1. Хөгжим сонсгох Монгол ардын уртын дуу “ Эрдэнэ засгийн унага”

2. Хичээлийн сэдэв Монгол ардын уртын дуу

3. Зорилго: Монгол ардын уртын дуу нь монгол ардын богино дуунаас ямар ялгаатай болохыг таниулах

4. Зорилт: 1.Монгол ардын уртын дууны төрөл зүйлийн тухай мэдлэг олгох 2.Монгол ардын уртын дуу,богино дуу хоёрын ялгааг таниулах

5. Монгол ардын уртын дуу гэж юу вэ?

6. Монгол ардын уртын дуу Монгол ардын уртын дуу нь гурван төрөлтэй. 1. Монгол ардын бэсрэг урт дуу 2. Монгол ардын жирийн урт дуу 3. Монгол ардын айзам урт дуу Зохиомжийн хувьд гүн барилттай, октав давсан хол үсрэлттэй, хоолойн чимэглэл ихтэй, үе үе шуранхай хийж хадаадаг,дуучин хүнээс авъяас билэг, сэтгэлгээ, хоолойн цар хүрээ, ур чадвар шаарддаг сонгодог хэлбэрийн урлаг юм.

7. Бэсрэг уртын дуу Дээд, доод өнгө өргөн биш цар хүрээтэй, шуранхайгүй, хэм тодорхой, хэмнэл мэдэгдэм, уртын дууны хувьд аяны зохиомж багавтар дууг бэсрэг уртын дуу гэнэ. Жишээ нь: ”Шалзат баахан шарга” “ Хүрэн толгойн сүүдэр” “ Тоорой банди”гэх мэт

8. Жирийн уртын дуу Цар хүрээ нэлээн өргөнтэй уран гоё нугалаа,хугалаа,чимэглэл цохилоготой,давхар биш шуранхайтай, уужим тавиун аялгуу бүхий дууг жирийн уртын дуу гэнэ. Жишээ нь:“Эрдэнэ засгийн унага” “Зээргэнтийн шил” “Эр бор харцага” гэх мэт

9. Айзам уртын дуу Уужим тавиун тэнэгэр аялгуутай, өргөн цар хүрээтэй,төв эрхэмсэг намба төрхтэй,уран гоё нугалаа, хугалаа, чимэглэл , цохилготой,дан болон давхар шуранхайтай,октав давсан хол үсрэлттэй,зохиомжийн чөлөөт хэлбэртэй дууг айзам уртын дуу гэнэ.

13. Монголчууд эрт цагаас эхлэн найр наадмын эхэнд “Хуур магнай” Баяр наадмын морь гарахад “Түмний эх” дуугаар эхэлдэг онцлогтой байжээ.

14. Монголын ард түмэн дээр цагаас эхлэн ардын урт дуу дуулаач сод авъяастныг төрүүлсээр иржээ. Жишээ нь: Гомбо,Поврон,Дашринчен, Лувсангомпил,Дугаржав,Дорждагва гэх зэрэг алдарт дуучдаас гадна орчин үед Норовбанзад,Шархүүхэн,Лхамжав, Чимэдцэеэ,Хонгорзул гэх мэт алдарт дуучдыг төрүүлжээ.

16. Ж.Дорждагва

18. Лхамжав

20. улсын ардын жүжигчин,

21. төрийнсоёрхолт,

22. зууны манлай уртын дууч

24. ардын, жүжигчин,

25. төрийн соёрхолт уртын дууч

27. гавъяат жүжигчин уртын дууч

29. Орчин үед монгол ардын уртын болон богино дууг стилийг нь өөрчилж этник хэлбэрээр дуулж болдогийг шинэ залуу хамтлагууд харуулж байна.

32. этна хамтлаг

34. Монгол ардын уртын дууны тухай дэлгэрүүлэн уншиж судлах Монгол ардын айзам уртын дуу нэгийг бичиж холбогдох домог, хууч яриаг бусдаас судалж ярилцан мэдлэгийн цар хүрээгээ өргөжүүлэх Даалгавар