Met de contactdag van vrijdag 29 mei 2015 bood het Centrum Agrarische Geschiedenis (CAG) aan de erfgoedgemeenschap van landbouw, platteland en voeding de kans om inspiratie op te doen over de toekomst van het roerend agrarisch erfgoed in het bredere erfgoedveld. Zowat 65 geïnteresseerden waren verzameld in het typerende kader van de Smoufelbeekhoeve in het landelijke Maldegem-Donk, tussen Maldegem en Brugge. Het publiek was een mooie mix van collectiebeheerders, zowel private verzamelaars als erkende musea, en professionele erfgoedwerkers. Stafmedewerker roerend erfgoed Bert Woestenborghs van CAG opende de reeks met ‘Agrarische collecties in Vlaanderen. Stand van zaken’. Hij reikte vergelijkingspunten aan met de situatie in 2005 toen hij met het project ‘Veldwerk/Denkwerk’ voor het eerst een overzicht bracht van de toestand van de agrarische collecties in Vlaanderen. Op vele vlakken leek de algemene situatie van de collecties weinig verandering te hebben ondergaan. Tegelijk haalde hij een aantal aspecten aan zoals digitalisering, registratie of de professionalisering van de sector die duidden op meer mogelijkheden. Met de metafoor van ‘Boeren(erfgoed) op een kruispunt’ haalde Bert tien noodzakelijke stappen aan die in de toekomst voor de landbouwcollecties onvermijdelijk worden. Hij besloot met de stelling dat het bewaren van het agrarische erfgoed en de kennis daarrond de taak van iedereen was.

1. Agrarische collecties in Vlaanderen.
Stand van zaken.
Contactdag CAG, 29 mei 2015
Bert Woestenborghs
Centrum Agrarische Geschiedenis

2. Agrarisch erfgoed in enge zin
Publiek toegankelijke collecties

3. Veldwerk/Denkwerk
Agrarisch erfgoed in Vlaanderen: stand van zaken en
analyse
Bert Woestenborghs
Centrum Agrarische Geschiedenis
Project ontsluiting cultureel erfgoed met subsidies van het Ministerie van de
Vlaamse Gemeenschap, afd. Beeldende Kunst en Musea
2005

4. Conclusies
Heterogeen agrarisch erfgoedveld
Relatief beperkte focus
De hoogste tijd?

5. Aantal collecties

6. 1950-1980
26%
1850-1880
9%
1880-1918
25%
1918-1950
40%
Verdeling agrarisch erfgoed per periode

7. 0
50
100
150
200
250
300
350
400
Veldm
aïshakselaar
Aandrijfm
achine
op
stoom
kracht
O
ntrom
erm
otorisch
M
elkkoelinstallaties
Bietenrooim
achine
Fruit-en
groentewasm
achine
M
elkm
achine
Pikbinder/dorser
Sproeim
achine
Kunstm
eststoffenstrooier
Therm
osyphon
G
raan/grasm
aaim
achine
Aandrijfm
achine
op
diesel
O
ntrom
erhandm
atig
Zaaim
achineTractor
D
orsm
achine
Sproeierhand/rug
Veterinaire
instrum
enten
W
anm
olen
Periode 1850-1880 Periode 1880-1918 Periode 1918-1950 Periode 1950-1980
Verdeling individueel getelde objecten volgens periode

8. Geregistreerde objecten in enkele databases, mei 2015
Heuvelland Leiedal Bulskampveld HVL Erfgoedinzicht Erfgoedplus
bietenrooivork 3 9 24 2 3 1
eg 6 10 60 11 9 0
wanmolen 6 4 10 11 5 58
zaaimachine (eenrijig) 5 2 7 1 3 2
zaaimachine
(meerrijig) 9 6 6 1 6 0
zwenghout 7 31 21 5 6 0
zonder
Heuvelland zonder Leiedal
vooral Stekene

9. 50-100
8%
100-150
8%
> 150
21%
(blank)
3%
< 50
60%
Gemiddeld aantal openingsdagen per jaar van agrarische collecties

10. 0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
20Erkenning
Financies
G
een
Kennis
LocatieO
nderhoud
coll.
O
pvolgingPlaatsgebrek
Moeilijkheden voor agrarische collecties

11. 0
5
10
15
20
25
Betrokkenheid Collectie Erkenning
bezoeker
Locatie Varia
Sterke kanten van agrarische collecties

12. Is er dan helemaal niets veranderd?

13. Natuurlijk wel !
- Digitalisering/informatisering
- Professioneler erfgoedlandschap
- Subsidiëringsmogelijkheden
- Netwerk -> kennisdeling
- Topstukken
- Registratie-initiatieven

14. erfgoed

16. Noodzaak :
1. registratie
= basis

17. Noodzaak :
2. kennisopbouw
objectgericht of algemeen

18. Noodzaak :
3. waardering
= basis voor selectie

19. Noodzaak :
4. selectie

20. Noodzaak :
5. participatie :
en de bezoeker, hij ploegt voort

21. Noodzaak :
6. samenwerking :
- privé/professioneel
- herbestemming

22. Noodzaak :
7. wat na 1970?

23. Noodzaak :
8. kwaliteitsbewaking

24. Noodzaak :
9. thesaurus

25. Noodzaak :
10. internationaal?

27. - Bewaren van agrarisch erfgoed(kennis)
voor de toekomst
- Referentiecollectie voor landbouw?

28. www.HetVirtueleLand.be