2. • Պապ (մոտ 353-374),
հայոց Արշակունի թագավոր 370 թվականից։ 17 տարեկանում
հաջորդել է հորը` հայոց արքա Արշակ Բ–ին։ Մայրն
էր Սյունյաց Անդոկ մեծ իշխանի
դուստրը՝ Փառանձեմ թագուհին։ Պապը գահին հաստատվել
է Հռոմեական կայսրության օժանդակությամբ։
Գործակցելով Մուշեղ
Մամիկոնյանի հետ՝ 371 թվականին Ձիրավի
ճակատամարտում պարտության են մատնել պարսկական
զորքերին, ինչի շնորհիվ դարձել է հայոց թագավոր։
3. • Իշխելով երկրի համար արտաքին և ներքին ծանր
պայմաններում՝ Պապը կարողացել է վերամիավորել
Հայաստանից անջատված ծայրագավառները, չափավորել
եկեղեցու տնտեսական և քաղաքական հզորությունը, փորձել
է ազատվել Հռոմեական կայսրության
գերիշխանությունից։Ըստ որոշ կարծիքների՝ Պապ թագավորի
օրոք հայոց բանակի թիվը հասնում էր 90.000-ի։ Պապը
եկեղեցուց բռնագրաված հողերը շնորհել զինված
ծառայություն կրող մանր ազնվականությունը, կրճատել է
վանքերի թիվը, վերացրել կուսանոցները։
4. • Ներսես Ա Պարթև կաթողիկոսի մահից հետո, Պապը, Շահակ
Ա Մանազկերտցուն արգելելով Արևելահռոմեական
կայսրության Կեսարիա քաղաքի մետրոպոլիտի մոտ օծվելու
գնալ և Մեծ Հայքում հայոց եպիսկոպոսների կողմից Հայոց
կաթողիկոսին օծել տալով, փաստորեն, դրել է Հայ
Առաքելական Եկեղեցու անկախացման և ազգայնացման
հիմքը։
