1. การแยกสารเนื้ อผสม
05/06/52
วิชาวิทยาศาสตร์ (ว31101 )ชัน ม. 1
้

2. สารเนื้ อผสม
หมายถึง สารที่มีลกษณะเนื้ อสารไม่ผสมกลมกลืน
ั
05/06/52
กันเป็ นเนื้ อเดียวกันเกิดจากสารอย่างน้ อย 2
ชนิดขึนไปมาผสมกันโดยเนื้ อสารจะแยกกันเป็ น
้
ส่วน ๆ เช่น น้าโคลน น้ามะนาว น้า
มะขามเปี ยก คอนกรีต
ฝุ่ นละอองในอากาศ เป็ นต้น

3. การแยกสารเนื้ อผสม
การแยกสารเนื้ อผสมออกจากกันส่วนใหญ่เป็ นการ
แยกด้วยวิธีการทางกายภาพ เมื่อแยกสารออกจากกัน
05/06/52
แล้ว สารที่ได้จะมีคณสมบัติเหมือนเดิม โดยวิธีการ
ุ
แยกสารเนื้ อผสมมีหลายวิธี เช่น การกรอง การระเหย
จนแห้ง การใช้อานาจแม่เหล็ก การระเหิด แต่เราจะ
เลือกใช้วิธีใดนัน ขึนอยู่กบ สมบัติของสารที่เป็ น
้ ้ ั
องค์ประกอบ

4. การกรอง
เป็ นวิธีการแยกสารออกจากกันระหว่าง
05/06/52
ของแข็งกับของเหลว โดยที่ของแข็งนันไม่รวม
้
เป็ นเนื้ อเดียวกับของเหลว หรือใช้แยกสาร
แขวนลอยออกจากน้า
สารที่เป็ นของแข็งมีขนาดอนุภาคใหญ่ไม่
สามารถผ่านกระดาษกรองได้ ( สารติดอยู่บน
กระดาษกรอง ) ส่วนน้าและสารที่ละลายน้าได้จะ
ผ่านกระดาษกรองลงสู่ภาชนะ เช่น แยกกามะถัน
ออกจากน้า

5. การกรอง
05/06/52
ทีมา :http://www.science.cmru.ac.th/envi/instrument/chapter1_t7.html
่

6. การใช้กรวยแยก
เป็ นวิธีทใช้ แยกสารเนือผสมทีเ่ ป็ นของเหลว 2
ี่ ้
05/06/52
ชนิดทีไม่ ละลายออกจากกัน โดยของเหลวทั้งสอง
่
นั้นแยกเป็ นชั้นเห็นได้ ชัดเจน เช่ น นากับนามัน
้ ้
เป็ นต้ น

7. การใช้กรวยแยก
โดยนาของเหลวใส่ ในกรวยแยก แล้ วไข
05/06/52
ของเหลวทีอยู่ในชั้นล่ างซึ่งมีความหนาแน่ น
่
มากกว่ าชั้นบนออกสู่ ภาชนะจนหมด แล้ วจึง
ค่ อย ๆ ไขของเหลวที่ที่เหลือใส่ ภาชนะใหม่

8. การใช้กรวยแยก
05/06/52
ที่มา : http://e-chemistry.tripod.com/sasan/s3_2.htm

9. การใช้อานาจแม่เหล็ก
ใช้สาหรับแยกองค์ประกอบของสารเนื้ อ
05/06/52
ผสมซึ่งองค์ประกอบหนึ่ งมีสมบัติในการถูก
แม่เหล็กดูดได้ เช่น ของผสมระหว่างผง
เหล็กกับผงกามะถัน โดยใช้แม่เหล็กถูไปมา
บนแผ่นกระดาษที่วางทับของผสมทังสอง้
แม่เหล็กจะดูดผงเหล็กแยกออกมา

10. การใช้มือหยิบหรือเขี่ยออก
ใช้แยกของผสมเนื้ อผสม ที่ของผสมมีขนาด
05/06/52
อนุภาคใหญ่พอที่จะหยิบออกหรือเขี่ยออกได้ เช่น
ข้าวสารที่มีเมล็ดข้าวเปลือกปนอยู่

11. การร่อน
การร่อน ใช้กบสารผสม 2 ชนิด ที่มี
ั
05/06/52
ขนาดเล็ก ไม่สามารถใช้มือหยิบออก
ได้ เช่น ทรายปนอยู่กบก้อนกรวด จะใช้การ
ั
ร่อนผ่านตะแกรง เม็ดทรายที่เล็กกว่าจะผ่าน
รูตะแกรงลงไปได้ ส่วนกรวดผ่านไม่ได้

12. การตกตะกอน
ใช้แยกของผสมเนื้ อผสมที่เป็ นของแข็ง
แขวนลอยอยู่ในของเหลว
05/06/52
โดยนาของผสมนันวางทิ้งไว้ให้สาร
้
แขวนลอยค่อย ๆ ตกตะกอนนอนก้น ในกรณี ที่
ตะกอนเบามากถ้าต้องการให้ตกตะกอนเร็วขึน ้
อาจทาได้โดย ใช้สารตัวกลางให้อนุภาคของ
ตะกอนมาเกาะ เมื่อมีมวลมากขึน น้าหนักจะมาก
้
ขึนจะตกตะกอนได้เร็วขึน เช่น ใช้สารส้มแกว่ง
้ ้

13. การสกัดโดยใช้ตวทาละลาย
ั
ใช้กบสารผสมที่มีสมบัติในการละลายต่างกัน
ั
05/06/52
เช่น การสกัดน้ามันออกจากพืช ซึ่งตัวทาละลายที่
นิยมใช้สกัด ได้แก่ เฮกเซน (Hexane) โดย
อาศัยหลักการที่ว่า "สารที่ต้องการสกัดจะต้อง
ละลายในตัวทาละลาย ส่วนสารที่ไม่ต้องการสกัด
จะต้องไม่ละลายในตัวทาละลายนัน" ้

14. แบบฝึกหัด
 จงอธิบายการแยกสารต่อไปนี้
05/06/52
1. แยกผงถ่านออกจากน้า
2. แยกก้อนกรวดออกจากข้าวสาร
3. แยกดินออกจากน้าโคลน
4. แยกตะกอนออกจากน้าบาดาล
5. แยกน้ามันออกจากน้า
6. แยกการบูรออกจากเกลือแกง
7. แยกของผสมระหว่างเกลือ และผงถ่าน
8. แยกของผสมระหว่างไอโอดีน ทราย และเกลือแกง
9. แยกผงตะไบเหล็กออกจากผงชูรส
10. แยกน้ากะทิออกจากกากมะพร้าว

15. เฉลยแบบฝึ กหัด
1. แยกผงถ่านออกจากน้า
ตอบ การกรอง
05/06/52
2. แยกก้อนกรวดออกจากข้าวสาร
ตอบ การหยิบออก
3. แยกดินออกจากน้าโคลน
ตอบ การกรอง
4. แยกตะกอนออกจากน้าบาดาล
ตอบ การตกตะกอน
5. แยกน้ามันออกจากน้า
ตอบ การใช้กรวยแยก

16. เฉลยแบบฝึ กหัด
6. แยกการบูรออกจากเกลือแกง
ตอบ การระเหิด
05/06/52
7. แยกของผสมระหว่างเกลือ และผงถ่าน
ตอบ การสกัดด้วยตัวทาละลาย และกรอง เพื่อแยกผงถ่าน
ออก
8. แยกของผสมระหว่างไอโอดีน ทราย และเกลือแกง
ตอบ การระเหิดเพื่อแยกไอโอดีนออก และสกัดด้วยตัวทา
ละลายและกรอง เพื่อแยกทรายออกจากสารละลาย
น้าเกลือ
9. แยกผงตะไบเหล็กออกจากผงชูรส
ตอบ การใช้แม่เหล็กดูดเพื่อแยกผงตะไบเหล็กออก

17. เฉลยแบบฝึ กหัด
10. แยกน้ากะทิออกจากกากมะพร้าว
ตอบ การกรอง
05/06/52