SlideShare a Scribd company logo
1 of 85
Download to read offline
1
สันติวิธีและการจัดการ
ความขัดแย้งในสังคมไทย
โดย พลเอก เอกชัย ศรีวิลาศ
ekkachais@hotmail.com
ผู้อำนวยกำรสำนักสันติวิธีและธรรมำภิบำล
สถำบันพระปกเกล้ำ
www.elifesara.com
ธรรมดาธรรมชาติของมนุษย์อยู่กับความขัดแย้ง
ขัดแย้งกับตัวอง
ขัดแย้งกับเพื่อน
ร่วมงาน
ขัดแย้งต่อสังคมรอบ
ข้าง
ความขัดแย้ง
ความแตกต่างของเป้าหมาย ความเชื่อ และค่านิยม ระหว่าง
บุคคล และกลุ่มบุคคล
เกิดขึ้นโดยที่คู่กรณียังสามารถร่วมงานกันได้ในทางทีดีและ
สร้างสรรค์
ไม่มีใครชอบที่จะมีความขัดแย้ง แต่เป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้
 เราสามารถเปลี่ยนความขัดแย้งเป็นความสร้างสรรค์
 สิ่งที่สาคัญคือ การป้องกัน การจัดการ และการจัดการหลัง
ความขัดแย้ง
4
การเรียนรู้เรื่องความขัดแย้งในสังคมไทย
การใช้กาลังแก้ปัญหา เกิดต้นทุนทางเศรษฐกิจ
สังคมและการเมืองจะสูง
ประสบการณ์ในอดีตจะเป็นคาตอบว่าจะเกิดอะไรใน
อนาคต
ควรศึกษารูปแบบในการจัดการปัญหาที่ผ่านมาใน
อดีตของต่างประเทศและของไทย
www.kpi.ac.th
ผลความขัดแย้งต่อองค์กร
๑. สูญเสียเวลา
๒. การตัดสินใจไม่ดี
๓. การสูญเสียพนักงาน
๔. การปรับโครงสร้างโดยไม่จาเป็น
๕. การลอบกลั่นแกล้ง การลักขโมย และการทาให้เสียหาย
๖. แรงจูงใจในการทางานลดน้อยลง
๗. เสียเวลาในการทางาน
๘. ค่าใช้จ่ายด้านสุขภาพ
ความขัดแย้งกันเป็นเรื่องธรรมดา
เป็นธรรมชาติของมนุษย์ที่อยู่ร่วมกันในสังคม
เมื่อสังคมหลีกเลี่ยงความขัดแย้งไม่ได้
ต้องหาวิธีการจัดการความขัดแย้งให้
เหมาะสมกับลักษณะความขัดแย้งและ
ความต้องการของคู่กรณี เพื่อให้คู่กรณี
คงอยู่ร่วมกันได้ในสังคมอย่างปกติสุข
ข้อเสนอแนะเพื่อหาทางออกให้กับประเทศไทย
๑.การสร้างการยอมรับต่อมุมมองประชาธิปไตยที่แตกต่างกัน
๒.ความเป็น ปชต.หลักธรรมาภิบาล และเคารพสิทธิมนุษยชน
ในสังคมไทย
๓.การแก้ไขปัญหาพื้นฐานของสังคมไทย
๔.การวางรากฐานของประเทศเพื่อความเป็นธรรมในสังคม
๕.หลักนิติธรรมและกระบวนการยุติธรรม
www.elifesara.com 7
Role
Facilitators
Mediators
Mentors
Directors
www.elifesara.com 8
KPI
รากเหง้าและสาเหตุของความขัดแย้ง
ปัญหาความต่างค่านิยม
อุดมการณ์ วัฒนธรรม
ปัญหาความสัมพันธ์
ปัญหาข้อมูล
ความจริงและข่าวสาร
ปัญหาผลประโยชน์
และความต้องการ
ปัญหาโครงสร้าง
www.kpi.ac.th 10
อารมณ์ที่รุนแรง
การรับรู้
คลาดเคลื่อน
สื่อสาร
ทัศนคติตายตัว
ประพฤติเชิงลบ
การแย่งชิงอานาจ
ความไม่เท่าเทียมกัน
ความไม่ยุติธรรม
กฎหมาย
การปกครอง
ปรัชญาความเชื่อไม่ตรงกัน
ค่านิยมต่างกัน
ประสบการณ์
พื้นฐานการศึกษา
วัฒนธรรม ประเพณีต่างกัน
ค่านิยม
ความสัมพันธ์
โครงสร้าง
ข้อมูลน้อย
ผิดพลาด
แปลข้อมูลไม่ตรงกัน
ความแตกต่างในการ
เก็บและศึกษาข้อมูล
แย่งชิงผลประโยชน์
เงินทอง
ทรัพยากร
ความเชื่อ
ความยุติธรรม
วิธีการ
ผลประโยชน์
ยากต่อการเจรจา
เจรจาได้
ประเภทของความขัดแย้ง
www.kpi.ac.th 11
วงจรความขัดแย้ง
การสื่อสารที่ดี
สร้างการมีส่วนร่วม
การเป็นหุ้นส่วน
แผนที่ความขัดแย้ง
วัฏจักรความขัดแย้ง
รู้สาเหตุความขัดแย้ง
การสานเสวนา
การอานวยการประชุม
การเจรจาต่อรอง
การเจรจาไกล่เกลี่ยคนกลาง
การอนุญาโตตุลาการ
การมีส่วนร่วม
กระบวนการยุติธรรม การฟื้นคืนดี
การขอโทษ
การให้อภัย
การป้องกันและวิเคราะห์
ความขัดแย้ง การจัดการความ
ขัดแย้ง
การปรองดองสู่สันติ
๑
๒
๓
12
เวลา
ความรุนแรง
สงคราม การปะทะกันอย่างแท้จริง
การลดลงและหาข้อตกลง
การลดระดับลงของความตึงเครียด
ช่วงหลังความขัดแย้ง
การเพิ่มขึ้นของความตึงเครียด
ความขัดแย้งปรากฎขึ้น
ความขัดแย้งที่ซ่อนเร้นอยู่
ช่วงสันติภาพอย่างแท้จริง
วัฏจักรแห่งความขัดแย้ง
การอยู่ร่วมกัน
มีสภาพแวดล้อมที่เกื้อกูล ในการทากิจกรรม
ปฏิสัมพันธ์กัน ทาความรู้จักกัน แลกเปลี่ยนความ
คิดเห็น ฯลฯ
สร้างกฎการอยู่ร่วมกัน จากการมีส่วนร่วม คิด
ร่วมกันสู่ฝันที่ต้องการ
มีกิจกรรมต่างๆร่วมกันที่ไม่เป็นทางการ
ให้ความรู้แนวคิดพื้นฐานความขัดแย้ง
เรียนรู้จากกรณีศึกษา
www.thaipoliticsgovernment.org
ปรับตัวให้เข้ากับสภาพแวดล้อม
 เมื่อคนมีความแตกต่างกัน ต้องเข้าใจความแตกต่าง
 การทางานเป็นทีมมีความสาคัญ
 การให้กลุ่มคนที่มีความแตกต่างกันมาทางานร่วมกัน
ให้บรรลุเป้าหมายนั้น
 การปรับตัวให้เข้ากับคนอื่นได้ เป็นสิ่งที่ควรทาอย่างยิ่ง
จะช่วยให้มีความเข้าใจระหว่างกัน จะส่งผลให้การ
ปฏิบัติงานเป็นไปอย่างราบรื่น และเป็นการเสริมสร้าง
บรรยากาศในที่ทางาน
ทางรอดสังคมไทย
อย่าลืมวัฒนธรรมไทย ด้วยการอ้างอิงตะวันตก แม้แต่ผู้นา
ประเทศและนักวิชาการ
อย่ารับทุกอย่างมาโดยไม่ปรับให้เข้ากับสังคมวัฒนธรรมและ
ลักษณะประจาชาติไทย
สร้างภูมิปัญญาท้องถิ่นให้เป็นภูมิคุ้มกัน
สร้างวิถีประชาธิปไตย ให้ประชาชนรู้หน้าที่และสิทธิเสรีภาพ
โครงสร้างอานาจทางการเมืองไม่รวมศูนย์ที่ส่วนกลาง
คนไทยส่วนใหญ่อยู่ภาคเกษตรและแรงงาน แต่ไม่มีโครงสร้าง
ทางการเมืองรองรับที่ให้การศึกษาเรียนรู้ทางการเมือง คัดสรร
คนเข้าเป็นตัวแทนและบริหารประเทศ
ความยุติธรรม
ธรรมคือความถูกต้อง มีเหตุมีผล ความจริง
ยุติ และ ธรรม เป็นธรรมอันนาไปสู่ความยุติ
ผู้รักษาความยุติธรรมต้องชี้แจงเหตุและผลให้แก่
คู่กรณีจนเรื่องยุติ
เป็นกลางและเสมอภาคในทางธรรม ตามกฎของ
ธรรมชาติที่ให้ความเสมอภาคกับทุกสิ่ง
จะเห็นภาครัฐมักจะพูดอยู่เสมอว่าทาถูกต้องตามขั้นตอน ตาม
กฎหมาย ตามกฎ ระเบียบ ข้อบังคับ ถ้าทุกคนทาถูกต้อง
ทุกหน่วยงานทาถูกต้อง แล้วทาไมวันนี้จึงยังมีปัญหาอยู่
ตกลงความถูกต้องชอบธรรมตามกฎหมาย นาไปสู่ความ
ยุติธรรมทางสังคมจริงหรือไม่ ความถูกต้องตามกฎหมาย
สร้างให้สังคมเปี่ยมไปด้วยความยุติธรรมจริยธรรมหรือไม่ ทั้ง
ที่ในหลักการแล้วกฎหมายที่ดีก็ควรนาไปสู่ความยุติธรรมและ
ความมีคุณธรรมจริยธรรมในสังคม ไม่ควรแยกหรือแปลก
แยกออกจากกัน
“ให้ความยุติธรรมมาก่อนและอยู่เหนือกฎหมาย”
พระบรมราโชวาท
ww.elifesara.com
หลักการสันติวิธี
เข้าใจจุดยืน มุมมอง และเหตุผลของคู่กรณี
เห็นส่วนดีของคู่เจรจาไม่ว่าจะเป็นทัศนคติหรือพฤติกรรม
ลดอคติทาให้คู่กรณีตระหนักว่าได้รับการเคารพ
มองคู่เจรจาเป็นผู้ที่สามารถเป็นฝ่ายเดียวกับเราได้ หรือจะตกลงกันได้
โดยได้รับประโยชน์ร่วมกัน
เจรจากับคู่เจรจาอย่างสุภาพเปิดเผย แม้การเจรจาจะไม่ประสบ
ผลสาเร็จ แต่จะทาให้การเจรจาครั้งต่อไปเกิดความร่วมมือกันได้ใน
อนาคต
ไม่ดูถูกหรือก้าวร้าว ด้วยสาคัญตนว่าเราเป็นฝ่ายถูกตลอดเวลา
18
อุปสรรคของนักบริหาร ๑๒ ประการ
• ต่อต้ำนกำรเปลี่ยนแปลง ติดยึดกับควำมคิดและวิธีกำรทำงำนแบบเก่ำ ๆ
• ปกป้องตัวเอง ใครพูดถึงตนหรืองำนของตนไม่ว่ำในแง่ใดก็จะโต้เถียง
• ไม่ยืดหยุ่น ตรงเป็นไม้บรรทัด
• เก่งคนเดียว คนอื่นไม่อยู่ในสำยตำ มีปัญหำส่วนตัว
• เฉื่อยชำ ไม่กระตือรือร้นหรือเอำใจใส่ในงำน
• ไม่ยอมเสี่ยง ชอบทำแต่เรื่องง่ำย ๆ ขำดจินตนำกำร ไม่ยอมคิดริเริ่มอะไรใหม่
• ทำงำนไม่เป็นระบบ ไม่รู้จักลำดับควำมสำคัญของงำน
• ไม่ควบคุมอำรมณ์
• ชอบโยนกลอง รับแต่ชอบไม่รับผิด
• ไม่ยอมเข้ำใจคนอื่น ไม่ฟังเสียงใคร ไม่เห็นใจใคร และไม่ยอมรับฟังคำชี้แจงใด ๆ
ทั้งสิ้น
ทดสอบการเป็นปรปักษ์กับผู้ใต้บังคับบัญชา
เดินผ่านลูกน้องเราคิดอะไร
ปล่อยให้ลูกน้องคอยขณะที่ติดธุระ
พูดโทรศัพท์จนลืมลูกน้องและไม่มีการขอโทษ
ชอบเอาเอกสารแฟ้มต่างๆไว้บนโต๊ะทั้งๆที่ไม่มีความจาเป็น
ลูกน้องต้องการรู้ว่างานที่ให้ทาถูกใจหรือไม่
ปฏิบัติงานดีไม่เคยชมเชย แต่กลับชอบพูดถึงจุดบกพร่อง
ว่ากล่าวตักเตือนลูกน้องต่อหน้าคนอื่น
ความช่างเลือก ตีความไม่ตรงกัน คุณพ่อรู้ดี
ความจริงกับความรู้สึก มองไม่เห็นความแตกต่าง
ยึดติดไม่เปลี่ยนแปลง พวกสุดโต่ง
ความสงบสุขมีกาแพงขวางกั้น
ทางเลือก
ระบบการศึกษาของไทยทาให้ขาดจากรากเหง้าของตน
นาเข้ามาทั้งหมดโดยไม่เข้าใจ จึงเป็นการตัดรากเหง้าทางวัฒนธรรม
การศึกษาของเราไม่ได้ทาให้เราเข้าใจตัวเองและเพื่อนมนุษย์ เอาแต่
ท่องจาเมื่อไม่เข้าใจ ก็แก้ไม่ได้ เมื่อแก้ไม่ได้ก็วิกฤติมากขึ้น แล้วก็นอง
เลือด
รัฐเอกนิยมในสังคมพหุวัฒนธรรมนาไปสู่การขาดความเคารพในศักดิ์ศรี
คุณค่าของความเป็นคน นาไปสู่การขาดประชาธิปไตย
มหาวิทยาลัยทุกแห่งควรวิจัยเรื่องความเป็นธรรม
ตราบใดที่ความยากจนและความอยุติธรรมยังคงดารงอยู่ในสังคม ก็จะมี
ความขัดแย้งและนาไปสู่ความรุนแรงที่แก้ไม่ได้
ww.elifesara.com
การเมืองเป็นเรื่องของอานาจ
อานาจคือความสามารถที่ทาให้คนอื่นทาตามความต้องการ ทาไปนานๆ
จะกลายเป็นอานาจในทางวัฒนธรรม
การใช้อานาจมีอยู่ 2 อย่างคือ ใช้ผ่านการจูง และใช้ผ่านการบังคับ
มีอานาจอื่นๆเช่น "อานาจทางเศรษฐกิจ“ สามารถเปลี่ยนแปลงไปเป็น
"อานาจทางการเมือง" ได้ เปลี่ยนแปลงเป็น "อานาจทางวัฒนธรรม" ได้
"อานาจทางวัฒนธรรม“ สามารถเปลี่ยนไปเป็น "อานาจทางการเมือง"
ได้ อานาจทางการเมืองจึงมีความสลับซับซ้อนมาก มีหลายๆอานาจ
แฝงอยู่ สังคมไทยก็ใช้อานาจหลายๆอานาจพร้อม
ww.elifesara.com
นิธิ เอียวศรีวงศ์
การเมือง มีส่วนสาคัญในสังคม แม้หลายคนจะเอือมระอากับสภาพ
ของการเมืองที่เกิดขึ้นในประเทศไทย
การเมืองไทยไม่เหมือนกับบ้านอื่นเมืองอื่น เป็นการเมืองภายใต้
วัฒนธรรมไทย
วัฒนธรรมทางการเมืองไว้ในหนังสือชาติไทย, เมืองไทย, แบบเรียน
และอนุสาวรีย์ ว่าด้วยวัฒนธรรม, รัฐ และรูปการจิตสานึก
วัฒนธรรมทางการเมือง คือ วิถีชีวิต วิถีความคิด และค่านิยม ของ
สังคมนั้นๆ เคยชินที่จะมองเห็นว่าอานาจที่ชอบธรรมต้องสัมพันธ์กัน
อย่างนั้นๆ
ww.elifesara.com
วัฒนธรรมการเมืองไทยในปัจจุบัน
กลุ่มพ่อค้าเข้ามามีบทบาทในอานาจรัฐ เรียกว่า “ กลุ่มทุนใหม่ "
หรือ “อามาตย์ใหม่”
“ กลุ่มทุนเก่า “ อามาตยาธิปไตยเดิมเริ่มไม่พอใจ จึงเกิดการ
รัฐประหารเกิดขึ้นซึ่งการรัฐประหารหรือการกบฏนี้ มีมาทุกยุคทุก
การขัดแย้งระหว่างกลุ่มอามาตยาธิปไตย กับกลุ่มพ่อค้า ซึ่งแต่
ก่อนก็ร่วมมือกัน แต่ต่อมาเกิดผลประโยชน์ขัดแย้งกันเกิดขึ้น จึง
มีการยึดอานาจ เพื่อแย่งชิงผลประโยชน์เดิมกลับคืนมาสู่กลุ่มของ
ตนเอง
ww.elifesara.com
ปฏิวัติ รัฐประหาร กบฏ
2475 ปฏิวัติ พ.อ.พระยาพหลพลพยุหเสนาฯ
2476 รัฐประหาร พ.อ.พระยาพหลพลพยุหเสนา
2476 กบฏบวรเดช พล.อ.พระวรวงศ์เธอพระองค์เจ้าบวรเดช
2478 กบฏนายสิบ ส.อ.สวัสดิ์ มหะหมัด
2481 กบฏพระยาสุรเดช พ.อ.พระยาสุรเดช
2490 รัฐประหาร พล.ท.ผิน ชุณหะวัณ
2491 กบฏแบ่งแยกดินแดน ส.ส.อีสานกลุ่มหนึ่ง
2491 รัฐประหาร คณะนายทหารบก
2491 กบฏเสนาธิการ พล.ต.สมบูรณ์ ศรานุชิต
2492 กบฏวังหลวง นายปรีดี พนมยงค์
2494 กบฏแมนฮัตตัน น.อ.อานน บุณฑริก
2494 รัฐประหาร จอมพล ป. พิบูลสงคราม
ww.elifesara.com
ปฏิวัติ รัฐประหาร กบฏ
2497 กบฎสันติภาพ นายกุหลาบ สายประสิทธิ์
2500 รัฐประหาร จอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์
2501 รัฐประหาร จอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์
2514 รัฐประหาร จอมพล ถนอม กิตติขจร
2516 ปฏิวัติ 14 ตุลาคม ประชาชน
2519 รัฐประหาร พล.ร.อ.สงัด ชลออยู่
2520 กบฎ 26 มีนาคม พล.อ.ฉลาด หิรัญศิริ
2520 รัฐประหาร พล.ร.อ.สงัด ชลออยู่
2524 กบฎ 1 เมษายน พล.อ.สัณห์ จิตรปฏิมา
2528 การก่อความไม่สงบ 9 กันยายน พ.อ.มนูญ รูปขจร
2534 รัฐประหาร พล.อ.สุนทร คงสมพงษ์
2549 รัฐประหาร พล.อ.สนธิ บุญยรัตกลิน
ww.elifesara.com
28
Peace in Thailand
การจัดการความขัดแย้ง ต้องมอง ๓ มิติ
• มิติเชิงป้องกัน
• มิติเชิงแก้ไข
• มิติเชิงปรองดอง เยียวยา สันติสุข
ww.elifesara.com
ความท้าทาย: ประชาชาวไทย
ww.elifesara.com
สถานการณ์ภายในประเทศ
กระแสโลกาภิวัฒน์
• การรุกรานด้านประเพณีวัฒนธรรม
• การเปิดเสรีด้านทุน การค้า การเงิน
• สภาวะโลกไร้พรมแดน
•กระแสประชาธิปไตย
•สิทธิมนุษย์ชน
•การค้าเสรี
•การอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมและธรรมชาติ
•การใช้ทรัพยากรอย่างสิ้นเปลือง
•สิ่งแวดล้อมเป็นพิษ
•ปัญหาการล่มสลายของสังคมชนบท
•ยิ่งพัฒนายิ่งต้องพึงต่างชาติมากขึ้น
•เกิดความเสื่อมโทรมของสังคม
•ปัญหาการกระจายรายได้ที่ไม่เป็นธรรม
•ปัญหาการแพร่ระบาดของโรคเอดส์
การจัดระเบียบโลกใหม่ของมหาอานาจ
ปัญหาในประเทศ
• การก่อการร้ายสากล/ในประเทศ
• อาชญากรรมที่เป็นขบวนการ
• การปะทะทางทหารบริเวณชายแดน
• ภัยจากโจรสลัดและกาลังทางเรือต่างชาติ
• ปัญหาเส้นเขตแดนที่ยังไม่แน่นอน
• ปัญหาผู้หลบหนีเข้าเมืองโดยผิดกฎหมาย
National Securities Issues
• การเมืองที่ขาดการมองผลประโยชน์ของชาติ
• การปกครองยึดรูปแบบเก่าๆ
• ระบบราชการขาดการปรับตัวเข้ากับสภาวะแวดล้อม
ปัญหาการพัฒนาประเทศแบบไม่ยั่งยืน
ปัญหาระบบการศึกษาล้าหลัง
• ขาดจิตสานึกและชาตินิยมความเป็นไทย
• ถูกครอบงาทางความคิด
• ละทิ้งคุณค่าภูมิปัญญาไทย
ปัญหาการเมือง การปกครอง ระบบราชการ
สภาแห่งความร้าวฉาน สร้างสรรค์แต่ความขัดแย้ง
ทักษะที่ขาดหาย
ww.elifesara.com
พระราชดารัส ที่พระราชทานแก่ประชาชนชาวไทย
ในโอกาสขึ้นปีใหม่ ๒๔๙๔ ดังความตอนหนึ่งว่า
“ ประวัติศาสตร์ได้แสดงให้ปรากฏตลอดมาว่า ชาติใดเสื่อมสูญย่อยยับ
อับปางไป ก็เพราะประชาชาติขาดสามัคคีธรรม แตกแยกเป็นหมู่
คณะ เป็นพรรคเป็นพวก คอยเอารัดเอาเปรียบ ประหัสประหารซึ่ง
กันและกัน บางพรรคบางพวก ถึงกับเป็นไส้ศึกให้ศัตรูมาจู่โจม
ทาลายชาติของตนดังนี้ ข้าพเจ้าจึงขอชักชวนพี่น้องชาวไทยทั้งหลาย ให้
ระลึกถึงพระคุณของบรรพบุรุษ ซึ่งได้กอบกู้รักษาบ้านเกิดเมืองนอนของเรามา
นั้นให้จงหนัก แล้วถือเอาความสามัคคี ความยินยอมเสียสละส่วนตัวเพื่อ
ประโยชน์ยิ่งใหญ่ของประเทศชาติ เป็นคุณธรรมประจาใจอยู่เนืองนิจ จึงขอให้
พี่น้องชาวไทยทั้งหลาย จงบาเพ็ญกรณีกิจของตนแต่ละคนด้วยซื่อสัตย์สุจริต
ขยันหมั่นเพียร อดทนและกล้าหาญ แล้วอุทิศความเสียสละส่วนตัว ความ
เหน็ดเหนื่อยลาบากยากแค้น เป็นพลีบูชาบรรพบุรุษ ผู้ซึ่งได้ก่อสร้างชาติเป็น
มรดกตกทอดมาถึงพวกเราชาวไทยจนบัดนี้”www.kpi.ac.th
35
คนไทยส่วนหนึ่งในสังคม
ยังเชื่อว่าความรุนแรงจะแก้ปัญหาได้
Peace in Thailand
www.elifesara.com
ความท้าทาย
ฝากถามถึงสังคมไทย
มาถึงวันนี้ความขัดแย้งมีความรุนแรงมากเกินพอ
หรือยัง
ขัดแย้งแล้วเกิดผลดีผลร้ายอย่างไร
แล้วยังจะขัดแย้งกันต่อไปอีกไหม
หากพอแล้วทางออกควรเป็นอย่างไร
สังคมไทยเรามีปัญญาความรู้เพียงพอในการ
จัดการความขัดแย้งแล้วหรือยัง
36ww.elifesara.com
Peace Country
www.kpi.ac.th,www.thaipoliticsgovernm
ent.org 1
Indicator
Internal Peace 60%
External Peace 40%
การรับรู้จากความผิดทางอาญาในสังคม 4
จานวนเจ้าหน้าที่รักษาความปลอดภัยภายในและตารวจต่อ 100,000 คน 3
จานวนคดีฆาตกรรมต่อ 100,000 คน 4
จานวนประชากรถูกจาขังต่อ 100,000 คน 3
ความง่ายดายในการเข้าถึงอาวุธทาลายล้างน้อย 3
ระดับของความขัดแย้งที่จัด (ภายใน) 5
โอกาสในการสาธิตการใช้ความรุนแรง 3
ระดับของอาชญากรรมรุนแรง 4
ความไม่แน่นอนทางการเมือง 4
ระดับของการทาลายสิทธิมนุษยชน (หวาดกลัวการเมือง) 4
ปริมาณของการถ่ายโอนจากอาวุธธรรมดาที่สาคัญเป็นผู้รับ (นาเข้า) ต่อ 100,000 คน 1
Indicator
ที่มีศักยภาพสาหรับการก่อการร้าย 1
จานวนผู้เสียชีวิตจากความขัดแย้ง (ภายใน) 5
ค่าใช้จ่ายทางทหารเป็นร้อยละ 2 ของ GDP 2
เงินทุนสาหรับการสหประชาชาติ 2 ภารกิจรักษาสันติภาพ 2
จานวนรวมของอาวุธหนักต่อ 100,000 คน 3
ปริมาณการเคลื่อนย้ายอาวุธในการจัดจาหน่าย ต่อ 100,000 คน 3
ความสามารถในการทหาร / 2 ความซับซ้อน 2
จานวนคนพลัดถิ่นเป็นเปอร์เซ็นต์ของประชากร 4
ความสัมพันธ์กับประเทศเพื่อนบ้าน 5
จานวนของความขัดแย้งทั้งภายในและภายนอกต่อสู้: 2003-08 5
จานวนโดยประมาณของการเสียชีวิตจากความขัดแย้งที่จัด (ภายนอก) 5
1
ตัวชี้วัดการสร้างสังคมสันติสุข
1
การให้การต้อนรับชาวต่างชาติ
(Hospitality to foreigners)
การรวมกลุ่มในภูมิภาคอย่างลุ่มลึก
(Depth of regional integration)
การมีความสัมพันธ์ที่ดีกับประเทศ
เพื่อนบ้าน
(Relations with neighbors)
Rank Country Score
1 Iceland 1.148
2 New Zealand 1.279
3 Japan 1.287
4 Denmark 1.289
5 Czech Republic 1.320
6 Austria 1.337
7 Finland 1.352
8 Canada 1.355
9 Norway 1.356
10 Slovenia 1.358
11 Ireland 1.370
12 Qatar 1.398
13 Sweden 1.401
14 Belgium 1.413
15 Germany 1.416
16 Switzerland 1.421
17 Portugal 1.453
18 Australia 1.455
19 Malaysia 1.467
20 Hungary 1.495
21 Uruguay 1.521
22 Poland 1.545
23 Slovakia 1.576
24 Singapore 1.585
25 Netherlands 1.628
1
Rank Country Score
26 United Kingdom 1.631
27 Taiwan 1.638
28 Spain 1.641
29 Kuwait 1.667
30 Vietnam 1.670
31 Costa Rica 1.681
32 Laos 1.687
33 United Arab Emirates 1.690
34 Bhutan 1.693
35 Botswana 1.695
36 France 1.697
37 Croatia 1.699
38 Chile 1.710
39 Malawi 1.740
40 Romania 1.742
41 Oman 1.743
42 Ghana 1.752
43 Lithuania 1.760
44 Tunisia 1.765
45 Italy 1.775
46 Latvia 1.793
47 Estonia 1.798
48 Mozambique 1.809
49 Panama 1.812
50 South Korea 1.829
51 Burkina Faso 1.832
52 Zambia 1.833
Rank Country Score
53 Bulgaria 1.845
54 Namibia 1.850
55 Argentina 1.852
56 Tanzania 1.858
57 Mongolia 1.880
58 Morocco 1.887
59 Moldova 1.892
60 Bosnia and Hercegovina 1.893
61 Sierra Leone 1.904
62 The Gambia 1.910
63 Albania 1.912
64 Jordan 1.918
65 Greece 1.947
66 Paraguay 1.954
67 Cuba 1.964
68 Indonesia 1.979
69 Ukraine 1.995
69 Swaziland 1.995
71 Cyprus 2.013
72 Nicaragua 2.021
73 Egypt 2.023
74 Brazil 2.040
75 Equatorial Guinea 2.041
76 Bolivia 2.045
77 Senegal 2.047
78 Macedonia 2.048
79 Trinidad and Tobago 2.051
80 China 2.054
81 Gabon 2.059
82 United States of America 2.063
Rank Country Score
83 Bangladesh 2.070
84 Serbia 2.071
85 Peru 2.077
86 Cameroon 2.104
87 Angola 2.109
88 Guyana 2.112
89 Montenegro 2 .113
90 Ecuador 2.116
91 Dominican Republic 2.125
92 Guinea 2.126
93 Kazakhstan 2.137
94 Papua New Guinea 2.139
95 Nepal 2.152
96 Liberia 2.159
96 Uganda 2.159
98 Congo (Brazzaville) 2.165
99 Rwanda 2.185
100 Mali 2.188
101 Saudi Arabia 2.192
102 El Salvador 2.215
103 Tajikistan 2.225
104 Eritrea 2.227
105 Madagascar 2.239
106 Jamaica 2.244
107 Thailand 2.247 1
Rank Country Score
108 Turkmenistan 2.248
109 Armenia 2.260
109 Uzbekistan 2.260
111 Kenya 2.276
112 Belarus 2.283
113 Haiti 2.288
114 Kyrgyz Republic 2.296
115 Cambodia 2.301
116 Syria 2.322
117 Honduras 2.327
119 Iran 2.356
119 Niger 2.356
121 Mexico 2.362
122 Azerbaijan 2.379
123 Bahrain 2.398
124 Venezuela 2.403
125 Guatemala 2.405
126 Sri Lanka 2.407
127 Turkey 2.411
128 Cote d’ Ivoire 2.417
129 Algeria 2.423
130 Mauritania 2.425
131 Ethiopia 2.468
132 Burundi 2.532
133 Myanmar 2.538
134 Georgia 2.558
135 India 2.570
Rank Country Score
136 Philippines 2.574
137 Lebanon 2.597
138 Yemen 2.670
139 Colombia 2.700
140 Zimbabwe 2.722
141 Chad 2.740
142 Nigeria 2.743
143 Libya 2.816
144 Central African Republic 2.869
145 Israel 2.901
146 Pakistan 2.905
147 Russia 2.966
148 Democratic Republic of Congo 3.016
149 North Korea 3.092
150 Afghanistan 3.212
151 Sudan 3.223
152 Iraq 3.296
153 Somalia 3.379
Peace Index
ประเทศ 2012 2011 2010 2009 2008 2007
มาเลเซีย 201.485 19 22 26 37 37
สิงคโปร์ 23 24 30 23 29 29
เวียดนาม 34 30 38 39 37 35
ลาว 37 32 34 45 51 -
อินโดนีเซีย 63 68 67 67 68 78
กัมพูชา 139 133 132 126 126 108
บรูไน 139 133 132 126 126 108
ฟิลิปปินส์ 133 136 130 114 113 100
ไทย 126 107 124 118 118 105
2.303 2.247 2.393 2.353 2.424 2.491
อันดับการทุจริตคอรัปชั่น
44
2012:คะแนน 3.7 อันดับ 88
45
3.7
CPI Transparency Index
ประเทศ คะแนน ลาดับที่
สิงคโปร์ 8.7 5
บรูไน 5.5 46
มาเลเซีย 4.9 54
ไทย 3.7 88
ฟิลิปปินส์ 3.4 105
อินโดนีเซีย 3.2 118
เวียดนาม 3.1 123
กัมพูชา 2.2 157
ลาว 2.1 160
พม่า 1.5 172
CPI.transparency.org
สถานการณ์ของสังคมไทยในปัจจุบัน
๖ ปีของกีฬาสีเหลือง สีแดง และสีฟ้า
ประเทศไทยสูญเสียทางเศรษฐกิจมหาศาลประเมินค่าไม่ได้
เสียรัฐธรรมนูญไป 2 ฉบับ
เสียนายกรัฐมนตรีไป 4 คน
เสียนายตารวจ นายทหาร ข้าราชการ ตลอดจนอาจารย์ที่
ดีๆไปหลายคน
ww.elifesara.com
วิกฤตที่เกิดขึ้น ยังก่อให้เกิดวิกฤตต่อเนื่องอีก ๔ เรื่อง
๑. ความชอบธรรมของทุกสถาบัน ถูกต่อต้าน ท้าทายกว้างขวาง ทั้ง
รัฐบาล รัฐสภา ศาล องค์กรอิสระ องคมนตรี และสถาบันทหาร
๒. วิกฤตทางกฎหมาย ใช้กฎหมายทาลายฝ่ายตรงกันข้ามทางการเมือง
๓. วิกฤตหลักนิติธรรม ความศักดิ์สิทธิ์ของกฎหมายถูกท้าทายโดยกลุ่ม
ต่างๆ ไม่สามารถใช้กฎหมายปกติได้ ต้องใช้กฎหมายพิเศษ และ
องค์กรบังคับใช้กฎหมายอ่อนแอ
๔. วิกฤตการรวมเป็นสังคมเดียว จากการปะทะของกลุ่มสีทาให้สูญเสีย
มิตรประเทศเพื่อนบ้าน และอาจเป็นจุดเริ่มต้นของการล่มสลายใน
อาเซียน และของประเทศชาติ ถ้าไม่จากัดวงของความขัดแย้ง
ww.elifesara.com
ประเทศในอีก ๕ ถึง ๑๐ ปีข้างหน้า(๒๕๕๒)
49
“วางเฉย” “ตีกัน”
• เศรษฐกิจล่มสลาย
• ต่างชาติเข้าครอบครอง
เศรษฐกิจไทย
• เป็นเมืองขึ้นทางเศรษฐกิจ
• แตกแยกระหว่างภาค
• แย่งชิงอานาจการปกครอง
ในท้องถิ่น
• เกิดสงครามกลางเมือง
มิคสัญญี
• แนวคิดแบ่งแยกดินแดน
• เปลี่ยนแปลงสถาบันหลัก
• แบ่งแยกชนชั้น
• ต่างคนต่างอยู่
• สงครามแบ่งชิงมวลชน
• ชาติพันธ์/ภูมิภาคนิยม
• ไม่ยอมรับกฎหมาย
• อนาธิปไตย
• เข้าถึงข่าวสารมากยิ่งขึ้น
• เกิดวิกฤตรอบ ๓
• ท่องเที่ยวตกต่า
• เศรษฐกิจการเกษตรล่มสลาย
• คอรัปชั่นเชิงนโยบายมากขึ้น
• ธุรกิจอยู่ในมือทุนต่างชาติ
เศรษฐกิจ
สังคม
สังคม
เศรษฐกิจ
50
การเรียนรู้เรื่องความขัดแย้งในสังคมไทย
การใช้กาลังแก้ปัญหา เกิดต้นทุนทางเศรษฐกิจ
สังคมและการเมืองจะสูง
ประสบการณ์ในอดีตจะเป็นคาตอบว่าจะเกิดอะไรใน
อนาคต
ควรศึกษารูปแบบในการจัดการปัญหาที่ผ่านมาใน
อดีตของต่างประเทศและของไทย
www.kpi.ac.th
51
ความท้าทาย
ประชาคมโลกจับตาดู
บทบาทแต่ละประเทศ
โลกในกระแสโลกาภิวัตน์ : กฎกติกาของโลก
ww.elifesara.com
52ww.elifesara.com
บทบัญญัติที่กาหนดในกฎบัตรสหประชาชาติ
หมวดที่ ๑ Article 2 ข้อ 7
“Nothing contained in the present charter shall
authorize the UN to intervene in matters which
are essentially within the domestic jurisdiction
of any state or shall require the member to
submit such matters to settlement under the
present charter; But this principle shall not
prejudice the application of enforcement
measures under chapter 7”
www.kpi.ac.th
การแก้ปัญหาด้วยกระบวนการสันติภาพด้วยตัวเอง
หนทางที่ ๑ ตามบทบัญญัติที่กาหนดในกฎบัตรสหประชาชาติ
หมวดที่ ๑ Article 2 ข้อ 7
การแก้ปัญหาภายในโดยรัฐใช้กระบวนการสมานฉันท์
(Reconciliation Process) สองฝ่าย
พยายามป้องกันไม่ให้ปัญหาถูกยกระดับขึ้นสู่สากล
หัวใจสาคัญคือไม่ยอมให้กลุ่มกองกาลังได้รับการยอมรับ
สถานภาพจากประชาคมโลก
ควบคุมการละเมิดสิทธิมนุษยชน ถ้าสามารถควบคุมได้ก็มี
สิทธิที่จะปฏิเสธความพยายามในการแทรกแซงด้วยบทบาท
การรักษาสันติภาพจากประชาคมโลกได้www.kpi.ac.th
กระบวนการสันติภาพ
กับปัญหาความขัดแย้งภายในประเทศ
ปัญหาความขัดแย้งภายในชาติใดชาติหนึ่ง
อาจมีสาเหตุจากเงื่อนไขหนึ่งหรือหลายประการประกอบกัน
• ความไม่เป็นธรรมในสังคม
• ความแตกต่างทางเชื้อชาติ ศาสนา เผ่าพันธุ์
• การรักษาการปกครองของรัฐ
• กฎหมายหรือองค์กรบังคับใช้กฎหมาย อ่อนแอ
• ภูมิรัฐศาสตร์ที่ไม่เอื้ออานวยให้อานาจการ
ปกครองของรัฐบาลกลางสถาปนาครอบคลุมพื้นที่
อย่างเต็มประสิทธิภาพ
ww.elifesara.com
ความขัดแย้งระหว่างรัฐ : สาเหตุแห่งความขัดแย้ง
• ผลประโยชน์ของชาติทับซ้อน
• ปัญหาเขตแดน
• อิทธิพลจากภายนอก
• ความแตกต่างของการปกครอง
• ความขัดแย้งของปัจเจกบุคคลที่ถูกยกระดับ
โดยภาวะโลกาภิวัตน์
ความขัดแย้งระหว่างรัฐ : สาเหตุแห่งความขัดแย้ง
กรณีรัฐคู่กรณีไม่ยินยอม และสหประชาชาติพิจารณาว่าความ
ขัดแย้งดังกล่าวเป็นภัยคุกคามต่อสันติภาพและความมั่นคง
นานาชาติ
– การละเมิดสันติภาพ (Breaches of Peace)
– การกระทาในลักษณะรุกราน (Acts of Aggression)
– จะพิจารณาใช้มาตรการบังคับให้เกิดสันติภาพภายใต้กฎบัตร
ฯ หมวดที่ ๗ โดยสหประชาชาติอาจเข้าดาเนินการเอง หรือ
อนุมัติอานาจให้องค์กรภูมิภาคเข้าดาเนินการตามกฎบัตรฯ
หมวดที่ ๘ Article 53 ข้อ 1
“ไม่มีที่ใดมีสันติภาพ
หากปราศจากความยุติธรรม”
ความไม่เป็นธรรมนามาซึ่งความขัดแย้ง
คนเรามักจะลุกขึ้นมาทาอะไรสักอย่างเพื่อเรียกร้อง
ความเป็นธรรม
หากไม่ได้รับการแก้ไข ความคับข้องใจจะกลายเป็น
ความรุนแรง
ความรุนแรง ทาให้เกิดการแพ้ - ชนะ
สันติวิธี ทาให้เกิด ความสงบ ความสมานฉันท์ และเกิด
ความพอใจร่วมกัน
ประสบการณ์ความขัดแย้งในต่างประเทศ
Ache Indonesia:
ความขัดแย้งกลับคืนสู่ความสงบ ให้
ความช่วยเหลือแก่ผู้ประสบภัยจาก
ความขัดแย้ง การเยียวยา
หน่วยงาน BRA:Reintegration And
Peace Arrangement เป็นองค์กรเอกชน
ให้คาปรึกษาและให้ความยุติธรรมทุก
ฝ่าย จ่ายเงินให้ผู้เสียหายทุกฝ่าย
ช่วยเหลืออดีตนักโทษการเมือง ฟื้นฟู
ให้ผู้ที่สูญเสียบ้าน จ่ายค่าตอบแทน
สาหรับครอบครัวของผู้ประสบภัย
ดาเนินการโดยการใช้จ่ายงบประมาณ
ของรัฐบาลและทุนจาก USAID
GAM: ในอาเจะห์
www.kpi.ac.th
North Ireland:
แก้ความขัดแย้งทางการเมืองจากการต่อสู้ด้วยกาลังทหารทั้ง
สองฝ่าย เริ่มต้นจากประชาชนถูกฆ่า 19 คนกลับกลายเป็น
การต่อสู้ที่ทั้งสองฝ่ายต้องสูญเสียเกือบสี่พันคน ใช้เวลาหา
ความจริง ๓๗ ปี
www.kpi.ac.th
South Africa
www.kpi.ac.th
“หากกระบวนการเปลี่ยนผ่านเร็วเกินไปก็จะไม่ได้ผล ถามว่า
ถ้ามีรัฐบาลแล้วจะยั่งยืนหรือไม่
“ การใช้อานาจจะต้องควบคู่กับความรัก ”
ความรุนแรงที่เกิดขึ้นแต่ละครั้งต้องมีผู้ที่รับ
กรรมที่เกิด ไม่มีใครได้อะไรจากความรุนแรง
67
Nelson Mandela
เริ่มมาจากการบินช้าๆ อย่างมีกระบวนการ เป็นการ
บรรลุผลช้าๆ อย่างต่อเนื่อง ซึ่งแม้ว่าคณะทางาน
ต่างๆ จะมีความขัดแย้งไม่ลงรอยกัน แต่ก็สามารถร่วม
ทางานในเชิงสร้างสรรค์กันได้
68
กรณีศึกษาความขัดแย้ง
Rwanda: รวันดา เป็นประเทศที่กาลังพัฒนา มีการคอรัปชั่นเหมือน
ประเทศไทยเรา ประชาชนยากจน อัตราการศึกษาของคนในชาติต่า
การแบ่งปันทรัพยากรไม่เป็นธรรม สังคมขาดความยุติธรรม ความ
ขัดแย้งจึงมีขึ้นเป็นระยะ
วิทยุ ซึ่งเป็นสื่อสาคัญของรัฐที่เป็นชาวฮูตู โหมกระพือความขัดแย้ง
"ความเกลียดชัง" และ "ความมัวเมาอานาจ"
Africa: การใช้อานาจต้องควบคู่ไปกับความรัก : อดัม คาเฮน
(Adam Kahane) นักสันติวิธีโด่งดังจากการนากระบวนการ
สร้างฉากทัศน์อนาคต (scenario) มาช่วยสร้างสันติภาพใน
ประเทศแอฟริกาใต้
70www.kpi.ac.th
Adam Kahene
“ความสันติและการรับมือกับความซับซ้อนใน
สังคม จะเกิดขึ้นได้จากการแก้ไขอย่างเป็น
ระบบ มีส่วนร่วมจากทุกฝ่าย เรียนรู้อย่าง
ต่อเนื่อง การสานเสวนา สร้างสัมผัสร่วมและ
ผนึกจิตใจ(ความรัก)และอานาจเข้าด้วย”
การฟังก็ต้องใส่ใจที่จะฟังในทุกรายละเอียด ไม่ใช่
ฟังเพื่อตัดสินว่าเห็นด้วยหรือไม่เห็นด้วย แต่ต้อง
พยายามสร้างความเข้าใจว่าทาไมถึงคิดแบบนั้น
71
Adam Kahene
ทักษะที่ขาดหาย
www.kpi.ac.th
72
หากกระบวนการเปลี่ยนผ่านเร็วเกินไปก็จะไม่ได้ผล ถามว่าถ้ามีรัฐบาลแล้วจะ
ยั่งยืนหรือไม่
ถ้ารัฐบาลไม่สามารถจัดการสถานการณ์ได้ ก็แก้ปัญหาไม่ยั่งยืน สุดท้ายทุก
อย่างก็จะพังทลายพินาศยับเยิน
ปัญหาที่ซับซ้อน จาเป็นต้องแก้ไขเชิงพลวัต ต้องเข้าใจว่าไม่สามารถใช้กาลังมา
แก้ไขได้
นาผู้มีส่วนได้เสียเข้ามามีส่วนร่วม ต้องหยั่งญาน หรือรับรู้เชิงลึกซึ้ง
โดยเฉพาะการฟังและการพูด
การพูดซ้าๆ จะไม่มีอะไรใหม่ แต่เป็นการพูดในสิ่งที่ตัวเองอยากพูดเท่านั้น
และก็จะไม่ได้สร้างสรรค์สิ่งใหม่เช่นกัน
Adam Kahene
www.kpi.ac.th
73
อาดัม คาเฮน มองปัญหาเมืองไทย
ไม่ใช่แค่ปัญหาเสื้อเหลืองเสื้อแดง เพราะมีความ
ซับซ้อนมากกว่านั้นและมีความลึกซึ้ง ไม่ใช่ปัญหาที่จะ
แก้ด้วยนักวิชาการหรือภาครัฐ แต่ต้องสร้างการมี
ส่วนร่วม ต้องใช้ทั้งความรักและอานาจ
www.kpi.ac.th
เพราะต้องไม่ลืมว่าท่ามกลางความขัดแย้งมี
ความโกรธ การแย่งอานาจกัน เมื่อมีการแบ่ง
ขั้วกันชัดเจนต้องหาว่าสิ่งใดดีที่สุดที่จะ
นามาใช้แก้ปัญหา
สันติเกิดไม่ได้ถ้าไม่มีความยุติธรรม
ความขัดแย้งเป็นเรื่องปกติ อย่านาสันติไปเป็นเครื่งมือเพื่อปราบปราม
ผู้คนโดยอ้างว่าเพื่อความมั่นคงในชาติ
สร้างวัฒนธรรมแห่งสันติ ด้วยให้ความยุติธรรม และสิทธิที่เท่าเทียม
ขจัดความหลงผิดในตัวบุคคล มิใช่มุ่งกาจัดตัวบุคคล
ยิ่งใช้อานาจ ยิ่งเกิดความรุนแรงและการไม่ยอมรับ
ไม่มีใครถูกหรือผิดโดยสมบูรณ์ ความขัดแย้งแก้ได้ด้วยความร่วมมือ
“สันติภาพในโลกจะเกิดขึ้นได้อย่างแท้จริง ก็เมื่อเราแต่ละคนสร้างสันติ
ภาวะขึ้นได้ภายในใจของเราเองก่อน”(ทะไล ลามะ แห่งธิเบต)
75
Mahatma Ghandi
ทุนทางสังคมวัฒนธรรม
ww.elifesara.com
76
การเรียนรู้เรื่องการจัดการความขัดแย้ง
ในสังคมไทย
การใช้กาลังแก้ปัญหา เกิดต้นทุนทางเศรษฐกิจ
สังคมและการเมืองจะสูง
ประสบการณ์ในอดีตจะเป็นคาตอบว่าจะเกิดอะไรใน
อนาคต
ควรศึกษารูปแบบในการจัดการปัญหาที่ผ่านมาใน
อดีตของต่างประเทศและของไทย
ww.elifesara.com
77
ด้วยการกรีดเลือดและดื่มน้า
สาบาน ว่าจะเลิกแล้วต่อกัน
ร่วมสร้างเมืองไว้เป็นอนุสรณ์
จึงเกิดอาณาจักรกุมกาม
(นครเชียงใหม่ในปัจจุบัน)
เวียงกุมกาม สัญลักษณ์แห่งความปรองดอง
กษัตริย์ 3 พระองค์ ตกลงร่วมกัน
ที่จะไม่ทาศึกสงครามระหว่างกัน
หันหน้ามาให้สัตย์บันต่อกัน
ww.elifesara.com
78www.kpi.ac.th
แตงโมสมานฉันท์
ww.elifesara.com
79
ww.elifesara.com
อนุญาโตตุลาการชุมชน
ตาบลเขาพนม อาเภออ่าวลึก จังหวัดกระบี่
ww.elifesara.com
ใครได้รับความเชื่อถือในชุมชน
ww.elifesara.com
กรรมการอนุญาโตตุลาการ
ww.elifesara.com
การแก้ปัญหา
ww.elifesara.com
ww.elifesara.com
จริยธรรมของนักเจรจาไกล่เกลี่ย
 ต้องไม่ทาให้ความขัดแย้งนั้นเลวร้ายหรือ
ขัดแย้งกันมากขึ้น
 การเจรจาไกล่เกลี่ยไม่อาจสาเร็จโดยเราเพียง
คนเดียว แต่ต้องร่วมกันทาเป็นทีม
 อย่าคิดว่าความรู้ความสามารถที่เรามีเพียงพอ
ต้องรับคาแนะนา คาให้การปรึกษา
 พัฒนาความรู้ตัวเองอยู่คลอดเวลา
(รศ.ดร.มาร์ค ตามไท)
ww.elifesara.com

More Related Content

Similar to ผู้นำกับและการจัดการความขัดแย้ง มหาจุฬาฯ

เร ยงความ
เร ยงความเร ยงความ
เร ยงความ
papontee
 
L3การพัฒนาทางเศรษฐกิจ สังคม และการเมือง da
L3การพัฒนาทางเศรษฐกิจ สังคม  และการเมือง daL3การพัฒนาทางเศรษฐกิจ สังคม  และการเมือง da
L3การพัฒนาทางเศรษฐกิจ สังคม และการเมือง da
Saiiew
 
Team thailand ร่วมออกแบบประเทศไทย
Team thailand ร่วมออกแบบประเทศไทยTeam thailand ร่วมออกแบบประเทศไทย
Team thailand ร่วมออกแบบประเทศไทย
Poramate Minsiri
 
คู่มือ นวัตกรสังคม เนื้อหาหลักสูตร
คู่มือ นวัตกรสังคม เนื้อหาหลักสูตรคู่มือ นวัตกรสังคม เนื้อหาหลักสูตร
คู่มือ นวัตกรสังคม เนื้อหาหลักสูตร
Dental Faculty,Phayao University.
 
พัฒนาทางการเมือง
พัฒนาทางการเมืองพัฒนาทางการเมือง
พัฒนาทางการเมือง
pailinsarn
 
ความดี
ความดีความดี
ความดี
roh1109
 

Similar to ผู้นำกับและการจัดการความขัดแย้ง มหาจุฬาฯ (20)

สันติวิธีในการจัดการความขัดแย้ง
สันติวิธีในการจัดการความขัดแย้งสันติวิธีในการจัดการความขัดแย้ง
สันติวิธีในการจัดการความขัดแย้ง
 
เร ยงความ
เร ยงความเร ยงความ
เร ยงความ
 
การบริหารความสัมันธ์และความขัดแย้งอย่างสร้างสรรค์
การบริหารความสัมันธ์และความขัดแย้งอย่างสร้างสรรค์การบริหารความสัมันธ์และความขัดแย้งอย่างสร้างสรรค์
การบริหารความสัมันธ์และความขัดแย้งอย่างสร้างสรรค์
 
L3การพัฒนาทางเศรษฐกิจ สังคม และการเมือง da
L3การพัฒนาทางเศรษฐกิจ สังคม  และการเมือง daL3การพัฒนาทางเศรษฐกิจ สังคม  และการเมือง da
L3การพัฒนาทางเศรษฐกิจ สังคม และการเมือง da
 
สรุปคำบรรยายหลังเรียน (ผศ.พิมล)
สรุปคำบรรยายหลังเรียน (ผศ.พิมล)สรุปคำบรรยายหลังเรียน (ผศ.พิมล)
สรุปคำบรรยายหลังเรียน (ผศ.พิมล)
 
1สันติวิธีในการจัดการความขัดแย้ง ปรับปรุงล่าสุด
1สันติวิธีในการจัดการความขัดแย้ง ปรับปรุงล่าสุด1สันติวิธีในการจัดการความขัดแย้ง ปรับปรุงล่าสุด
1สันติวิธีในการจัดการความขัดแย้ง ปรับปรุงล่าสุด
 
เครือข่ายพลังบวก ปลุกพลังบวก เปลี่ยนประเทศไทย
เครือข่ายพลังบวก ปลุกพลังบวก เปลี่ยนประเทศไทยเครือข่ายพลังบวก ปลุกพลังบวก เปลี่ยนประเทศไทย
เครือข่ายพลังบวก ปลุกพลังบวก เปลี่ยนประเทศไทย
 
BNW ในสังคมไทย
BNW ในสังคมไทยBNW ในสังคมไทย
BNW ในสังคมไทย
 
ทุนทางสังคมกับการพัฒนาเมือง โดย ศ.ดร.อานันท์ กาญจนพันธ์ุ
ทุนทางสังคมกับการพัฒนาเมือง โดย ศ.ดร.อานันท์ กาญจนพันธ์ุทุนทางสังคมกับการพัฒนาเมือง โดย ศ.ดร.อานันท์ กาญจนพันธ์ุ
ทุนทางสังคมกับการพัฒนาเมือง โดย ศ.ดร.อานันท์ กาญจนพันธ์ุ
 
Team thailand ร่วมออกแบบประเทศไทย
Team thailand ร่วมออกแบบประเทศไทยTeam thailand ร่วมออกแบบประเทศไทย
Team thailand ร่วมออกแบบประเทศไทย
 
คู่มือ นวัตกรสังคม เนื้อหาหลักสูตร
คู่มือ นวัตกรสังคม เนื้อหาหลักสูตรคู่มือ นวัตกรสังคม เนื้อหาหลักสูตร
คู่มือ นวัตกรสังคม เนื้อหาหลักสูตร
 
พัฒนาทางการเมือง
พัฒนาทางการเมืองพัฒนาทางการเมือง
พัฒนาทางการเมือง
 
ธรรมชาติ
ธรรมชาติธรรมชาติ
ธรรมชาติ
 
387442 1
387442 1387442 1
387442 1
 
ความดี
ความดีความดี
ความดี
 
123456
123456123456
123456
 
การบริหารความขัดแย้ง บยส แจก
การบริหารความขัดแย้ง บยส แจกการบริหารความขัดแย้ง บยส แจก
การบริหารความขัดแย้ง บยส แจก
 
ทุนทางสังคมกับการปฏิรูปประเทศไทย
ทุนทางสังคมกับการปฏิรูปประเทศไทยทุนทางสังคมกับการปฏิรูปประเทศไทย
ทุนทางสังคมกับการปฏิรูปประเทศไทย
 
โปสเตอร์สัญญาประชาคม
โปสเตอร์สัญญาประชาคมโปสเตอร์สัญญาประชาคม
โปสเตอร์สัญญาประชาคม
 
ทุนทางสังคมกับการปฏิรูปประเทศไทย
ทุนทางสังคมกับการปฏิรูปประเทศไทยทุนทางสังคมกับการปฏิรูปประเทศไทย
ทุนทางสังคมกับการปฏิรูปประเทศไทย
 

More from Taraya Srivilas

More from Taraya Srivilas (20)

นโยบายการจัดการความขัดแย้งด้วยสันติวิธี วทอ แจก
นโยบายการจัดการความขัดแย้งด้วยสันติวิธี วทอ แจกนโยบายการจัดการความขัดแย้งด้วยสันติวิธี วทอ แจก
นโยบายการจัดการความขัดแย้งด้วยสันติวิธี วทอ แจก
 
จริยธรรมทางการแพทย์ 75 ปธพ.6
จริยธรรมทางการแพทย์ 75 ปธพ.6จริยธรรมทางการแพทย์ 75 ปธพ.6
จริยธรรมทางการแพทย์ 75 ปธพ.6
 
การเรียนรู้ตามรอยพระยุคลบาท การพัฒนาคุณธรรมและจริยธรรมในการทำงาน
การเรียนรู้ตามรอยพระยุคลบาท การพัฒนาคุณธรรมและจริยธรรมในการทำงานการเรียนรู้ตามรอยพระยุคลบาท การพัฒนาคุณธรรมและจริยธรรมในการทำงาน
การเรียนรู้ตามรอยพระยุคลบาท การพัฒนาคุณธรรมและจริยธรรมในการทำงาน
 
แนวทางในการเรียนรู้ร่วมกันเพื่อลดความขัดแย้งในการจัดการป่าม้ระดับชุมชน
แนวทางในการเรียนรู้ร่วมกันเพื่อลดความขัดแย้งในการจัดการป่าม้ระดับชุมชนแนวทางในการเรียนรู้ร่วมกันเพื่อลดความขัดแย้งในการจัดการป่าม้ระดับชุมชน
แนวทางในการเรียนรู้ร่วมกันเพื่อลดความขัดแย้งในการจัดการป่าม้ระดับชุมชน
 
สันติวิธีในการจัดการความขัดแย้ง สจว แจก
สันติวิธีในการจัดการความขัดแย้ง สจว  แจกสันติวิธีในการจัดการความขัดแย้ง สจว  แจก
สันติวิธีในการจัดการความขัดแย้ง สจว แจก
 
ค้นหาตัวเอง อุซะ usa 69
ค้นหาตัวเอง อุซะ usa 69ค้นหาตัวเอง อุซะ usa 69
ค้นหาตัวเอง อุซะ usa 69
 
สถานการณ์ความขัดแย้งจากสังคมโลกสู่รากหญ้า สสสส8 web
สถานการณ์ความขัดแย้งจากสังคมโลกสู่รากหญ้า สสสส8 webสถานการณ์ความขัดแย้งจากสังคมโลกสู่รากหญ้า สสสส8 web
สถานการณ์ความขัดแย้งจากสังคมโลกสู่รากหญ้า สสสส8 web
 
สถานการณ์ความขัดแย้งจากสังคมโลกสู่รากหญ้า สสสส8 web
สถานการณ์ความขัดแย้งจากสังคมโลกสู่รากหญ้า สสสส8 webสถานการณ์ความขัดแย้งจากสังคมโลกสู่รากหญ้า สสสส8 web
สถานการณ์ความขัดแย้งจากสังคมโลกสู่รากหญ้า สสสส8 web
 
สถานการณ์ความขัดแย้งจากสังคมโลกสู่รากหญ้า สสสส8
สถานการณ์ความขัดแย้งจากสังคมโลกสู่รากหญ้า สสสส8 สถานการณ์ความขัดแย้งจากสังคมโลกสู่รากหญ้า สสสส8
สถานการณ์ความขัดแย้งจากสังคมโลกสู่รากหญ้า สสสส8
 
American first muslim
American first muslimAmerican first muslim
American first muslim
 
การสร้างความสามัคคีปรองดอง ปยป. และ ความสมานฉันท์ในสังคมไทย
การสร้างความสามัคคีปรองดอง ปยป. และ ความสมานฉันท์ในสังคมไทยการสร้างความสามัคคีปรองดอง ปยป. และ ความสมานฉันท์ในสังคมไทย
การสร้างความสามัคคีปรองดอง ปยป. และ ความสมานฉันท์ในสังคมไทย
 
สถิติเกี่ยวกับผู้หญิง
สถิติเกี่ยวกับผู้หญิงสถิติเกี่ยวกับผู้หญิง
สถิติเกี่ยวกับผู้หญิง
 
บทบาทสตรีสันติภาพชายแดนใต้
บทบาทสตรีสันติภาพชายแดนใต้บทบาทสตรีสันติภาพชายแดนใต้
บทบาทสตรีสันติภาพชายแดนใต้
 
บทบาทสตรีในอนาคต
บทบาทสตรีในอนาคตบทบาทสตรีในอนาคต
บทบาทสตรีในอนาคต
 
บทบาทสตรีกับการสร้างสรรค์สังคมสันติสุข
บทบาทสตรีกับการสร้างสรรค์สังคมสันติสุขบทบาทสตรีกับการสร้างสรรค์สังคมสันติสุข
บทบาทสตรีกับการสร้างสรรค์สังคมสันติสุข
 
การสร้างความปรองดองแห่งชาติ สถาบันพระปกเกล้า
การสร้างความปรองดองแห่งชาติ สถาบันพระปกเกล้าการสร้างความปรองดองแห่งชาติ สถาบันพระปกเกล้า
การสร้างความปรองดองแห่งชาติ สถาบันพระปกเกล้า
 
เอกสารการสร้างความปรองดอง และสมานฉันท์ ผลงาน คสช
เอกสารการสร้างความปรองดอง และสมานฉันท์ ผลงาน คสชเอกสารการสร้างความปรองดอง และสมานฉันท์ ผลงาน คสช
เอกสารการสร้างความปรองดอง และสมานฉันท์ ผลงาน คสช
 
การสร้างความปรองดองแห่งชาติ สถาบันพระปกเกล้า
การสร้างความปรองดองแห่งชาติ สถาบันพระปกเกล้าการสร้างความปรองดองแห่งชาติ สถาบันพระปกเกล้า
การสร้างความปรองดองแห่งชาติ สถาบันพระปกเกล้า
 
การสร้างความปรองดองแห่งชาติ สถาบันพระปกเกล้า
การสร้างความปรองดองแห่งชาติ สถาบันพระปกเกล้าการสร้างความปรองดองแห่งชาติ สถาบันพระปกเกล้า
การสร้างความปรองดองแห่งชาติ สถาบันพระปกเกล้า
 
แนวทางที่จะสร้างความปรองดองของคนในชาติ คอ.นธ.
แนวทางที่จะสร้างความปรองดองของคนในชาติ คอ.นธ.แนวทางที่จะสร้างความปรองดองของคนในชาติ คอ.นธ.
แนวทางที่จะสร้างความปรองดองของคนในชาติ คอ.นธ.
 

ผู้นำกับและการจัดการความขัดแย้ง มหาจุฬาฯ