Εργασία του μαθητή του 3ου Γυμνασίου Περιστερίου Κώτσαρη Χρήστου

1. Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός
[εργασία Χρ. Κώτσαρη , Β1]

2. Η ζωή και το τέλος του
αγίου Κοσμά
Γεννήθηκε στην περιοχή Απόκουρο
της Αιτωλοακαρνανίας το 1714.
Πριν γίνει μοναχός λεγόταν
Κώνστας Εσωχωρίτης. Οι γονείς
του ήταν θεοσεβούμενοι.
Είχε σημαντικούς δασκάλους .
Μόλις τελείωσε το σχολείο
δούλεψε ως δάσκαλος στην περιοχή
της Ναυπακτίας
Ήταν από τους πρώτους που
φοίτησαν στην Αθωνιάδα σχολή
του Αγίου Όρους.
Εκεί παρακολούθησε θεολογία και
φιλοσοφία με δασκάλους τον
Παναγιώτη Παλαμά , τον Ευγένιο
Βούλγαρη και τον Νικόλαο
Τζαρτζούλη.
Χρίστηκε μοναχός με το όνομα
Κοσμάς., το 1759
.

3. Το 1759 ο Πατριάρχης Σωφρόνιος
που είχε εκτιμήσει τις αρετές του
και τον δυναμικό του χαρακτήρα ,
του ανέθεσε να κάνει περιοδείες
σε όλη την τουρκοκρατούμενη
Ελλάδα για να σταματήσει τον
εξισλαμισμό των Ελλήνων.
Όμως κατηγορήθηκε ως
πράκτορας των Ρώσων , τον
συνέλαβαν οι Οθωμανοί και τον
κρέμασαν στις 24 Αυγούστου
1779 κοντά στο Μπεράτι της
Αλβανίας.
Κηρύχθηκε άγιος της Ορθοδοξίας
1961.
Η μνήμη του τιμάται στις 24
Αυγούστου.

4. Οι περιοδείες του αγίου
Κοσμά του Αιτωλού
Ο άγιος Κοσμάς
πραγματοποίησε τέσσερις
μεγάλες περιοδείες σε
διάφορες περιοχές του
Ελληνισμού, από την
Κωνσταντινούπολη ως την
Πελοπόννησο και από τα
νησιά του Αιγαίου ως την
Αλβανία.
Κήρυττε το λόγο του Θεού
σε γλώσσα απλή και
κατανοητή, ενώ παράλληλα
ενίσχυε το φρόνημα του
υπόδουλου γένους στα
δύσκολα χρόνια της
Τουρκοκρατίας.

5. Η διδασκαλία
Ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός
δίδασκε δύο αξίες
Αγάπη προς τον Θεό
Αγάπη προς τον πλησίον
«Καθώς ένα χελιδόνι χρειάζεται
δύο πτέρυγας δια να πετά εις
τον αέρα, ούτω και ημείς
χρειαζόμεθα αυτάς τα δύο
αγάπας, διότι χωρίς αυτών είναι
αδύνατον να σωθώμεν»
Επίσης η αγάπη και η ευλάβεια
προς τον Θεό έπρεπε να
εκδηλώνεται και με την τήρηση
της Κυριακής αργίας.

6. Άγιος Κοσμάς και το
σχολείο
Ο άγιος Κοσμάς θεωρούσε το σχολείο
θεμέλιο για τη θρησκευτική και ηθική
αναγέννηση των Ελλήνων.
Προέτρεπε να ιδρύουν σχολεία και
εκκλησίες, γιατί όπως έλεγε :
«Καλύτερον, αδελφέ μου, να έχης
ελληνικόν σχολείον εις την χώρα σου,
παρά να έχης βρύσες και ποτάμια.»
Κατέκρινε όσους Έλληνες μιλούσαν
βλάχικα ή αρβανίτικα και τους
προέτρεπε να μαθαίνουν στα παιδιά
τους Ελληνικά : «Να σπουδάζετε και
εσείς, αδελφοί μου, να μανθάνετε
γράμματα όσον ημπορείτε. Και αν δεν
εμάθετε οι πατέρες, να σπουδάζετε τα
παιδιά σας, να μανθάνουν τα ελληνικά,
διότι και η Εκκλησία μας είνε εις την
ελληνικήν. Και αν δεν σπουδάσεις τα
ελληνικά, αδελφέ μου, δεν ημπορείς να
καταλάβης εκείνα οπού ομολογεί η
Εκκλησία μας».
Ίδρυσε 10 ελληνικά σχολεία της
αρχαίας ελληνικής διαλέκτου και 200
δημοτικά σχολεία.

7. Οι Διδαχές του αγίου
Στον Άγιο Κοσμά τον Αιτωλό
αποδίδεται μια σειρά κειμένων,
σημαντικότερα από τα οποία
είναι οι «Διδαχές» και οι
«Προφητείες», που βασίζονται
σε κηρύγματα του ίδιου του
Αγίου και καταγράφηκαν αμέσως
ή σύντομα μετά την απαγγελία
τους.
Οι Διδαχές και οι Προφητείες
έγιναν δημοφιλή λαϊκά
θρησκευτικά αναγνώσματα.

8. Απόσπασμα διδαχής του
Αγίου Κοσμά του Αιτωλού
«Φυσικόν μας εἶνε ν᾿ ἀγαπῶμεν τοὺς
ἀδελφούς μας· διότι εἴμεθα μιᾶς
φύσεως, ἔχομεν ἕνα βάπτισμα, μίαν
πίστιν, τὰ Ἄχραντα Μυστήρια
μεταλαμβάνομεν, ἕνα παράδεισον
ἐλπίζομεν ν᾿ ἀπολαύσωμεν. Καλότυχος
ἐκεῖνος ὁ ἄνθρωπος ὁποὺ ἀξιώθηκε καὶ
ἔλαβεν εἰς τὴν καρδίαν του αὐτὰς τὰς
δυὸ ἀγάπας, εἰς τὸν Θεόν, καὶ εἰς τοὺς
ἀδελφούς του. Διότι ὅποιος ἔχει τὸν
Θεὸν εἰς τὴν καρδίαν του, ἔχει πάντα τὰ
ἀγαθά, καὶ ἁμαρτίαν δὲν ὑποφέρει νὰ
κάμη· καὶ ὅστις δὲν ἔχει τὸν Θεὸν εἰς τὴν
καρδίαν, ἔχει τὸν διάβολον, καὶ κάμνει
πάντα τὰ κακὰ καὶ ὅλας τὰς ἁμαρτίας.
Χίλιας χιλιάδας καλὰ νὰ κάμνωμεν,
ἀδελφοί μου, νηστείας, προσευχάς,
ἐλεημοσύνας, καὶ τὸ αἷμα μας νὰ
χύσωμεν διὰ τὸν Χριστόν μας, καὶ δὲν
ἔχωμεν αὐτὰς τὰς δυὸ ἀγάπας, ἀλλὰ
ἔχωμεν τὸ μίσος καὶ τὴν ἔχθραν εἰς τοὺς
ἀδελφούς μας, ὅλα ἐκεῖνα τὰ καλὰ ὁποὺ
ἐκάμαμεν εἶνε τοῦ διαβόλου καὶ εἰς τὴν
κόλασιν πηγαίνομεν.»

9. Πώς έγινε ιεραπόστολος
• Πόθεν παρεκινήθην, ἀδελφοί μου, θέλω νὰ σᾶς φανερώσω τὴν
αἰτίαν. Ἀναχωρῶν ἀπὸ τὴν πατρίδα μου πρὸ πενήντα ἐτῶν,
ἐπεριπάτησα τόπους πολλούς, κάστρα, χώρας, καὶ χωριά, καὶ
μάλιστα εἰς Κωνσταντινούπολιν, καὶ περισσότερον ἐκάθησα εἰς
τὸ Ἅγιον Ὄρος, δεκαεπτὰ χρόνους, καὶ ἔκλαιον διὰ τὰς ἁμαρτίας
μου. Σιμὰ εἰς τὰ ἄπειρα χαρίσματα ὅπου μου ἐχάρισεν ὁ Κύριος
μου, μὲ ἠξίωσε καὶ ἔμαθα ὀλίγα γράμματα Ἑλληνικά, ἔγινα καὶ
καλόγηρος.
• Μελετώντας τὸ ἅγιον καὶ ἱερὸν Εὐαγγέλιν εὗρον μέσα πολλὰ καὶ
διάφορα νοήματα, τὰ ὁποῖα εἶνε ὅλα μαργαριτάρια, διαμάντια,
θησαυρός, πλοῦτος, χαρά, εὐφροσύνη, ζωὴ αἰώνιος.
• Σιμὰ εἰς τὰ ἄλλα εὗρον καὶ τοῦτον τὸν λόγον ὁποὺ λέγει ὁ Χριστός
μας, πὼς δὲν πρέπει κανένας χριστιανός, ἄνδρας ἡ γυναίκα, νὰ
φροντίζη διὰ τὸν ἑαυτόν του μόνον πῶς νὰ σωθῆ, ἀλλὰ νὰ
φροντίζη καὶ διὰ τοὺς ἀδελφούς του νὰ μὴ κολασθοῦν.
• Ἀκούωντας καὶ ἐγώ, ἀδελφοί μου τοῦτον τὸν γλυκύτατον λόγον
ὁποὺ λέγει ὁ Χριστός μας, νὰ φροντίζωμεν καὶ διὰ τοὺς ἀδελφούς
μας, μ᾿ ἔτρωγεν ἐκεῖνος ὁ λόγος μέσα εἰς τὴν καρδίαν τόσους
χρόνους, ὡσὰν τὸ σκουλήκι ὁποὺ τρώγει τὸ ξύλον, τί νὰ κάμω καὶ
ἐγὼ στοχαζόμενος εἰς τὴν ἀμάθειάν μου.
• Ἐσυμβουλεύθηκα τοὺς πνευματικούς μου πατέρας, ἀρχιερεῖς,
πατριάρχας, τοὺς ἐφανέρωσα τὸν λογισμόν μου, ἀνίσως καὶ εἶνε
θεάρεστον τέτοιον ἔργον νὰ τὸ μεταχειρισθῶ, καὶ ὅλοι μὲ
παρεκίνησαν νὰ τὸ κάμω, καὶ μοῦ εἶπον πὼς τέτοιον ἔργον καλὸν
καὶ ἅγιον εἶνε.
• Μάλιστα παρακινούμενος ἀπὸ τὸν Παναγιώτατον κύριον
Σωφρόνιον, Πατριάρχην - νὰ ἔχωμεν τὴν εὐχή του - καὶ
λαμβάνωντας τὰς ἁγίας του εὐχάς, ἄφησα τὴν ἰδικήν μου
προκοπήν, τὸ ἰδικόν μου καλόν, καὶ ἐβγήκα νὰ περιπατῶ ἀπὸ
τόπον εἰς τόπον καὶ διδάσκω τοὺς ἀδελφούς μου.

10. Διδαχή για το
ιεραποστολικό έργο του
Πρέπον καὶ εὔλογον εἶνε ἕνας
διδάσκαλος, ὅταν θέλῃ νὰ διδάξῃ, νὰ
ἐξετάζῃ πρῶτον τί ἀκροατὰς ἔχει,
ὁμοίως καὶ οἱ ἀκροαταὶ νὰ ἐξετάζουν
τί διδάσκαλος εἶνε. Καὶ ἐγὼ ἀδελφοί
μου, ποὺ ἠξιώθην καὶ ἐστάθηκα εἰς
αὐτὸν τὸν ἅγιον τόπον τὸν
ἀποστολικὸν διὰ τὴν εὐσπλαγχνίαν
τοῦ Χριστοῦ μας, ἐξέτασα πρῶτον διὰ
λόγου σας καὶ ἔμαθα πὼς μὲ τὴν χάριν
τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ
Θεοῦ δὲν εἶσθε Ἕλληνες, δὲν εἶσθε
ἀσεβεῖς, αἱρετικοί, ἄθεοι, ἀλλ᾿ εἶσθε
εὐσεβεῖς ὀρθόδοξοι χριστιανοί,
πιστεύετε καὶ εἶσθε βαπτισμένοι εἰς τὸ
ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ
τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, καὶ εἶσθε τέκνα
καὶ θυγατέρες τοῦ Χριστοῦ μας. Καὶ
ὄχι μόνον δὲν εἶμαι ἄξιος νὰ σᾶς
διδάξω, ἀλλὰ μήτε τὰ ποδάρια σας νὰ
φιλήσω. Διότι ὁ καθένας ἀπὸ λόγου
σας εἶνε τιμιώτερος ἀπ᾿ ὅλον τὸν
κόσμον.

11. Ιστοσελίδες
https://www.sansimera.gr/
biographies/941
https://el.wikipedia.org/wi
ki/%CE%9A%CE%BF%CF%8
3%CE%BC%CE%AC%CF%82
_%CE%BF_%CE%91%CE%B
9%CF%84%CF%89%CE%BB
%CF%8C%CF%82
http://users.uoa.gr/~nekta
r/orthodoxy/tributes/patro
kosmas/didaxai.htm