Industri Rumpai Laut Malaysia

1. Memahami Sistem Pemasaran
Rumpai Laut (RL) Malaysia
Adibi M. Nor, PhD
Jabatan Perikanan Malaysia
Putrajaya

2. PENGENALAN
INDUSTRI RL
MALAYSIA
• Bermula pada
tahun 1978 (Sade
et al., 2006)
 Kappaphycus spp. &
Eucheuma spp.
• Ke-3 terbesar di
peringkat global
(Valderrama et al.,
2013)

3.  Pengeluaran:
21,000 tan metrik (RM 5/kg)/RM 105 juta
 Bil. penanam:
1,200 org
 Keluasan:
9,800 ha (37,000 tali) @ 3.8 tali/ha
 Produktiviti:
2.1 tm/ha
STATUS INDUSTRI RL SABAH 2016

4.  Pengeluaran:
50 kg (RM 4/kg)/RM 2,000
 Bil. penanam:
1 org
 Keluasan:
0.7 ha (100 tali) @ 143 tali/ha
 Produktiviti:
0.07 tm/ha
STATUS INDUSTRI RL LANGKAWI 2016

5. PERANCANGAN NKEA EPP#3
JUMLAH GAZET ZIA
25,213
2013
4 PROJEK
KLUSTER
RUMPAI LAUT
150,000 tm
KERAJAAN NEGERI
GAZET 3,000 ha
10 PROJEK
KLUSTER
RUMPAI LAUT
2020

6. PERMINTAAN
(tm)
PENGELUARAN
(tm)
EKSPORT
(tm)
200,000
50,000
26,000
1,200
795
1,000
PERMINTAAN DAN PENGELUARAN 2015
150,000
(thn 2020)
2,200
KAPASITI
(tm)

7. DASAR 50 : 50, Dasar AgroMakanan
MARIN : 52%
1,577 ribu tm
AKUAKULTUR: 48%
1,443 ribu tm
PENGELUARAN RUMPAI LAUT
SEHINGGA 2020
18,863
25,625
27,608
30,957
31,426
43,200
90,269
111,298
138,856
207,892
239,450
331,490
269,431
245,333
260,760
205,989
203,000
450,000
570,000
730,000
- 100,000 200,000 300,000 400,000 500,000 600,000 700,000 800,000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
Rumpai Laut Rumpai Laut :
730,000 tm
3.02
Juta TM
RMK-11
RMK-10
RMK-9
RMK-8

8. Penanaman Lepas tuai Pemasaran
Pemprosesan
karaginan
Eksport
karaginan
Huluan
Hiliran
Aktiviti
Membabitkan
penjualan/pemilihan benih RL
RANTAIAN BEKALAN INDUSTRI RL

9. RL kering
ATC
SRC gred
bukan
makanan
SRC gred
makanan
RC gel
pressing
RC alcohol
precipitation
US$0.65-0.90
US$2.00-3.00
US$3.00-4.00
US$5.00-6.00
US$7.00-10.00
US$9.00-12.00
RANTAIAN NILAI INDUSTRI RL

10. SISTEM PEMASARAN RL DI MALAYSIA
PenanamRL (1200)
Pemproses karaginan
tempatan (3)
Pengumpul(70)
Pengumpul
kampung/pulau
Pasaran eksport
(karaginan dan
bahan campuran)
Koperasi(1)
(PPK Semporna)
Pemborong/pemproses
Filipina
PeruncitRL
Penyeludupan
ke selatan
Filipina
RL kering untuk
makan terus
Jenis-jenis orang
tengah
Pemborong besar (4)
Agen kilang,
pemborong bebas
dan pengeksport
Pembeli kecil (21)
Pembeli bebas dan
agen kilang
Petunjuk
Jenis aktiviti
Pemain
Aliran proses

11. Pemasaran
Penanam
Orang tengah
(‘boss’)
Proses pinjaman
kredit (Semasa
aktiviti
penanaman)
Pusingan pengkulturan
(45 – 52 hari)
Proses jualan
(1 – 7 hari)
Rumpai
kering
Lepas tuai
Aktiviti
penanaman
Hubungan
terus
Proses
pinjaman HUBUNGAN PENANAM ORANG TENGAH

12. Peringkat pasaran Harga RL kering (US$ per kg) Kriteria utama penentuan kualiti
(% Moisture content)
Ladang 0.58 (RM 2.27) 39 – 82
Pemproses tempatan 0.77 (RM 3.01) < 50
Eksport 1.14 (RM 4.46) < 40
HARGA RL KERING PELBAGAI PERINGKAT

13. • Tadbir urus
 Sukar untuk membezakan sama ada
tanggungjawab pemasaran sepatutnya
menjadi initiatif pihak kerajaan atau swasta.
• Turun naik harga RL kering
 Perubahan harga mendadak tidak
memberikan keyakinan kepada penanam.
• Pensijilan
 Belum terbukti dapat meningkatkan harga RL
dan menembusi pasaran eksport.
• Hanya diniagakan dalam bentuk tunai
 Purata nilai tunai melebihi RM 20 juta
setahun.
ISU-ISU PEMASARAN

14. • Tadbir urus pasaran bertukar daripada
skim insentif oleh pihak pemproses
kepada penalti disebabkan oleh kualiti
RL rendah.
• Pemproses karaginan dan orang tengah
menentukan harga.
• Pensijilan RL tidak berupaya
meningkatkan kualiti dan harga RL
disebabkan oleh tahap kesedaran yang
rendah dlm kalangan orang
tengah/pemproses.
• Kajian masa depan perlu fokus kepada
memahami hubungan antara tadbir
urus dan rantaian nilai yang efisien.
KESIMPULAN

15. Bil. TINDAKAN PELAN TINDAKAN
1. PPK Semporna
sebagai
pengumpul
Mengumpul,
mengawal dan
meningkat
kualiti
Unit Pemasaran di bawah LPP
•Pembinaan pusat pengumpulan kapasiti 600 metrik tan
(berdasarkan permintaan kilang tempatan).
•Kuantum PPK perlu ditingkatkan untuk peranan sebagai
pengumpul (EPP#3) anggaran RM5 juta.
•Kemudahan Kilang di Batu 10, Tawau sebagai pusat
pengumpulan.
2. Pengurusan
projek berdasar
Model Koperasi
•Memperkemaskan peranan koperasi PKRL yang
diwujudkan oleh kerajaan supaya lebih berkesan atau
mencontohi model PPK Semporna.
3. BIMP-EAGA •Meningkatkan pasaran melalui Inisiatif BIMP-EAGA
(Tawi-Tawi-Tawau-Tarakan).
4. Perkhidmatan
kredit
•Menyediakan kemudahan perkhidmatan kredit/pinjaman
kepada penanam.
•Mengurangkan birokrasi permohonan pinjaman.
WAY FORWARD

16. Bil. TINDAKAN PELAN TINDAKAN
5. Meningkatkan
eksport rumpai
laut dan
karaginan
i. Mengawal pintu masuk sempadan terutama di pantai
barat Sabah untuk menghalang ketirisan RL kering ke
selatan Filipina.
ii. Melibatkan agensi-agensi berkaitan misi perdagangan
seperti MITI dan MIDA dalam tadbir urus sektor RL.
iii. Mengadakan forum dengan negara pengeluar utama
(Indonesia dan Filipina) dalam mencari formulasi terbaik
untuk menghadapi cabaran pasaran global (turun naik
harga, persepsi negatif pengguna.
iv. Bekerjasama dengan pengilang karaginan dan
memperkemaskan sektor hiliran RL.
6. Memperkemas
program
pensijilan
myGAP
i. Mempergiatkan ‘engagement’ dengan
pembeli/pemproses.
ii. Mengharmonikan myGAP dengan pensijilan RL global
MSC-ASC.
iii. Menubuhkan makmal analisa kualiti RL yang berdekatan
dengan kawasan pengeluaran.
WAY FORWARD

17. Cadangan Pembangunan Piawaian
Pengkulturan
Lepas
tuai
Rumpai
Laut Kering
Semi Refined
Carrageenan
(SRC)
Refined
Carrageenan
(RC)
Pasaran
Piawaian
Pengkulturan
Piawaian
Teknologi
Pengeringan
Piawaian
SRC/RC
Piawaian Gred
Makanan/Bukan
Makanan
Piawaian Gelatin
Berasaskan Rumpai
Laut
Memenuhi Piawaian
(Halal,GMP,HACCP)
Piawaian
Rumpai Laut
Kering
WAY FORWARD

18. Sekian
Terima kasih