1. G
M
JP
30
93
PENILAIAN PROJEK PEMBANGUNAN
2.0 AKTOR UTAMA DALAM PROSES
PENILAIAN PROJEK PEMBANGUNAN
SIAPA YANG TERLIBAT ?
1. PIHAK BERKUASA TEMPATAN (PBT)
2. AGENSI-AGENSI UTAMA
3. PEMAJU SWASTA / PROJEK KERAJAAN
4. JURURUNDING
5. KONTRAKTOR
6. AWAM
1

2. G
M
JP
30
93
PENILAIAN PROJEK PEMBANGUNAN
AKTOR UTAMA DALAM PROSES PENILAIAN
PROJEK PEMBANGUNAN
KERAJAAN PERSEKUTUAN
KERAJAAN NEGERI
PBT
PEJABAT TANAH
& GALIAN
Jabatan & Agensi
Kerajaan Persekutuan
Peringkat Negeri & Daerah
2

3. G
M
JP
30
93
PENILAIAN PROJEK PEMBANGUNAN
AKTOR UTAMA DALAM PROSES PENILAIAN
PROJEK PEMBANGUNAN
SIAPA YANG TERLIBAT ?
1. PIHAK BERKUASA TEMPATAN (PBT)
2. AGENSI-AGENSI UTAMA
3. PEMAJU SWASTA / PROJEK KERAJAAN
4. JURURUNDING
5. KONTRAKTOR
6. AWAM
3

4. G
M
JP
30
93
PENILAIAN PROJEK PEMBANGUNAN
1. PIHAK BERKUASA TEMPATAN (PBT)
FUNGSI PBT TERTAKLUK KEPADA PERUNDANGAN BERIKUT:
Akta Kerajaan Tempatan 1976 (Akta 171), Akta
Perancangan Bandar dan Desa 1976 (Akta 172)
dan Akta Jalan, Parit dan Bangunan 1974 (Akta
133).
Juga undang-undang kecil seperti Undang-Undang
Kecil Bangunan Seragam 1984 dan KaedahKaedah Pengawalan Perancangan (Am) yang
disediakan di bawah Akta 172.
4

5. G
M
JP
30
93
PENILAIAN PROJEK PEMBANGUNAN
1. PIHAK BERKUASA TEMPATAN (PBT)
FUNGSI PBT DI BAWAH AKTA 171:
(A) PERLINDUNGAN
iaitu kawalan atas keselamatan dan kesihatan awam. Ini
termasuklah perlindungan individu daripada berbagai
bahaya yang boleh dikaitkan dengan kesihatan awam, harta
benda, atau perkhidmatan pembersihan;
(B) AWAM (COMMUNAL)
iaitu fungsi yang memberi faedah kepada semua (umum). Ini
termasuklah alam sekitar iaitu usaha mewujudkan keadaan
ekologi yang seimbang seperti perancangan guna tanah
yang optimum dan mengadakan keadaan landskap yang
baik serta kawasan rekreasi iaitu mengadakan kemudahankemudahan sosial yang mencukupi untuk membolehkan
penduduk menjalankan kegiatan riadah;
5

6. G
M
JP
30
93
PENILAIAN PROJEK PEMBANGUNAN
1. PIHAK BERKUASA TEMPATAN (PBT)
FUNGSI PBT DI BAWAH AKTA 171:
(C) INDIVIDU
iaitu fungsi yang melibatkan pemberian perkhidmatan
bantuan secara terus kepada orang perseorangan seperti
kebajikan;
(D) PERDAGANGAN
iaitu melibatkan aktiviti-aktiviti yang mendatangkan
hasil kepada penguasa tempatan serta memesatkan
ekonomi setempat. Walau baaimanapun ini agak terhad
dan hanya pihak berkuasa yang benar-benar berupaya
dari segi tenaga dan kewangan berani menerokai aktiviti
ini.
6

7. G
M
JP
30
93
PENILAIAN PROJEK PEMBANGUNAN
1. PIHAK BERKUASA TEMPATAN (PBT)
FUNGSI PBT DI BAWAH AKTA 172:
Tugas-tugas Pihak Berkuasa Perancang Tempatan
adalah:(a)
untuk mengatur, mengawal dan merancang pemajuan
dan penggunaan semua tanah dan bangunan dalam
kawasannya;
(b)
untuk mengusaha, membantu dan menggalakkan
pemungutan, penyenggaraan dan penyiaran
perangkaan, buletin, monograf dan lain-lain yang
berhubungan dengan perancangan bandar dan desa dan
pengkaedahannya; dan
(c)
untuk melaksanakan apa-apa tugas lain yang
dipertanggungjawabkan ke atasnya dari semasa ke
semasa oleh Pihak Berkuasa Negeri atau oleh
7

8. G
M
JP
30
93
PENILAIAN PROJEK PEMBANGUNAN
BENTUK PENILAIAN
Terdapat 3 bentuk utama dalam penilaian projek:
a) Penilaian untuk Pihak Berkuasa – Penilaianan projek kearah
mematuhi setiap syarat-syarat pembangunan yang selalunya
menjurus kepada keperluan & kepentingan umum. (cth - EIA, TIA,
SIA, KM, Kelulusan Pelan Bangunan, etc)
b) Penilaian oleh Pihak Pemaju – Selalunya lebih berasaskan
kepada daya maju projek. (cth. Tempoh bayaran balik, kadar
pulangan pelaburan, aliran tunai, etc)
c) Penilaian oleh pihak ketiga (independent checking consultant) –
audit projek untuk tujuan tertentu – untuk pihak kerajaan,
pembiayaan, aspek keselamatan.
8

9. G
M
JP
30
93
PENILAIAN PROJEK PEMBANGUNAN
INSTRUMEN KAWALAN PEMBANGUNAN YANG MELIBATKAN PENILAIAN:
(berteraskan undang-undang)
Kebenaran Merancang
Kelulusan Pelan Bangunan
Kelulusan Pelan Kerja Tanah (Earthwork)
Kelulusan Pelan Infra
Kelulusan Pelan Landskap
Kelulusan Pelan Sirkulasi & Parkir
Sijil Kelayakan Duduk (SKD)/ CFO
Rancangan Struktur (RS), Rancangan Tempatan (RT),
Rancangan Kawasan Khas (RKK)
EIA
SIA
TIA
dll
9

10. G
M
JP
30
93
PENILAIAN PROJEK PEMBANGUNAN
2. SENARAI AGENSI-AGENSI UTAMA:
JABATAN PERANCANG BANDAR & DESA (JPBD)
JABATAN KERJARAYA (JKR)
JABATAN ALAM SEKITAR (JAS)
JABATAN TANAH & GALIAN
JABATAN PERKHIDMATAN BOMBA & PENYELAMAT
JABATAN KESIHATAN
JABATAN PENGAIRAN & SALIRAN (JPS)
PIHAK BERKUASA AIR (KEDAH – SADA)
UNIT PERANCANG EKONOMI/ UPEN
INDAH WATER KONSORTIUM (IWK)
TENAGA NASIONAL
TELEKOM MALAYSIA
10

11. G
M
JP
30
93
PENILAIAN PROJEK PEMBANGUNAN
1. PIHAK BERKUASA TEMPATAN (PBT)
CONTOH: STRUKTUR ORGANISASI MPSJ
MPSJ
11

12. G
M
JP
30
93
PENILAIAN PROJEK PEMBANGUNAN
3. PEMAJU SWASTA / PROJEK KERAJAAN
Secara umumnya melibatkan proses-proses berikut:
Kenalpasti kawasan yang akan dimajukan (senarai tanah dan
maklumat tanah)
Menjalankan kerja-kerja ukur tanah (land, topographic
surveys, etc)
Menjalankan kajian-kajian berkaitan (kajian kemungkinan –
kajian pasaran, pra-kejuruteraan, alam sekitar, trafik,
landskap, etc)
Merangka Pelan Konsep Pembangunan
Proses tanah (tukar syarat, pindahmilik, pecah tanah, etc)
Penyedian Pelan Susunatur Terperinci
Memohon kelulusan Kebenaran Merancang
Memohon kelulusan Kerja Tanah, Infra, dll
Memohon kelulusan Pelan Bangunan Terperinci
Tender & Perolehan
Pembinaan
12

13. G
M
JP
30
93
PENILAIAN PROJEK PEMBANGUNAN
3. PEMAJU SWASTA / PROJEK KERAJAAN
Garispanduan Perancangan Projek Kerajaan
Garispanduan Pemilihan Tapak
13

14. G
M
JP
30
93
PENILAIAN PROJEK PEMBANGUNAN
AKTOR UTAMA DALAM PROSES PENILAIAN
PROJEK PEMBANGUNAN
SIAPA YANG TERLIBAT ?
1. PIHAK BERKUASA TEMPATAN (PBT)
2. AGENSI-AGENSI UTAMA
3. PEMAJU SWASTA / PROJEK KERAJAAN
4. JURURUNDING
5. KONTRAKTOR
6. AWAM
14

15. G
M
JP
30
93
PENILAIAN PROJEK PEMBANGUNAN
4. JURURUNDING-JURURUNDING TERLIBAT:
1. Jurukur Tanah
2. Perunding Kejuruteraan
3. Perunding Alam Sekitar
4. Perunding Trafik
5. Peguam
6. Perancang Bandar
7. Akitek
8. Jurukur Bahan
9. Dll Kepakaran (geologist, botanist, socioeconimic, zoologist, machine specialist, etc)
15

16. G
M
JP
30
93
PENILAIAN PROJEK PEMBANGUNAN
JURURUNDING-JURURUNDING TERLIBAT:
1. Jurukur Tanah – Ukur sempadan tanah, carian hakmilik,
hakmilik teraku (Qualified Title), Peta topo, peta hydrologi, etc.
2. Perunding Kejuruteraan Awam & Struktur (C&S) – pelan kerja tanah, pelan infrastruktur,
pelan struktur bangunan, jambatan, etc.
Mekanikal & Elektrikal (M&E) – pelan sistem mekanikal & elektrikal
bangunan, sistem komunikasi, etc
3. Perunding Alam Sekitar – penyediaan kajian awal/ akhir
kesan alam sekitar, dan pelan pemantauan pematuhan.
4. Perunding Trafik – Pelan Penilaian Kesan Trafik (TIA), pengangkutan awam, jalanraya, audit keselamatan, etc.
16

17. G
M
JP
30
93
PENILAIAN PROJEK PEMBANGUNAN
JURURUNDING-JURURUNDING TERLIBAT:
5. Perunding Penilaian Impak Sosial – selalunya termasuk dalam
Kajian Alam Sekitar .
6. Peguam – Penyediaan perjanjian pembangunan, jual-beli tanah,
rumah, dll. Menangani masalah perundangan syarikat.
7. Perancang Bandar – menyediakan pelan konsep pembangunan,
pelan susunatur, fasa pembanguanan, kelulusan merancang, etc.
8. Akitek – pelan konsep, pelan bangunan, pelan lanskap, etc.
9. Jurukur Bahan – anggaran kos projek, tender, etc
17

18. G
M
JP
30
93
PENILAIAN PROJEK PEMBANGUNAN
SIAPA YANG TERLIBAT ?
1. PIHAK BERKUASA TEMPATAN (PBT)
2. PEMAJU SWASTA / PROJEK KERAJAAN
3. JURURUNDING
4. KONTRAKTOR
5. AWAM
18

19. G
M
JP
30
93
PENILAIAN PROJEK PEMBANGUNAN
JENIS-JENIS KONTRAKTOR & KONTRAK
1. Kontraktor C&S
2. Kontraktor M&E
3. Kontraktor Lanskap
4. Kontraktor Turnkey
19

20. G
M
JP
30
93
PENILAIAN PROJEK PEMBANGUNAN
SIAPA YANG TERLIBAT ?
1. PIHAK BERKUASA TEMPATAN (PBT)
2. PEMAJU SWASTA / PROJEK KERAJAAN
3. JURURUNDING
4. KONTRAKTOR
5. AWAM
20

21. G
M
JP
30
93
PENILAIAN PROJEK PEMBANGUNAN
5. PENGLIBATAN AWAM
Penglibatan/penyertaan awam adalah satu proses penilaian
projek.
Orang awam yang mendapat kesan langsung dan tidak langsung
hasil dari pelaksanaan sesuatu projek.
Berlaku dipelbagai peringkat projek.
Berdasarkan undang-undang, peraturan atau polisi.
Pendekatan terkini lebih mementingkan penyertaan awam. “topdown vs bottom-up approach”
21

22. G
M
JP
30
93
PENILAIAN PROJEK PEMBANGUNAN
5. PENGLIBATAN AWAM
CTH PENGLIBATAN AWAM DLM RS, RT, RKK
Publisiti
Usaha dan langkah pemberitahuan kepada orang awam
oleh PBPT semasa menyediakan rancangan pemajuan bagi
meneliti cadangan-cadangan laporan dan membuat
perwakilan serta memberi pandangan / bantahan.
Penyertaan Awam
Penglibatan orang awam dapat membantu PBPT
mengenalpasti masalah-masalah dan peluang-peluang di
dalam kawasannya serta memeriksa
dan memahami
kandungan-kandungan
rancangan
pemajuan,
mengemukakan rayuan, cadangan atau pandangan.
22

23. G
M
JP
30
93
PENILAIAN PROJEK PEMBANGUNAN
5. PENGLIBATAN AWAM
BERTEPATAN DENGAN LOCAL AGENDA 21 - UN

Participation and transparency

Partnership and cooperation

Accountability and responsibility

Systematic approach

Equity and justice

Concern for the future
23