenleving.
6 VOCATIONAL SERVICE

7. Vocational Service in de praktijk
Algemeen
Dienstverlening vanuit het beroep kan ethische normen in beroep en samenleving
op verschillende manieren plaatsvinden. kunnen worden samengebracht.
Bijvoorbeeld door aan nationale en inter-
nationale projecten deel te nemen of een Nationale en internationale projecten
project te starten. Tevens kan gebruik Stichting Rotary Doctors Nederland (RDN)
gemaakt worden van de binnen Rotary is een internationale activiteit. Artsen en
International beschikbare expertise, op tandartsen stellen hun expertise beschik-
lokaal, regionaal en/of landelijk niveau. baar om mensen in de derde wereld te
Juist daaraan dient aandacht geschonken helpen. Zij worden door RDN uitgezon-
te worden. Dienstverlening door het den om gedurende een bepaalde periode,
doneren van geld is in lang niet alle geval- meestal 6 weken, structurele medische
len de meest effectieve wijze om nood te hulp te verlenen en medische trainingen te
lenigen. Het geven van organisatieadviezen verzorgen in landen en gebieden waar deze
en coaching en vooral persoonlijke inzet, hulp en opleiding ontbreekt. RDN werkt
leveren vaak meer rendement op. Dat is dus aanvullend, naast andere organisaties
Vocational Service bij uitstek! zoals Het Rode Kruis of Artsen zonder
Grenzen.
In de clubs gevoerde besprekingen, ter
gelegenheid van het 100-jarig bestaan Kijk op: www.rotarydoctorsnederland.nl
van Rotary International, geven aan dat
er behoefte bestaat aan discussies die zich JobRotary
niet tot een club beperken en waarbij, Enkele jaren geleden is een geheel andere
eventueel met specialistische inbreng, activiteit gestart, die uitgroeide tot een
over bepaalde onderwerpen kan worden nationale Rotary aangelegenheid: Stichting
gesproken. Als voorbeelden kunnen JobRotary. Hier stellen rotarians hun
genoemd worden: watermanagement, kennis ter beschikking aan werkzoeken-
integratieproblematiek en streekgebonden den boven de veertig jaar, die minimaal
ontwikkelingen. zes maanden werkeloos zijn. De rotarians
begeleiden de werkzoekenden bij hun
Door het opzetten van ‘denktanks’ wordt sollicitatieproces om een nieuwe baan te
specifieke kennis ter beschikking gesteld vinden. Stichting JobRotary is opgericht
van clubs en de samenleving, is een item in 1997 door een aantal Rotaryclubs op de
waaraan gewerkt kan worden. Daarnaast Noordwest-Veluwe. Stichting JobRotary
kan gedacht worden aan het opzetten van kent inmiddels afdelingen door het hele
een door Rotary gesponsord instituut waar land.
VOCATIONAL SERVICE 7

8. Rotary Doctors Nederland
De Stichting Rotary Doctors
Nederland (RDN) zendt in het
kader van Vocational Service regel-
matig artsen en tandartsen uit naar
ontwikkelingslanden.
Verslag van een van de uitgezonden
dokters vanuit Garissa (Kenia):
‘Ruzies over geiten of een stuk land
zorgen voor gewonden. Garissa ontwik-
kelt zich in een stormachtig tempo. Met
de groei van de stad is ook het verkeer schreeuwende vrouwen. Binnen lagen
enorm toegenomen. Een paar jaar drie slachtoffers van geweld. Twee
geleden bestond een file uit ezelkarretjes mannen hadden snijwonden op het
met water, maar nu is Garissa overbe- hoofd; van een was ook de schedel deels
volkt met taxi’s, bussen, en trucks in alle gekliefd. Een derde had een steekwond
soorten en maten. in de buik, maar leek stabiel. De menigte
Het betekent ook dat de artsen van buiten werd zo opgewonden dat de
Rotary Doctors zich ’s ochtends met hun politie moest komen en de rest van
grote truck in een traag voortbewegende de dag het ziekenhuis heeft bewaakt.
file door het centrum worstelen op weg Gelukkig was de boosheid niet tegen
naar het ziekenhuis. ons gericht en konden wij rustig, nou ja
Vaak hebben de artsen te maken met rustig… doorwerken. Voor de ramen van
geweldslachtoffers. Meestal betreft de behandelkamer ging het geschreeuw
het onderlinge stammentwisten, maar door. Later bleek een slachtoffer van de
dikwijls gaat het om het bezit van een tegenpartij in veiligheid te zijn gebracht
aantal geiten of een stuk land. Slachtof- in de operatiekamer. Alleen daar was hij
fers worden met grote messen (panga’s) zijn leven zeker.’
bewerkt en lopen daarbij snijwonden op
aan armen en het gezicht. Meer informatie:
Het opereren van de slachtoffers is soms www.rotarydoctorsnederland.nl
niet gemakkelijk: ‘Zaterdagochtend
werden we naar de eerste hulp geroe-
pen. Voor de hekken naar de eerste
hulp stond een menigte opgewonden
8 VOCATIONAL SERVICE

9. Projecten op districtsniveau In de doelgroep vallen scholieren, studen-
Een bekende activiteit op districtsniveau ten en young professionals, kinderen van
is het organiseren van een Rotary Youth zowel rotarians als non-rotarians. De
Leadership Award (RYLA). RYLA is een uitwisseling is mogelijk van club tot club,
managementspel voor potentiële leiders, van district tot district of met gebruik-
in leeftijd variërend van 18 tot 30 jaar. Zij making van eventuele andere goede en
worden gesponsord door een Rotaryclub. betrouwbare contacten, met een duur
Rotarians treden op als assessor. Het spel van één week tot drie maanden en alle
beslaat meestal een weekend, van vrijdag- termijnen daartussen. De inhoud van het
avond tot zondagmiddag. programma kan bestaan uit alle denkbare
activiteiten, variërend van een professio-
New Generation Exchange nele stage, sociaal werk en cursussen tot
Een nieuwe vorm van jeugduitwisseling is culturele, toeristische, sociale en sportieve
New Generation Exchange (NGE), dat zich bezigheden. Als randvoorwaarde geldt dat
eveneens richt op jongvolwassenen tussen de jongelui logeren in Rotarygastgezinnen.
18 en ca. 25 jaar. Het doel van dit project is
(zoals ook andere uitwisselingsprogram- Projecten op lokaal niveau
ma’s) het bevorderen van interculturele
contacten. In het NGE-programma staan Beroepenvoorlichting
echter het volbrengen van een stageperiode Rotaryclubs kunnen praktische voorlich-
door jongeren en het verblijf in een ting geven over beroepen aan leerlingen
gastgezin voorop. van verschillende schooltypen. Dergelijke
activiteiten slagen vaak alleen, wanneer
De van oudsher bestaande jeugduitwis- deze in goed overleg met de school-
selingsprogramma’s zijn bedoeld voor leiding tot stand komen. Voorwaarde is
jongeren tot 18 jaar. In het besef dat hier- ook het opzetten, bijhouden en mogelijk
door een belangrijke leeftijdscategorie niet uitbreiden van een breed bestand van
bediend kan worden, heeft de RI Board in beroepsbeoefenaren die als informant
1996 besloten de clubs de mogelijkheid te willen optreden. De voorlichting zal
geven programma’s te ontwikkelen voor vooral gericht moeten zijn op hoe de
jongelui tussen 18 en 25 jaar. Dit pro- dagelijkse beroepspraktijk er uitziet.
gramma heeft de naam gekregen: NGE. Beroepenvoorlichting kan op verschillende
Ook hier staat het bevorderen van inter- manieren plaatsvinden, bijvoorbeeld door
culturele contacten ten behoeve van een middel van het doorgeven van namen van
betere internationale verstandhouding informanten; door het organiseren van
voorop. bijeenkomsten met informanten en leer-
lingen (beroepenmarkt), of door leerlingen
bedrijven te laten bezoeken.
VOCATIONAL SERVICE 9

10. ‘RYLA is een van de pareltjes van Rotary’
Veertig jong volwassenen tussen 20 en 26 gooien ze hier natuurlijk (gecontroleerd)
jaar en 60 assessoren namen deel aan een voor de leeuwen. Het is fantastisch te
Rotary Youth Leadership Award (RYLA) zien hoe de jongeren in de loop van het
managementspel in D1570. Toekomst weekeinde groeien, ze worden sterk,
in contact met ervaring, was het thema ontwikkelen zich en we zien tijdens de
van deze bijeenkomst, het ultieme case soms staaltjes van grote inventi-
Rotarydoel in vijf woorden. Of zoals een viteit. Je ziet dat de leerdoelen die we
gouverneur het verwoordde: ‘RYLA is één hebben gesteld ook worden gehaald.’
van de pareltjes van Rotary’. RYLA geniet steeds grotere populariteit.
John Snijders (RC Scherpenzeel- Het aantal aanmeldingen stijgt en er is
Woudenberg) is al jaren betrokken bij een zeer grote reservelijst. Maar ook het
de organisatie van RYLA. Het evenement vinden van coaches is geen probleem:
wordt georganiseerd door een groep van 50 % van de deelnemende coaches komt
zes, onder wie twee leden van Rotaract. weer terug. ‘Het is voor jezelf ook fan-
‘Want RYLA is een kweekvijver van tastisch als je ziet wat voor potentie hier
Rotaract’, zegt hij. Zijn fascinatie bij het rondloopt. Ook voor je zelf zitten er leer-
organiseren van RYLA is eenvoudig: ‘We momenten in’, aldus één van de coaches.
10 VOCATIONAL SERVICE

11. Young professionals te gast bij RC Eindhoven-Noord
Drie jonge Roemenen namen deel aan ontdekken waar verbeterpunten moge-
het New Generation Exchange (NGE) lijk zijn, mensen ontmoeten, nieuwe
programma in Eindhoven. Zij zijn ervaringen opdoen en ideeën uitwisselen
voor dit programma naar Nederland met elkaar. De cursussen die ik volg zijn
gekomen. Dragos Calugura, een van de van onschatbare toegevoegde waarde.
drie deelnemers, is logistiek directeur Alles wat ik hier leer, helpt mij om straks
van een IT bedrijf in Boekarest waar beter te functioneren in mijn werkzaam
ruim 250 mensen werken. Vanuit zijn leven.’ De Nederlandse onderwijsmetho-
functie is hij betrokken bij strategische den verschillen veel van die in Roemenië.
beslissingen en zet hij zich persoonlijk De interactieve manier van les geven, het
in voor de ontwikkeling van medewer- werken in teamverband en het zelf tonen
kers en het optimaliseren van logistieke van initiatieven is volgens hem een ver-
processen. NGE sluit naadloos aan bij ademing. ‘Maar ook het leren debatteren
zijn doelstelling. ‘Het overtreft al mijn en het in discussie gaan met studenten
verwachtingen. Ik wilde graag zien hoe en leraren is een methodiek die nieuw is
het er hier in Nederland aan toe gaat, voor ons.’
Regelen van stageplaatsen worden, gelet op de vele jonge starters
Rotaryclubs verlenen medewerking aan die na enkele jaren hun bedrijf moeten
scholen met beroepsopleidingen in hun opgeven.
gebied bij het verkrijgen van stageplaatsen, Enkele Rotaryclubs verlenen medewerking
ook eventueel via buitenlandse zuster- aan sollicitatieprojecten van scholen, door
clubs. Daarnaast kunnen door rotaryleden gelegenheid te geven tot het schrijven van
individueel stageplaatsen voor leerlingen sollicitatiebrieven op gefingeerde vacatures
van scholen geregeld worden. en het beoordelen van die brieven, als ook
door het ontvangen van leerlingen voor
Werkgelegenheidsprojecten het voeren van een sollicitatiegesprek.
Naast de onder het kopje ‘Nationale en
internationale projecten’ vermelde activi-
teiten van JobRotary zijn Rotaryclubs actief
in het verlenen van medewerking aan
werkgelegenheidsprojecten, door middel
van advisering aan instellingen die starters
van jonge bedrijven hulp bieden. Deze
activiteit zou verder uitgebreid kunnen
VOCATIONAL SERVICE 11

12. Speeddaten bij Rotary
RC Haarlemmermeer van 1852 hield een
speeddate voor middelbare scholieren
uit Haarlemmermeer. Doel is leerlingen
de kans te geven rechtstreeks in contact
te treden met de beroepspraktijk. 58
deelnemers bezochten met hun ouders
en verzorgers de ‘Speeddate-avond’.
Ze konden aan de Rotaryleden vragen Rotarians geven voorlichting over hun
stellen over mogelijke stages, over oplei- beroep.
dingen die het beste bij een gekozen
beroep aansluiten of hun horizon ver- een makelaar, een aannemer, een
breden wanneer de definitieve keuze theaterproducent, een architect, een
voor een bepaald vak juist nog niet communicatieadviseur, een scheeps-
gemaakt was. De verantwoordelijk bouwer en andere ondernemers en
wethouder hield een korte toespraak leidinggevenden binnen het Haarlem-
over het belang voor scholieren van het mermeerse bedrijfsleven. Opvallend is
maken van de juiste beroepskeuzes. dat de leden die werkzaam zijn in de
Daarna voerden de leerlingen gesprek- gezondheidszorg, in de bedrijfsbeveili-
ken met de Rotaryleden. Van te voren ging en in de media en cultuur, bij de
hadden de leerlingen zich voor bepaalde leerlingen het meest populair waren
beroepsclassificaties ingeschreven en dat met hen de meeste gesprekken
en zo hadden ze ontmoetingen met waren aangevraagd. De deelnemende
o.a. een advocaat, een fysiotherapeut, leerlingen waren afkomstig van scholen
in de Haarlemmermeer. Vooral leer-
Speeddaten met Rotarians is bedoeld voor lingen van het VMBO, HAVO en VWO
scholieren. waren vertegenwoordigd.
Na afloop bleken de gesprekken door
de Rotary-leden als zeer intensief te
zijn beleefd. De ontmoetingen waren
allemaal anders. Sommige leerlingen
kwamen om hun licht op te steken.
Anderen hadden die keuze al wel
gemaakt, maar wilden praktijkgerichte
vragen stellen aan leden uit de door hen
geambieerde beroepsgroep.
12 VOCATIONAL SERVICE

13. Het Rotary Volunteers Program
Het volunteers program van Rotary bedoeling is dat vanuit Rotary, mensen
International geeft rotarians de gelegen- worden gestimuleerd om zich beschikbaar
heid om ervaringen die zij in hun beroep te stellen voor (vaak tijdelijke) dienstver-
hebben opgedaan, ten nutte te laten lening binnen projecten, waarvoor op dat
komen aan maatschappelijke behoeften moment geen andere personen beschik-
buiten de directe beroepssfeer. Deze baar zijn. Vanuit de Rotary Foundation
activiteiten kunnen ten dienste staan kunnen financiële vergoedingen worden
van projecten binnen de clubregio, gegeven. Deze zijn echter alleen bestemd
binnen het district, of van internationale voor projecten buiten Nederland en voor
projecten. Dit vrijwilligerswerk heeft een beperkte periode.
niet het karakter van ‘fundraising’. De
Rotarians stellen hun expertise beschikbaar bij humanitaire projecten.
VOCATIONAL SERVICE 13

14. Group Study Exchange: een uniek
uitwisselingsprogramma
Group Study Exchange (GSE) van Rotary persoonlijk, maatschappelijk, politiek of
Foundation is een uniek cultureel en cultureel bewegen.
vocational uitwisselingsprogramma van De GSE reis duurt meestal vier weken
teams van jonge beroepsbeoefenaren in waarbij de deelnemers iedere dag bezoek
de leeftijd tussen 25 en 40 jaar uit ver- brengen aan verschillende bedrijven.
schillende landen. In een periode van Ook bezoeken zij Rotaryclubs en andere
vier tot zes weken doen de deelnemers sociale evenementen. Op districtsconfe-
beroepsgerichte ervaringen op, verdie- renties zijn zij graag geziene gasten. Na
pen zich in de cultuur van het gastland afloop van de reis wordt vaak een presen-
en hebben de gelegenheid tot ontmoe- tatie gegeven bij rotaryclubs die daar om
tingen en gesprekken over zaken die hen verzoeken.
De reiskosten voor een uitwisseling
van vier teamleden met een teamleider
worden gedragen door het World Fund
van de Rotary Foundation. De kosten
voor maaltijden, onderdak en transport
worden gedragen door de ontvangende
clubs en gastgezinnen. Uitwisseling op
basis van deze bekostiging kan eens per
twee jaar plaatsvinden. Wil men jaarlijks
of met een groter team gaan dan moet
het District Designated Fund (DDF)
Group Study Exchange blijft een unieke worden aangesproken.
ervaring.
14 VOCATIONAL SERVICE

15. Vocational Service binnen de club
Vocational Serviceonderwerpen Het beroepspraatje
Vocational Service onderwerpen kunnen De essentie van het beroepspraatje vormt
binnen de club separaat aan de orde worden de wijze van uitoefening van het beroep,
gesteld. waarbij technische zaken en ethische en
sociale aspecten aan de orde komen.
Enkele voorbeelden: In het beroepspraatje worden onder meer
de volgende vragen beantwoord:
inhoud begrip Vocational Service;
ethiek in de huidige maatschappelijke Wat is het huidige beroep?
context; Waarop is de keuze van het huidige
ethiek in bedrijf of beroep; beroep gebaseerd
het handhaven van ethische normen Sluiten de vooropleiding of de ervaringen
binnen de club; in een voorgaande positie daarbij aan?
veranderingen in bedrijfstakken of Wat zijn de achtergronden en wat is de
vakgebieden, van invloed op werkgele- motivatie, die leiden tot de wijze van de
genheid en/of de beroepsethiek; uitoefening van het beroep?
ontwikkelingen in het milieubeleid en Wat zijn de persoonlijke resultaten,
de consequenties daarvan; met name de plus- en minpunten
arbeidsomstandigheden; en past de beroepsuitoefening in de
discriminatie van personeel; loopbaanplanning?
medezeggenschap; Wat is de invloed van ontwikkelingen op
deeltijdarbeid, flexibele werktijden; maatschappelijk, sociaal, commercieel en
onderwijs en praktijk; technisch terrein op de uitoefening van
grote en kleine fraude; het beroep?
gouden handdrukken, bonussen, optie- Wat is het imago van het beroep?
regelingen en dergelijke; Hoe wordt het beroep beïnvloed door
transigeren en ethiek; wet- en regelgeving?
ethiek in de medische beroepspraktijk. Welke dilemma’s zijn ondervonden,
wat is in de loop van de carrière daarvan
In het kader van Vocational Service geleerd?
binnen de club biedt Rotary de volgende Welke rol spelen honorering, arbeids-
mogelijkheden. voorwaarden en dergelijke bij de
uitoefening van het beroep?
Welke zijn de verwachtingen voor de
toekomst?
VOCATIONAL SERVICE 15

16. Welke mate van ethisch gedrag kunnen we verwachten van gekozen functio-
narissen? (Illustratie: Guy Billout)
Hoe ga je om met morele vraagstukken? Service in D1570 heeft hiervoor een aardige
Daar heeft eenieder wel een idee over, workshop ontwikkeld. Het aardige zit hem
maar ga dat nu eens met elkaar proberen erin dat het niet over wereldproblemen
uit te vogelen. De commissie Vocational gaat, maar over zaken die dicht bij huis
16 VOCATIONAL SERVICE

17. Workshop Vocational: ‘Toets je intuïtie, het omgaan met morele dilemma’s’
een deskundige van Nyenrode Bussiness
University. De workshop beslaat een ‘lange
bijeenkomst’; je moet er als club zeker
drie uur voor uittrekken. Aan de hand
van een duidelijk zesstappen plan leidt de
workshopgever de club door verschillende
morele dilemma’s, niet uit een boekje,
maar uit de praktijk. Het gaat hierbij juist
niet om goed of fout, maar wel om de
afwegingen, om het beredeneren en om
het met elkaar bezig zijn inhoud te geven
Toets je intuïtie gaat in op morele dilemma’s. aan Vocational Service. Want we pretende-
ren met elkaar wel dat we ethiek hoog in
het vaandel hebben, maar er over praten
liggen, die je in je dagelijkse werk tegen- is toch essentieel. We leven immers in
komt. De workshop wordt gegeven door een maatschappij waar vrijwel elk besluit
mederotarians. Zij hebben een training gevolgen heeft voor anderen, in positieve
gevolgd van tien uur, onder leiding van of negatieve zin.
VOCATIONAL SERVICE 17

18. Het Oenkerk-project
Binnen District 1590 loopt een aantal PTC+, de vroegere praktijkschool voor de
individuele initiatieven, die onder de veehouderij, is gevestigd. Zij gaan straks
vlag van Vocational Service vallen. Een in hun land boeren trainen.’
voorbeeld is de Rotarybijdrage aan het
project ‘Oenkerk’; een opleidingsproject
voor melkveehouderij gericht op Afri-
kaanse studenten.
Voor PDG Tjitte de Jong (D1590) staat
het buiten kijf: Rotary en Microkrediet
moeten aan elkaar gekoppeld worden.
De Jong: ‘De boeren daar worden via
hun eigen coöperatie gesteund middels
een Microkrediet. Oikocredit Inter-
national zorgt ervoor dat het door
de Nederlandse Rotaryclubs bijeen
gebrachte geld op de juiste plek terecht
komt. In de praktijk schaffen boeren van
dat krediet koeien aan. Van het melk-
geld betalen ze rente en aflossing en als
ze quitte zijn, kunnen ze middels een
nieuw krediet hun veestapels uitbreiden.
Bovendien worden kleine melkverza-
melpunten gerealiseerd. Natuurlijk is
het prachtig dat de boeren de voordelen
van die voorzieningen kunnen plukken,
maar een stukje kennis is ook heel
belangrijk. Daarom oriënteerden acht
mensen uit Githunguri zich onlangs in
Nederland. Zij bekeken vestigingen van
een moderne kaasfabriek bij Hoogeveen
en Lekkerkerker en bezochten een
Groningse boerderij. Vervolgens
kwamen in september vier jonge Keni-
anen naar Oenkerk in Friesland, waar
18 VOCATIONAL SERVICE

19. Na afloop van het beroepspraatje (in tegen- Wie ben ik?
stelling tot het levensbericht) kunnen Waaraan ontleen ik mijn visie op het
vragen gesteld worden en kan er discussie leven, de maatschappij, relaties, mijn
plaatsvinden. werk?
In hoeverre is het ouderlijk gezin daarop
Vertrouwelijkheid van invloed geweest?
Voor het bespreken van genoemde ethische Wat is die visie?
dilemma’s moet een rotarian ervan uit Kom ik in mijn dagelijks (werk) leven
kunnen gaan, dat hetgeen hij of zij te berde ethische dilemma’s tegen en hoe ga ik
brengt, als strikt vertrouwelijk binnen de daarmee om?
club blijft. Alleen bij een dergelijk vertrou- Welke keuzes heb ik gemaakt en waarom
wen zijn clubleden bereid zich kwetsbaar juist deze?
op te stellen en hun ethische dilemma’s en
de daarbij gemaakte keuzes te bespreken. Natuurlijk kan je ook iets vertellen over
Vooral in grote clubs vindt met het moei- je ouderlijk gezin, de keuze van je oplei-
lijk om zich kwetsbaar op te stellen. Vaak ding, de ontmoeting met je partner en je
wordt dan uitgeweken naar een gesprek huidige leefomstandigheden, maar dat is
met enkele rotarians of naar een bespreking uitdrukkelijk NIET de essentie. Na een
in een Avondje van Zes (Fireside). levensbericht worden geen vragen gesteld
en er wordt geen verslag gemaakt.
Levensbericht
Een levensbericht is geen curriculum vitae. Vijf-minuten-praatje
Voor het houden van een levensbericht Een actualiteiten- of 5-minuten-praatje
moet je je kwetsbaar durven opstellen. is een korte mededeling over een actuali-
Daarom is het goed dat de rotarian zich teit in bedrijf of beroep van een rotarian.
eerst vertrouwd voelt in de club, alvorens Het praatje gaat vooraf aan de vastge-
een levensbericht te houden. Wel is het stelde clubvoordracht. Over de inhoud
belangrijk dat in de loop der jaren iedere van het 5-minuten-praatje wordt meestal
rotarian een levensbericht houdt. Het niet gediscussieerd. De kracht van een
versterkt de onderlinge band en het ver- 5-minuten-praatje zit vooral in het kort
trouwen. In een levensbericht durf je en bondig formuleren! Zodra men meer
jezelf te laten zien in de meest letterlijke tijd gebruikt dan strikt noodzakelijk is,
betekenis van het woord. Het voor jezelf schiet men het doel voorbij. De voorzitter
beantwoorden van de volgende vragen kan moet dan ook een inleider voor een der-
daarbij behulpzaam zijn. gelijk praatje zeker een dag van te voren
benaderen, opdat deze zich daarop kan
prepareren. Clubleden horen dan van de
bij de actualiteit betrokken rotarian uit de
VOCATIONAL SERVICE 19

20. eerste hand de werkelijke gang van zaken, terrein kunnen ook in bevraging van een
met vaak wat meer achtergrondgegevens clublid, in de vorm van een rollenspel of
dan in het algemeen naar buiten worden middels een forum, aan de orde worden
gebracht. De onderwerpen kunnen in een gesteld. Ook kan de club een onderwerp
inleiding door een clublid, of door een ter bespreking geven in de Avondjes van
lid van een andere Rotaryclub, naar voren Zes (Fireside).
worden gebracht. Onderwerpen op dit
De essentie van het beroepspraatje vormt de wijze van uitoefening
van het beroep, waarbij technische zaken en ethische en sociale
aspecten aan de orde komen. (Illustratie: Cutler)
20 VOCATIONAL SERVICE

21. Vocational Service onderwerpen
De volgende onderwerpen kunnen als ander heeft uitgelaten. Laatstgenoemde
voorbeeld dienen voor de manier waarop heeft daar een groot probleem mee,
Vocational Service een rol kan spelen in eerstgenoemde vindt dat overdreven.
de club.
In de club ontstaat een discussie over te
Het omgaan met het probleem dat een hanteren ethische normen binnen de
clublid duidelijk niet handelt volgens de club. Bijvoorbeeld het dilemma dat de
normen die door Rotary worden uitge- clubleden via Rotary tot elkaars netwerk
dragen. Wordt hij/zij erop aangesproken? behoren, maar dat volgens Rotary
Wanneer wordt het betutteling? Kan het International regels zij elkaar zakelijk
uiteindelijk leiden tot het ontnemen van geen voorkeurspositie behoren te geven
het lidmaatschap? In de aanbevelingen van (‘Declaration 1989’). Ook hierover geeft
de commissie ‘Rotary Samen Sterk’ (juli de commissie ‘Rotary Samen Sterk’ een
2007, kijk op www.rotary.nl) wordt op dit aanbeveling.
onderwerp ingegaan.
Maakt de club voldoende gebruik van
Enkele voorbeelden van dilemma’s de beroepsdiversiteit en de competentie-
diversiteit van de leden? Die vraag kan
Enkele leden hebben een probleem met betrekking hebben op de keuze van
elkaar buiten de club (beroepshalve, in projecten, maar ook op de manier
een bestuur van een maatschappelijke waarop de club een project opzet.
organisatie of privé), waardoor zij op de
clubbijeenkomsten elkaar mijden. Hoe Dit zijn onderwerpen die naast het
gaat de club daarmee om? beroepspraatje, levensbericht en de
ethische dilemma’s aan de orde kunnen
Een stichtingsbestuur ontslaat een komen.
directeur, volgens de directeur op een
onheuse manier. Voorzitter van het Enkele praktische werkvormen
bestuur en de directeur zijn beiden lid
van dezelfde Rotaryclub. Stellingenspel
Een ethisch (actueel) dilemma dient scherp
Twee clubleden maken deel uit van een geformuleerd te worden als stelling,
bestuur van een maatschappelijke orga- waarbij de clubleden zich als voorstander
nisatie. Binnen dat bestuur hebben zij of tegenstander kunnen positioneren.
een ernstig conflict gekregen, in verband Voorbeeld: ‘Embryo selectie moet onder
waarmee de een zich negatief over de alle omstandigheden toegestaan worden’.
VOCATIONAL SERVICE 21

22. Na het deponeren van de stelling laat je Presentatie
alle clubleden zich (fysiek) opstellen, aan Vanuit de beroepspraktijk kan een toe-
een kant van het vertrek als voorstander lichting worden gegeven op een actueel
aan de andere kant als tegenstander en ethisch dilemma. Hierbij dienen zowel
ergens tussenin afhankelijk van of ze meer de achtergronden (kort) als de impact op
voor of tegenstander zijn. Je kan een paar de eigen organisatie of beroepspraktijk
personen aan de extreme zijden en uit het en de overwegingen en manier waarop de
midden kort laten toelichten waarom ze betrokken rotarian hiermee omgaat aan
de betreffende positie hebben gekozen. de orde te komen. Vervolgens kunnen de
Vervolgens kan de rotarian wiens beroeps- overige clubleden hem/haar vragen stellen.
praktijk het betreft een toelichting laten
geven op zij/haar keuze en overwegingen. Ad-hoc bespreking
Vervolgens geef je eenieder de mogelijk- Op basis van de actualiteit wordt de
heid zich op basis van de nieuwe inzichten mogelijkheid gegeven de rotarian(s) uit de
te verplaatsen. De personen die zich betreffende beroepspraktijk te bevragen.
verplaatsen kunnen verzocht worden om Dit dient betrekking te hebben op de ethi-
een toelichting. sche motieven en de wijze van handelen.
Debat Indien de wens bestaat de echte overwe-
Het gezelschap wordt verdeeld in een gingen te kennen en te bespreken, dan is
groep voorstanders en in een groep tegen- dit slechts mogelijk onder strikte vertrou-
standers van een nog te deponeren stelling. welijkheid. Evenals bij het levensbericht
Na het deponeren van de stelling wordt is het aan te bevelen vooraf (nogmaals)
gevraagd zich in te leven als voorstander duidelijk te maken dat alles vertrouwe-
respectievelijk tegenstander. De discus- lijk behandeld wordt. Ook worden geen
sie moet vaak geleid worden teneinde notulen gemaakt.
een goede verdeling van spreektijd te
krijgen. Na uitwisseling van de belangrijk- Het is raadzaam de bijeenkomst zorgvul-
ste overwegingen kan de rotarian wiens dig voor te bereiden. Geadviseerd wordt
beroepspraktijk het betreft, een toelichting om de stellingen scherp en duidelijk te for-
geven op zijn/haar keuze en overwegingen, muleren en enkele reservestellingen, dan
waarbij het uiteraard goed is als deze wel actuele onderwerpen vooraf als reserve
refereert aan de discussie. voorhanden te hebben.
Nota bene: het genoemde rapport Samen
Sterk is te downloaden via www.rotary.nl
22 VOCATIONAL SERVICE

23. Taken commissies Vocational Service
Clubcommissie Vocational service Districtscommissie Vocational Service
Aan het inhoud geven aan deze ‘avenue’ in De districtscommissies Vocational Service
een club blijken ervaring, inzet en enthou- hebben tot taak de verbinding te vormen
siasme van de leden van de Clubcommissie tussen de gouverneurs en de clubs met
sterk bij te dragen. Daar Vocational service betrekking tot Vocational Service. Dit
de basis is van Rotary, dient binnen de houdt onder meer in: het aandragen en
club aan deze ‘avenue’ regelmatig aandacht uitwisselen van ideeën tussen clubs, het
geschonken te worden. Meer nog dan voor stimuleren van samenwerking tussen clubs
de andere drie ‘avenues ‘ is het van belang en het scheppen van een ‘klimaat’ waarin
om voor Vocational service een duidelijk
jaarplan te ontwikkelen en vast te stellen. Een typische Vocational Service vraag:
Een goed werkende commissie Vocational Hoe wordt het beroep beïnvloed door wet-
service wordt gekenmerkt door: en regelgeving?
een meerjarig lidmaatschap van de
commissieleden met een doorschuif- of
rouleersysteem;
het opnemen van de programmacom-
missaris in deze club commissie;
het geven van goede informatie over
Vocational service aan nieuwe leden;
het plegen van goed overleg met bestuur
en andere commissies, onder andere via
een afvaardiging in het bestuur van de
club;
de coördinatie van een jaarthema als
onderdeel van het jaarplan, het verslag
uitbrengen tijdens clubzaken;
periodiek overleg met andere clubs uit
de regio voor het uitwisselen van ervarin-
gen, bijvoorbeeld in Regionaal Bestuurs
Contacten (RBC’s);
het vastleggen van ervaringen en het
registreren van ontwikkelde activiteiten;
participatie in activiteiten van de
districtscommissie Vocational Service.
VOCATIONAL SERVICE 23

24. Vocational Service beter bespreekbaar Landelijk Overleg Vocational Service
wordt. Participatie in RBC’s is hiertoe een Sinds 1993 vindt er tweejaarlijks overleg
geëigend middel. Een Districtscommissie plaats tussen de voorzitters van de
komt in het algemeen drie tot vier keer Districtscommissies Vocational Service in
per jaar bijeen ter bespreking van hetgeen Nederland. Dit overleg stond aanvanke-
van belang kan zijn voor het goed kunnen lijk onder leiding van die gouverneur, die
functioneren van Vocational Service Vocational Service in zijn portefeuille had.
binnen het betreffende district. Sinds 2002 heeft de commissie een eigen
Over bepaalde onderwerpen kan de voorzitter en secretaris. De met Vocational
commissie een districtsbijeenkomst orga- Service belaste gouverneur is tijdens het
niseren, waarvoor alle Clubcommissies 2-jaarlijks overleg altijd aanwezig.
Vocational Service worden uitgenodigd. Hoofddoel is uitwisseling van Vocational
In sommige districten wordt een derge- Service activiteiten en informatie over
lijke districtsbijeenkomst éénmaal per jaar lopende of nieuwe projecten ontwikkeld
gehouden, voorafgaand aan of tijdens de die Vocational Service beter op de kaart
Vocational Service maand oktober. zetten.
Het is van belang dat een districtscommis- Een uitdaging voor de toekomst zal zijn
sie vastlegt welke activiteiten op het gebied om goed lopende clubprojecten, die een
van Vocational Service in het betreffende potentie hebben om in bredere kring te
district plaatsvinden. Daarmee kunnen de worden opgepakt, te identificeren.
clubs hun voordeel doen. Deze zullen dan onder de aandacht van alle
Doorgaans zijn de gouverneur en de clubs worden gebracht.
inkomend gouverneur van het betreffende
district bij de besprekingen binnen de
districtscommissie aanwezig.
24 VOCATIONAL SERVICE

25. Ray Klinginsmith, RI President 2010-2011 spreekt op de openingssessie van de International
Assembly in San Diego, California (VS).
VOCATIONAL SERVICE 25

26. Declaration for Rotarians in Businesses and Professions (Council on Legislation, 1989)
As a Rotarian engaged in a business or profession, I am expected to:
consider my vocation to be another opportunity to serve;
be faithful to the letter and to the spirit of the ethical codes of my vocation, to the laws
of my country, and to the moral standards of my community;
do all in my power to dignify my vocation and to promote the highest ethical standards
in my chosen vocation;
be fair to my employer, employees, associates, competitors, customers, the public, and
all those with whom I have a business or professional relationship;
recognize the honour and respect due to all occupations which are useful to society;
offer my vocational talents to provide opportunities for young people, to work for the
relief of the special needs of others and to improve the quality of life in my community;
adhere to honesty in my advertising and in all representations to the public
concerning, my business or profession;
neither seek from nor grant to a fellow rotarian a privilege or advantage not normally
accorded others in a business or professional relationship.
26 VOCATIONAL SERVICE

28. Vocational Service is een uitgave van
Stichting Rotary Administratie Nederland
Amstel 266, 1017 AM Amsterdam
Uitgave: februari 2010