1. 0
แผนปฏิบัตการ
ิ
โครงการ “ครูพลังงาน นอกรั้วโรงเรียน”
กิจกรรม “ฉลาดเรียนรู้ พลังงานนาไปใช้ ในชีวต”
ิ
โดย
นายวีรชาติ มาตรหลุบเลา
ตาแหน่ ง ครู
โรงเรียนซับบอนวิทยาคม
อาเภอบึงสามพัน จังหวัดเพชรบูรณ์
สานักงานเขตพืนทีการศึกษามัธยมศึกษา เขต 40
้ ่

2. 1
วิสัยทัศน์ เกียวกับการพัฒนาพลังงานของประเทศ
่
พลังงานอันเป็ นสิ่ งสาคัญในการดาเนินชีวต หากว่าหมดหรื อหายไปจากโลก นี้ มนุษย์และสิ่ งมีชีวต
ิ
ิ
ทุกชีวตก็ไม่อาจดาเนินชีวตอยูได้ การรู ้จกเลือกใช้พลังงานให้เหมาะสมกับสถานการณ์ และชีวตความ
ิ
ิ ่
ั
ิ
เป็ นอยู่ จะส่ งผลให้มนุษย์ใช้พลังงานนั้นได้อย่างคุมค่า และส่ งผลดี ต่อตนเอง ต่อสังคม ต่อสิ่ งแวดล้อม และ
้
ประเทศชาติ กิจกรรมการเรี ยนการสอนของโรงเรี ยนซับบอนวิทยาคม ออกแบบกิจกรรมการเรี ยนการสอน
บูรณาการเรื่ องพลังงานและพลังงานทดแทนโดยสร้างการมีส่วนร่ วมรับผิดชอบ ร่ วมกันค้นหาต้นแหตุความ
สิ้ นเปลื องของพลังงานทั้งในโรงเรี ยนและที่บาน โดยจัดกิจกรรมผ่านโครงงานสารวจ และกิจกรรมการ
้
ออกแบบเครื่ องอบแห้งพลังงานแสงอาทิตย์ นาพลังงานทางเลือกมาใช้ร่วมกับสวนหย่อมและการเพิ่ม
ั
ความชื้นให้กบกองปุ๋ ยหมัก กิจกรรมต่างๆเหล่านี้ สามารถสร้างคุณลักษณะอันพึงประสงค์และสร้างสา นึก
การใช้พลังงานอย่างคุมค่า และสามารถต่อยอดการใช้พลังงานทดแทนในรู ปแบบอื่นๆซึ่ งจะนาไปสู่ การ
้
พัฒนา นวัตกรรมด้านพลังงานต่อไป
ชื่อโครงการ “ครู พลังงานรอบรั้วโรงเรี ยน”
ชื่อกิจกรรม “ฉลาดเรี ยนรู้พลังงานนาไปใช้ในชีวต”
ิ
เหตุผล/ความจาเป็ น
โรงเรี ยนซับบอนวิทยาคม จัดกระบวนการเรี ยนการสอนในรู ปแบบบูรณากา ร สร้างกิจกรรมการ
เรี ยนการสอนที่ สอดคล้องกับกิจกรรมด้านพลังงาน เพื่อสร้างจิตสานึกในการใช้พลังงานอย่างคุมค่าและนา
้
ความรู ้ที่ได้จากการศึกษาไปต่อยอดความรู ้ เพื่อให้สามารถนาไปใช้ได้จริ ง กิจกรรมการเรี ยนการสอนจัดผ่าน
โครงงาน ซึ่ งให้ผลดีท้ งทางตรงและทางอ้อม ในขณะเดียวกันยังเป็ นการช่วยลดการใช้พลังงานในโรงเรี ยน
ั
ซึ่ งโรงเรี ยนมีค่าใช้จ่ายด้านพลังงานเดือนละประมาณ 17,000 บาทต่อเดือน และเป็ นการสร้างคุณลักษณะ
ั
อันพึงประสงค์ให้กบนักเรี ยน และกิจกรรมอื่นๆเป็ นการบูรณาการสหวิชานาความรู ้จากหลายด้
านมา
เชื่อมโยงกับการใช้พลังงาน เช่น การออกแบบสวนหย่อมพลังงานทดแทน การรดน้ ากองปุ๋ ยหมักโดยใช้
พลังงานทดแทน ซึ่ งเป็ นการนาเอาทรัพยากรที่มีในท้องถิ่นและชุมชน มาสร้างมูลค่าเพิ่ม เป็ นแนวทางการ
ั
ประกอบอาชีพให้กบนักเรี ยนและถ่ายทอดองค์ความรู ้สู่ชุมชน โดยเริ่ มจากที่บา นของนักเรี ยน สู่ ชุมชนผ่าน
้
เครื อข่ายองค์การบริ หารส่ วนตาบล
วัตถุประสงค์
เพื่อให้โรงเรี ยนและชุมชนสามารถรับมือกับปั ญหาวิกฤตพลังงานได้อย่างมีประสิ ทธิ ภาพ สร้าง
จิตสานึกที่ดี ร่ วมกันค้นหาสาเหตุและนาเสนอวิธีการแก้ไขปั ญหาพลังงาน อีกทั้งนาความรู ้ที่ได้ไปประยุกต์
ั ิ
ั
ให้กบชีวตประจาวัน สร้างมูลค่าเพิ่มให้กบครอบครัว ทั้งยังเป็ นการพัฒนาศักยภาพในการทาโครงงานวิจย
ั
ของนักเรี ยน เพื่อนามาบูรณาการใช้จริ งในโรงเรี ยน หมู่บาน และชุมชน จากการทาโครงงานเพื่อเรี ยนรู ้สู่วถี
้
ิ
การดาเนินชีวตของชุมชนในรู ปแบบการจัดการด้านต่าง ๆ และลดการเผาใบไม้ซ่ ึงเป็ นสาเหตุหนึ่งในการเกิด
ิ

3. 2
คาร์ บอนไดออกไซด์ และการหมักทับถม การย่อยสลายโดยการเติบโตของจุลินทรี ยที่ไม่ใช้ออกซิ เจน ซึ่ ง
์
เป็ นสาเหตุของการเกิดภาวะโลกร้อน โดยการทาปุ๋ ยหมักแบบย่อยสลายโดยใช้จุลินทรี ยที่ใช้ออกซิ เจนใน
์
การย่อยสลาย
เปาหมายกิจกรรมโครงการ
้
ประชาชนใน ชุมชน ใช้พลังงานอย่างคุมค่า ร่ วมแลกเปลี่ยนเรี ยนรู ้ร่วมกัน ดาเนินชีวตประจาวัน
้
ิ
และสามารถประยุกต์ใช้วธีการ หลักการต่าง ๆ ในการจัดการแก้ไข สร้างมูลค่าเพิ่มจากพลังงานทดแทน
ิ
ผู้ร่วมดาเนินการ
กลุ่มผูร่วมดาเนินกิจกรรม
้
- นายวีรชาติ มาตรหลุบเลา ครู พลังงาน 2556 โรงเรี ยนซับบอนวิทยาคม
- กลุ่มนักเรี ยนต้นกล้าพลังงาน นักเรี ยนวิทยาศาสตร์ดานพลังงาน โรงเรี ยนซับบอนวิทยาคม
้
กลุ่มผูเ้ ข้าร่ วมกิจกรรม
- กลุ่มชุมชน ตาบลกันจุ และกลุ่มประชาชนผูสนใจในเขตใกล้เคียง
้
- กลุ่มเยาวชนภายใน และภายนอกโรงเรี ยนที่มีความสนใจในการศึกษาเรี ยนรู้พลังงาน
ขั้นตอน/วิธีดาเนินงาน และแผนปฏิบัติงานอย่างละเอียด
แผนปฏิบติการ
ั
กิจกรรม “ฉลาดเรี ยนรู้พลังงานนาไปใช้ในชีวต”
ิ
โรงเรี ยนซับบอนวิทยาคมและชุมชนตาบลกันจุ อาเภอบึงสามพัน จังหวัดเพชรบูรณ์
ระยะที่ 1 จัดกิจกรรมให้ ความรู้ พลังงาน และพลังงานทดแทน
ครู พลังงาน อบรมนักเรี ยนที่เป็ นตัวแทนให้ความรู้พลังงาน ในเรื่ องของพลังงาน จัดทารู ปแบบ
โครงงานสารวจและปฏิบติการการประหยัดพลังงาน กิจกรรมออกแบบโมเดลเครื่ องอบแห้งพลังงาน
ั
แสงอาทิตย์ กิจกรรมสวนหย่อมพลังงาน กิจกรรมเพิ่ มมูลค่าใบไม้ในโรงเรี ยนโดยการทาปุ๋ ยหมักแบบเติม
ั
อากาศ และช่วยจัดเตรี ยมเอกสารพลังงานเพื่อนาไปเผยแพร่ ให้กบชาวบ้านในชุมชน
ระยะที่ 2 ประชาสั มพันธ์ ถึงกิจกรรมโครงการฯ ในเรื่องของพลังงานรู ปแบบต่ าง ๆ ให้ แก่ ชาวบ้ านในชุ มชน
หลังจากการจัดกิจกรรมการเรี ยนการสอนในระยะที่ 1 ครู พลังงาน และตัวแทนนักเรี ยน เข้าสู่ พ้ืนที่
เป้ าหมายเพื่อประชาสัมพันธ์ เกี่ยวกับพลังงาน อาทิ การใช้พลังงานลม การใช้พลังงานแสงอาทิตย์ การใช้

4. 3
เทคโนโลยีเกี่ยวกับพลังงาน โดยใช้สื่อที่เหมาะสม เช่นในรู ปแบบ Social Media ซึ่ งกาลังได้รับความนิยม
ั
และใช้กนอย่างกว้างขวางในปั จจุบน เช่น Facebook , Youtube การรายงานผลการเรี ยนรู้จดทาในรู ปแบบ
ั
ั
่
Digital Media สร้างเป็ นคลิปวีดีโอ และแชร์ ผาน Social Network ทั้งใน youtube.com และ facebook.com
ปัจจุบน ใช้Facebook.com/subbonwittayakhom เป็ นสื่ อกลางในการเผยแพร่ และสามารถเข้าถึงได้จาก
ั
google.com โดยค้นหาคาว่า พลังงานทดแทนโรงเรี ยนซับบอนวิทยาคม
ระยะที่ 3 จัดกิจกรรมดาเนินการ (ครั้ งที่ 1 เผยแพร่ พลังงาน)
การจัดกิจกรรมแบ่ งเป็ น
สถานีที่ 1 เรียนรู้ พลังงาน
เป็ นการเรี ยนรู ้เกี่ยวกับพลังงานทดแทน การใช้พลังงานทดแทนในรู ปแบบต่าง ๆ
และสถานการณ์การใช้พลังงาน ของประเทศไทย
และการใช้พลังงานอย่างคุมค่าใน
้
ชีวตประจาวัน
ิ
สถานีที่ 2 พลังงานทดแทน
การออกแบบและจัดทาโมเดลเครื่ องอบแห้งพลังงานแสงอาทิตย์
หลังจากที่
นักเรี ยนได้ศึกษาเกี่ยวกับ พลังงานทดแทน ทฤษฏีเรื่ องแสง การหักเหขอแสง และกฎการ
อนุรักษ์พลังงาน นาความรู้ที่ได้ศึกษามาออกแบบแผนผังความคิดทาโมเดลเครื่ องอบแห้ง
พลังงานแสงอาทิตย์ และสร้างโมเดลจาลอง จากนั้น เริ่ มทาการทดลองทดสอบ
ประสิ ทธิภาพในการอบแห้งโดยวั ดอุณหภูมิ เปรี ยบเทียบประสิ ทธิภาพเครื่ องอบแห้งโดย
วัดจากน้ าหนักที่สามารถละเหยความชื้นออกได้
สถานีที่ 3 บูรณาการเพือลดโลกร้ อนและปัญหาการเผาใบไม้
่
เป็ นการบูรณาการความรู ้เรื่ องการผุพงอยูกบที่ ซึ่ งการทดลองในสถานีน้ ี ทาโดยนา
ั ่ ั
ใบไม้ในโรงเรี ยนมากองรวมกัน ผสมกับมูลวัว และเพิ่มความชื้นโดยใช้น้ า ผสมเข้าด้วยกัน
ช่วยให้เกิดการย่อยสลายได้เร็ วขึ้น โดยตั้งสมมติฐานการย่อยสลายโดยใช้ จุลินทรี ยที่ใช้
์
ออกซิเจนในการดา รงชีวต ซึ่ งยังช่วยลดการเกิดก๊าชมีเทน จากการย่อยสลายแบบทับถม
ิ
เป็ นการช่วยลดภาวะโลกร้อนจากปรากฏการณ์เรื อนกระจก การทาปุ๋ ยหมักในรู ปแบบนี้
ั
ทาการเพิ่มออกซิ เจนให้กบระบบได้ 2 วิธี คือ 1 เติมอากาศ 2 เติมน้ า การเติมน้ าจะช่วยเพิ่ม
ความชื้นในกองปุ๋ ย และทาให้จุลินทรี ย์สามารถดารงชีวตได้ ขั้นตอนการใช้พลังงาน
ิ
ั
ทดแทน สามารถใช้แผงโซล่าเชลล์ในการผลิตไฟฟ้ า และนามาใช้กบพัดลมอัดอากาศ และ

5. 4
วาล์วเปิ ดปิ ดน้ าเพื่อควบความความชื้นและอุณหภูมิของกองปุ๋ ย จากนั้นให้นกเรี ยนนา
ั
กลับไปศึกษาต่อที่บาน โดยให้ครอบครับและชุมชนมีส่วนร่ วม
้
สถานีที่ 4 เทคโนโลยีและพลังงาน
เป็ นการนาเสนอองค์ความรู ้ที่ได้ศึกษาตามขั้นตอนการทาโครงงานจัดทารายงาน
่
ในรู ปแบบ สื่ อ Digital Media ได้แก่การนาเสนอในรู ปแบบคลิปวีดีโอ แล้วนาเอยแพร่ ผาน
Youtube.com การโพสภาพกิจกรรมผ่าน Social Network เช่น Facebook.com
ระยะที่ 4-5 จัดกิจกรรมดาเนินการ (ครั้ งที่ 2 ติดตามผลการดาเนินการ)
ครู พลังงานและตัวแทนนักเรี ยนนาผลงานที่ได้ไปจัดทาที่บาน และชุมชน การจัดทาโครงการซ้ าเพื่อ
้
แก้ไขปั ญหาพลังงานในรู ปแบบต่าง ๆ หลังจากการเผยแพร่ พลังงาน เป็ นการติดตามผลการดาเนินการ และ
เพื่อให้ทราบว่าเกิดประสิ ทธิผลมากเพียงใด หลังจากได้จดทาตามคาแนะนาจากทางครู พลังงาน
ั
ระยะที่ 6 จัดกิจกรรมดาเนินการ (ครั้ งที่ 3 สรุ ปผลการดาเนินการ)
เป็ นการสรุ ปผลการดาเนินการ รวบรวมข้อมูล ด้วยการสัมภาษณ์ แบบสอบถาม และนาข้อมูลที่
ได้มาแปลผล เพื่อนาไปพัฒนาปรับปรุ งในขั้นตอนต่อไป
ระยะที่ 7 มอบรางวัลพลังงานดีเด่ นเพือเป็ นกาลังใจในการผลักดันพัฒนาพลังงานของประเทศต่ อไป
่
ั
จัดมอบรางวัลให้กบตัวแทนนักเรี ยน และตัวแทนชุมชนที่ให้ความร่ วมมือในการมีส่วนร่ วมใน
กิจกรรม “ฉลาดเรี ยนรู้พลังงานนาไปใช้ในชีวต”
ิ
ระยะที่ 8 สรุ ปผล กิจกรรมฉลาดเรียนรู้ พลังงานนาไปใช้ ในชี วต
ิ
สรุ ปผลต่าง ๆ ที่ได้จดกิจกรรมตลอดทั้งโครงการ
ั
และคัดเลือกบุคคล เยาวชน และตัวแทนของ
หมู่บาน เพื่อสานต่อโครงการในการจัดการพลังงาน และภาวะโลกร้อน
้
เพื่อเป็ นตัวแทนพลังงานของ
โรงเรี ยน และเป็ นตัวแทนของพลังงานชุมชน โดยโครงการนี้จ ั ดขึ้นโดยอาศัยเครื อข่ายความร่ วมมือระหว่าง
โรงเรี ยนและชุมชนผ่านองค์การบริ หารส่ วนตาบล

6. 5
กระบวนการจัดกิจกรรมโครงการฯ
อบรม และจัดเตรียมเอกสารพลังงาน
เพือให้ ความรู้ แก่นักเรียนและชุมชน
่
พร้ อมทั้งจดทะเบียนบริษัท
ประชาสัมพันธ์ ถึงกิจกรรมโครงการฯ
ในเรื่องของพลังงานรู ปแบบต่ าง ๆ ให้ แก่ชุมชน
จัดกิจกรรมดาเนินการ
(ครั้ งที่ 1 เผยแพร่ พลังงาน)
.49
.49
.49
จัดกิจกรรมดาเนินการ
(ครั้ งที่ 2 ติดตามผลการดาเนินการ)
จัดกิจกรรมดาเนินการ
(ครั้ งที่ 3 สรุปผลการดาเนินการ)
มอบรางวัลพลังงานดีเด่ นเพือเป็ นกาลังใจ
่
ในการผลักดันพัฒนาพลังงานของประเทศต่ อไป
สรุปผล สรุ ปผล กิจกรรมฉลาดเรียนรู้ พลังงานนาไปใช้ ในชี วต
ิ

7. 6
ปฏิทนขั้นตอนการจัดกิจกรรมโครงการฯ
ิ
กิจกรรม
ระยะโครงการ
1
2
3
1. อบรม และจัดเตรี ยมเอกสารพลังงาน
เพื่อให้ความรู ้แก่ชาวบ้านในชุมชน
2. ประชาสัมพันธ์ถึงกิจกรรมโครงการฯ
ในเรื่ องของพลังงานรู ปแบบต่าง ๆ ให้แก่
ชาวบ้านในชุมชน
3.จัดกิจกรรมดาเนินการ
(ครั้ งที่ 1 เผยแพร่ พลังงาน)
4. จัดกิจกรรมดาเนินการ
(ครั้ งที่ 2 ติดตามผลการดาเนินการ)
5. จัดกิจกรรมดาเนินการ
(ครั้ งที่ 3 สรุ ปผลการดาเนินการ)
6. มอบรางวัลพลังงานดีเด่นเพื่อเป็ นกาลังใจ
ในการผลักดันพัฒนาพลังงานของประเทศ
ต่อไป
7.สรุ ปผล กิจกรรมฉลาดเรี ยนรู ้พลังงาน
นาไปใช้ในชีวต
ิ
พืนทีเ่ ปาหมายปฏิบัติการ
้ ้
สถานที่/เป้ าหมายปฏิบติการ
ั
- ชุมชน ตาบลกันจุ อาเภอบึงสามพัน จังหวัดเพชรบูรณ์
ศูนย์ให้คาปรึ กษา
องค์การบริ หารส่ วนตาบลกันจุ
4
5
6
7
8

8. 7
รายละเอียดค่ าใช้ จ่าย
ค่าใช้จ่ายในการจัดกิจกรรม
ค่าสื่ อจัดทาเอกสารเผยแพร่ ความรู ้
ค่าอุปกรณ์พลังงานที่นามาเผยแพร่ ความรู ้
ค่าอุปกรณ์พลังงานในการจัดทาโครงการ
ค่าพาหนะเดินทาง
ค่าอาหาร และเครื่ องดื่ม
รวมค่ าใช้ จ่ายโดยประมาณ
3,000 บาท
7,000 บาท
4,000 บาท
1,000 บาท
5,000 บาท
20,000 บาท
ผลทีคาดว่าจะได้ รับ
่
- นักเรี ยนโรงเรี ยนซับบอนวิทยาคมมีความรู้เรื่ องพลังงานทดแทนและ สามารถนาความรู้ดาน
้
ั
พลังงานไปปรับประยุกต์ใช้กบการดาเนินชีวตประจาวันของตนเองได้อย่างมีประสิ ทธิ ภาพ
ิ
- ชุมชนตาบลกันจุ อาเภอบึงสามพัน จังหวัดเพชรบูรณ์ มีความรู ้เรื่ องพลังงานทดแทนและ
ั
สามารถนาความรู ้ดานพลังงานไปปรับประยุกต์ใช้กบการดาเนินชีวตประจาวันของตนเองได้
้
ิ
อย่างมีประสิ ทธิ ภาพ
- นักเรี ยนสามารถนาความรู ้พ้ืนฐานด้านพลังงานมาประยุกต์ใช้และออกแบบโมเดลเครื่ อง
อบแห้ง พลังงานแสงอาทิตย์ได้ และเห็นคุณค่าของพลังงาน โดยเฉพาะพลังงา นทดแทนที่เป็ น
มิตรกับสิ่ งแวดล้อม ส่ งผลให้ลดการเกิดภาวะโลกร้อน และลดปั ญหาการขาดแคลนพลังงาน
ของประเทศได้
- นักเรี ยนสามารถนาความรู ้ที่ได้จากฐานการเรี ยนรู ้ถ่ายทอดกลับสู่ ชุมชน และเผยแพร่ ความรู ้โดย
ใช้เทคโนโล ยีที่เหมาะสมได้ เช่น เผยแพร่ ผลงานในรู ปแบบคลิปวีดีโอผ่าน youtube.com
เผยแพร่ เรื่ องราวผ่าน Social Network เช่น Facebook.com
ตัวอย่างผลงาน
ที่ดาเนินงานแล้ว สามารถดูได้ที่ kruweerachat.blogspot.com ,
kruweerachat.wordpress.com, facebook.com/kruweerachat
โครงการที่เกี่ยวข้อง
- กิจกรรมวันวิทยาศาสตร์ “ฉลาดกิน ฉลาดอยู่ ฉลาดใช้ พลังงานทดแทน วิถีไทย สู่ สังคมสี เขียว”
โดยความร่ วมมือของ สานักงานการศึกษาขั้นพื้นฐาน บริ ษทบางจากจากัด (มหาชน)
ั

9. 8
ภาพประกอบการดาเนินกิจกรรมในโรงเรียน
การออกแบบโมเดลเครื่ องอบแห้งพลังงานแสงอาทิตย์

10. 9
การออกแบบโมเดลเครื่ องอบแห้งพลังงานแสงอาทิตย์

11. 10
การศึกษาการทาปุ๋ ยหมักแบบใช้ออกซิเจน

12. 11
การศึกษาการทาปุ๋ ยหมักแบบใช้ออกซิเจน