Επαναληπτικές ασκήσεις λατινικών Γ' Λυκείου

1. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΑΙΡΕΣΑΚΗ ΘΑΛΕΙΑ
[2]
Επαναληπτικές Ασκήσεις
Κεφ. 21
A. Να μετατραπούν οι προτάσεις στον πλάγιο λόγο, από το
ρήμα εξάρτησης που δίνεται κάθε φορά.
1. “Brenno duce Galli, apud Alliam flumen deletis legionibus
Romanorum, everterunt urbem Romam praeter Capitolium, pro
quo immensam pecuniam acceperunt.”
Galli dicerant……………………………………………………….
..........................................................................................................
Galli dicebantur…………………………………………………...
……………………………………………………………………………..
2. “Tum Camillus, qui diu apud Ardeam in exilio fuerat…..,
absens dictator est factus.”
Servius scripsit……………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
3. “Is Gallos iam abeuntes secutus est: quibus interemptis
aurum omne recepit.”
Scriptor dixit………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
4. “Quod illic appensum civitati nomen dedit: nam Pisaurum
dicitur, quod illic aurum pensatum est. Post hoc factum rediit
in exilium, unde tamen rogatus reversus est.”
Galli dixerunt………………………………………………………
……………………………………………………………………………..

2. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΑΙΡΕΣΑΚΗ ΘΑΛΕΙΑ
[3]
B. Να αντικατασταθεί το αναγκαστικό αίτιο με
αιτιολογική πρόταση :
“propter Veientanam praedam non aequo iure divisam”
……………………………………………………………………………..
Γ. Να αντικατασταθεί ο χρονικός προσδιορισμός με
χρονική πρόταση :
“Post hoc factum rediit in exilium.”
……………………………………………………………………………..
Δ. Να αντικαταστήσετε την υπογραμμισμένη λέξη με αυτή
της παρένθεσης κάνοντας τος αναγκαίες μεταβολές :
1. Nam Pisaurum dicitur, quod illic (Pisaurum) aurum
pensatum est. …………………………………………………………...
2. Post hoc factum rediit in exilium (Ardea). …………………......
Ε. Να μετατρέψετε τη δευτερέουσα πρόταση σε μετοχή :
Nam Pisaurum dicitur, quod illic aurum pensatum est.
..........................................................................................................

3. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΑΙΡΕΣΑΚΗ ΘΑΛΕΙΑ
[4]
ΣΤ. Να αναλύσετε τις μετοχές στις αντίστοιχες προτάσεις :
1: Brenno duce ........................................................................
2: deletis legionibus .................................................................
3: praedam divisam .................................................................
4: abeuntes ...............................................................................
5: quibus interemptis ..............................................................
6: quod appensum ....................................................................
7: rogatus ..................................................................................
8: absens ...................................................................................
Κεφ. 23
Α. Να μεταφέρετε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο
 “Bene quievit, libenter cibum sumpsit.”
Arria respondebat....................................................................
..........................................................................................................
Β. Να μεταφέρετε τον πλάγιο λόγο σε ευθύ :
1. “Marito persaepe interroganti, quid ageret puer...”
..........................................................................................................

4. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΑΙΡΕΣΑΚΗ ΘΑΛΕΙΑ
[5]
2. “Arria milites orabat, ut simul imponeretur.”
..........................................................................................................
3. “...vivere filium simulabat...”
..........................................................................................................
Γ. Να αναλύσετε τις μετοχές :
1. “marito interroganti” ...............................................................
2. “occiso Scriboniano” .................................................................
3. “lacrimae cohibitae” .................................................................
Δ. Να μετατρέψετε τις εξαρτημένες προτάσεις σε μετοχές :
1. “Cum lacrimae suae, diu cohibitae, vincerent
prorumperent, egrediebatur.”
..........................................................................................................
..........................................................................................................
2. “conduxit piscatoriam naviculam ingentemque navem
secuta est.”
..........................................................................................................
..........................................................................................................
Ε. Να μετατραπεί η ενεργητική σύνταξη σε παθητική και
το αντίστροφο.

5. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΑΙΡΕΣΑΚΗ ΘΑΛΕΙΑ
[6]
1. “Huic Arria funus ita paravit, ut ignoraretur a marito.”
..........................................................................................................
2. “Scribonianus arma moverat in Illyrico contra Claudium.”
..........................................................................................................
3. “Arria milites orabat, ut simul imponeretur.”
..........................................................................................................

6. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΑΙΡΕΣΑΚΗ ΘΑΛΕΙΑ
[7]
Επαναληπτικές Ασκήσεις (Κεφ. 24-25-27)
(*Κεφ. 26: παραθετικά επιθέτων και επιρρημάτων, δεύτερος όρος
σύγκρισης)
1) Να μετατραπούν οι κύριες προτάσεις στον πλάγιο λόγο
από το ρήμα εξάρτησης, με όλους τους δυνατούς τρόπους :
Κεφ. 24 :
α) “Accipe nunc quid postea Nasica fecerit.”
Scriptor admonet/admonuit .......................................................
..........................................................................................................
β) “Ego non cognosco vocem tuam?”
Ennius interrogat/interrogavit .................................................
..........................................................................................................
γ) “Visne scire quid Nasica respoderit?”
Scriptor quaerit/ quaerebat ………………………………………..
……………………………………………………………………………..
Scriptor haud scit/sciebat ............................................................
..........................................................................................................
δ) “Homo es impudens.”
Nasica dicit/dixit............................................................................
..........................................................................................................
ε) “Ego cum te quaererem, ancillae tuae credidi te domi non
esse.”
Nasica dixit ....................................................................................
..........................................................................................................

7. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΑΙΡΕΣΑΚΗ ΘΑΛΕΙΑ
[8]
στ) “Tu mihi ipsi non credis?”
Nasica interrogat/interrogabat .................................................
..........................................................................................................
Κεφ. 25 :
ζ) “Interrogo vos quando hanc ficum decerptam esse putetis
ex arbore.”
Cato dicit/dixit ..............................................................................
..........................................................................................................
η) “Atqui ante tertium diem scitote decerptam esse
Carthagine.”
Cato admonet/admonuit illos .....................................................
..........................................................................................................
θ) “Cavete periculum, tutamini patriam; obibus urbis nolite
confidere; fiduciam, quae nimia vobis est, deponite; neminem
credideritis patriae consulturum esse, nisi vos ipsi patriae
consulueritis.”
Cato admonet/admonuit illos ……………………………………...
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
Κεφ. 27 :
ι) “Ita est, ut dicis.”
Accius dicit/dixit ……………………………………………………...
……………………………………………………………………………..

8. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΑΙΡΕΣΑΚΗ ΘΑΛΕΙΑ
[9]
κ) “Neque id me sane paenitet”
Accius dicit/dixit ……………………………………………………...
……………………………………………………………………………..
2) Να μετατρέψετε τον πλάγιο λόγο σε ευθύ :
Κεφ. 24 :
α) “Ancilla dixisset eum domi non esse.”
……………………………………………………………………………..
β) “Nasica sensit illam domini iussu id dixisse et illum intus
esse.”
……………………………………………………………………………..
γ) “Accipe nunc quid postea Nasica fecerit.”
……………………………………………………………………………..
δ) “Exclamavit Nasica se domi non esse.”
……………………………………………………………………………..
ε) “Visne scire quid Nasica responderit.”
……………………………………………………………………………..
Κεφ. 25 :
στ) “Interrogo vos quando hanc ficum decerptam esse putetis
ex arbore.”
……………………………………………………………………………..
ζ) “Cum omnes recentem esse dixissent…”
……………………………………………………………………………..

9. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΑΙΡΕΣΑΚΗ ΘΑΛΕΙΑ
[10]
η) “Neminem credideritis patriae consulturum esse, nisi vos
ipsi patriae consulueritis.”
……………………………………………………………………………..
θ) “Mementote rem publicam in extremo discrimine
quondam fuisse.”
……………………………………………………………………………..
Κεφ. 27 :
ι) “Tum Pacuvius dixit sonora quidem esse et grandia quae
scripsisset, sed videri tamen ea sibi duriora et acerbiora.”
……………………………………………………………………………..
κ) “Meliora enim fore spero, quae deinceps scribam.”
……………………………………………………………………………..
λ) “Idem esse aiunt in ingeniis.”
……………………………………………………………………………..
3) Να μετατρέψετε τις δευτερεύουσες προτάσεις σε
μετοχικές φράσεις :
Κεφ. 24 :
α) “Cum P.Cornelius Nasica ad Ennium poetam venisset
eique ab ostio….non esse.”
……………………………………………………………………………..
β) “Cum Ennius ad Nasicam venisset….exclamavit…”
……………………………………………………………………………..
γ) “Tum Ennius indignatus quod Nasica…mentiebatur.”

10. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΑΙΡΕΣΑΚΗ ΘΑΛΕΙΑ
[11]
……………………………………………………………………………..
δ) “Ego cum te quarerem, ancillae tuae credidi.”
……………………………………………………………………………..
Κεφ. 25 :
ε) “Neminem credideritis patriae consulturum esse, nisi vos
ipsi patriae consulueritis.”
……………………………………………………………………………..
στ) “Statimque sumptum est Punicum bellum tertium, quo
Carthago deleta est.”
……………………………………………………………………………..
Κεφ. 27 :
ζ) “Cum Accius ex urbe Roma Tarentum venisset, ubi
Pacuvius grandi iam aetate racesserat, deverti ad eum.”
……………………………………………………………………………..
η) “Accius, qui multo minor natu erat, tragoediam suam, cui
«Atreus» nomen erat, ei desideranti legit.”
……………………………………………………………………………..
θ) “Tum Pacuvius dixit sonora quidem esse et grandia quae
scripsisset, sed videri tamen ea sibi duriora et acerbiora.”
……………………………………………………………………………..
ι) “Meliora enim fore spero, quae deinceps scribam.”
……………………………………………………………………………..
κ) “Quae dura et acerba nascuntur, post fiunt mitia et
iucunda.”

11. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΑΙΡΕΣΑΚΗ ΘΑΛΕΙΑ
[12]
……………………………………………………………………………..
λ) “Sed quae gignuntur statim vieta et mollia, non matura
mox fiunt sed putria.”
……………………………………………………………………………..
4) Να μετατρέψετε τις μετοχικές φράσεις στις αντίστοιχες
δευτερεύουσες προτάσεις :
Κεφ. 24 :
α) “eique ab ostio quaerenti Ennium ancilla dixisset.”
……………………………………………………………………………..
β) “Tum Ennius indignatus…”
……………………………………………………………………………..
Κεφ. 25 :
γ) “Cato attulit…ostendensque…”
……………………………………………………………………………..
Κεφ.27 :
δ) “Accius…tragoediam suam…ei desideranti legit.”
……………………………………………………………………………..
5) Να μετατρέψετε τις καταφατικές προτάσεις σε
αρνητικές (όπου είναι δυνατό να χρησιμοποιήσετε και τους
δύο τρόπους) :
α) “Imitare, puer, clarissimos viros.”

12. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΑΙΡΕΣΑΚΗ ΘΑΛΕΙΑ
[13]
……………………………………………………………………………..
β) “Afferunto hunc et abeunto.”
……………………………………………………………………………..
γ) “Interroga quando haec ficus decerpta sit ex arbore.”
……………………………………………………………………………..
δ) “Scitote decerptem esse Carthagine.”
……………………………………………………………………………..
ε) “Cavento periculum.”
……………………………………………………………………………..
στ) “Tutamini patriam.”
……………………………………………………………………………..
ζ) “Mementote rem publicam.”
……………………………………………………………………………..
Κεφ. (26) 27 :
6) Να συμπληρώσετε το β’ όρο σύγκρισης με έναν από τους
δύο τρόπους και να δικαιολογήσετε την επιλογή σας :
α) Homines in adversis rebus prudentiores sunt ....................
……………….. (res secundae)
β) Nihil ……………….. celerius. (mens)
γ) Nemo providentior ……………….. (deus)
δ) Qui homo dignior misericordia est ………………..?
(servus)

13. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΑΙΡΕΣΑΚΗ ΘΑΛΕΙΑ
[14]
ε) Maiores magis pii (=ευσεβής) erant ……………….. (nos)
στ) Italiae caelum iucundius ………………………… est.
(caelum Galliae)
7) Να μετατραπεί η ενεργητική σε παθητική σύνταξη και
το αντίστροφο :
α) “… quid postea Nasica fecerit.”
……………………………………………………………………………..
β) “Ego non cognosco vocem tuam?”
……………………………………………………………………………..
γ) “quando hanc ficum decerptam esse putetis?”
……………………………………………………………………………..
δ) “Cato attulit quodam die in curiam ficum praecocem.”
……………………………………………………………………………..
ε) “Accius tragoediam suam cui desideranti legit.”
……………………………………………………………………………..
στ) “… quae scripsisset.”
……………………………………………………………………………..
8) Να αποδοθούν οι ισοδύναμες εκφράσεις τους :
α) paucis post diebus => …………………………………………...
β) ante tertium diem => …………………………………………...

14. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΑΙΡΕΣΑΚΗ ΘΑΛΕΙΑ
[15]
Επαναληπτικές Ασκήσεις (Κεφ. 28-29-30)
Α. Να μεταφέρετε τις προτάσεις από τον ευθύ λόγο στον
πλάγιο με εξάρτηση το ρήμα που δίνεται κάθε φορά :
Κεφ. 28 :
1. “Tu hominem investiga summaque diligentia vel Romam
mitte vel Epheso rediens tecum deduc.”
Cicero orat/orabat fratrem ...........................................................
……………………………………………………………………………..
2. “Noli spectare quanti homo sit.”
Cicero orat/orabat …………………………………………………….
……………………………………………………………………………..
Κεφ. 29 :
3. “Oleum et operam perdidi.”
Sutor dicit/dixit ……………………………………………………….
……………………………………………………………………………..
4. “Domi satis salutanionem talium audio.”
Caesar dicit/dixit ……………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
Κεφ. 30 :

15. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΑΙΡΕΣΑΚΗ ΘΑΛΕΙΑ
[16]
5. “Si habet Asia suspicionem quandam luxuriae Murenam
laudare debemus, quod Asiam vidit sed in Asia continenter
vixit.”
Cicero diixit/dicit ……………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
Β. Να μετατρέψετε τον πλάγιο λόγο σε ευθύ :
Κεφ. 28 :
1. “Cum fugitivum esse ex Aesopi litteris cognovisset
(Plato).” …………………………………………………………………..
..........................................................................................................
2. “Noli spectare quanti homo sit.” ………………………………
……………………………………………………………………………..
Κεφ. 29 :
3. “Eum instituerat (homo) haec dicere.” ……………………….
……………………………………………………………………………..
4. “Id exemplum sutorem quendam incitavit ut corvum
doceret parem salutationem.” ………………………………………..
……………………………………………………………………………..
Γ. Να μετερέψετε τις δευτερεύουσες προτάσεις σε
μετοχικές φράσεις :
Κεφ. 28 :

16. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΑΙΡΕΣΑΚΗ ΘΑΛΕΙΑ
[17]
1. “Postea Plato quidam Sardianus, cum eum fugitivum esse
ex Aesopi litteris cognovisset, hominem comprehendit.”
..........................................................................................................
……………………………………………………………………………..
Κεφ. 29 :
2. “Cum Octavianus post victoriam Actiacam Romam
rediret, homo quidam ei occurrit corvum tenens.”
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
3. “quotiescumque avis non respondebat, sutor dicere
solebat.”
..........................................................................................................
……………………………………………………………………………..
Κεφ. 30 :
4. “Et si habet Asia suspicionem quandam luxuriae,
Murenam laudare debemus.”
..........................................................................................................
…………………………………………………………………………….
5. “Murenam laudare debemus quod Asiam vidit.”
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..

17. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΑΙΡΕΣΑΚΗ ΘΑΛΕΙΑ
[18]
Δ. Να μετατρέψετε τις μετοχικές φράσεις σε
δευτερεύουσες προτάσεις :
Κεφ. 28 :
1. “Aesopi nostri Licinus servus tibi notus Roma Athenas
fugit.”
……………………………………………………………………………..
2. “Vel Epheso rediens tecum deduc.”
……………………………………………………………………………..
Κεφ. 29 :
3. “Homo quidam ei occurrit corvum tenens.”
……………………………………………………………………………..
4. “Audita salutatione Caesar dixit.”
……………………………………………………………………………..
Κεφ. 30 :
5. “patre imperatore libentissime meruisse pietatis fuit;”
……………………………………………………………………………..
6. “aliquod flagitium ac dedecus aut in Asia susceptum aut
ex Asia deportatum.”
……………………………………………………………………………..
Ε. Να συμπληρωθεί ο προσδιορισμός του χρόνου και του
τόπου :
Κεφ.28 :

18. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΑΙΡΕΣΑΚΗ ΘΑΛΕΙΑ
[19]
1. …………………………………. (bellum Punicum
secundum) Hannibal Alpes transiit.
2. Accius ………….…………….. (pauci dies) Tarenti apud
Pavucium remansit.
3. Ovidius ………………………… (multi anni) in terra
Pontica exulavit.
4. ………………………… (illa tempora) Carthagine Dido
imperium tenebat.
5. Cassio ……………….. (nox) apparuit species horrenda.
6. Germani ……………….. (hiems) in fluminibus lavantur.
7. Multi ………………………… (Cannensis pugna) vitam
amiserus.
8. Romani ……………….. (bellum) pericula audacia
propulsabant.
9. Hannibal ………………………… /…………………………
(post + pauci dies) Alpes transiit.
10. Catilina …………………………………. (Cicero et
Antonius consules) contra rem publicam coniuravit.
11. ……………….. (Roma) illo anno duo consules creati sunt.
12. Cicero ……………….. (Aprinum – i) natus est.
13. ………………… (Thebae – arum) templum Herculis
erat.
14. Apollo ……………….. (Delus – i) colebatur.
15. Illa aestate (=καλοκαίρι) ………………………. (Creta –
ae)
16. Dicunt amicum tuum ……………….. (Neapolis – is)
natum esse.

19. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΑΙΡΕΣΑΚΗ ΘΑΛΕΙΑ
[20]
17. Cassius ………………….. (Italia) ……………………
(Graecia) confugit.
18. Cras (=αύριο) Tullius ………………… (Delus) abibit et
………………… (Thebae) veniet.
19. Cicero ……………….. (Arpinum – i) confugere volebat.
20. Legati ……………….. (Ithaca – ae) missi sunt.
Κεφ. 29 :
Να συμπληρώσετε τα κενά επιλέγοντας τη λέξη που κάθε
φορά απαιτείται. Να χαρακτηρίσετε συντακτικά τις
γενικές πτώσεις :
1. Cum Augustus ………………… corvum dicentem: « Oleum
et operam perdidi », …………………… rogavit sutorem
………………… avem …………………., et eam emit. (vendo,
audio, quantus, rideo μτχ.)
2. Cum sutor Augustum …………………. num emere
…………............. parvi ………………….. corvum, qui didicerat
salutationes quasdam, ille dixit domi satis ………………………
audire. (rogo, salutatio, volo, pretium)
3. Saepe venit ………………. in mentem …………………..
magistri ......................... ……………………. esse matrem
studiorum. (discipulus, verbum, dico μτχ., repetitio=
επανάληψη)
4. ………………… multum interest ……………….. summa
diligentia libros virorum ……………….. (discipulus, lego,
sapiens)

20. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΑΙΡΕΣΑΚΗ ΘΑΛΕΙΑ
[21]
5. ……………….. minime interfuit corvum emere, quod
……………….. triginta ……………….. …………………..
vendebatur. (ille, sestertius, is, mille)
Κεφ. 30 :
Να συμπληρώσετε τα κενά με τη δοτική των τύπων που
βρίσκονται στην παρένθεση και να τις χαρακτηρίσετε
συντακτικά :
1. Non ………………… tantum, sed ……………… ,
……………….. , ……………….. , ……………….. vivimus. (nos,
patriae, familia, liberi, amici)
2. Libertas sola ……………….. ……………….. datur. (nemo,
donum)
3. Cur tam aperte mentiris? Istud ……………
……………….. non est! (tu, laus)
4. Decem cohortes ……………….. ……………….. relictae
sunt. (navis, praesidium)
5. ………………… sunt multi amici. (ego)

21. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΑΙΡΕΣΑΚΗ ΘΑΛΕΙΑ
[22]
Επαναληπτικές Ασκήσεις (Κεφ. 31-32-34)
(*Κεφ.33: Γερουνδιακό, προσωπική και απρόσωπη σύνταξη).
Α) Να μετατρέψετε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο :
Κεφ. 31 :
1. “Congrediamur, ut singularis proelii eventu cernatur,
quanto miles Latinus Romano virtute antecellat.”
Dux hostium iuvenem hortatur/hortabatur …………………….
……………………………………………………………………………..
2. “… fortior hoste, hasta eum transifixit et armis spoliavit.”
Romanus scriptor dicit/dixit ………………………………………..
……………………………………………………………………………..
3. “Sed consul, cum in castra revertisset, adulescentem,
cuius opera hostes fugati erant, morte multavit.”
Sallustius scribit/scripsit …………………………………………...
……………………………………………………………………………..
Κεφ. 32 :
4. “Pleni omnes sunt libri, plenae sapientium voces, plena
exemplorum vetustas; quae iacerent in tenebris omnia, nisi
litterarum lumen accederet.”
Archia scribit/scripserat ……………………………………………
……………………………………………………………………………..
Κεφ. 34 :

22. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΑΙΡΕΣΑΚΗ ΘΑΛΕΙΑ
[23]
5. “Praedones postes ianuae tamquam sanctum templum
venerati sunt et cupide Scipionis dextram osculati sunt.”
Scipio dixit/Praedones dicebant …………………………………...
……………………………………………………………………………..
B. Να μετατρέψετε τον πλάγιο λόγο σε ευθύ :
Κεφ. 31 :
1. “Is … edixit ut omnes abstinerent.”
..........................................................................................................
2. “ut … cernatur, quanto miles … antecellat.”
……………………………………………………………………………..
Κεφ. 32 :
4. “omnes cruciatus corporis et omnia pericula mortis parvi
esse ducendo.”
……………………………………………………………………………..
Κεφ. 34 :
5. “cum se ipsum captum venisse eos existimasset.”
..........................................................................................................
6. “clarã voce Scipioni (praedones) nuntiaverunt (incredibile
auditu) virtutem eius admiratum se venisse.
……………………………………………………………………………..
7. “is fores reserari eosque intromitti iussit.”
……………………………………………………………………………

23. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΑΙΡΕΣΑΚΗ ΘΑΛΕΙΑ
[24]
Γ. Να μετατρέψετε τις δευτερεύουσες προτάσεις σε
μετοχικές φράσεις :
Κεφ. 31 :
1. “Is cum aliquando castris abiret, edixit.”
……………………………………………………………………………..
2. “Sed consul, cum in castra revertisset, adulescentem … ,
morte multavit.”
……………………………………………………………………………..
Κεφ. 34 :
3. “Quod (=id) ut praedones animadverterunt, abiectis armis
ianuae appropinquaverunt.”
……………………………………………………………………………..
4. “Haec postquam domestici Scipioni rettulerunt, is fores
iussit…”
……………………………………………………………………………..
5. “Cum ante vestibulum dona posuissent, … , domum
reverterunt.”
……………………………………………………………………………..
Δ. Να μετατρέψετε τις μετοχές στις αντίστοιχες
δευτερεύουσες πρότασεις :
Κεφ. 31 :
1. “Bello Latino T. Manlius consul … natus exercituit
praefuit.”
……………………………………………………………………………..

24. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΑΙΡΕΣΑΚΗ ΘΑΛΕΙΑ
[25]
……………………………………………………………………………..
2. “Tum adulescens, viribus suis confisus et cupiditate
pugnandi permotus, iniussu consulis in certamen ruit.”
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
Κεφ. 34 :
1. “(Praedones) abiectis armis ianuae appropinquaverunt.”
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
Κεφ. 31 :
Ε. Να συμπληρωθούν τα κενά με την αφαιρετική του
ουσιαστικού ή του επιθέτου, που βρίσκεται σε παρένθεση
και να δικαιολογηθεί η χρήση της :
1. Accius ........................................ (grandis aetas) ad
Pacuvium venit.
2. ……………………………………….. (bellum Punicum
tertium) Carthago deleta est.
3. …………………………. (Posterus dies) Claudius imperator
factus est.
4. Camillus diu in ………………………. (exilium) fuit.
5. Murena in ……………………. (Asia) continenter vixit.
6. ………………………………… (pauci dies post) Ennius ad
Nasicam venit.

25. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΑΙΡΕΣΑΚΗ ΘΑΛΕΙΑ
[26]
7. Patria nostra in ....................................... (extremum
discrimen) fuit.
8. Licinus ……………………….. (Athenae) pro libero fuit.
9. Ficus ……………………….. (Carthago) decerpta est.
Κεφ. 32
Να συμπληρώσετε τον κατάλληλο τύπο του γερουνδίου και
να δικαιολογήσετε την επιλογή σας :
1. Cupiditas ……………….. unas litteras. (scribo)
2. Tempus est ………………… . (fugio)
3. Aqua idonea ………………… est. (bibo=πίνω)
4. Sedem petiveras ………………… causa. (scribo)
Κεφ. 33
Να γίνει η γερουνδιακή έλξη και να επισημανθεί σε ποιες
περιπτώσεις είναι υποχρεωτική :
1. Puer semper cupidus imitandi claros viros erat.
……………………………………………………………………………..
2. Mulier servandi vitam causa fugit.
……………………………………………………………………………..
3. Thrasybulus consilium liberandi patriam suam cepit.
……………………………………………………………………………..

26. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΑΙΡΕΣΑΚΗ ΘΑΛΕΙΑ
[27]
4. Multum temporis in poetas legendo consumitur.
……………………………………………………………………………..
5. Orator homo peritus dicendi pulchras fabulas (=μύθος)
est.
……………………………………………………………………………..
6. Magna erat ei cupiditas liberandi a periculo amicos.
……………………………………………………………………………..
7. Asinus idoneus onera portando est.
……………………………………………………………………………..
8. Hic locus dicendi veritatem est.
……………………………………………………………………………..
9. Fac vitam tuam iucundam omnem timorem deponendo.
……………………………………………………………………………..
Κεφ. 34
Να συμπληρωθούν τα κενά με τον κατάλληλο τύπο του
σουπίνου του ρήματος :
1. Legatos ad Caesarem miserunt ……………….. auxilium.
(rogo)
2. Galli castra ……………… venerunt. (oppugno)
3. Fulvius Athenas ………………… abiit. (exsulo)
4. Id ………………… difficillium est. (facio)
5. Hoc, quod dicis, incredibile ……………….. est. (audio)

27. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΑΙΡΕΣΑΚΗ ΘΑΛΕΙΑ
[28]
6. Spectaculum mirabile ………………. Erat. (video)
7. Pueri ……………….. eunt. (dormio)

28. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΑΙΡΕΣΑΚΗ ΘΑΛΕΙΑ
[29]
Επαναληπτικές Ασκήσεις (Κεφ. 35-36-37)
Α. Να μεταφέρετε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο με όλους τους
δυνατούς τρόπους :
Κεφ. 35
1. “Scipionis filiae ex aerario dotem acceperunt, quia nihil
illis reliquerat pater.”
Lucius Annaeus Seneca scripsit ……………………………………
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
2. “Aequum mehercule erat populum Romanum tributum
Scipioni conferre, cum a Carthagine semper tributum ipse
exigeret.”
Scriptor dicit …………………………………………………………...
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
Κεφ. 36
3. “Supervacaneae, ne dicam ineptae, legationis ministri,
narrate Samnitibus Manium Curium malle locupletibus
imperare quam ipsum fieri locupletem.”
Manius admonet/admonuit (illos) ………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
4. “Manius Curius Dentatus maxima frugalitate utebatur,
quo facilius divitias contemnere posset.”

29. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΑΙΡΕΣΑΚΗ ΘΑΛΕΙΑ
[30]
Manius Curius Dentatus dicitur …………………………………...
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
Κεφ. 37
5. “Omnia sunt misera in bellis civilibus, sed nihil miserius
quam ipsa victoria.”
Homines dicunt ………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
6. “Bellorum enim civilium exitus tales sunt semper, ut non
solum ea fiant, quae velit victor, sed etiam ut victor obsequatur
iis, quorum auxilio victoria parta sit.”
Scriptores dixerant …………………………………………………...
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
Β. Να μεταφέρετε τον πλάγιο λόγο σε ευθύ :
Κεφ. 35
1. “Unum fuisse Homero servum, tres Platoni, nullum
Zenoni tradunt.”
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
2. “Regulus … ad senatum scripsit mercenarium suum
discessisse et ab eo desertum esse rus.”

30. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΑΙΡΕΣΑΚΗ ΘΑΛΕΙΑ
[31]
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
3. “Id senatui publice curari placuit.”
..........................................................................................................
Κεφ. 36
4. “Narrate Samnitibus Manium Curium malle locupletibus
imperare quam ipsum fieri locupletem.”
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
5. “et mementote me nec acie vinci nec pecunia corrumpi
posse.”
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
Κεφ. 37
6. “etsi ego clamabam nihil esse bello civili miserius.”
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
Γ. Να μετατρέψετε τις δευτερεύουσες προτάσεις σε
μετοχικές φράσεις :
Κεφ. 35
1. “Atilius Regulus, cum Poenos in Africa funderet, ad
senatum scripsit …”

31. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΑΙΡΕΣΑΚΗ ΘΑΛΕΙΑ
[32]
……………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………….
2. “Id senatui publice curari placuit, quoniam Regulus
aberat.”
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
3. “Scipionis filiae ex aerario dotem acceperunt, quia nihil
illis reliquerat pater.”
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
4. “Aequum mehercule erat populum Romanum tributum
Scipioni conferre, cum a Carthagine semper tributum ipse
exigeret.”
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
Κεφ. 36
5. “Cum ad eum magnum pondus auri … (Samnites)
attulissent, … , vultum risu solvit.”
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..

32. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΑΙΡΕΣΑΚΗ ΘΑΛΕΙΑ
[33]
Δ. Να μετατρέψετε τις μετοχικές φράσεις στις αντίστοιχες
δευτερεύουσες προτάσεις :
Κεφ. 35
1. “Menenius Agrippa … aere collato funeratus est.”
……………………………………………………………………………..
Κεφ. 36
2. “cum ad eum magnum pondus auri publice missum …”
……………………………………………………………………………..

33. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΑΙΡΕΣΑΚΗ ΘΑΛΕΙΑ
[34]
Επαναληπτικές Ασκήσεις (Κεφ. 38-40-41)
(*Κεφ. 39: Τποθετικοί Λόγοι)
Α. Να μετατρέψετε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο με όλους
τους δυνατούς τρόπους :
Κεφ. 38
1. “Ego libenter tibi mea sede cedo.”
Caecilia puellae dixit ……………………………………………...
...............................................................................................
2. “Nam mortua est Caecilia, quam Metellus, dum vixit,
multum amavit; postea is puellam in matrimonium duxit.”
Romani scriptores dicunt/dixerunt ……………………………
.....................................................................................................
Κεφ. 40
3. “Licet mihi ostendas agmina militum, quibus curiam
circumsedisti licet mortem miniteris, numquam ego hostem
iudicabo Marium.”
Is dicit/dixit Sullae …………………………………………………
……………………………………………………………………………..
4. “Etsi senex et corpore infirmo sum, semper tamen
meminero urbem Romam et Italiam a Mario conservatam esse.”
Ille dicit/dixit ………………………………………………………….
……………………………………………………………………………..

34. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΑΙΡΕΣΑΚΗ ΘΑΛΕΙΑ
[35]
Κεφ. 41
5. “Sic vive, ut viri antiqui sed sic loquere, ut viri aetatis
nostrae.”
Philosophus admonet/admonuit illum …………………………...
……………………………………………………………………………..
6. “Id quod a C. Caesare scriptum est, habe semper in
memoria et in pectore.”
Philosophus admonet/admonuit …………………………………..
……………………………………………………………………………..
7. “tamquam scopulum, sic fugias verbum insolens atque
inauditum.”
Caesar admonet/admonuit …………………………………………
……………………………………………………………………………..
Β. Να μετατρέψετε τον πλάγιο λόγο σε ευθύ :
Κεφ. 38
1. “Tandem puella … rogavit materteram, ut sibi paulisper
loco cederet.”
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
Κεφ. 40
2. “Semper tamen meminero urbem Romam et Italiam a
Mario conservatam esse.”
……………………………………………………………………………..

35. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΑΙΡΕΣΑΚΗ ΘΑΛΕΙΑ
[36]
……………………………………………………………………………..
Κεφ. 41
3. “qui primi coluisse Italiam dicuntur.”
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
4. “Sed antiquitatem tibi placere dicis, quod honesta et bona
et modesta sit.”
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
Γ. Να μετατρέψετε τις εξαρτημένες προτάσεις σε
μετοχικές φράσεις :
Κεφ. 38
1. “Caecilia, uxor Metelli, dum more prisco omen nuptiale
petit filiae sororis, ipsa fecit omen.”
……………………………………………………………………………..
2. “Nam mortua est Caecilia, quam Metellus, dum vixit,
multum amavit.”
……………………………………………………………………………..
Κεφ. 40
3. “cum Sulla … instaret, dixit is Sullae.”
……………………………………………………………………………

36. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΑΙΡΕΣΑΚΗ ΘΑΛΕΙΑ
[37]
4. “Licet mihi ostendas agmina militum, … , licet mortem
miniteris, numquam tamen ego hostem iudicabo Marium.”
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
Κεφ. 41
5. “sermone … obsoleto uteris, quod neminem scire atque
intellegere vis.”
……………………………………………………………………………..
Δ. Να μετατρέψετε τις μετοχικές φράσεις στις αντίστοιχες
προτάσεις :
Κεφ. 38
1. “aliqua vox congruens proposito…”
……………………………………………………………………………..
Κεφ. 40
2. “Sulla, occupata urbe, senatum armatur coegerat.”
……………………………………………………………………………..
3. “Solus Quintus Mucius Scaevola augur de hac re
interrogatus sententiam dicere noluit.”
……………………………………………………………………………..
Ε. Να συμπλητώσετε τα κενά αφού μεταφέρετε το ρήμα,
που σας δίνεται στην παρλενθεση, στον κατάλληλο χρόνο

37. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΑΙΡΕΣΑΚΗ ΘΑΛΕΙΑ
[38]
της οριστικής ή της υποτακτικής. Να αναγνωρίσετε το
είδος του “cum” :
1. Pueri, cum patrem ………………………… , ad eum laeti
cucurrerunt. (aspicio)
2. Consul, cum paucae naves ……………………….. , hostes
vicisse credidit. (redeo)
3. Principes, cum civitatem suam in extremo discrimine esse
……………………….. , legatos ad Caesarem miserunt.
(intellego)
4. Cum bellum Troianum ………………………. , Graeci in
patriam redierunt. (conficior)
5. Cum caelum ………………………… , dei magnitudinem
admiramur. (contemplor=φέρνω εις πέρας)
6. Cum Philippus urbem Methonam ………………………… ,
vulneratus est. (oppugno)
7. Vix exercitus Romanus processerat, cum Galli flumen
…………………………… (transeo) (procedo=προχωρώ)
8. Oracula Graeci consulebant, cum bellum
………………………… (gero)
9. Phocion pauper fuit, cum divitissimus esse
……………………………. (possum)

38. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΑΙΡΕΣΑΚΗ ΘΑΛΕΙΑ
[39]
΢Σ. Να συμπληρώσετε τα κενά με τον κατάλληλο τύπο του
ρήματος που δίνεται στην παρένθεση και να δηλώσετε τη
χρονική βαθμίδα που εκφράζουν οι δευτερεύουσες
χρονικές προτάσεις :
1. Antequam …………………. , cogitate. (ago)
2. “Priusquam hostes …………………. , cives urbem
reliquerunt. (advenio)