1. นางสาวอรพรรณ บัณฑิตเสน รหัส 56030566
คณะครุศาสตร์อุตสาหกรรม
สาขาครุศาสตร์เกษตร
ตาแหน่งการเกิดเสียง และเสียงในตาแหน่งต่างๆ
การแบ่งตามตาแหน่งที่เกิดเสียง (Points of Articulation)
คานี้ถ้าจะเรียกให้สั้นและย่อมีชื่อเฉพาะว่าฐานกรณ์
ซึ่งหมายถึงอวัยวะแปรเสียงหรือกล่อมเกลาเสียงโดยรวม
แต่ถ้าจะแยกกลุ่มของอวัยวะแปรเสียงออกมาตามลักษณะของการเคลื่อ
นไหวก็จะแบ่งได้เป็น 2 กลุ่ม คือ
1.กลุ่มที่เคลื่อนที่ไม่ได้ (Passive Articulator หรือ Upper Articulator)
หรือมีชื่อเฉพาะสั้นๆ
ว่า ฐาน ซึ่งได้แก่ อวัยวะต่อไปนี้
- ริมฝีปากบน (upper lip)
- ฟันบน (upper teeth)
- ปุ่มเหงือก (gum ridge หรือ alveolar ridge)
- เพดานแข็ง (hard palate)
- เพดานอ่อน (soft palate หรือ velum)

2. - ลิ้นไก่ (uvula) อวัยวะชิ้นนี้แม้ว่าจะถูกจัดอยู่ในกลุ่มที่เรียกว่า upper
articulators หรืออวัยวะที่อยู่ส่วนบนของช่องปากหรือเพดานปากก็ตาม
แต่เป็นอวัยวะที่สามารถเคลื่อนที่ได้
2. กลุ่มที่เคลื่อนที่ได้ (Active Articulator หรือ Lower
Articulator) หรือมีชื่อเฉพาะสั้นๆ ว่า กรณ์ ซึ่งได้แก่ อวัยวะต่อไปนี้ คือ
- ริมฝีปากล่าง (Lower lip)
-
ลิ้น (tongue) เป็นอวัยวะที่มีความยืดหยุ่นตัวสูงที่สุดดังที่กล่าวมาแล้วใ
นตอนต้น ในบทที่ว่าด้วยเรื่องอวัยวะในการแกเสียง
ในการทาให้เกิดเสียงพยัญชนะเสียงใดเสียงหนึ่งขึ้นมานั้น
กระแสอากาซที่เดินทางผ่านเข้ามาในช่องออกเสียง (vocal
tract) จะต้องถูกกักกั้นในลักษณะใดลักษณะหนึ่ง
การกักกั้นกระแสอากาศก็จะกระทาได้โดยอวัยวะกลุ่มที่เคลื่อนที่ได้ (Act
ive Articulators) จะเคลื่อนที่เข้าไปหา, เข้าไปใกล้,
หรือเข้าไปชิดอวัยวะกลุ่มที่เคลื่อนที่ไม่ได้(Passive Articulator)
เมื่อกระแสอากาศเดินทางผ่านจุดกักกั้นเหล่านั้นก็จะก่อให้เกิดเสยงพยั
ญชนะประเภทต่างๆ
ที่แตกต่างกันไปตามรูปแบบของการกักกั้นกระแสอากาศหรือที่เรียกว่าลั
กษณะวิธีออกเสียง (Manner of Articulation) ณ จุดเกิดเสียงต่างๆกัน
และคาที่ใช้สาหรับเรียกชื่อพยัญชนะส่วนหนึ่งก็มาจากคาระบุตาแหน่งข
องการกักกั้นกระแสอากาศดังกล่าว ซึ่งได้แก่

3. Point of
articulation
Active
articulators
Passive
articulators
Examples
1. Bilabial Lower lip Upper lip [m,p,b,¸,B,º,‡]
2. Labiodental Lower lip Upper
teeth
[M,f,v,V]
3. Dental Tip of the
tongue
Upper
teeth
[T,D]
4. Alveolar Tip of the
tongue
Alveolar
ridge
[n,t,d,s,z,Z,Â,l,r,t',ë]
5. Post
alveolar
Tip of the
tongue
Post
alveolar
[S,!]
6. Retroflex Tip of the
tongue
Post
alveolar
[÷,ê,§,½,ñ,]
7. Palato-
alveolar
Tip of the
tongue
Hard
palate
[S,Z]
8. Palatal Front of
the tongue
Hard
palate
[ø,c,ï,þ,´]
9. Velar Back of Soft palate [N,k,g,x]

4. the tongue
10. Uvular Back of
the tongue
Uvular [N, q,G, X,Ò,R]
11. Pharyngeal Root of the
tongue
Back wall
of the
pharynx
[ð,?]
12. Glottal Vocal
cords
Vocal
cords
[?,h,ú,]
13. Labial-
palatal
Lower lip
Center of
the tongue
Upper lip
Hard
palate
[ç]
14. Labial-
Velar
Lower lip
Back of
the tongue
Upper lip
Soft palate
[kƒp,gƒb,w]
Bilabial (เสียงที่เกิดจากริมฝีปากทั้งคู่)
เกิดจากริมฝีปากล่างเคลื่อนเข้าไปหาริมฝีปากบน เช่น
เสียงแรกของคาว่า“my” ในภาษอังกฤษ เสียงแรกของคาว่า “ปู”
ในภาษาไทย

5. Labiodental (เสียงที่เกิดจากริมฝีปากล่างและฟันบน)
เกิดจากริมฝีปากล่างเคลื่อนเข้าไปหาฟันบนด้านหน้า เช่น
เสียงแรกของคาว่า “เฝ้า” ในภาษาไทย, เสียงแรกของคาว่า “van”
ในภาษาอังกฤษ
Dental (เสียงที่เกิดจากปลายลิ้นหรือส่วนถัดจากปลายลิ้นกับฟันบน)
เกิดจากปลายลิ้นหรือส่วนถัดจากปลายลิ้นเคลื่อนเข้าไปหาฟันบนด้านห
น้า เช่น เสียงแรกของคาว่า “thin” ในภาษาอังกฤษ
Alveolar (เสียงที่เกิดจากปลายลิ้นหรือส่วนถัดจากปลายลิ้นกับปุ่มเหงือก
) เกิดจากปลายลิ้นหรือส่วนถัดจากปลายลิ้นเคลื่อนเข้าไปหาปุ่มเหงือก
เช่น เสียงแรกของคาว่า “นก” ในภาษาไทย,
เสียงแรกของคาว่า “tip” ในภาษาอังกฤษ
Retroflex (เสียงที่เกิดจากปลายลิ้นหรือส่วนใต้ปลายลิ้นกับส่วนปลายสุ
ดของปุ่มเหงือกที่ต่อกับเพดานแข็ง)
เกิดจากปลายลิ้นซึ่งอาจจะเป็นผิวบน (upper surface)
หรือส่วนใต้ปลายลิ้นเคลื่อนเข้าไปหาส่วนปลายสุดของปุ่มเหงือกที่ต่อกับ
เพดานแข็ง เช่น เสียงตัว “ร” หรือ “ส”
ในตาแหน่งพยัญชนะต้นของภาษาไทยถิ่นใต้บางสาเนียง และเสียง “r”
ในภาษาอังกฤษสาเนียงอเมริกันบางสาเนียง
Palato-
Alveolar (เสียงที่เกิดจากส่วนถัดจากปลายลิ้นกับส่วนปลายสุดของปุ่มเ
หงือก)
เกิดจากการใช้ส่วนถัดปลายลิ้นเคลื่อนเข้าไปหาส่วนปลายสุดของปุ่มเห

6. งือกที่ต่อกับเพดานแข็ง เช่น
เสียงแรกของคาว่า “show” ในภาษาอังกฤษ
Palatal (เสียงที่เกิดจากลิ้นส่วนต้นกับเพดานแข็ง)
เกิดจากการใช้ลิ้นส่วนต้น (front of the tongue)
เคลื่อนเข้าไปหาเพดานแข็ง เช่น เสียงแรกของคาที่แปลว่า “ยาก”
ในภาษาไทยถิ่นอีสาน [ø] และเสียงแรกของคาว่า “nyamuk”
ในภาษามาเลเซีย ซึ่งแปลว่า ยุง
Velar (เสียงที่เกิดจากลิ้นส่วนหลังกับเพดานอ่อน)
เกิดจากการใช้ลิ้นส่วนหลังเคลื่อนเข้าไปหาเพดานอ่อน เช่น
เสียงแรกของคาว่า “คน” ในภาษาไทย
เสียงแรกของคาว่า “give” ในภาษาอังกฤษ
Uvular (เสียงที่เกิดจากลิ้นส่วนหลังกับลิ้นไก่)
เกิดจากการยกลิ้นส่วนหลังเข้าไปหาลิ้นไก่ เช่น เสียงแรกของคาว่า
“rouge” ในภาษาฝรั่งเศส
Pharyngeal (เสียงที่เกิดจากโคนลิ้นกับผนังช่องคอด้านหลัง)
เกิดจากการดึงโคนลิ้นไปทางด้านหลังเข้าหาผนังช่องคอด้านหลัง เช่น
เสียงแรกในคาที่แปลว่า “ลุง” ในภาษาอาหรับ ([?amm])
Glottal (เสียงที่เกิดจากเส้นเสียง)
เกิดจากการเคลื่อนเข้าหากันของเส้นเสียงทั้งคู่
โดยอาจจะเคลื่อนเข้ามาติดกัน เช่น เสียงแรกของคาว่า “home”
ในภาษาอังกฤษ, เสียงแรกของคาว่า “อู่” ในภาษาไทย

8. สัญลักษณ์IPA แทนเสียงพยัญชนะ
สัญลักษณ์IPA อักษรอังกฤษ อักษรไทย ตัวอย่างคา
p p พ pen
b b บ back
t t ท tea
d d ด day
k k ค key
g g ก get
tʃ ch,t,s ช church

9. ʃ sh ไม่มี ship
ʒ s,ss ไม่มี vision
dʒ ge ไม่มี age
f f ฟ fat
θ th ไม่มี thing
ð th ไม่มี this
s s ส soon
z z ไม่มี zero
h h ฮ,ห hot
m m ม more
n n น nice
สัญลักษณ์IPA อักษรอังกฤษ อักษรไทย ตัวอย่างคา
ŋ ng ง ring
l l ล light

10. r r ร right
j y ย yet
w w ว wet
ʔ r ไม่มี department
v v ไม่มี view
สัญลักษณ์IPA แทนเสียงสระ
สัญลักษณ์
IPA
ตัวอย่าง เทียบเสียงในภาษาไทย
ɪ kit, bid,
hymn,
minute
อิ (ก้ากึ่งระหว่าง อิ และ
อี)
e dress,
bed,
head,
many
เอะ

11. æ trap, bad แอะ
ɒ lot, odd,
wash
เอาะ
ʌ strut,
mud, love,
blood
อะ
ʊ foot,
good, put
อู
i: fleece,
sea,
machine
อี
eɪ face, day,
break
เอ
aɪ price,
high, try
ไอ
ɔɪ choice,
boy
ออย
u: goose,
two, blue,
อู

12. group
əʊ goat,
show, no
โอ
aʊ mouth,
now
เอา, อาว