SlideShare a Scribd company logo
1 of 63
KUNNEN WE DE BANKEN
VERTROUWEN?
Academielezing Avans
Woensdag 20 april 2016
Lectoraat Sustainable Finance and Accounting
Tom Vos
Joost Frencken
Marleen Janssen Groesbeek
Programma
 Tom Vos
Banken en vertrouwen
 Joost Frencken
Relatie financiële sector en reële
economie
 Marleen Janssen Groesbeek
SNS als nutsbank van ons
allemaal
Wij zijn alledrie van het Lectoraat Sustainable Finance and Accounting
Onderzoeksterreinen
• Integrated reporting bij alle organisaties met nadruk op MKB en
(semi-)overheidorganisaties – met als doel laten zien van brede
waardecreatie voor betere toegang tot de kapitaalmarkt en
valorisatie.
• Maatschappelijke waardecreatie (positief en negatief) laten zien
via externe effecten, true price, true cost, true risk; social return
on investment en andere methoden;
• Alternatieve financieringsmodellen: kredietunie, crowdfunding,
sociale, groene en duurzame obligaties, en andere financiële
producten die rechtvaardige economische verdeling ten goede
komen.
Banken en vertrouwen
Banken - crisis
Bron: CBS
Dot. com
Bron: CBS
Banken crisis
Beurscrash ‘87
Vanaf de jaren 80
Latijns
Amerikaan
se crisis
Duitse
eenwording
Tequilla crisis
Roebel crisis
Geld
M x V = P x T
Bankenstelsel
Overschot Tekort
ECB
beleidsrentes
Functies financiële sector
• Betalingsverkeer
• Sparen – investeren
• Levenscyclusmanagement
• Risicomanagement
• Smeerolie van het economisch proces
Geldcreatie
Solvabiliteit Banken
Bron: NVB 2016
Too big to fail
Bron: NVB 2016
Rente
Quantitative Easing (QE)
Daling rente en Quantative Easing
Bron: Hypotheker
9 april 2014
Vragen?
Financiële sector en reële economie?
Financiële crisis 2008
2000 - 2006
Activa bank / GDP ratio
Source: Baldwin / Gros
2008
Gevolg voor reële
economie 1
Source: Baldwin / Gros
Gevolg voor reële
economie 2
Gevolg voor reële economie 3
Gevolg voor reële
economie 4
Kwantitatieve verruiming
• Geldhoeveelheid omhoog, rente omlaag  helpt het?
• Nieuwe financiële bubble?
http://radar.avrotros.nl/uitzendingen/documentaires/de-
schuldvraag/nederlands/videos/
2: Verhouding financiële
sector - reële economie
The future of finance
(2013)
London School of Economics
Drie trends:
1. Toenemende omvang van schuld
2. Toenemende complexiteit
3. Stijgend volume financiële transacties
Bron: London School of Economics: The future of finance
Financialisering
• Groot-Brittannië:
Activa banken = 4 x BBP
• 3% van de activiteiten financiële
sector
is verbonden aan de reële
economie
• Omzet valuta =
100 * omzet internationale
handel
• Win-win of zero-sum?
John Kay: other people’s money
Far too much of a good thing:
• “Een land kan alleen maar welvarend zijn als het
een goed functionerend financieel systeem heeft,
maar dat betekent niet dat hoe groter het financiële
systeem is, des te groter de welvaart van dat land
is.”
• “De sector doet voornamelijk zaken met zichzelf,
praat met zichzelf en beoordeelt zichzelf aan de
hand van criteria die het zelf heeft opgezet.”
Glass-Steagall Act
• 1933: Reactie op crisis
• Scheiding tussen “normale” en effecten/speculatieve
bankactiviteiten.
• Verwaterd vanaf jaren 60
• Beëindigd onder president
Clinton in 1999
Naar evenwicht?
Naar evenwicht?
• Reële economie
– “Onzichtbare hand”
– Hogere prijs  lagere vraag
– Naar evenwicht
• Financiële sector
– Hogere prijs  hogere vraag
– Evenwicht?
9 april 2014
Vragen?
Terug naar zekerheid
De Nutsbank
‘De banken moesten wel gered worden’
ABN Amro, Aegon en
ING gezien als
systeembanken. Door
hen failliet te laten
gaan ineenstorting
Nederlandse
betalingsverkeer –
paniek, stilstand
economie.
Terug naar
bankenscheiding
Veilig bij nutsbank
• Betaalrekening
• Spaarrekening met
extra bonus voor studie
en sparen voor huis
• Kleine kredieten
• NGH grens hypotheken
Alles met groter risico
• Beleggen
• Sparen boven 100.000
• Grote hypotheken
• Grote kredieten
• Venture Capital
• Private banking
Nederlandse nutsbank
Geen staatsbank maar nutsbank
• https://www.youtube.com/watch?v=j84auNVGoJk
• https://www.youtube.com/watch?v=PsJnoyqF064
• https://www.youtube.com/watch?v=Z_fJI851yKo
Iedere inwoner NL een rekening
• Alle transacties met overheid, UWV, SVB,
ziektekosten e.d. via deze rekening;
• BSN- nummer is rekeningnummer
• Alleen betalingsverkeer en sparen voor verschillende
doelen – studeren, huis kopen, pensioen.
Spaarbedrag gegarandeerd tot 100.000 euro
• Dat sparen kan beloond worden met
overheidspremie - denk aan Frankrijk en Duitsland
• Helpt tegen cumulatieve schuldenopbouw
Iedere inwoner NL een rekening
• Kleine kredieten aan MKB en ZZP – maximal 50.000
euro
• Startershypotheken - annuïteitenhypotheek voor
eerste huis tot maximaal 245.000 euro
Alles daarboven lenen via een commerciële bank
Sparen kan ook nog steeds bij commerciële bank,
maar dan geen depositogarantiestelsel
Voordelen
• Iedereen toegang tot een veilige bankrekening met
eenvoudige financiële producten;
• Een bank voor financieel contact met overheid – beperken
van fraude en misbruik;
• Geen stilstand van betalingsverkeer als andere banken
failliet dreigen te gaan;
• Too big too fail, niet meer aan de orde. Gewoon failliet
laten gaan – leidt ook tot minder risicovol gedrag door
bankmedwerkers;
• Pensioenfondsen e.d. bankrekening bij DNB en ECB;
Geen STAATSbank
• Burgers zijn certificaathouders – geen
verhandelbaar aandeel – voor het leven;
• Wel overdraagbaar aan familieleden bij overlijden;
• Jaarlijks certificaathoudersvergadering – betrokken
burgers kunnen hun mening geven en suggesties
doen voor de bank;
• Geen zeggenschap over de bank door 2e Kamer;
Ideale kandidaat is SNS
• Is al in handen van de Staat, wij hebben er al voor
betaald;
• Meeste risicovolle onderdelen al verkocht;
• Heeft door dochter ASN ervaring met investeren in
maatschappelijke projecten;
• Heeft al een fysieke en digitale infrastructuur –
hoeft niet special gebouwd te worden;
9 april 2014
Wat vindt u er van?
9 april 2014
Vragen?

More Related Content

Similar to Presentatie avans academie_lezing_20 april

Introductie economie - Thierry Debels - Academiejaar 2016-2017
Introductie economie - Thierry Debels - Academiejaar 2016-2017Introductie economie - Thierry Debels - Academiejaar 2016-2017
Introductie economie - Thierry Debels - Academiejaar 2016-2017Thierry Debels
 
Boekje Banksparen Presentatie
Boekje Banksparen PresentatieBoekje Banksparen Presentatie
Boekje Banksparen PresentatieBouwe Kuik
 
Kredietcrisis2februari2009 Korte Versie
Kredietcrisis2februari2009 Korte VersieKredietcrisis2februari2009 Korte Versie
Kredietcrisis2februari2009 Korte VersieLUXdebat
 
Kredietcrisis2februari2009 Korte Versie
Kredietcrisis2februari2009 Korte VersieKredietcrisis2februari2009 Korte Versie
Kredietcrisis2februari2009 Korte VersieLUXdebat
 
Presentatie Guus Alfrink & Marianne Wansbeek - Hypotheken Event 2013
Presentatie Guus Alfrink & Marianne Wansbeek - Hypotheken Event 2013Presentatie Guus Alfrink & Marianne Wansbeek - Hypotheken Event 2013
Presentatie Guus Alfrink & Marianne Wansbeek - Hypotheken Event 2013IIR Conferenties & Trainingen
 
Alternatieven voor bedrijfsfinanciering
Alternatieven voor bedrijfsfinancieringAlternatieven voor bedrijfsfinanciering
Alternatieven voor bedrijfsfinancieringETION
 
Monetair Master.docx
Monetair Master.docxMonetair Master.docx
Monetair Master.docxAnneBoskma1
 
Naar een maatschappelijk verantwoordelijk bankwezen
Naar een maatschappelijk verantwoordelijk bankwezen Naar een maatschappelijk verantwoordelijk bankwezen
Naar een maatschappelijk verantwoordelijk bankwezen beweging.net
 
291012 regeerakkoord
291012 regeerakkoord291012 regeerakkoord
291012 regeerakkoordultra18
 
Moderne Monetaire Theorie: de praktijktoets
Moderne Monetaire Theorie: de praktijktoetsModerne Monetaire Theorie: de praktijktoets
Moderne Monetaire Theorie: de praktijktoetsETION
 
De economische indicatoren - Een gestructureerde gedachtegang
De economische indicatoren -Een gestructureerde gedachtegangDe economische indicatoren -Een gestructureerde gedachtegang
De economische indicatoren - Een gestructureerde gedachtegangRoger Claessens
 
Hypotheekbond Jeroen Dijsselbloem_kamerbrief_inzake_boetevrij_oversluiten_h...
Hypotheekbond   Jeroen Dijsselbloem_kamerbrief_inzake_boetevrij_oversluiten_h...Hypotheekbond   Jeroen Dijsselbloem_kamerbrief_inzake_boetevrij_oversluiten_h...
Hypotheekbond Jeroen Dijsselbloem_kamerbrief_inzake_boetevrij_oversluiten_h...Jeroen Oversteegen
 
Guus Alfrink & Marianne Wansbeek-Timmer - ALFAM
Guus Alfrink & Marianne Wansbeek-Timmer - ALFAMGuus Alfrink & Marianne Wansbeek-Timmer - ALFAM
Guus Alfrink & Marianne Wansbeek-Timmer - ALFAMHypotheken-Platform
 
Presentatie microfinance Dewa bussum 17 01 2017
Presentatie microfinance Dewa bussum 17 01 2017Presentatie microfinance Dewa bussum 17 01 2017
Presentatie microfinance Dewa bussum 17 01 2017koenraad verhagen
 
Special Insight # 14 - Financiele vrijheid
Special Insight # 14 - Financiele vrijheidSpecial Insight # 14 - Financiele vrijheid
Special Insight # 14 - Financiele vrijheidBram Föllings
 
Presentatie Lex van Teeffelen 27 8-2015
Presentatie Lex van Teeffelen 27 8-2015Presentatie Lex van Teeffelen 27 8-2015
Presentatie Lex van Teeffelen 27 8-2015Crowd Capital Brabant
 
20131003 presentatie lustrumbijeenkomst Vereniging van Financieringsondernemi...
20131003 presentatie lustrumbijeenkomst Vereniging van Financieringsondernemi...20131003 presentatie lustrumbijeenkomst Vereniging van Financieringsondernemi...
20131003 presentatie lustrumbijeenkomst Vereniging van Financieringsondernemi...Pascal Spelier
 
FokusPersonalFinance_April2016
FokusPersonalFinance_April2016FokusPersonalFinance_April2016
FokusPersonalFinance_April2016Yannick Depr
 

Similar to Presentatie avans academie_lezing_20 april (20)

Introductie economie - Thierry Debels - Academiejaar 2016-2017
Introductie economie - Thierry Debels - Academiejaar 2016-2017Introductie economie - Thierry Debels - Academiejaar 2016-2017
Introductie economie - Thierry Debels - Academiejaar 2016-2017
 
Boekje Banksparen Presentatie
Boekje Banksparen PresentatieBoekje Banksparen Presentatie
Boekje Banksparen Presentatie
 
Kredietcrisis2februari2009 Korte Versie
Kredietcrisis2februari2009 Korte VersieKredietcrisis2februari2009 Korte Versie
Kredietcrisis2februari2009 Korte Versie
 
Kredietcrisis2februari2009 Korte Versie
Kredietcrisis2februari2009 Korte VersieKredietcrisis2februari2009 Korte Versie
Kredietcrisis2februari2009 Korte Versie
 
Presentatie Guus Alfrink & Marianne Wansbeek - Hypotheken Event 2013
Presentatie Guus Alfrink & Marianne Wansbeek - Hypotheken Event 2013Presentatie Guus Alfrink & Marianne Wansbeek - Hypotheken Event 2013
Presentatie Guus Alfrink & Marianne Wansbeek - Hypotheken Event 2013
 
Alternatieven voor bedrijfsfinanciering
Alternatieven voor bedrijfsfinancieringAlternatieven voor bedrijfsfinanciering
Alternatieven voor bedrijfsfinanciering
 
Monetair Master.docx
Monetair Master.docxMonetair Master.docx
Monetair Master.docx
 
Broodfonds
BroodfondsBroodfonds
Broodfonds
 
Naar een maatschappelijk verantwoordelijk bankwezen
Naar een maatschappelijk verantwoordelijk bankwezen Naar een maatschappelijk verantwoordelijk bankwezen
Naar een maatschappelijk verantwoordelijk bankwezen
 
291012 regeerakkoord
291012 regeerakkoord291012 regeerakkoord
291012 regeerakkoord
 
Moderne Monetaire Theorie: de praktijktoets
Moderne Monetaire Theorie: de praktijktoetsModerne Monetaire Theorie: de praktijktoets
Moderne Monetaire Theorie: de praktijktoets
 
De economische indicatoren - Een gestructureerde gedachtegang
De economische indicatoren -Een gestructureerde gedachtegangDe economische indicatoren -Een gestructureerde gedachtegang
De economische indicatoren - Een gestructureerde gedachtegang
 
Hypotheekbond Jeroen Dijsselbloem_kamerbrief_inzake_boetevrij_oversluiten_h...
Hypotheekbond   Jeroen Dijsselbloem_kamerbrief_inzake_boetevrij_oversluiten_h...Hypotheekbond   Jeroen Dijsselbloem_kamerbrief_inzake_boetevrij_oversluiten_h...
Hypotheekbond Jeroen Dijsselbloem_kamerbrief_inzake_boetevrij_oversluiten_h...
 
Guus Alfrink & Marianne Wansbeek-Timmer - ALFAM
Guus Alfrink & Marianne Wansbeek-Timmer - ALFAMGuus Alfrink & Marianne Wansbeek-Timmer - ALFAM
Guus Alfrink & Marianne Wansbeek-Timmer - ALFAM
 
Presentatie microfinance Dewa bussum 17 01 2017
Presentatie microfinance Dewa bussum 17 01 2017Presentatie microfinance Dewa bussum 17 01 2017
Presentatie microfinance Dewa bussum 17 01 2017
 
Special Insight # 14 - Financiele vrijheid
Special Insight # 14 - Financiele vrijheidSpecial Insight # 14 - Financiele vrijheid
Special Insight # 14 - Financiele vrijheid
 
Presentatie Lex van Teeffelen 27 8-2015
Presentatie Lex van Teeffelen 27 8-2015Presentatie Lex van Teeffelen 27 8-2015
Presentatie Lex van Teeffelen 27 8-2015
 
Hypo update Q2 2017
Hypo update Q2 2017Hypo update Q2 2017
Hypo update Q2 2017
 
20131003 presentatie lustrumbijeenkomst Vereniging van Financieringsondernemi...
20131003 presentatie lustrumbijeenkomst Vereniging van Financieringsondernemi...20131003 presentatie lustrumbijeenkomst Vereniging van Financieringsondernemi...
20131003 presentatie lustrumbijeenkomst Vereniging van Financieringsondernemi...
 
FokusPersonalFinance_April2016
FokusPersonalFinance_April2016FokusPersonalFinance_April2016
FokusPersonalFinance_April2016
 

More from Avansacademielezing

Academielezing 22-1-2020 kansen voor de Biobased Economy
Academielezing  22-1-2020 kansen voor de Biobased EconomyAcademielezing  22-1-2020 kansen voor de Biobased Economy
Academielezing 22-1-2020 kansen voor de Biobased EconomyAvansacademielezing
 
Academielezing gave van het begrijpende hart deelversie
Academielezing gave van het begrijpende hart   deelversieAcademielezing gave van het begrijpende hart   deelversie
Academielezing gave van het begrijpende hart deelversieAvansacademielezing
 
Avans Academielezing woensdag 18 september
Avans Academielezing woensdag 18 septemberAvans Academielezing woensdag 18 september
Avans Academielezing woensdag 18 septemberAvansacademielezing
 
Avans Academielezing 27 maart 2019
Avans Academielezing 27 maart 2019Avans Academielezing 27 maart 2019
Avans Academielezing 27 maart 2019Avansacademielezing
 
Avans Academielezing bitcoin en blokchain
Avans Academielezing bitcoin en blokchainAvans Academielezing bitcoin en blokchain
Avans Academielezing bitcoin en blokchainAvansacademielezing
 
Academielezing 19 september 2018 De Onderzoekende beroepsprofessional
Academielezing 19 september 2018 De Onderzoekende beroepsprofessionalAcademielezing 19 september 2018 De Onderzoekende beroepsprofessional
Academielezing 19 september 2018 De Onderzoekende beroepsprofessionalAvansacademielezing
 
Academielezing Regie over je eigen energie
Academielezing Regie over je eigen energie Academielezing Regie over je eigen energie
Academielezing Regie over je eigen energie Avansacademielezing
 
Academielezing De transformatie van de zorg
Academielezing De transformatie van de zorgAcademielezing De transformatie van de zorg
Academielezing De transformatie van de zorgAvansacademielezing
 
Academielezing ondermijning 21 juni 2017 Ondermijning
Academielezing ondermijning 21 juni 2017 OndermijningAcademielezing ondermijning 21 juni 2017 Ondermijning
Academielezing ondermijning 21 juni 2017 OndermijningAvansacademielezing
 
17 mei 2017 Avans Academielezing
17 mei 2017 Avans Academielezing17 mei 2017 Avans Academielezing
17 mei 2017 Avans AcademielezingAvansacademielezing
 
Michael Echteld Avans Academielezing
Michael Echteld Avans AcademielezingMichael Echteld Avans Academielezing
Michael Echteld Avans AcademielezingAvansacademielezing
 
Onderwijs en verkiezingsprogramma's Avans Academielezing
Onderwijs en verkiezingsprogramma's Avans AcademielezingOnderwijs en verkiezingsprogramma's Avans Academielezing
Onderwijs en verkiezingsprogramma's Avans AcademielezingAvansacademielezing
 
Avans Academielezing Kritisch leren denken loont de moeite
Avans Academielezing Kritisch leren denken loont de moeiteAvans Academielezing Kritisch leren denken loont de moeite
Avans Academielezing Kritisch leren denken loont de moeiteAvansacademielezing
 
Geweld in naam van eer Avans Academielezing 14 december 2016
Geweld in naam van eer Avans Academielezing 14 december 2016Geweld in naam van eer Avans Academielezing 14 december 2016
Geweld in naam van eer Avans Academielezing 14 december 2016Avansacademielezing
 
Academielezing 20 september 2016 Hoe houden we de Bredase binnenstad levendig
Academielezing 20 september 2016 Hoe houden we de Bredase binnenstad levendigAcademielezing 20 september 2016 Hoe houden we de Bredase binnenstad levendig
Academielezing 20 september 2016 Hoe houden we de Bredase binnenstad levendigAvansacademielezing
 

More from Avansacademielezing (20)

Avans roadtrip
Avans roadtripAvans roadtrip
Avans roadtrip
 
Academielezing 22-1-2020 kansen voor de Biobased Economy
Academielezing  22-1-2020 kansen voor de Biobased EconomyAcademielezing  22-1-2020 kansen voor de Biobased Economy
Academielezing 22-1-2020 kansen voor de Biobased Economy
 
Academielezing gave van het begrijpende hart deelversie
Academielezing gave van het begrijpende hart   deelversieAcademielezing gave van het begrijpende hart   deelversie
Academielezing gave van het begrijpende hart deelversie
 
Avans Academielezing woensdag 18 september
Avans Academielezing woensdag 18 septemberAvans Academielezing woensdag 18 september
Avans Academielezing woensdag 18 september
 
Avans Academielezing 27 maart 2019
Avans Academielezing 27 maart 2019Avans Academielezing 27 maart 2019
Avans Academielezing 27 maart 2019
 
Avans Academielezing bitcoin en blokchain
Avans Academielezing bitcoin en blokchainAvans Academielezing bitcoin en blokchain
Avans Academielezing bitcoin en blokchain
 
Academielezing 19 september 2018 De Onderzoekende beroepsprofessional
Academielezing 19 september 2018 De Onderzoekende beroepsprofessionalAcademielezing 19 september 2018 De Onderzoekende beroepsprofessional
Academielezing 19 september 2018 De Onderzoekende beroepsprofessional
 
Academielezing Regie over je eigen energie
Academielezing Regie over je eigen energie Academielezing Regie over je eigen energie
Academielezing Regie over je eigen energie
 
Bitcoin bluffer of blijver
Bitcoin bluffer of blijverBitcoin bluffer of blijver
Bitcoin bluffer of blijver
 
Academielezing De transformatie van de zorg
Academielezing De transformatie van de zorgAcademielezing De transformatie van de zorg
Academielezing De transformatie van de zorg
 
Academielezing ondermijning 21 juni 2017 Ondermijning
Academielezing ondermijning 21 juni 2017 OndermijningAcademielezing ondermijning 21 juni 2017 Ondermijning
Academielezing ondermijning 21 juni 2017 Ondermijning
 
17 mei 2017 Avans Academielezing
17 mei 2017 Avans Academielezing17 mei 2017 Avans Academielezing
17 mei 2017 Avans Academielezing
 
Michael Echteld Avans Academielezing
Michael Echteld Avans AcademielezingMichael Echteld Avans Academielezing
Michael Echteld Avans Academielezing
 
Onderwijs en verkiezingsprogramma's Avans Academielezing
Onderwijs en verkiezingsprogramma's Avans AcademielezingOnderwijs en verkiezingsprogramma's Avans Academielezing
Onderwijs en verkiezingsprogramma's Avans Academielezing
 
Avans Academielezing Kritisch leren denken loont de moeite
Avans Academielezing Kritisch leren denken loont de moeiteAvans Academielezing Kritisch leren denken loont de moeite
Avans Academielezing Kritisch leren denken loont de moeite
 
Geweld in naam van eer Avans Academielezing 14 december 2016
Geweld in naam van eer Avans Academielezing 14 december 2016Geweld in naam van eer Avans Academielezing 14 december 2016
Geweld in naam van eer Avans Academielezing 14 december 2016
 
Academielezing 19 oktober 2016
Academielezing 19 oktober 2016 Academielezing 19 oktober 2016
Academielezing 19 oktober 2016
 
Academielezing 20 september 2016 Hoe houden we de Bredase binnenstad levendig
Academielezing 20 september 2016 Hoe houden we de Bredase binnenstad levendigAcademielezing 20 september 2016 Hoe houden we de Bredase binnenstad levendig
Academielezing 20 september 2016 Hoe houden we de Bredase binnenstad levendig
 
Avans Academielezing
Avans AcademielezingAvans Academielezing
Avans Academielezing
 
Avans Academielezing:
Avans Academielezing: Avans Academielezing:
Avans Academielezing:
 

Presentatie avans academie_lezing_20 april

  • 1.
  • 2. KUNNEN WE DE BANKEN VERTROUWEN? Academielezing Avans Woensdag 20 april 2016 Lectoraat Sustainable Finance and Accounting Tom Vos Joost Frencken Marleen Janssen Groesbeek
  • 3. Programma  Tom Vos Banken en vertrouwen  Joost Frencken Relatie financiële sector en reële economie  Marleen Janssen Groesbeek SNS als nutsbank van ons allemaal Wij zijn alledrie van het Lectoraat Sustainable Finance and Accounting
  • 4. Onderzoeksterreinen • Integrated reporting bij alle organisaties met nadruk op MKB en (semi-)overheidorganisaties – met als doel laten zien van brede waardecreatie voor betere toegang tot de kapitaalmarkt en valorisatie. • Maatschappelijke waardecreatie (positief en negatief) laten zien via externe effecten, true price, true cost, true risk; social return on investment en andere methoden; • Alternatieve financieringsmodellen: kredietunie, crowdfunding, sociale, groene en duurzame obligaties, en andere financiële producten die rechtvaardige economische verdeling ten goede komen.
  • 6.
  • 7.
  • 8.
  • 10.
  • 11.
  • 13.
  • 14.
  • 15. Dot. com Bron: CBS Banken crisis Beurscrash ‘87 Vanaf de jaren 80 Latijns Amerikaan se crisis Duitse eenwording Tequilla crisis Roebel crisis
  • 16. Geld
  • 17.
  • 18. M x V = P x T
  • 19.
  • 21. Functies financiële sector • Betalingsverkeer • Sparen – investeren • Levenscyclusmanagement • Risicomanagement • Smeerolie van het economisch proces
  • 23.
  • 25. Too big to fail Bron: NVB 2016
  • 26.
  • 28. Daling rente en Quantative Easing
  • 31. Financiële sector en reële economie?
  • 34. Activa bank / GDP ratio Source: Baldwin / Gros
  • 35. 2008
  • 36. Gevolg voor reële economie 1 Source: Baldwin / Gros
  • 38. Gevolg voor reële economie 3
  • 40. Kwantitatieve verruiming • Geldhoeveelheid omhoog, rente omlaag  helpt het? • Nieuwe financiële bubble?
  • 42. The future of finance (2013) London School of Economics Drie trends: 1. Toenemende omvang van schuld 2. Toenemende complexiteit 3. Stijgend volume financiële transacties
  • 43. Bron: London School of Economics: The future of finance
  • 44. Financialisering • Groot-Brittannië: Activa banken = 4 x BBP • 3% van de activiteiten financiële sector is verbonden aan de reële economie • Omzet valuta = 100 * omzet internationale handel • Win-win of zero-sum?
  • 45. John Kay: other people’s money Far too much of a good thing: • “Een land kan alleen maar welvarend zijn als het een goed functionerend financieel systeem heeft, maar dat betekent niet dat hoe groter het financiële systeem is, des te groter de welvaart van dat land is.” • “De sector doet voornamelijk zaken met zichzelf, praat met zichzelf en beoordeelt zichzelf aan de hand van criteria die het zelf heeft opgezet.”
  • 46.
  • 47. Glass-Steagall Act • 1933: Reactie op crisis • Scheiding tussen “normale” en effecten/speculatieve bankactiviteiten. • Verwaterd vanaf jaren 60 • Beëindigd onder president Clinton in 1999
  • 49. Naar evenwicht? • Reële economie – “Onzichtbare hand” – Hogere prijs  lagere vraag – Naar evenwicht • Financiële sector – Hogere prijs  hogere vraag – Evenwicht?
  • 50.
  • 53. ‘De banken moesten wel gered worden’ ABN Amro, Aegon en ING gezien als systeembanken. Door hen failliet te laten gaan ineenstorting Nederlandse betalingsverkeer – paniek, stilstand economie.
  • 54. Terug naar bankenscheiding Veilig bij nutsbank • Betaalrekening • Spaarrekening met extra bonus voor studie en sparen voor huis • Kleine kredieten • NGH grens hypotheken Alles met groter risico • Beleggen • Sparen boven 100.000 • Grote hypotheken • Grote kredieten • Venture Capital • Private banking
  • 56. Geen staatsbank maar nutsbank • https://www.youtube.com/watch?v=j84auNVGoJk • https://www.youtube.com/watch?v=PsJnoyqF064 • https://www.youtube.com/watch?v=Z_fJI851yKo
  • 57. Iedere inwoner NL een rekening • Alle transacties met overheid, UWV, SVB, ziektekosten e.d. via deze rekening; • BSN- nummer is rekeningnummer • Alleen betalingsverkeer en sparen voor verschillende doelen – studeren, huis kopen, pensioen. Spaarbedrag gegarandeerd tot 100.000 euro • Dat sparen kan beloond worden met overheidspremie - denk aan Frankrijk en Duitsland • Helpt tegen cumulatieve schuldenopbouw
  • 58. Iedere inwoner NL een rekening • Kleine kredieten aan MKB en ZZP – maximal 50.000 euro • Startershypotheken - annuïteitenhypotheek voor eerste huis tot maximaal 245.000 euro Alles daarboven lenen via een commerciële bank Sparen kan ook nog steeds bij commerciële bank, maar dan geen depositogarantiestelsel
  • 59. Voordelen • Iedereen toegang tot een veilige bankrekening met eenvoudige financiële producten; • Een bank voor financieel contact met overheid – beperken van fraude en misbruik; • Geen stilstand van betalingsverkeer als andere banken failliet dreigen te gaan; • Too big too fail, niet meer aan de orde. Gewoon failliet laten gaan – leidt ook tot minder risicovol gedrag door bankmedwerkers; • Pensioenfondsen e.d. bankrekening bij DNB en ECB;
  • 60. Geen STAATSbank • Burgers zijn certificaathouders – geen verhandelbaar aandeel – voor het leven; • Wel overdraagbaar aan familieleden bij overlijden; • Jaarlijks certificaathoudersvergadering – betrokken burgers kunnen hun mening geven en suggesties doen voor de bank; • Geen zeggenschap over de bank door 2e Kamer;
  • 61. Ideale kandidaat is SNS • Is al in handen van de Staat, wij hebben er al voor betaald; • Meeste risicovolle onderdelen al verkocht; • Heeft door dochter ASN ervaring met investeren in maatschappelijke projecten; • Heeft al een fysieke en digitale infrastructuur – hoeft niet special gebouwd te worden;
  • 62. 9 april 2014 Wat vindt u er van?

Editor's Notes

  1. In het nieuws. Sla een willekeurige krant open en banken of financiele wereld.
  2. Ondertitel Banken niet op orde Scenario voor bankroet  welk bedrijf heeft dit. Belang!! 8 jaar geleden > 700 mlj dollar Schattingen staatssteun US lopen uiteen >1000 miljard dollar
  3. Wil je kijken naar de huidige economie en monetaire situatie dan moet je eerst de geschiedenis bekijken In 2008 was er een enorme crisis. We zijn langs de afrond gegaan.
  4. Close to end
  5. In Nederland leidde het tot nationalisatie van Fortis en staatssteun aan SNS en Aegon. In dit tijd gingen ook nog Icesave en VDHB failliet
  6. Wat heeft de crisis nu gekost? Vele bedragen worden genoemd. De vraag is of het in geld is uit te drukken. Algemene Rekenkamer geeft aan dat het de staat meer dan 30 miljard heeft gekost. Exclusief garantstellingen. Hierboven op nog de Euro debt crisis
  7. Door de crisis is de overheidsschuld gestegen Let op % van BBP. Dus bij crisis neemt de schuldquote snel toe
  8. Zagen we de crisis aankomen? Realiseerden we ons wat voor een gevolgen dit zou hebben voor de economie? De Rabobank was redelijk optimistisch in haar thema bericht
  9. Eigenlijk opmerkelijk dat we het niet zagen aankomen. In de wereld gaan we van crisis naar crisis. Verwijzen naar boek van Rogoff, This Time is different; gemiddeld duurt een bankencrisis 6-8 jaar In de figuur is te zien dat sinds 83 de beurs enorm is gestegen. Pieken en dalen zijn toegenomen.
  10. Terug naar de essentie. Waar gaat het allemaal over: Geld Geld kent vele verschijningsvormen. Vreemd product: intrinsieke en nominale waarde verschillen. Dan ook nog koopkracht Onvolwaardig geld
  11. Essentie van geld is vertrouwen Ruil wordt beter; samenlevingen kunnen groter en complexer worden. Geld vereenvoudigt zoekproces. Geld kun je bewaren Fiduciair geld Francis Bacon (1597) Geld is als mest; het is alleen goed als het wordt verspreid Geld moet koopkracht behouden  geen grote inflatie en deflatie
  12. Hoeveel geld moet er zijn? Genoeg om ervoor te zorgen dat de reele economie voldoende functioneert. Verkeersvergelijking van Fisher In de 16e eeuw al een verband gelegd tussen de hoeveelheid geld en prijspeil. Door de instroom van goud en zilver ontstond er inflatie. Scheppen van geld is winstgevend! Immers intrinsieke waarde is minimaal en nominale waarde hoger,
  13. Wie brengen het geld in omloop? Banken
  14. Essentie van de banken is overschot en tekorten bijeen te brengen. Hierbij is de ECB last resort lender Rente komt in principe tot stand door vraag en aanbod
  15. Geld scheppen klanten krijgen krediet  moeten op termijn dus terugbetalen. Banken verplichten zich geld uit te geven aan die klanten Banken kunnen niet onbeperkt geld uitlenen; Basel Laatste jaren minder krediet aan MKB
  16. Sinds 2008 kredietverlening sterk gedaald. Ligt dit alleen aan de banken?
  17. Banken worden gedwongen steeds sterkere solvabiliteit Grootste discussie over wat zekerheden van banken zijn.
  18. Door de banken crisis zijn de banken kleiner geworden. Kredietverlening afgenomen Let op nog altijd groter dan BBP
  19. Wat hebben de monetaire beleidsmakers gedaan? Yellen, Draghi, Knot
  20. Beleid heeft geleid tot een lagere rente; onder andere te merken aan de hypotheekrente Stokje overdragen aan Joost; Wat is nu het verband tussen die monetatire wereld en de reele economie? En Marleen wat moeten we nu met die banken?