Ժայռապատկերները Հայաստանում

1. Ժայռապատկերները
Հայաստանում

2. Ժայռապատկերները Հայաստանում
• Առաջին ժայռապատկերները Հայաստանում հայտնաբերվել են 1902 թ-ից մինչև
1910 թ.: 1913 թ. հայտնաբերված ժայռապատկերների մասին Գրիգոր Ղափանցյանը
ընդարձակ հոդված է գրել Արարատ ամսագրում։Հայաստանում աշխարհագրական
հինգ տարածք ունի, որոնցից են՝ Արագած, Գեղամա
լեռներ, Սյունիք՝ Ուխտասարի լանջերը։ Ընդհանուր թվով բոլոր տարածքներում կա
20000 ժայռապատկեր, որից ավելի քան 6000 գտնվում է Սյունյաց Ուխտասարում։
Փորագրման տեխնիկական սկզբունքները հազարավոր տարիներ ի վեր անփոփոխ
են մնացել։ Սև և սրճագույն ժայռերի վրա ու քարերի վրա բնիկների թողած առատ
ու բազմազան պատկերներով աշխատանքային, ծիսական, որսի տեսարաններով,
երկնային ուժերի վերաբերյալ պատկերացումների կոմպոզիցիաներով հարուստ
ժայռապատկերները արտահայտում են համապատասխան դարաշրջանի մարդու
նյութական և հոգևոր կյանքը։

4. Ընդհանուր տեղեկություն
ժայռապատկերների մասին
• Ժայռապատկերն անվանում են նաև իծագիր կամ պետրոգլիֆ (հունարեն է՝ կազմված «քար» և
«փորագրել»)։ Ժայռապատկերներ հայտնաբերվել են բազմաթիվ երկրներում։ Ֆրանսիայի,
Իսպանիայի, Իտալիայի, Աֆրիկայի, Սկանդինավյան
թերակղզու, Ուրալի, Հայաստանի, Վրաստանի, Միջին Ասիայի ժայռապատկերներին բնորոշ են
տեղի կենդանիների՝ բիզոն, արջ, մամոնտ, ձի և այլն, երբեմն՝ մարդկանց պատկերներ, որսի,
ռազմի, ձկնորսության, ծիսական և այլ տեսարաններ։ Հայկական լեռնաշխարհում հայտնաբերվել
են մ.թ.ա. 7 - մ.թ.ա. 2-րդ հազարամյակների բազմաթիվ ժայռապատկերներ։ Քարերին ու ժայռերին
բնիկների թողած հարուստ ու բազմազան պատկերներով, զանազան տեսարաններով, երկնային
ուժերի վերաբերյալ պատկերացումների հորինվածքներով առատ ժայռապատկերները հարուստ
նյութ են պարունակում տվյալ դարաշրջանի մարդու նյութական ու հոգևոր կյանքի, երկրի
հնաբնակների կենցաղի, պաշտամունքի, սովորույթների, արվեստի մասին և ունեն կարևոր
նշանակություն՝ որպես պատմական սկզբնաղբյուրներ։ Գիտնականների մեծ մասի կարծիքով՝
ժայռապատկերներն ունեցել են մոգական, հմայական կամ պաշտամունքային նշանակություն։

6. Հայտնի ժայռապատկերներ
Առավել հայտնի և ժայռապատկերներով հարուստ հնավայրեր կան հետևյալ երկրներում և
շրջաններում։
Ֆրանսիս - Կոմբարել, Մոնտեսպան, Լասկո, Նիո, Ռուֆինյակ,
Իսպանիա - Ալտամիրա, Կաստիլիո,
Իտալիա
Սկանդինավյան թերակղզի
Աֆրիկա
Ուրալ
Միջին Ասիա
Սրանց բնորոշ են այս շրջաններում ապրած ,երբեմն մարդկանց պատկերներ:

8. • Նյութը պատրաստել է 7-2 դասարանի սովորող՝Գոռ
Բարխուդարյանը:
• Խորհրդատու՝Աշոտ Տիգրանյան:
• Աղբյուրը՝ https://hy.wikipedia.org