1. ตําแหนงการเกิดเสียง และ
สัญลักษณแทนเสียงสากล
จัดทําโดย
นายจตุรภัทร บัวสถิตย
รหัสประจําตัวนักศึกษา 56030480
สาขาวิชา ครุศาสตรเกษตร คณะครุศาสตรอุตสาหกรรม
สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกลาเจาคุณทหารลาดกระบัง
2558

2. ตําแหนงการเกิดเสียง และ สัญลักษณแทนเสียงสากล 2
ตําแหนงการเกิดเสียง
ฐานกรณ ในทางสัทศาสตร เปนตําแหนงกําเนิดเสียงพยัญชนะ คือตําแหนงในชองเสียง (vocal tract) ที่เกิดการกีดขวาง จากการ
เคลื่อนตําแหนงของ กรณ (โดยปกติคือ สวนของลิ้น) และ ฐาน (ปกติคือ สวนของผนังในปาก) โดยเมื่อรวมกับ ลักษณะการออก
เสียง (manner of articulation) และ การเปลงเสียงพูด (phonation) ทําใหเกิดเสียงพยัญชนะที่แตกตางกัน
ชนิดของการออกเสียง
ฐานกรณนั้นแยกออกเปนการออกเสียงแบบ ฐาน และ กรณ ตัวอยางเชน
 ริมฝปากลางเปนกรณ (สวนเคลื่อนที่) อาจเคลื่อนไปสัมผัส ริมฝปากบนซึ่งเปนฐาน (สวนไมเคลื่อนที่) เปนการออกเสียง
จากริมฝปากคู (bilabial) เชน เสียง [m])
 ริมฝปากลางเปนกรณ (สวนเคลื่อนที่) อาจเคลื่อนไปสัมผัสกับ ฟนบน(ฐาน) เปน เสียงจากริมฝปากลาง-ฟนบน
(labiodental) เชน เสียง [f])
 การสัมผัสเพดานแข็งดวยสวนหนา และ สวนหลัง ของลิ้น โดยหากใชสวนหนาสัมผัส เรียก เสียงปลายลิ้นมวน
(retroflex)
 หากสวนหลังลิ้นสัมผัส เรียก เสียงจากหลังลิ้น-เพดานแข็ง (dorsal-palatal) หรือ โดยทั่วไปเรียกเพียง ตาลุชะ/เสียงจาก
เพดานแข็ง (palatal)

3. ตําแหนงการเกิดเสียง และ สัญลักษณแทนเสียงสากล 3
ตําแหนงเกิดเสียง (ฐาน และ กรณ)
1. ริมฝปาก ดานนอก(Exo-labial)
2. ริมฝปาก ดานใน (Endo-labial)
3. ฟน (Dental)
4. ปุมเหงือก (Alveolar)
5. หลังปุมเหงือก (Post-alveolar)
6. หนาเพดานแข็ง (Pre-palatal)
7. เพดานแข็ง (Palatal)
8. เพดานออน (Velar)
9. ลิ้นไก (Uvular)
10. ชองคอ (Pharyngeal)
11. เสนเสียง (Glottal)
12. ลิ้นปดกลองเสียง (Epiglottal)
13. โคนลิ้นในชองคอ (Radical)
14. ผนังลิ้นสวนหลัง (Postero-dorsal)
15. ผนังลิ้นสวนหนา (Antero-dorsal)
16. ปลายลิ้น (Laminal)
17. ปลายสุดลิ้น (Apical)
18. ใตปลายสุดลิ้น (Sub-apical)

4. ตําแหนงการเกิดเสียง และ สัญลักษณแทนเสียงสากล 4
เสียงแบบกรณมีทั้งหมด 5 เสียง คือ
1. เสียงพยัญชนะริมฝปาก (labial consonant) เปนเสียงจากริมฝปาก หรือ โอษฐชะ
2. เสียงพยัญชนะโพรงปาก (coronal consonant) เปนเสียงจากการใชสวนปลายออนตัวของลิ้น
3. เสียงพยัญชนะหลังลิ้น (dorsal consonant) เปนเสียงจากการใชสวนกลาง หรือ สวนหลังของลิ้น
4. เสียงพยัญชนะโคนลิ้น (radical consonant) เปนเสียงจากการใชโคนลิ้น และ ลิ้นปดกลองเสียง (epiglottis)
5. เสียงพยัญชนะเสนเสียง (laryngeal consonants) เปนเสียงจากกลองเสียง (larynx)
การออกเสียงเหลานี้สามารถเปลงแยกจากกัน หรือ สามารถออกเปนเสียงผสม เรียก การออกเสียงผสม (coarticulation)
การออกเสียงแบบฐาน เปนการออกเสียงที่ไมมีการแบงแยกชัดเจน โดยตําแหนงการออกเสียง เสียงจากลิ้น-ริมฝปากบน
(linguolabial) และ เสียงลิ้นระหวางฟน (interdental), เสียงจากลิ้นระหวางฟน และ เสียงจากฟน/ทันตชะ (dental), เสียงจาก
ฟน และ เสียงจากปุมเหงือก (alveolar), เสียงจากปุมเหงือก และ เสียงจากเพดานแข็ง/ตาลุชะ (palatal), เสียงจากเพดานแข็ง
และ เสียงจากเพดานออน (velar), เสียงจากเพดานออน และ เสียงจากลิ้นไก (uvular) อาจเชื่อมโยงเหลื่อมกัน และ การออกเสียง
พยัญชนะอาจมีการออกเสียงในตําแหนงก้ํากึ่ง
นอกจากนั้นแลว ในการใชลิ้นออกเสียง สวนที่ใชสัมผัสอาจเปนสวน ผิวบนของลิ้น (blade) ที่ใชในการสัมผัส (เสียงพยัญชนะ
ใชปลายลิ้น - en:laminal consonant) ,สวนยอดของปลายลิ้น (เสียงพยัญชนะใชปลายสุดลิ้น- apical consonant), หรือ ผิวใต
ลิ้น (เสียงพยัญชนะใชใตปลายสุดลิ้น - sub-apical consonant) ซึ่งเสียงเหลานี้ก็อาจผสมผสานก้ํากึ่งไมไดแบงแยกชัดเจน
เสียงพยัญชนะที่มีตําแหนงออกเสียงเหมือนกัน เรียกวามี ฐานกรณรวม เชน เสียงจากปุมเหงือกในภาษาอังกฤษ ดังเสียงของ
อักษณตอไปนี้ n, t, d, s, z, l เปนตน

5. ตําแหนงการเกิดเสียง และ สัญลักษณแทนเสียงสากล 5
ตารางการออกเสียงและฐานกรณ
ลักษณะการออกเสียง ฐานกรณ
โอษฐชะ/เสียงจากริมฝปาก (Labial) เสียงจากริมฝปากคู (Bilabial)
เสียงจากริมฝปากลาง-ฟนบน (Labiodental)
สวนโพรงชองปาก
(Coronal)
เสียงใชปลายลิ้น (Laminal) เสียงจากลิ้น-ริมฝปากบน (Linguolabial)
เสียงลิ้นระหวางฟน (Interdental)
เสียงใชปลายลิ้น-ฟน (Laminal dental)
เสียงใชปลายลิ้น-ฟน-ปุมเหงือก (Laminal denti-alveolar)
เสียงใชปลายลิ้น-ปุมเหงือก (Laminal alveolar)
เสียงใชปลายลิ้น-หลังปุมเหงือก (Laminal postalveolar)
("เสียงปลายลิ้นมวน" (retroflex) #1)
เสียงโกงลิ้น (Domed)
(โกงกลางลิ้นโคงขึ้นเปนทรงกลม
สัมผัสเพดานแข็งบางสวน)
เสียงโกงลิ้น-หลังปุมเหงือก (Domed postalveolar)
("เสียงจากลิ้น-หลังปุมเหงือก" (palato-alveolar))
เสียงใชเพดานแข็ง
(Palatalized)
เสียงจากเพดานแข็ง-หลังปุมเหงือก (Palatalized postalveolar)
("เสียงจากปุมเหงือก-เพดานแข็ง" (alveolo-palatal))
เสียงใชปลายสุดลิ้น (Apical) เสียงจากปลายสุดลิ้น-ฟน (Apical dental)
เสียงจากปลายสุดลิ้น-ปุมเหงือก (Apical alveolar)
เสียงจากปลายสุดลิ้น-หลังปุมเหงือก (Apical postalveolar)
("เสียงปลายลิ้นมวน" (retroflex) #2)
เสียงใชใตปลายสุดลิ้น (Sub-
apical)
เสียงจากใตปลายสุดลิ้น-(หนา)เพดานแข็ง (Sub-apical
(pre)palatal)
("เสียงปลายลิ้นมวน" (retroflex) #3)
หลังลิ้น(Dorsal) หนาเพดานแข็ง (Prepalatal)
เสียงจากเพดานแข็ง/ตาลุชะ (Palatal)
เสียงจากหนาเพดานออน (Prevelar or medio-palatal)
เสียงจากเพดานออน (Velar)

6. ตําแหนงการเกิดเสียง และ สัญลักษณแทนเสียงสากล 6
เสียงจากหลังเพดานออน (Postvelar)
เสียงจากลิ้นไก (Uvular)
โคนลิ้นในชองคอ (Radical) เสียงจากชองคอสวนบน (Upper pharyngeal)
เสียงจากชองคอสวนลาง (Lower pharyngeal)
เสียงพยัญชนะจากลิ้นปดกลองเสียง-ชองคอ ( Epiglotto-
pharyngeal)
เสียงพยัญชนะจากลิ้นปดกลองเสียง (Epiglottal
consonant">(Ary-)epiglottal)
กลองเสียง (Laryngeal) เสียงจากเสนเสียง (Glottal)

7. ตําแหนงการเกิดเสียง และ สัญลักษณแทนเสียงสากล 7
ตารางแสดงตําแหน่งของการเกิดเสียง
Point of articulation Active articulators Passive articulators Examples
1. Bilabial Lower lip Upper lip [m,p,b,¸,B,º,‡]
2. Labiodental Lower lip Upper teeth [M,f,v,V]
3. Dental Tip of the tongue Upper teeth [T,D]
4. Alveolar Tip of the tongue Alveolar ridge [n,t,d,s,z,Z,Â,l,r,t',ë]
5. Post alveolar Tip of the tongue Post alveolar [S,!]
6. Retroflex Tip of the tongue Post alveolar [÷,ê,§,½,ñ,]
7. Palato-alveolar Tip of the tongue Hard palate [S,Z]
8. Palatal Front of the tongue Hard palate [ø,c,ï,þ,´]
9. Velar Back of the tongue Soft palate [N,k,g,x]
10. Uvular Back of the tongue Uvular [N, q,G, X,Ò,R]
11. Pharyngeal Root of the tongue Back wall of the
pharynx
[ð,?]

8. ตําแหนงการเกิดเสียง และ สัญลักษณแทนเสียงสากล 8
12. Glottal Vocal cords Vocal cords [?,h,ú,]
13. Labial-palatal Lower lip
Center of the
tongue
Upper lip
Hard palate
[ç]
14. Labial-Velar Lower lip
Back of the tongue
Upper lip
Soft palate
[kƒp,gƒb,w]
สัญลักษณแทนเสียงสากล (Phonetics)
สระ
สัญลักษณ (IPA) ตัวอยาง เทียบเสียงในภาษาไทย
i: see /si:/ อี
i any /'eni/ อิ
ɪ sit /sɪt/ อิ (ก้ํากึ่งระหวาง อิ และ อี)
e ten /ten/ เอะ
æ hat /hæt/ แอะ
ɑ: arm /ɑ:m/ อา
ɒ got /gɒt/ เอาะ
ɔ: saw /sɔ:/ ออ
ʊ put /pʊt/ อู

9. ตําแหนงการเกิดเสียง และ สัญลักษณแทนเสียงสากล 9
u: too /tu:/ อู
u usual /'ju:ʒuəl/ อุ
ʌ cup /kʌp/ อะ
ɜ: fur /fɜ:/ เออ
ə ago /ə'gəʊ/ เออะ
eɪ pay /peɪ/ เอ
əʊ home /həʊm/ โอ
aɪ five /faɪv/ ไอ
aʊ now /naʊ/ เอา, อาว
ɔɪ join /dʒɔɪn/ ออย
ɪə near /nɪə/ เอีย
eə hair /heə/ แอ
ʊə pure /pjʊə/ อิว

10. ตําแหนงการเกิดเสียง และ สัญลักษณแทนเสียงสากล 10
พยัญชนะ
สัญลักษณ (IPA) ตัวอยาง เทียบเสียงในภาษาไทย
p pen /pen/ พ
b bad /bæd/ บ
t tea /ti:/ ท
d did /dɪd/ ด
k cat /kæt/ ค
g got /gɒt/ ก
tʃ chin /tʃɪn/ ช
dʒ June /dʒu:n/ จ
f fall /fɔ:l/ ฟ
v van /væn/ ฟ
θ thin /θɪn/ ธ
ð then /ðen/ ธ
s so /səʊ/ ส
z zoo /zu:/ ส

11. ตําแหนงการเกิดเสียง และ สัญลักษณแทนเสียงสากล 11
ʃ she /ʃi:/ ช
ʒ vision /'vɪʒn/ ฉ
h how /haʊ/ ฮ
m man /mæn/ ม
n no /nəʊ/ น
ŋ sing /sɪŋ/ ง
l leg /leg/ ล
r red /red/ ร
j yes /jes/ ย
w wet /wet/ ว