1. ิ
ศวะนาฏราชคําสาปองค์เทพเจ้า
และกรณีพพาทปราสาทพระวิหาร
ิ
ชัยวัฒน์ ไชยทอง
ศูนย์พฒนาการเรียนรูประวัติศาสตร์
ั ้
โ ียนสนมวิ ทยาคาร
โรงเรี
สานกงานเขตพนทการศกษาสุริ นทร์ เขต ๒
สํ ั ื้ ี่ ศึ ส

2. ประเทศไทย
บานภูมซรอล
บ ้านภมิซรอล
ปราสาทพระวิหาร
บ ้านโกมุย
ประเทศกัมพูชา
่
แผนที่ บ้านภูมซรอล มาตราสวน ๑ : ๕๐๐๐๐
ิ
ลํําด ับชุด L7018 ระวาง 5937 แสดงให้เห็็ นวา
ั ช ส ใ ้ ่
ปราสาทพระวิหารตงอยูในดินแดนก ัมพูชา
ั้ ่

3. ปราสาทพร วหาร ทีตงและความเปนมา
ปราสาทพระวิหาร ทตงแล ความเปนมา
่ ั้ ็
็ ่
ปราสาทพระวิห าร เป นสว นหนึง ของเทือ กเขาพนม
่
ดองแร็ ก หมายถึง ภู เ ขาไม้ค าน ซ ่ึง เป นเทือ กเขาก น
็ ั้
พรมแดนระหว่า งไทย ก ม พู ช า ตรงก น ข้า มก บ หมู่บ า น
ั ั ั ้
ั
ภูม ซ รอล ตํา บลเสาธงช ย อํ า เภอก ันทรล ักษณ์ จ ังหว ัด
ิ
ศรีสะเกษ

4. “ปราสาทพระวิหาร” เปนปราสาททีตงอย่บนยอดเขา
ปราสาทพร วหาร เปนปราสาททตงอยู
็ ่ ั้
ซ ึ่ง มีล ก ษณะพื้น ที่สู ง รู ป สามเหลี่ย มคล้า ยปรายหอกที่
ั
ช โงกยนออกไปยงทราบเบองลาง ซ ึ่ง เป นดิน แดน
ชะโงกยื่น ออกไปย ง ที่ร าบเบื้อ งล่ า ง ซงเปนดนแดน
ั ็
ึ่
ก ัมพูชา จากยอดเขาซงสูงจากระด ับทะเลปานกลาง ๖๔๖
เมตร พืนทีของภเขาจะลาดตําไปทางด้านเหนือ ห ันหน้าส ่
้ ่
พนทของภูเขาจ ลาดตาไปทางดานเหนอ หนหนาสู
่
แม่นํามูนของไทย
้

5. ปราสาทพระวิหาร เปนสถาปัตยกรรมอ ันนาทึง เปน
็ ่ ็
มรดกทางวฒนธรรมของแขมรโบราณ เป นเหมือ นเทพ
มรดกทางว ฒ นธรรมของแขมร์โ บราณ เปนเหมอนเทพ
ั ็
ิ
สถิตย์บนขุนเขา หรือ “ ศรีศขเรศวร” เปน “เพชรยอด
็
ิ
มงกุฎ ขององคศวเทพ ตงโดดเด่นอย่
มงกฎ” ขององค์ศวเทพ ตงโดดเดนอยูบนยอดเขาพนม
ั้
ดองแร็ ก ต ง อยู่ เ ขต บ้า นโกมุ ย อํ า เภอจอมกระสาน
ั้
จงหวด พระวหาร หรอ เปรยะวเฮยร ี
จ ังหว ัด พระวิหาร หรือ “เปรียะวิเฮยร” (Preah Vihear)
ของก ัมพูชา

6. ปราสาทพระวิห าร ถู ก ทิ้ง ร้า งไปหล ง ปี พ.ศ.
ั
๑๙๗๔ (ค.ศ. ๑๔๓๑) และภายหล ังจากทีกรงศรียโสธร
และภายหลงจากทกรุงศรยโสธร
่
ปุระ ของก ัมพูชา (นครว ัด นครธม) ถูกกองท ัพของกรุงศรี
อยุธยา สม ัยสมเด็ จเจ้าสามพระยา ตแตก ตองยายเมอง
อยธยา สมยสมเดจเจาสามพระยา ตีแตก ต้องย้ายเมือง
่ ี่ ั
หลวงหนีไปอยูทละแวก อุดงมีชย และพนมเปญในทีสด ่ ุ

7. ิ
วัดแก ้วสกขาคีรสวาระ
ี
สระตราว
ทางหลวง ๒๒๑
ถนนลูกรงจากบานโกมุย
ถนนลกร ังจากบ้านโกมย ชุุมชนตลาดก ัมพูชา
ู
ประตูเหล็กและสะพาน
ู
ข้าม ลําห้วยอะมาเรีย
ลานจอดเฮลิคอปเตอร์
่
ชองบ ันไดห ัก
บ้านโกมุย
ที่มา: สารคดี ปี ที่ ๒๔ ฉบับที่ ๒๘๒ สิ งหาคม ๒๕๒๑ หน้า ๑๔๙

9. มูลเหตุความข ัดแย้งไทย-ก ัมพูชา ก ับแนวคิด
ร ัฐชาติแนวใหม่ตาม นว ัตกรรมตะว ันตก
ั ื้
เราต้อ งยอมร บ ความจริง พืน ฐานข้อ หนึง ว่่า
้ ้ ึ่
สยามเราคือ จ ก รวรรดิน ย มท้อ งถิน ในอุษ าคเนย์
ั ิ ่
ก่ อ นยุ ค การล่ า อาณานิค มของโลกตะว น ตก ั
ดิน แดนทีเ ป น สปป.ลาว ก ม พูู ช า คือ ดิน แดนที่
่ ็ ั
้
เป นพืน ทีก ารประลองกํ า ล ง ระหว่า งอาณาจ ก ร
็ ่ ั ั
สยาม ก ับฝรงเศส และลงเอ๋ยด้วยความ ปราชย
่ั ั
ของสยาม
ั ื ั
นํ า ไปส่ก ารทาหนงสอสญญา ระหว่า งสยาม
นาไปสู ารทํ า หน ง ส อ ส ญ ญา ระหวางสยาม
ี่ ื่
ก ับกรุงฝรงเศส ซงได้ลงชอก ันทีกรุงปรารีส ณ
่ั ่
ว น ที่ ๑๓ กมภาพ น ธ์ ร ต นโกส ิน ทรศก ๑๒๒
วนท
ั กุ ม ภาพนธ รตนโกสนทรศก
ั ั
(ค.ศ. ๑๙๐๔)

10. ้
ข้อพิจารณาพืนฐานระหว่างจ ักรวรรดินยมท้องถินก ับ
ิ ่
ั ิ
จกรวรรดสากล นกลาอาณานคม(สยาม – ฝ ่ ั ศส)
ส ั ่ ิ (ส ฝรงเศส)
ข้อ ๑ เขตร์แดนในระหว่างกรุงสยามกับกรุงกัมพูชานัน ตังต้นแต่
้ ้
ปากคลองสดุงโรลููออสข้างฝังซ้ ายทะเลสาป เป็ นเส้นเขตร์แดนตรงทิศ
ุ ่
ตะวันออก ไปจนบรรจบถึงคลองกะพงจามตังแต่ ที่นี่ต่อไปเขตร์แดน
้
เป็ นเส้ น ตรงทิ ศ เหนื อขึ้ น ไปจนบรรจบถึ ง ภููเ ขาพนมดงรัก (คื อ ภููเ ขา
(
บรรทัด ) ต่ อ นั ้น ไปเขตร์แ ดนเนื่ องไปตามแนวยอดภูเ ขาปั น นํ้ า ใน
ระหว่างดินแดนนํ้ าตกนํ้ าแสนแลดินแดนนํ้ าตกแม่นํ้าโขงฝ่ ายหนึ่ ง กับ
ดิ น แดนนํ้ า ตกนํ้ า มู น อี ก ฝ่ ายหนึ่ ง จนบรรจบถึ ง ภูเ ขาผาด่ า ง แล้ ว
ต่ อ เนื่ องไปทางทิ ศ ตะวัน ออกตามแนวยอดภเขานี้ บ รรจบถึ ง แม่ โ ขง
ตอเนองไปทางทศตะวนออกตามแนวยอดภูเ ขานบรรจบถงแมโขง
ตังแต่ที่บรรจบนี้ ขึนไปแม่โขงเปนเขตร์แดนของกรุงสยาม ตามความข้อ
้ ้
ในหนงสอสญญาใหญ วนท ตุลาคม รัตนโกสินทรศก
๑ ในหนังสือสัญญาใหญ่ ณ วันที่ ๓ ตลาคม รตนโกสนทรศก ๑๑๒

11. ิ ั ิ
เรสดงต์ กําปงธม และ เมอซเออร์ ปามังดิเอร์
นกโบราณคดชาวฝรงเศสรบเสดจ สมเด็จกรมพระยาดรงราชาน
นักโบราณคดีชาวฝรั่งเศสรับเสด็จ สมเดจกรมพระยาดรงราชานุ
่ ิ
ภาพทีเชงบันไดปราสาทพระวิหาร วันที่ ๓๐ มกราคม ๒๔๗๒

12. ิ ั ิ
เรสดงต์ กําปงธม และเมอซเออร์ ปามังดิเอร์ นัก
โบราณคดีชาวฝรั่งเศสรับเสด็จ วันที่ ๓๐ มกราคม ๒๔๗๒

13. สมเดจฯ กรมพระยาดารงราชานุภาพ ทรงฉายภาพบนเป้ าตาดี
สมเด็จฯ กรมพระยาดํารงราชานภาพ ทรงฉายภาพบนเปาตาด
หลังปราสาทเขาพระวิหาร(ภาพจากจดหมายเหตุการณ์ตรวจโบราณวัตถุสถาน
ี ์
มณฑลนครราชสมา ของสมเด็จพระเจ ้าบรมวงศเธอ กรมพระยาดํารงราชานุภาพ พ.ศ. ๒๔๗๒

14. ปั ญ ห า พื้ น ฐ า น ร ะ ห ว่ า ง
ก ม พู ช า ไทย ทีส ร้า งความตึง
ั ่
เครีย ดต ้ังแต่่ร ััฐบาลเจ้า นโรดม
ี ั ้ โ
ส ี ห นุ จ น ถึ ง ปั จ จุ บ ัน ไ ด้ แ ก่
ปั ญ หาความข ด แย้ง เรื่อ งเส ้น
ปญหาความขดแยงเรองเสน ั
ิ
เขตแดนและสทธิเหนือเขาพระ
่ ั้ ่ ิ
วิห ารทีท ง สองฝ ายอ้า งส ท ธิใ น
การครอบครองปราสาท
มีีค วามพยายามเจรจา
ก น ห ล า ย ค ร ง เ พื่ อ แ ก้ ไ ข
ั ั้
ปั ญ หาด ง กล่่ า ว แต่่ ก็ ไม่่
ั ไ
ประสบผลสํ า เร็ จ ส ่ง ผลให้
ั ั ั
ก ม พู ช าต ด ความส ม พ น ธ์์ ั
ทางการทู ต ก บ ไทย ถึง ๒
ั
คร ั้ัง คือ ใน ปี พ.ศ. ๒๕๐๑
ื ใ
,๒๕๐๔

15. “ศาล
ี
โดยคะแนนเสยงเก้าต่อสาม
ลงความเห็นว่าปราสาทพระวิหารเปนของก ัมพูชา ็
และให้อยูภายใต้อธิปไตยของก ัมพูชา
ู่ ู
ี
โดยคะแนนเสยงเก้าต่อสาม
พพากษาวาประเทศไทยมพนธะทจะตองถอนกาลง
พิพากษาว่าประเทศไทยมีพ ันธะทีจะต้องถอนกําล ัง
่
ทหารหรือตํารวจ ผูเฝาร ักษาหรือผูดแลซงประเทศไทย
้ ้ ้ ู ึ่
่
สงไปประจําอยูทปราสาทพระวิหารหรือในบริเวณ
ู่ ี่
ใกล้เคียงบนอาณาเขตของก ัมพูชา
ี
โดยคะแนนเสยงเจ็ดต่อห้า
ว่าประเทศไทยมีพ ันธะทีจะต้องคืนให้แก่ก ัมพูชา
่
บรรดาว ัตถุชนิดทีได้ระบุไว้ในคําแถลงสรุปข้อห้าของ
ุ ่ ุ ุ
่ึ ่
ก ัมพูชาซงเจ้าหน้าทีไทยอาจจะได้โยกย้ายออกไปจาก
ปราสาทหรือบริเวณพระวิหาร น ับแต่ว ันทีประเทศไทย ่
เข้าครอบครองพระวิหาร เมือ ค.ศ. ๑๙๔๕...”
้ ิ ื่ ”

16. หลงขอพพาทคดปราสาทพระวหาร
หล ังข้อพิพาทคดีปราสาทพระวิหาร
ยุ ต ล งด้ว ยคํ า พิพ ากษาศาลยุ ต ธ รรม
ิ ิ
ั ิ
ระหว่ า งประเทศ ต ด ส น เมื่อ ว น ที่ ๑๕ ั
มถุ นายน
มิถ น ายน ๒๕๐๕ (๑๙๖๒) ระหว่ า ง ระหวาง
ก ัมพูชาก ับประเทศไทย โดยไทยเปน ็
ฝ า ย แ พ้้ ค ดีี ต่่ อ ม า เ มื่ื อ ว ั น ทีี่ ๑ ๐
่
กรกฎาคม ๒๕๐๕ คณะร ัฐมนตรีไทย
คณะรฐมนตรไทย
ลงมติกํ า หนดเขตบริเ วณปราสาทพระ
วหารเพอปฏบ ต ตามคาพพากษาศาล
ิ ื่ ป ิ ั ิ ํ ิ ศ
โลก

17. ่ ่ ่ ้
แผนทีเสนอโดย ทนาย ฝายก ัมพูชาเพือต่อสูคดี โดยนํามาจาก
แผนทีข องคณะกรรมการปักปัน เขตแดนผสมระหว่า งฝร ง เศสและ
่ ่ั
้ ่
ราชอาณาจ ักรสยาม ทีทําขึนในชวงหล ังปี พ.ศ. ๒๔๕๐ หรือ ค.ศ.
่
้
๑๙๐๗หรือตอนปลายร ัชกาลที่ ๕ ทีขดเสนให้ปราสาทพระวิหารและ
่ ี
้
พนทรายรอบอยู นดนแดนอนโดจนของฝรงเศส (ทมาหนงสอคา
พืน ทีร ายรอบอย่ ใ นดิน แดนอิน โดจีน ของฝร ง เศส (ที่ ม าหนั งส ือ คํ า
่ ่ั
พิพ ากษาศาลยุ ต ิธ รรมระหว่ า งประเทศ คดี ป ราสาทพระวิห าร แปลโดยกระทรวง
ต่างประเทศ ๒๕๐๕ หน ้า ๒๓๘)

18. ่ ้ ่ ่ ้
แผนทีทํ า ขึน โดยทนาย ฝ ายไทย เพือ ต่อ สูค ดี โดยกํ า หนด
ั ึ่
สภาพทางภูมศาสตร์ของสนปันนํา ซงทําให้ปราสาทพระวิหารตกอยู่
ิ ้
ภายในดนแดนของประเทศไทย (ทมาหนงสอคาพพากษาศาลั ื
ภายในดิน แดนของประเทศไทย (ทีม าหน ง ส อ คํ า พิพ ากษาศาล
่
ยุต ธ รรมระหว่า งประเทศ คดีป ราสาทพระวิห าร แปลโดยกระทรวง
ิ
ต่างประเทศ ๒๕๐๕ หน้า ๒๓๙

19. วาทะกรรมปราสาท
พระวหาร
พระวิหาร

20. ปราสาทพระวิหารเปนทีสนใจของชาวไทยอีก
็ ่
ครง เมอ คณะรฐมนตรชุ ด ทมพลเอกชาตชาย
ร ั้ ื่ รฐั รีช ี่ ี ช ชิ
ชุ ณ หะว ณ เป นนายกร ฐ มนตรี ได้จ ด ประชุ ม
ั ็ ั ั
ั
คณะรฐมนตรสญจรครงท ทจงหวดขอนแกน
คณะร ัฐมนตรีส ญจรคร งที่ ๒ ทีจ ังหว ัดขอนแก่น
ั้ ่
เมือ ว ันที่ ๘ เมษายน ๒๕๓๒ มีน โยบายเปลีย น
่ ่
สนามรบเปนสนามการคา
สนามรบเปนสนามการค้า
็
และ ส.ส. ภาคตะว ันออกเฉียงเหนือ ไดรวมให
ส ส ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ได้รวมให้ ่
ข้อเสนอ ๕ ข้อ ต่อ ครม. หนึงในข้อเสนอคือการ
่
ข อ อ นุ ญ า ต ก ม พ ช า ใ ห้ น ก ท่ อ ง เ ที่ ย ว เ ข้ า ช ม
น ั พู ห ั ท ท ข
ปราสาทเขาพระวิห ารและต ว ปราสาท เพือ การ
ั ่
ส ่ง เสริม การท่อ งเทีย วภาคตะว น ออกเฉีย งเหนือ
สงเสรมการทองเทยวภาคตะวนออกเฉยงเหนอ
่ ั
ึ่
ซงคณะร ัฐมนตรีเห็นชอบ