2. Ք՚.Ա. 860-840 ական թվականերին Հայաստանի
կենտրոնական և շրջաններում իշխում էր
Հայկազունիների ավագ ճյուղի ներկայացուցիչ Արամը:
Ք.Ա. 9 դարի վերջին և 8 դարի սկզբին Հայաստան
միավորվեց մի այլ արքայատոհմի հետ ,որի
մայրաքաղաքը Տուշպա-վան էր: Ըստ Մովսես
Խորենացու Հայկազունիները գլխավոր ճյուղի
ներկայացուցիչը Սկայորդին էր: Նա այնքան հզոր էր ,որ
Ք.Ա. 681 թվականին ապաստան տվեց իր
հակառակորդներին:
3. Սկայորդուց հետո եկավ իր տղա Պարույրը ,որի
իշխանությունը ,որը տիրում էր Վանա ;ճից մինչև
Եփրատ ընկած ողջ տարածքը: Նա դաշինք կնքես
Մարաստանի ու Բաբելոնի հետ ընդեմ Ասորեստանի :
Ք.Ա. 612թվականին դաշնակից զորքերը գրավեցին
Ասորեստանի մայրաքաղաքը ՝ Նինվեն ,որին
մասնակցելու համար Պարույր Հակյազունին
թագադրվեց Մարաստանի արքայի կողմից և ճանաչվեց
Հայաստանի թագավոր:
4. Պարույրին հաջորդեց Երվանդ I
Սահակյանցը ,որից Հայկազունիների
արքայատոհմի նոր ճյուղը
գիտության մեջ կոչվում է
Երվանդական կամ Երվանդունի: Նա
ուներ 40000 հետիոտ և 8000 հեծյալ
,որը այն ժամանակ բավականին մեծ
ուժ էր:
5. Երվանդից հետո հաջորդնեց իր
որդի Տիգրան I Սակավակյաց
:Մովսես Խորենացին նրան
համարում էր ամենաքաջ
Հայկազունին Հայկից ու Արամից
հետո: Իսկ Տիգրանից հետո
հաջորդեց իր ավագ որդի ՝ Վահագն: