Iraizte aparatua

1. GERNU-APARATUA
https://youtu.be/_NO8n48AKJY
LEIRE GOIENAGA
JOKIN GURRUTXAGA
UXUE RUIZ
AINHOA AGIRREBENGOA

2. GERNU-APARATUAREN ANATOMIA
1. Aurkezpena
2. Giltzurrunen egitura
3. Gernu-bideak

3. 1. AURKEZPENA
● Giltzurrunek, ureterrak, maskuriak eta uretrak
osatzen dute.
● Funtzioak:
1. Homeostasiaren erregulazioa.
2. Metabolismoko hondakinen kanporaketa.
3. Funtzio endokrinoa: renina, D-bitamina etab.
jariatu.

4. ● Gernu-aparatuaren atal nagusiak:
1. GILTZURRUN-PARENKIMA
AZALA
MUINA
2. GERNU BIDEAK:
KALIZA
PELBISA
URETERRA
MASKURIA
URETRA

5. 2. GILTZURRUNEN EGITURA
● Ezaugarriak:
1. Itxura: Kolore nabar-gorria, azal leuna eta indaba forma.
2. Kokapena: Bizkarrezurraren ondoan eta alde banatan.
3. Gantz perirrenalez inguratuta.

6. GILTZURRUN-GERUZAK
GANTZ PERIRRENALA
ZUNTZEZKO KAPSULA
GILTZURRUN-FASZIA
GANTZ PARARRENALA

7. ● ATALAK:
1. GILTZURRUN-PARENKIMA
(MUINA+AZALA)
2. MUINA
3. AZALAMUINA
AZALA

8. ● MALPIGHIREN
PIRAMIDEAK: Muinak
osatzen dituzte.
● PAPILAK
● BERTINEN ZUTABEAK:
Piramideen artekoa.
● KALIZA TXIKIA: Piramideen
ertza.
● KALIZA HANDIA: Kaliza
txikiak multzokatzean
sortuak.
● PELBISA: Kaliza handiak
batzean sortua.
BERTINEN ZUTABEAK
PAPILAK
https://www.youtube.com/watch?v=gLblCST3bLI

9. NEFRONA
● Giltzurrunaren unitate funtzionalak.
● Funtzioa: Odola garbitzen dute.
● EGITURAK:
1. Malpighiren korpuskulua
(Bowman kaps. + glomerulu)
2. Aparatu justaglomerularra
3. Gertuko hodixka
bihurgunetsua
4. Henle-ren lakioa
5. Urruneko hodixka
bihurgunetsua
6. Hodixka biltzailea
6.-
5.-
4.-
3.-
2.-

10. 1. Malpighiren korpuskulua
2. Aparatu justaglomerularra
3. Gertuko hodixka bihurgunetsua
4. Henle-ren lakioa
5. Urruneko hodixka bihurgunetsua
6. Hodixka biltzailea

11. 1. MALPIGHIREN KORPUSKULUA

12. OSAGAIAK
A.- GLOMERULUA
B.- BOWMAN-EN
KAPSULA
Arteriola aferentetik datozen kapilar-multzoa.
Kapilarrak inguratzen ditu.
BOWMAN-EN
KAPSULAREN
OSAGAIAK
A.- EPITELIOA
B.- GERNU
ESPAZIOA
Bi atal: erraieko epitelioa eta epitelio parietala
Erraieko epiteloa:
Podozitoak: odol-hodiak inguratu.
Bertan dauden pedizelo izeneko zuloen
bitartez gernua iragazi.
Mesangioa: Glomeruluaren kapilarren artean.
a.- Matrizea
b.- Zelula mesangialak
Funtzioak: Euskarri gisa,
fagozitosi eta uzkurdura funtzioa.

14. https://www.youtube.com/watch?v=MXmBHoxh3jw

15. 2. APARATU JUSTAGLOMERULARRA

16. A. ZELULA JUSTAGLOMERULARRAK: Arteriola aferentearekin kontaktuan.
B. MAKULA DENTSOA: Zelula berezi batzuek osatzen dute. Hodi bihurgunetsu
distalean agertzen dira.
C. ZELULA MESANGIALAK: Arteriola aferentean eta eferentean kokatzen dira.

17. 3. ATAL TUBULARRA

18. A.- GERTUKO HODIXKA BIHURGUNETSUA:
● Alde kontorneatua: Azalean.
● Alde zuzena: Muinean.
B.- HENLE-REN LAKIOA
C.- URRUNEKO HODIXKA BIHURGUNETSUA
D.- HODIXKA BILTZAILEA: Hau biltzean papila
osatzen da.
PAPILA

19. GILTZURRUNEN BASKULARIZAZIOA

20. 1.- Odola aortatik irtetzen da eta
giltzurrun-arterien bidez heltzen da.
2.- Giltzurrun-hilioa zeharkatu.
3.- Giltzurrun-parenkiman, arteria
segmentarioetan banandu arteria
interlobularra.
4.- Piramideetara zuzendu eta bertan
arteria artziforme bilakatzen dira.
5.- Arteria artziformetik arteria
interlobulilarrak.

21. 6.- Hemendik arteriola aferentea sortzen
da, glomerulua eratzeko.
7.- Glomerulutik arteriola eferentea
irteten da.
8.- Arteriola eferentetik kapilar
peritubularra sortzen da.
9.- Ondoren, giltzurrun-benan
elkartzeko.
KAPILAR
PERITUBULARRA

23. 3. GERNU-BIDEAK
● Osagaiak: Kalizak, ureterrak, pelbisa, maskuria eta uretra.
● Funtzioa: Gernua giltzurrunetik kanpo eramatea.
URETERRAK
Hodi muskularrak dira, hiru atalez osatuta daude.
ABDOMINALA
ILIAKOA
PELBIKOA

24. GERNU-APARATUAREN FISIOLOGIA:
1. Gorputzaren likidoak
2. Gernuaren osaera
3. Giltzurrunen funtzio
nagusiak
4. Mikzioaren fisiologia

25. 1. GORPUTZAREN LIKIDOAK
Bi konpartimentu likido ageri dira:
1. ZELULAREN BARNEKO LIKIDOA
(zitoplasma): gorputzeko uraren
%50-70 osatzen du. Hainbat ioi
ageri dira, baina nagusiena
K(potasioa) da. Proteinak,
sulfatoak eta bikarbonatoak ere
aurki ditzakegu.

27. 2. ZELULAREN KANPOKO
LIKIDOA: zelularen inguruan
dagoen likidoa da. Ioien
artean garrantzitsuenak
sodioa (Na) eta kloroa (Cl)
dira.

28. Hiru ataletan bana daiteke:
● Plasma: odolari zelulak kentzerakoan geratzen dena da.
● Likido interstiziala(LI): plasmatik zelularen barneko likidora substantziak
garraiatzen ditu.
● Likido transzelularra(LT): digestio-jariaketak, begi barneko likidoa, likido
zefalorrakideoa eta hainbat guruinen jariapenak osatzen ditu.

29. Likido interstiziala
Zelularen barneko likidoa
Plasma
Likido transzelularra
Eritrozitoak

31. LIKIDO TRANSZELULARRA

32. Gernuaren osaera bi prozesuren bidez gauzatzen da:
1. Iragazketa glomerularra
2. Hodixken garraioa
- Gertuko hodixka bihurgunetsua (GHB)
- Henle-ren lakioa
- Urruneko hodixka bihurgunetsua (UHB) eta hodixka biltzaileak
2. GERNUAREN OSAERA

33. 1. Iragazketa glomerularra
Gernuaren osaeran lehenengo pausua
iragazketa glomerularra da.
1. Bowman-en kapsulan, odola arteriola
aferentetik doa eta bertan dauden
solutuak eta ura gernu espaziora
igarotzen dira, iragazketa mintza
igaroz.
2. Proteinek ezin dute mintz hau
zeharkatu, iragazketa-mintza proteina
gehienentzat iragazkaitza baita.
3. Iragazketaren ondoren, odola arteriola
eferentetik doa (proteinak ere bai).

37. 2. Hodixken garraioa
Gernu aparatuaren unitate funtzionalean, hau da, nefronan, gernuaren osaerako
honako funtzioak betetzen dira: iragazketa, birzurgaketa eta jariaketa.
Bowman-en kapsulan lortutako ur eta solutu nahasketak hurrengo hodiak
zeharkatzen ditu:
- Gertuko hodixka bihurgunetsua (GHB)
- Henle-ren lakioa
- Urruneko hodixka bihurgunetsua (UHB) eta hodixka biltzaileak

38. a. GERTUKO HODIXKA BIHURGUNETSUA(UHB)
Iragazketa glomerularraren bi herenak birxurgatuak izaten dira (ura %65,
bikarbonatoa, glukosa, aminoazidoak, proteinak eta ioi batzuk).
b. HENLE-REN LAKIOA
Beheranzko aldea: urarekiko iragazkorra da.
Goranzko aldea: urarekiko iragazkaitza da. Hiperosmolaritatea mantentzeko,
muina irrigatzen duten odol-hodi zuzenak beharrezkoak dira.

39. HENLE-REN LAKIOA

41. c. URRUNEKO HODIXKA BIHURGUNETSUA (UHB) ETA HODIXKA
BILTZAILEAK
Gernuaren azkenengo aldaketen arduradunak dira. Hainbat ioien birzurgaketa eta
jariapena hemen gertatzen da.

43. 3. Hodixken funtzioen kontrol hormonala
1. ALDOSTERONA
Hodixka biltzaileetan parte hartzen du.
Bere funtzio nagusiak hurrengoak dira:
● Sodioaren birzurgapena.
● Potasioaren eta hidrogenoaren jariaketa areagotu.

44. 2. HORMONA ANTIDIURETIKOA (HAD)
Hodixka biltzaileetan eta urruneko hodixka bihurgunetsuan parte hartzen du.
Bere funtzio nagusiak hurrengoak dira:
● Uraren iragazkortasuna areagotzea, urari eutsiz.
● Odol-hodien uzkurdura eragitea.
3. PARATORMONA(PTH)
Hurrengo funtzioak ditu:
● Urruneko hodixketan Ca2+
-ren birzurgapena eragin.
● Hodixka bihurgunetsuetan P3+
-ren birzurgapena gutxitu.
● Gertuko hodixka bihurgunetsuan NaCl eta eta uraren birzurgapenak gutxitu.

45. 3. Giltzurrunen funtzio nagusiak:
A) Hondakin produktuen iraizketa:
1.- Katabolismo proteikoaren hondakinak gernura eraman.
2.- urea, kreatinina, proteinei erantsitako farmakoak kanporatu.
3.- Glukagona eta intsulina kanporatu

46. B) Funtzio endokrinoa:
Giltzurrunak zenbait substantzia jariatzeko gaitasuna dute, eta hauek funtzio
bereziak sortuko dituzte:
● Eritropoietina: %90-%95 giltzurrunean sortzen da eta geratzen dena gibelean.
Funtzioa: Eritrozitoen ekoizpen eta garapena eragin.

47. ● D-Bitamina ( Kolekaltziferola ): gibelean sintetizatu ondoren giltzurrunera
garraiatzen da , bertan metabolito aktiboagoa izateko.
25-OH-kolekaltziferol 1-25(OH)2
Kolekaltziferol
● Renina: aparatu justaglomerularrean sintetizatzen da.
Funtzioa: odol-hodien konstrikzioa eragiten du, honela tentsio arteriala eta
zelulaz kanpoko likidoa gehitzen dira.

48. 4. Mikzioaren Fisiologia
Gernua Giltzurrun pelbisa Ureterra Maskuriaren
barrunbea.*
*Maskurian sartzean, zulo ureteralek balbula bat daukate, gernua maskuriatik
ureterrera berriro ez buelta dadin

49. Gernua ureterrean zehar igarotzen da giltzurrun pelbisean sortutako mugimendu
peristaltikoei esker.
Giltzurrun pelbisean taupada markagailu antzeko bat dago. Markagailuak
maiztasuna bizkortzen du gernuaren neurria handitzen denean.

51. Maskurian bi ekintza nagusi bereizten dira
Maskuriaren betetzea:
● Distentsio gaitasun handia.
● Maskuria handitzen den neurrian, hustuketa
errezeptoreak kitzikatzen dira .
● Bolumena 400 ml mikzio gura larria

52. Maskuriaren hustuketa:
Muskulu detrusorearen uzkurduraren eta
barneko esfinterraren lasaiketaz gertatzen da.
Ekintza hauek aldi berean egiten dira nerbio
sistema parasinpatikoari esker.
Mikzioa kanporatzeko kanpo esfinterraren
lasaiketa behar da ( guk kontrolatutako ekintza)

55. PATOLOGIA. HIGIENE ETA PREBENTZIOZKO NEURRIAK
Nagusienak:
➔ Glomerulonefritisa.
➔ Giltzurrun-urritasun akutua.
➔ Giltzurrun-urritasun kronikoa
➔ Gaixotasun infekziosoak.
➔ Kalkuluak.
➔ Minbizia.

56. GLOMERULONEFRITISA
Glomerulua kaltetuta Iragazketa-prozesua ez dabil modu egokian.
EZAUGARRIAK:
Hematuria: Gernuan odola edo globulu gorriak ageri, Iragazketan mintzak zulo
handiak dituenean.
Proteinuria: Zulo horietatik proteinak igarotzean. ALBUMINA
Edemak: Plasmaren proteina galdu eta bertako likidoa interstiziora (likido
akumulazioa).
Hipertentsio arteriala: NaCl ez da modu egokian kanporatzen eta renina gehiegi
sortu.
Giltzurrun-urritasuna: Iragazketa glomerularra gutxitu, OLIGURIA (gernu gutxi
kanporatu)

57. GLOMERULONEFRITISA
https://youtu.be/zucxZw069kw?list=PL
Y33uf2n4e6P2hFA1_fxu-4IeTIDvwoDP

59. GILTZURRUN-URRITASUN AKUTUA (GUA)
Kausa ezberdinengatik sortua
Arazoak
Oliguria eta oreka hidroelektrolitikoaren aldaketak eman.
Ezinezkoa gernua kanporatzea
Ezinezkoa homeostasia mantentzea (oreka)
https://youtu.be/VX
FRWFHx6tA?list=P
LY33uf2n4e6P2hF
A1_fxu-4IeTIDvwo
DP

60. GILTZURRUN-URRITASUN KRONIKOA
(GUK)
Urritasun akutuaren antzekoa, baina hau urte askotan zehar garatzen da, bestea,
berriz, denbora gutxian.
https://youtu.be/RHHQxRAUccs?list=PLY33uf2n4e6P
2hFA1_fxu-4IeTIDvwoDP

61. GILTZURRUN-INFEKZIOAK
Bakterioen kolonizazioengatik sortuak.
Beheko gernu-bideak kutsatu Beheko gernu-infekzioa
Ureterrak edo giltzurrunak kutsatu Goiko gernu-infekzioa
https://youtu.be/IE_
ywuQoJSg?list=PL
Y33uf2n4e6P2hFA
1_fxu-4IeTIDvwoD
P

62. GILTZURRUN KALKULUAK
%90 oxalato kaltzikoak.
Sortzeko kausak Ca2+
gehiegi edukitzean edo giltzurrunak modu egokian ez
funtzionatzean.
Kalkuluak uretra baino handiagoak Giltzurrun kolikoak.
Ekiditeko ur asko edatea gomendatzen da.

63. GERNU-APARATUKO MINBIZIAK
- Giltzurruneko minbizia: Pertsona nagusiengan eta
gizonengan, arrisku faktoreak:
- Tabakoa - Dialisiak sortzen dituen kisteak
- Kadmioa - Faktore genetikoak
- Maskuriko minbizia: 40 urtetik gorako gizonengan.
Arrisku faktoreak:
- Tabakoa - Zistitis kronikoa
- Analgesikoen gehiegikeria

65. GERNU-APARATUKO GAITZAK
Garrantzi handiena dutenak
Minbizia Gaixotasun infekziosoak
Gaixotasun infekziosoak higiene faltagatik sortu ohi
dira.
Organo genitaletan bakterio-flora saprofitoak ditugu,
baina bakterio hauen kopurua handitzen denean
uretrara igaro daitezke eta handik gernu -aparatu
osora. - Sexu harreman desegokiak
edukitzeagatik.
- Higiene faltagatik.
- ...

66. GERNU-APARATUKO GAITZAK
Bai giltzurruneko bai maskuriko minbizia gizon helduengan
agertzen dira batez ere.
Bigarren mailako prebentzioa egiteko teknikarik ez da
ezagutzen, baina arrisku-faktore nagusienak ezagutzen dira:
GILTZURRUN MINBIZIAN:
Erretzea: Giltzurruneko minbizia eragin dezake,
komenigarria erretzeari uztea.
Dialisiak: Honen ondorioz kisteak sortu daitezke, eta hauek
azkenean giltzurruneko minbizia sor dezakete.

67. GERNU-APARATUKO
GAITZAK
MASKURIKO MINBIZIAN:
Tabakoak eragin handia dauka, beraz minbizi
mota honetan erretzeak eragin ditzakeen
kalteak handiagoak dira.
Beste arrisku faktore batzuk: Analgesikoen
gehiegikeria edo zistitis kronikoa.

68. HIGIENE ARAUAK HAURRENGAN
Haurrengan higiene arauak zaintzea
garrantzitsua.
Beheko infekzioa sortzen bada erraz heldu
daiteke giltzurrunetara eta pielonefritisa
garatu.
Hau zaintzen ez bada giltzurrun-urritasun
akutu bat gara daiteke.
Giltzurrun-urritasun kronikoa.
Oso larria bada dialisia edo transplanteak
derrigorrezkoak izan beharko lirateke.