1. ՁՄՌԱՆՆ ԻՆՉ ՄԻՐԳ և
ՀԱՏԱՊՏՈՒՂ ՈՒՏԵԼ
ՊԱՏՐԱՍՏԵՑ՝ ՀՐԱՉ ԵՂԻԱԶԱՐՅԱՆԸ
2. ԱՐՄԱՎ (ԽՈՒՐՄԱ)
Արմավը պարունակում է մեծ քանակությամբ վիտամին
А, որն օգնում է ամրապնդել
տեսողությունը, նպաստում է թոքերի և բրոնխների
բջիջների թարմացմանը: Հազը փափկեցնելու համար
կարելի է խմել արմավով կաթնային ըմպելիք: Արմավը
նաև օգնում է հաղթահարել հոգնածությունը և
մասնակցում է սերտոնին հորմոնի ձևավորման
գործընթացին, որը մեր օրգանիզմի հակադեպրեսանտն
է: Սակայն, հարկ է նշել, որ արմավի գլխավոր
հարստությունը բուսական շաքարավազն է, որն
օգտակար է սրտի համար և միևնույն ժամանակ չի
փչացնում կազմվածքը: Գիտնականները նաև պարզել
են, որ արմավն օգտակար է հիպերտոնիայի վաղ
փուլերում, քանի որ այն կարգավորում է ճնշումը՝
առանց դեղորայքի օգտագործման: Խորհուրդ է տրվում
օրական ուտել միջին չափի 2-3 արմավ:
3. ԽՆՁՈՐ
• Խորովված խնձորները լավացնում են
ստամոքսի աշխատանքը, իսկ խնձորի
հյութը բարելավում է
նյութափոխանակությունը: Թթվաշ
կանաչ խնձորները պարունակում են
մեծ քանակությամբ երկաթ, որը շատ
կարևոր է արյան, հոգնածության և
անեմիայի դեմ պայքարի ժամանակ:
"Ձմեռային" խնձորների սերմերում շատ
յոդ կա, որն օգնում է հաղթահարել
գերզգայունությունը ցրտի հանդեպ:
Օրական խորհուրդ է տրվում ուտել 2
մեծ կամ 3-4 միջին չափի խնձորներ:
4. ՆՈՒՌ
• Օրական մեկ նուռ ուտելը կամ մեկ բաժակ նռան
հյութ խմելը արյունը մաքրելու հիանալի միջոց է
հարբուխից կամ մրսածությունից հետո, քանի որ
դրանք պարունակում են էրիթրոցիտներ՝ արյան
կարմիր բջիջներ: Նուռը պարունակում է նաև չորս
կարևորագույն վիտամիններ՝ С, որն ամրացնում է
իմունիտետը, Р, որն ամրացնում է հոդերը, B6,
որն ամրացնում է նյարդային համակարգը և B12,
որը լավ է անդրադառնում արյան վրա: Նուռն
օգնում է ազատվել տհաճ հազից բրոնխիտի
ժամանակ, ինչպես նաև կարգավորում է
ենթաստամոքսային գեղձի աշխատանքը: Սակայն
ստամոքսի գերթթվայնության պարագայում նռան
հյութը հակացուցված է. այդ ժամանակ կարելի է
նռան հյութին գազարի հյութ ավելացնել: Օրական
կարելի է ուտել մեկ հասած նուռ կամ խմել մեկ
բաժակ նռան հյութ:
5. ՑԻՏՐՈՒՍՆԵՐ
• Թուրինջի հյութն օգնում է իջեցնել արյան ճնշումը:
Հիպերտոնիկներին խորհուրդ է տրվում ուտելուց
20-30 րոպե առաջ օգտագործել 1/4 բաժակ
թուրինջի հյութ: Թուրինջի մեջ պարունակվում է
բրոմելին տարր, որն օգնում է այրել ճարպերը:
Նարնջի հյութը իջեցնում է խոլեստերինի քանակն
օրգանիզմում: Նարնջի, մանդարինի և թուրինջի մեջ
կա բետա-կարոտին կամ վիտամին А, որը կարևոր
է մաշկի և մարսողության համար, վիտամին В6,
որը պայքարում է ընկճախտի դեմ, ինչպես նաև
կան բազմաթիվ կարևոր նյութեր հորմոնային
փոխանակման համար: Իմունոլոգները խորհուրդ
են տալիս մրսածությունից խուսափելու համար
ձմռանն օրական ուտել կես թուրինջ կամ երկու
նարինջ:
6. ԼՈՌԱՄԻՐԳ (ՀՈՆ)
• Լոռամիրգը պարունակում է մեծ
քանակությամբ վիտամին C, ինչպես նաև
թթուներ, որոնք գործում են իսկական
հակաբիոտիկների նման: Լոռամրգի հյութն
օգնում է պայքարել երիկամների բորբոքման
դեմ և արագ վերականգնվել հարբուխից
հետո: Այս հատապտուղը պարունակում է
կարևոր կալիում սրտի համար,
իմունիտետին անհրաժեշտ վիտամին Н և
մկաններին տոնուս ու ոսկորներին,
ատամներին ամրություն տվող ֆոսֆոր:
Խորհուրդ է տրվում օրական խմել կես լիտր
թարմ կամ սառեցված լոռամրգից
պատրաստված հյութ:
7. ԹԹՈՒ ԿԱՂԱՄԲ
• 10 օր աղաջրում թթու դրված կաղամբը մեծ
քանակությամբ С վիտամին է
պարունակում: Ինչպես նաև այն
պարունակում է յուրահատուկ К վիտամին,
որն օգնում է մեր իմունիտետին
պաշտպանվել քաղցկեղից: Սակայն այս
մթերքը օրգանիզմում մարսվում է միայն
ճարպերի հետ, այդ իսկ պատճառով ավելի
լավ կլինի կաղամբով աղցանը պատրաստել
բուսայուղով: К վիտամինի օրական
չափաբաժինը ստանալու համար պետք է
օրական ուտել մոտավորապես 250 գրամ
թարմ կամ թթու կաղամբ:
8. ԴԴՈՒՄ
• Դդմի թարմ քամված հյութն օգնում է
նյութափոխանակության խանգարումների,
ինչպես նաև շաքարային դիաբետի
ժամանակ:Վիտամին Е-ն փափկեցնում և
խոնավացնում է մաշկը: Դդմի սերմերն
օգնում են լյարդին չափազանց
շատ ուտելուց կամ խմելուց հետո: Բացի
այդ, դդմի պտղամսում մեծ քանակությամբ
վիտամին D է պարունակվում, որն
անհարժեշտ է ատամների, ոսկորների
ամրության համար: Օրական պետք է ուտել
250 գրամ դդում կամ խմել 2 բաժակ դդմի
հյութ:
9. ԼՈԼԻԿ և ՏՈՄԱՏԻ ՀՅՈՒԹ
• Լոլիկը շատ հարուստ է կալիումով, որն
օգտակար է սրտի արատ ունեցող մարդկանց
համար (կալիումի օրական չափաբաժինը
պարունակվում է մեկ բաժակ լոլիկի հյութի
մեջ): Տոմատի հյութն իջեցնում է արյան և
զարկերակային ճնշումը, այն խորհուրդ է
տրվում խմել հիպերտոնիայի կամ
գլաուկոմայի ժամանակ: Սակայն լոլիկը շատ
մարնաթելեր և թթուներ է պարունակում, այդ
պատճառով խորհուրդ չի տրվում այն ուտել
բարձր թթվայնությամբ գաստրիտի և
լեղապարկի բորբոքման դեպքում: Պետք է
օրական խմել մեկ բաժակ տոմատի հյութ կամ
ուտել 2-3 լոլիկ սեփական հյութի մեջ:
10. ԲՈՂԿ
Բողկն ուժեղ հակաբիոտիկ է, այն հարուստ է
հակամիկրոբային տարրերով: Բողկը լավ է
պահպանվում և վիտամին C-ի մեծ պաշար ունի: Այն
օգտակար է անոթային բորբոքումների և բարձր ճնշման
առկայության ժամանակ: Քերած բողկը և մեղրը հազի
դեմ ամենալավ բաղադրատոմսերից մեկն է: Ձմեռային
հոգնածության դեմ պայքարում կօգնի կանաչ բողկով
աղցանը՝ համեմված գազարով և արևածաղկի ձեթով:
Բողկն իր դառնության պատճառով հակացուցված է
ստամոքսի բորբոքման, ինչպես նաև երիկամներում
քարերի առաջացման վտանգի դեպքում: Կայուն
իմունիտետ ունենալու համար կարելի է ուտել օրը 150
գրամ բողկով աղցան կամ խմել երկու ճաշի գդալ մեղրով
բողկի հյութ:
11. ԿԱՆԱՉ ՈԼՈՌ
• Մագնեզիումից, ցինկից, սպիտակուցներից (ոլոռում դրանք
ավելի շատ են, քան կարտոֆիլի մեջ) բացի, կանաչ ոլոռում
շատ են В խմբի երկու վիտամիններ՝
- В1 (թիամին), որն ամրացնում է նյարդային համակարգը:
- В2 (րիպոֆլաբին), որը բջիջներին ապահովում է
էներգիայով: Դա կարևոր է նորմալ ջերմակարկավորման
համար, այդ թվում նաև մեր՝ ցրտի հանդեպ ռեակցիայի: Դրա
բացակայությունը հանգեցնում է օդի պակասի զգացողության:
Այս վիտամինները կորցնում են իրենց հատկությունները
երկար պահելու հետևանքով, սակայն պահածոյացնելու
դեպքում դրանք պահպանում են իրենց օգտակար
հատկությունների գրեթե 80 տոկոսը: