2015 report on pesticide blood levels among farmers, university students, and among general population.

1. การศึกษาพัฒนาแนวทางการจัดการความเสี่ยงจาก
สารเคมีกาจัดศัตรูพืชกลุ่มออร์กาโนฟอสเฟต
ในพื้นที่ภาคเหนือตอนบน
ด้วยกระบวนการวิจัยแบบมีส่วนร่วม
(2558 - เชียงราย และ น่าน)
ศูนย์วิจัยและฝึกอบรมด้านสิ่งแวดล้อม กรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม
กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
หน่วยวิจัยสิ่งแวดล้อมและสุขภาพ สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สุขภาพ
มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
โดย

2.  ศึกษาความเสี่ยงจากสารกาจัดศัตรูพืชกลุ่มออร์กาโนฟอสเฟตที่มีต่อสุขภาพ
ประชาชน และ สิ่งแวดล้อมในพื้นที่ภาคเหนือตอนบน
 ศึกษาและพัฒนาแนวทางการจัดการความเสี่ยงจากสารกาจัดศัตรูพืชกลุ่ม
ออร์กาโนฟอสเฟต
วัตถุประสงค์
ผลที่คาดว่าจะได้รับ
 แนวทางการจัดการความเสี่ยงจากสารกาจัดศัตรูพืชที่เป็นต้นแบบและ
เหมาะสมกับท้องถิ่น
 ข้อมูลการกระจายตัวของระดับการปนเปื้อนจากสารกาจัดศัตรูพืชใน
ประชากรพื้นที่ภาคเหนือตอนบน

3. การเก็บตัวอย่างเลือด-ปัสสาวะ และ แบบสอบถาม
จ.เชียงราย (16-26 ธันวาคม 2558) และ จ.น่าน (1-12 ธันวาคม 2558)
การเก็บตัวอย่าง ดิน-น้า-พืช และแบบสอบถามเกษตรกร
จ.เชียงราย (ม.ค.-ก.พ. 2558) จ.น่าน (ธ.ค. 2557- ม.ค. 2558)

4. การระดมความคิด
แนวทางการจัดการความเสี่ยงจากสารเคมีกาจัดศัตรูพืชในจังหวัดเชียงราย 19 พฤษภาคม 2558
แนวทางการจัดการความเสี่ยงจากสารเคมีกาจัดศัตรูพืชในพื้นที่จังหวัดน่าน 26 พฤษภาคม 2558

5. จานวนตัวอย่างที่เก็บ
กลุ่มออร์กาโน
ฟอสเฟต
(21 ชนิด)
Azinphos ethyl, Chlorpyrifos,
Dichlorvos (DDVP), Diazinon,
Dicrotophos, Dimethoate, EPN, Ethion,
Fenitrothion, Malathion, Methidathion,
Mevinphos, Monocrotophos, Parathion
ethyl, Parathion-methyl, Phosalone,
Pirimiphos-methyl, Pirimiphos-ethyl,
Profenofos, Prothiofos, Triazophos
กลุ่มคาร์บาเมต
(7 ชนิด)
Carbofuran, Carbaryl, Fenobucarb,
Isoprocarb, Methiocarb, Methomyl,
Promecarb
สารกาจัดวัชพืช
(3 ชนิด)
Glyphosate, AMPA, Paraquat
สารกาจัดโรคพืช
(1 ชนิด)
Carbendazim
การวิเคราะห์สารกาจัดศัตรูพืช
 วิเคราะห์โดย บริษัท ห้องปฏิบัติการกลาง (ประเทศไทย) สาขากรุงเทพฯ
ตอนที่ 1 ผลการวิเคราะห์สารตกค้างในดิน น้า และ พืช
ชนิด
ตัวอย่าง
จ. เชียงราย จ. น่าน
ดิน 50 52
น้า 55 49
พืช 10 27
ถั่วพุ่ม กาแฟ ผักสลัด
มะเขือเจ้าพระยา มะเขือ
ยาว แตงกวา ข้าวโพด
พริก ผักกูด
พริกชี้ฟ้า พริกหวาน
ผักกาดขาวปลี บร็อคโคลี่
กะหล่าปลี กะหล่าดอก
ข้าวโพดหวาน ข้าวโพดเลี้ยง
สัตว์ พุทรา มะละกอ มะขาม
สตรอเบอรี่
ผักกาด ผักกูด ผักบุ้ง ผักกะ
เฉด
รวม 115 128

6. สารกาจัดศัตรูพืชตกค้างในดิน ต่า
ไม่มีค่ามาตรฐาน สารกาจัดศัตรูพืชตกค้าง (ที่ตรวจพบ)
สารกาจัดศัตรูพืชตกค้างในน้า ต่ามาก
สารกาจัดศัตรูพืชตกค้างในพืช
ไม่เกินค่ามาตรฐานอาหาร (มาตรฐานสินค้าเกษตรของไทย)
ตอนที่ 1 ผลการวิเคราะห์สารตกค้างในดิน น้า และ พืช

7. สารเคมี
น่าน
จานวน
ที่พบ
ความเข้มข้น
(มก./กก.)
ไกลโฟเสท
26
(44.1%)
0.01-0.25
พาราควอต
49
(100%)
0.04-18.0
จานวน
ตัวอย่าง
49
ผลการวิเคราะห์สารกาจัดศัตรูพืชตกค้างในดินพื้นที่เกษตร
เชียงราย
จานวน
ที่พบ
ความเข้มข้น
(มก./กก.)
23
(46%)
0.01-0.19
50
(100%)
0.03-14.15
50

8. ผลการวิเคราะห์สารกาจัดศัตรูพืชตกค้างในน้า
พื้นที่เกษตร
สารเคมี
น่าน
จานวน
ตัวอย่าง
จานวน
ที่พบ
ความเข้มข้น
(มก./กก.)
คาร์เบนดาซิม 32 1 <0.005
คาร์โบฟูราน 32 1 <0.005
ไกลโฟเสท 19 1 0.01
เชียงราย
จานวน
ตัวอย่าง
จานวน
ที่พบ
ความเข้มข้น
(มก./กก.)
39 2 <0.005
39 0
-

9. ผลการวิเคราะห์สารกาจัดศัตรูพืชตกค้างในพืช
พื้นที่เกษตร
สารเคมี
น่าน
จานวน
ที่พบ
ความเข้มข้น
(มก./กก.)
เมโทมิล 1 0.28 (พริก)
เมทามิโดฟอส 0
คาร์โบฟูราน 1 0.11 (พริก)
คลอไพริฟอส 2
0.02
(พริก/พุทรา)
ไตรอะโซฟอส 1 0.01 (พริก)
จานวนตัวอย่าง 22
เชียงราย
จานวน
ที่พบ
ความเข้มข้น
(มก./กก.)
1 0.04 (ถั่วพุ่ม)
1 0.01 (มะเขือ)
0
0
0
9

10. ตอนที่ 2 ผลการวิเคราะห์ตัวบ่งชี้ทางชีวภาพ
โดย
หน่วยวิจัยสิ่งแวดล้อมและสุขภาพ สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สุขภาพ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
จานวนตัวอย่างที่เก็บ ตัวบ่งชี้ทางชีวภาพจากการรับสัมผัสสารเคมีจากการวิเคราะห์เลือด
ตัวบ่งชี้ทางชีวภาพ การบ่งชี้
1. การทางานของ
โคลินเอสเตอเรส
เอนไซม์
(Cholin-
esterase)
1.1 ชุดกระดาษทดสอบ
1.2 อะเซตติลโคลินเอสเตอเรส
(Acetylcholinesterase: AChE)
1.3 บิวทีริลโคลินเอสเตอเรส
(Butyrylcholinesterase:
BChE)
 ออร์กาโน
ฟอสเฟต
 คาร์บาเมต
2. ไดอัลคิลฟอสเฟต
เมตาบอไลท์
(Dialkylphosphate
metabolites:
DAPs)
2.1 Dimethyl
metabolites (DMP)
2.2 Diethyl metabolites
(DEP)
ออร์กาโนฟอสเฟต
ตัวบ่งชี้ทางชีวภาพจากการรับสัมผัสสารเคมีจากการวิเคราะห์ปัสสาวะ
อาสา
สมัคร
น่าน เชียงราย
บุคคล
ทั่วไป
187 212
นักศึกษา 76 98
เกษตรกร 138 115
รวม 401 425

11. 4% 3%
7%
2%
39%
36%
49%
21%
44%
48%
37%
55%
12% 14%
7%
21%
รวม (424) เกษตรกร (115) ทั่วไป (211) นักศึกษา (98)
ระดับผลเลือดอาสาสมัคร จ.เชียงราย
2% 1% 1% 4%
16% 14%
20%
12%
57% 58% 57% 57%
25% 27%
22%
28%
รวม (401) เกษตรกร (138) ทั่วไป (187) นักศึกษา (76)
ปกติ ปลอดภัย เสี่ยง ไม่ปลอดภัย
ระดับผลเลือดอาสาสมัคร จ.น่าน

12. ค่าเฉลี่ย ระดับ Butyrylcholinesterase
enzymes (BChE) ในเลือด (unit/ml)
3.27
3.16
3.33 3.35
2.94
3.03
2.92
2.85
รวม
(425/401)
เกษตรกร
(115/138)
ทั่วไป
(211/187)
นักศึกษา
(97/76)
BChE น่าน
ค่าเฉลี่ย ระดับ Acetylcholinesterase
enzymes (AChE) ในเลือด (unit/ml)
4.69 4.81 4.69
4.49
5.79
5.59
6.09
5.37
รวม
(425/401)
เกษตรกร
(115/138)
ทั่วไป
(211/187)
นักศึกษา
(97/76)
AChE น่าน
73.8 70.3 70.1
89.592.9 92.2 89.6
95.9
รวม (425/401) เกษตรกร (115/138) ทั่วไป (212/187) นักศึกษา (98/76)
DAP น่าน DAP เชียงราย
% ตรวจพบ DAP ในอาสาสมัคร

13. ร้อยละการตรวจพบสารเคมีกลุ่มออร์กาโนฟอสเฟตในตัวอย่างผัก
น่าน
32
27
3
65
4 6
69
37
4 6
70
10 9
คะน้า กวางตุ้ง แตงกวา ต้นหอม ผักชีไทย ผักกาดขาว
105 4
13
4536 35
4
20
64
44
39
13
87
9 9 98 4
คะน้า กวางตุ้ง แตงกวา ต้นหอม ผักชี ผักกาดขาวหัว
ไดเมทโธเอท ไดอะซินอน พาราไธออน-เมทธิล
เฟนนิโตรธออน มาลาไธออน คลอไพรีฟอส
เชียงราย

14. 6
31
613
44
12
100
11
38 33
73
88
6 7
76
6
50
24
81
11 7
18
ส้ม กล้วยน้าว้า แอปเปิ้ล สาลี่ พุทรา ส้มจีน
ไดเมทโธเอท ไดอะซินอน พาราไธออนเมธิล เฟนนิโตรไธออน
มาลาไธออน คลอไพรีฟอส เมทธิดาไธออน โพรไธโอฟอส
8
25
13
75
50
80
25
75
17
88
8
25
8 13
ส้ม กล้วยน้าว้า แอปเปิ้ล สาลี่ พุทรา ส้มจีน
ร้อยละการตรวจพบสารสารเคมีกลุ่มออร์กาโนฟอสเฟตในตัวอย่างผลไม้
น่าน
เชียงราย

15. นโยบาย
ระดับจังหวัด
(เชียงราย)
การส่งเสริม
ความรู้และ
สร้างความ
ตระหนัก
ของสังคม
การสร้าง
เครือข่ายและ
ขยายผลการ
ผลิตและ
บริโภคอาหาร
ปลอดภัย
การ
ปรับเปลี่ยน
พฤติกรรม
ระดับบุคคล
แนวทางการลดความเสี่ยงจากสารเคมี
จังหวัดเชียงรายและจังหวัดน่าน