Baş ve yüz ağrısı(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Anaflaksi̇
1. ACİL SERVİS İÇİN REVİZE
ANAFİLAKSİ REHBERİ
The Journal Of Emergency Medicine
Vol .45 2013 JAN
Çeviri:
Dr. Asım ARI
AEAH Acil Tıp Kliniği
Eylül 2013
2. ACİLDE ANAFİLAKSİ
Allerji kliniklerinin aksine acil servislerde allerjik
reaksiyonların önemli bulguları görülür.
Anafilaksi
Karakteristik bulgularla birlikte, ani ve hızlı ortaya çıkıp,
ölümle sonuçlanabilen ciddi bir reaksiyondur
Sebebi allerjik ve non allerjik olabilir
Bu yüzden hızlı tanı ve tedavi kritiktir
3. Acil servislerde ciddi semptom ve bulgular
görülmeyedebilir
Ancak; hafif semptomlarla bile başlayan bir
anafilaksi
Aniden ağırlaşabilir
Ölümle sonuçlanabilir
4. Bu yüzden başlangıç semptomlarının şiddetine
bakılmaksızın yapılan İM epinefrin hastayı
gelişebilecek mortalite ve morbiditeden korur
‘Olası anafilaksiyi’ düşündürecek bir reaksiyonda
adrenalinin yapılması; yanılıyor olma ihtimalinden
daha yararlıdır
5. Amerikada bir çok acil kılavuzu ve çalışma
yayınlanmasına rağmen, halen pratikte eksikler
bulunmaktadır
Bu çalışma 2011 de acil serviste anafilaksi ile ilgili
rewiev yapma direktifi verilen bir grup tarafından
Roundtable fakültesindeki toplantıda sonuçlanmıştır
7. ANAFILAKSI TANISINI KOYMADA
KLASIK TANIMLAMALAR YARARLI MI?
Anafilaksi tanısı sorulduğunda bazı allerji hekimleri
‘’tanı koymak zor ama görülünce tanınabilen bir
durum’’ olarak ifade etmiştir
Genel olarak textbooklar anafilaksiyi mekanik olarak
açıklar;
İgE, mast cell, bazofil, sitokin ve inflamtuar mediatorlerin
artışı…
Klinik olarak ise
Basit ürtikerden ölüme kadar gidebilen hipotansif şok …
8. ÇOĞU ANAFLAKTIK DURUMLAR ALLERJI
HEKIMINDEN ÇOK, ACIL HEKIMI TARAFINDAN TEDAVI
EDILIR
Acil servislerdeki anafilaksi tanı ve tedavisi ile alerji
polikliniklerinde yapılan tanı ve tedaviler farklı olabilir
Anafilaktik durumların çoğu acil servislerde tedavi
edilmesine rağmen; anafilaksi ile ilgili rehber ve pratik
parametre çalışmaları allerji dergilerinde yayınlanıyor (!)
6 yıllık vakalarla yapılan bir çalışmada
Çocuk ve adölesanlarda görülen anafilaktik durumların %71’i
acil serviste tedavi ediliyor…
9. ANAFILAKSI TANISI EN ÇOK ACIL SERVISLERDE
VE HASTANE ÖNCESI SAĞLIK HIZMETLERINDE
ATLANMAKTADIR
2012 de yapılan bir review’e göre 213 anafilaksi
vakasının sadece %29,1(62) anafilaksi olarak
kodlanmış(ICD)
10. HASTANE ÖNCESI SAĞLIK HIZMETLERI VE ACIL
SERVIS ÇALIŞANLARI IÇIN ÖNEMLE
BELIRTILMELIDIR KI; ANAFLAKSI ŞOK OLMADAN
DA OLABILIR
Hafif başlayan semptomlar ani bir progresyon ile
ciddi morbidite ve mortaliteye neden olabilir
11. ANAFLAKSI ÖNEMLI BIR MORBIDITE VE
MORTALITE NEDENIDIR
o Amerika’da yılda 1500 kişi çeşitli allerjenlere
maruziyet sonrası acil servislerde ölmekte
o Yıllık mortalite insidansı %0,002 -%1
o Anafilaksiyi tanımak ve sonuçlarını tahmin
edebilmek için tek bir tanı yöntemi yoktur, bu
yüzden erken (!) evrede yapılan İM adrenalin,
semptomların şiddetlenmesini ve buna bağlı
morbidite ve mortaliteyi azaltmada yararlıdır
12. HASTANE ÖNCESI VE ACIL SERVISLERDE
ANAFILAKSININ ILK BASAMAK TEDAVISI ERKEN
EVREDE ADRENALIN OLMALIDIR
Diğer tedaviler ikinci basamak destekleyici
tedavilerdir
Antihistaminikler; ürtikeryal semptomlarda
İnhaler beta agonist: astmatik bulguların
alevlenmesini engellemede
Steroidler ise anafilaksi tedavisinden daha çok;
tekrarlayan reaksiyonlardan korunmada yararlı
olabilir.
13. ANAFLAKSI TEDAVISINDE ADRENALIN KULLANIMININ KESIN
KONTRENDIKASYONU YOKTUR
ANAFLAKSI IÇIN ÖNERILEN DOZDA KULLANILAN
ADRENALININ CIDDI YAN ETKISI OLDUKÇA NADIRDIR
ADRENALİN;
Alfa ve beta reseptörler üzerinden
Vazokonstruksiyon –mukozal ödemde azalma-
İnotropi- kronotropi
Bronkodilatator etki VE
Mediator salınımında azalma yapar
14. ADRENALİN;
En fazla görülen geçici yan etkileri;
Solukluk-tremor-anksiyete-baş ağrısı ve çarpıntı
Nadiren; ventriküler disritmi, hipertansif kriz ve Akciğer
ödemi
Çok çok nadir ST elevasyonlu Mİ görülebilir
Bunun için kardiyak monitörizasyon gereklidir
15. ANAFILAKSI UZUN SÜRELI BIR TANIDIR VE YÖNETIMI
ACIL SERVIS TABURCULUĞU ILE SONLANMAZ
Hastalar sonraki anafilaksik durum için risk
altındadır ve bu her zaman acil serviste
gerçekleşmeyebilir
Tüm güncel çalışmalar anafilaksi sonrası tüm
hastaların adrenalin otoenjektörü ile taburculuğunu
önermektedir
16. GERI BILDIRIM VERILERI GEREKLI…
Erken evrede adrenalinin kullanılmaması hastaneye
yatışı arttırıyor mu?
Anafilaksi için erken evrede adrenalinin yerine
antihistaminik verilmesi karşılaştırıldığında sonuçlar
ne olur?
Adrenalin kiti taşımayan hastalarla taşıyan hastalar
arasında bir fark var mı?
17. SONUÇ # 1
Çoğu anafilaksi vakası acil serviste görülür
Bilinmelidir ki anafilaksi hayatı tehdit eden
bulgular olmadan da olabilir (kardiyovasküler
kollaps gb..)
Semptomlar başlangıçta hafif, non spesifik
olabilir; ancak çok hızlı kötüleşebilir ve kısa
sürede ölümcül olabilir
18. SONUÇ # 2
Anafilaksiden şüphelenildiği andan itibaren İM
epinefrin erken evrede düşünülmelidir.
Klinik veriler; geciktirilen epinefrinle birlikte
morbidite ve mortalitenin arttığını göstermiştir
Taburculukla birlikte her hastada epinefrin kiti
bulundurulmalıdır
19. Table 1. Full Definition of Anaphylaxis for Emergency
Health Professionals
Akut anafilaksi tanısında klinik kriterler
1)Ani başlangıçlı(dakikalar-saatler) deri ve/veya
mukozayı içeren semptomlar
(Yaygın ürtiker,kaşıntı yada kızarıklık, dudak dil ve uvula
ödemi)
Ve aşağıdakilerden en az bir tanesi
a) Solunumsal belirtiler:dispne, bronkospazm, stridor,
PEF te düşüklük,
b) KB düşüklüğü, senkop yada hipotoni
20. 2)Hastaya alerjen olduğu bilinen bir ajana maruziyet
sonrası aşağıdakilerden en az iki tanesinin
bulunması
a)Deri-mukoza bulguları(ürtiker, kaşıntı, kızarıklık, dil
dudak uvula ödemi)
b) Respiratuar semptomlar
c)KB düşmesi, senkop yada hipotoni
d)GİS semptomlar(bulantı, karın ağrısı, kramp)
21. 3)Hastaya alerjen olduğu bilinen bir ajana maruziyet
sonrası ani gelişen KB düşüklüğü
a)çocuk-infant: düşük sistolik KB(yaşa spesifik)
yada bazal değerinin %30 den fazla düşmesi
b)yetişkin: SKB <90mmgh, yada bazal değerin
>%30 fazla düşmesi
