1. S
Candidiaza (soor) te të
rriturit – etiologjia - terapia
Punuar nga:
Bledi Berisha
Driton Baloku
Blerina Gjoni
Profesor i lëndës: Metush Disha
2. Shkaktarët e
Candidias
(soor)
Candidias mund ta gjejmë në
kavitetin oral, traktin digjestiv
si dhe në lëkurën e shumicës
së njerzëve të shëndoshë dhe
që zakonisht gjendet si flor
normale në ta.
Megjithatë, stresi,
medikamentet tjera apo edhe
sëmundjet e caktuara prishin
këtë flor normale duke e
shndërruar në flor patogjene.
3. Kush e Shkakton Candidias (soor)
?
Medikamentet
Antibiotikët Kortikosteroidet
Pilulat
Kontraceptive
Sëmundjet apo situatat mjeksore që bëjnë
zhvillimin patogjen të Candidias (soor) janë:
1. Diabeti i pakontrolluar
2. Infeksionet nga HIV/AIDS
3. Kanceri
4. Goja e thatë
5. Ndryshimet hormonale gjatë Shtatzanisë
Po ashtu kjo paraqitet edhe te njerzit që pinë
duhan, si dhe te ata që mbajnë proteza të cilat
nuk iu përshtatën si duhet.
4. Simptomet
Këto shkaktohen papritmas
mirpo mund të bëhen edhe
kronike gjatë një periudhë
kohore.
Një shenjë e zakonshme është
paraqitja e lezioneve të bardha
në gjuhë, në faqe, por
ndonjëher edhe në
tonsilla, murin e sipërm të
gojës, mishra ose edhe në fyt.
Këto lezione kanë pamjen e
‘’gjizës’’ të cilat mund të jenë të
dhimbshme nëse i kruajm ose
gjatë larjes së dhëmbëve.
5. S Në raste të caktuara lezionet mund të përhapen në
ezofag, tubin gëlltitës, duke shkaktuar:
1. Dhimbje dhe vështirsi gjatë gëlltitjes
2. Jep një ndjenjë të ngecjës së ushqimit në fyt apo në
regjionin e mesit të gjoksit
3. Ethe, nësë infeksioni përhapet përtej ezofagut.
S Ky infeksion mund të përhapet edhe në mëlçi, mushkëri
dhe lëkurë. Kjo ndodhë te personat me kancer,
HIV/AIDS, ose edhe në kushte të tjera që e dobësojn
sistemin imunitarë.
6. Terapia
S Candidias (soor) mund të trajtohet me barëra anti-
fungeale, si p.sh.:
① Nyastin
② Miconazole
③ Gentian violet
④ Amphotericin B
7. S Nëse Candidias (soor) është sekondare gjatë përdorimit të
kortikosteroideve apo antibiotikëve kjo mund të ndalet.
S Nëse Candidias (soor) është e përsëritshme, atëher përdorimi i
azole anti-fungeal rrezikon që këto mikroorganizma të bëhen
rezistente ndaj barërave anti-fungeale.
S Përdorimi profilaktik anti-fungeal është te personat me
HIV/AIDS, gjatë radioterapisë, gjatë imunosupresivëve ose
terapis së zgjatur me antibiotikë.
8. Parandalimi
në Kavitetin
Oral
Sasia e Candidias në gojë
mund të reduktohet duke
përmisuar masat e higjienës
orale, si p.sh.:
Larja e rregulltë e dhëmbëve,
Përdorimi i shpërlarësve të gojës anti-
mikrobial
Është e dobishme që individët
që konsumojnë duhanin ta
lënë atë sepse shumica e
këtyre mikroorganizmave
shkaktohet nga pirja e tij.