3. Sa araling ito, inaasahan na:
• matutukoy ang mga pangyayaring nagbigay-
daan sa pag-usbong ng pakikibaka ng bayan.
1. Ang Pagbubukas ng Suez Canal (1869)
2.Pagbabago ng Antas sa Lipunan
26. 3. Ang Pagbubukas ng Suez Canal (1869)
Nang mabuksan ang Suez Canal
ng Egypt para sa sasakyang dagat,
naging maikli ang paglalakbay at
napadali ang komunikasyon mula sa
Maynila patungong Espanya. Naging
madali at mabilis din ang pagpasok
ng mga dayuhang may dala-dalang
ibat ibang ideya at kaisipang liberal
na gumising at nagpamulat sa isipan
ng mga Pilipino.
4. Pagbabago ng Antas sa Lipunan
Ang mga pagbabago sa ibat ibang aspeto ng lipunan ay
nagpabago ng kalagayan ng mga tao rito. Dahil dito, nagbago rin
ang batayan ng pag-uuri ng antas ng katayuan ng tao sa lipunan.
Nabatay ito sa kayamanan at pinag-aralan nila. Nanatiling
pinakamataas na uri ang mga kolonyalistang Espanyol. Sila ang
tinawag na peninsulares at insulares.
Suez Canal
27. Ang mga Espanyol na
ipinanganak sa Espanya ay tinawag
na mga peninsulares at ang mga
insulares ang mga Espanyol na
ipinanganak sa bansang kolonya ng
Espanya tulad ng Pilipinas. Ang
sumusunod na antas ay ang mga
mestiso o anak ng mga Pilipino na
nahaluan ng dugong Espanyol o
Tsino.
Ang mga mayayamang
mamamayang Pilipino ay tinatawag
na principalia. Ang mga nakapag-
aral na mga Pilipino ay naging
kabilang din sa mga principalia; sila
ay tinawag ding ilustrado. Ang
itinuring na pinakamababang antas
o uri ng katayuan sa lipunan ay ang
mga katutubong Pilipino. Sila ay
tinawag na Indio.
Peninsulares
Insulares
Mestiso
Principalia
Indio
28. Ano-ano ang mga pandigdigang pangyayari
nagbigay-daaan tungo sa pag-usbong ng
pakikibaka ng Bayan
Ang Pagbubukas ng Suez Canal (1869)
Pagbabago ng Antas sa Lipunan
29. Kung ihahalintulad ang mga proyekto
ng gobyerno (hal. Farm to Market
road at mga Connecting bridges) sa
pagbubukas ng Suez Canal, Papaano
ito nakakatulong sa ating:
→ekonomiya?
→sa mga mamamayan?
30. Unang pangkat: Gumawa ng isang tula tungkol sa Pag-usbong ng kamalayang
makabansa.
Hahatin sa 4 na pangkat ang klase,
https://www.youtube.com/watch?v=Jm9Fsne8KME
Ika-2 pangkat: Gumawa ng isang maikling awit(sa tono ng Ako ay May Lobo)
tungkol sa Pag-usbong ng pag-usbong ng kamalayang
makabansa.
ikalong pangkat: Gumawa ng dula-dulaan tungkol sa pagbubukas ng suez
Canal
Ika-4 na pangkat: Gumawa ng dula-dulaan tungkol sa Pagkakaroon ng iba’t
ibang antas sa lipunan
31. Papaano nakatulong ang
Pagbubukas ng Suez Canal
(1869) at pagbabago ng antas sa
Lipunan sa pag-usbong ng
kamalayang Makabayan ng mga
Pilipino?
32. Kumpletuhin ang mga sumusunod na pahayag
Ang Suez Canal ay isang artipisyal na daluyan ng tubig na
nagdurugtong sa _______Sea at _______Sea Nang mabuksan
ang Suez Canal ang dating ___ buwang paglalakbay ay naging 1
buwan na lamang.
Dahil sa napabilis ang paglabas-masok ng mga
manganaglakal at kalakalan, bumilisdin ang pasok ng mga
kaisipang liberal tulad ng kalayaan,__________ at
__________. Dahil din dito ay nagkaroon ng pagkakataon ang
mga maaalwang Pilipino na _______
1 2
3
4
5
6
33. Kumpletuhin ang mga sumusunod na pahayag
Sa panahon ng pananakop ng mga Español, ang mga
mananakop ang pinakamataas na uri ng tao sa lipunan.______
ang tawag sa mga español na ipinanganak sa Espanya subalit
nanirahan a Pilipinas. _______ naman ang tawag sa mga
español na ipinanganak sa Pilpinas. ______ o creoles ang
tawag sa mga anak ng español at katutubong maharlika. Ang
dating maharlika at mga may-ari ng malalawak na lupain ay
tinawag na _________. Principales ang tawag sa nagsilbi sa
pamahalaan bilang gobernadorcillo o cabeza de barangay.
7
8
9
10
34. Kumpletuhin ang mga sumusunod na pahayag
Tinawag naman na _______ ang mga anak ng
principales na nakapag-aral sa ibang bansa.
Samantalang ang mga ordinaryong tao o mga katutubo ay
tinawag na _______.
11
12
