Лекц 4
- 2. R- Орлого /Revenue/
TR- Нийт орлого /Total Revenue/
P – Үнэ
Q – Нийлүүлэлтийн тоо хэмжээ
π – Ашиг
TR=P*Q
π=TR-TC
- 4. Бүтээгдэхүүнийг нэг нэгжээр нэмж
үйлдвэрлэхэд орж ирж байгаа нэмэлт
орлогыг ахиу орлого /МR/ гэнэ.
МR – Ахиу орлого
∆ТR – Нийт орлогын өөрчлөлт
∆Q – бүтээгдэхүүний тоо хэмжээний
өөрчлөлт
- 5. Дундаж орлого гэдэг нь нэг ширхэг
бүтээгдэхүүнд ногдож буй орлого юм.
AR – Дундаж орлого /Average Revenue/
TR – Нийт орлого /Total Revenue/
Q – Бүтээгдэхүүний тоо хэмжээ /Quantity/
- 7. TP – Нийт бүтээгдэхүүн – Тодорхой
хэмжээний нөөцөд харгалзах
үйлдвэрлэлийн нийт хэмжээ: Q=TP
AP – Дундаж бүтээгдэхүүн – Нэг нөөцийн
үйлдвэрлэх бүтээгдэхүүний дундаж
хэмжээ: AP=TP/L
MP – Ахиу бүтээгдэхүүн - Нөөцийн нэгж
өөрчлөлтөд харгалзах бүтээгдэхүүн
бүтээгдэхүүний хэмжээ: MP=ΔTP/ΔL
- 10. Зах зээлийн үндсэн шинж
Төгс
Монопольт
№ Үндсэн шинж өрсөлд Олигополь Монополь
өрсөлдөөн
өөн
Үйлдвэрлэг- олон харьцангуй цөөн нэг
1
чийн тоо олон
Үйлдвэрлэх нэг ялгаатай ижил, ялгаатай цорын ганц, орлуулах
2 бүтээгдэхүүни ижил зүйлгүй
й төрөл
Үнэд хяналт Байх- заримдаа нууц байдалд, бүрэн боломжтой
3 тавих боломж гүй явцуу хязгаарлагдмал
хүрээнд бий хэмжээтэй
Салбарт Байх- харьцангуй бодит хаалттай
4 ороход учрах гүй хялбар бэрхшээлтэй
саад
Үнийн бус Байх- сурталчилгаа, маш их, өргөн, гол
өрсөлдөөн гүй: худалдааны ялангуяа төлөв пүүсийн олон
байгаа эсэх: тэмдэг, марк бүтээгдэхүүн нийтийн байгууллага-
5 жишээ зэрэгт үлэмж нь ялгавартай тай тогтоосон холбоо-
анхаарал үеэд ны тухай сурталчилгаа
тавьдаг: хийдэг:
- 11. Маш олон тоотой байна:
Ижил буюу стандартын бүтээгдэхүүн
нийлүүлдэг байна: бүтээгдэхүүн нь
стандартчлагдсан учраас үнийн бус
өрсөлдөөн байхгүй.
“Үнийг зөвшөөрөгч” байна: пүүс
нийлүүлэлтээ өөрчлөхөд үнэд мэдэгдэхүйц
өөрчлөлт гарахгүй.
- 12. Салбарт орох гарах чөлөөтэй: шинэ
пүүсүүд бүтээгдэхүүнээ өрсөлдөөнт зах
зээлд борлуулахад саад болох эрх зүйн,
технологийн санхүүгийн болон бусад
бэрхшээл байхгүй.
Өрсөлдөөнт нэг пүүсийн эрэлтийн муруй
төгс мэдрэмжтэй байна.
- 15. Пүүсийн богино хугацаанд ашгаа нэмэгдүүлэх
эсвэл алдагдлыг бууруулахын тулд хоѐр аргыг
хэрэглэнэ.
1. Нийт орлогыг нийт зардалтай жиших арга:
энд нийт орлого нь нийт зардлаас хамгийн их
байх үеийн бүтэгдэхүүн үйлдвэрлэлийн
хэмжээг сонгох нь илүү зохистой
2. Ахиу орлого, ахиу зардалыг жиших арга:
MR=MC үеийн үйлдвэрлэлийн хэмжээ нь
ашгийг хамгийн их байх нөхцөл болдог
- 16. TC TR
$385 Loss
350
Maximum profit =$81
315 Profit
Total cost, revenue
280
245
210 $130
175
140
105 Profit =$45
70
Loss
35
0
1 2 3 4 5 6 7 8 9 Quantity
- 17. P
MR=MC
Ашиг их
байх нөхцөл
- 18. MC
Costs
Price = MR Quantity Marginal
Produced Cost
$35.00 0 60
$28.00
35.00 1 50
20.00
35.00 2
16.00
35.00 3 40 A C
14.00 P = D = MR
35.00 4 B
12.00 30 A
35.00 5
17.00
35.00 6 20
22.00
35.00 7
30.00
35.00 8 10
40.00
35.00 9 54.00 0
35.00 10 68.00 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Quantity
- 19. Price MC Price MC Price MC
65 65 65
60 60 60
55 55 55
50 50 50 ATC
45 45 ATC 45
40 D A P = MR 40 40 Loss P = MR
35 35 35
Profit P = MR
30 B ATC 30 30 AVC
25 C AVC 25 AVC 25
20 E 20 20
15 15 15
10 10 10
5 5 5
0 0 0
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 12
Quantity Quantity Quantity
(a) Profit case (b) Zero profit case (c) Loss case
- 20. MC
Price
60
50 ATC
40 Loss
P = MR
30
AVC
20
$17.80 A
10
0
2 4 6 8 Quantity
- 21. Төгс өрсөлдөөнт зах зээл дээр маш олон
тооны үйлдвэрлэгчид оролцдог бол төгс
бус өрсөлдөөнт зах зээл дээр харьцангуй
цөөн пүүс оролцдог.
- 22. Зах зээл дээр бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг худал-
дагч нь цорын ганц байна.
Пүүс үнийг зах зээлийн эрэлтээс хамааруулан
өөрөө тогтоох хянах боломжтой
Гаднаас үйлдвэрлэгч энэ зах зээлд ороход маш
их бэрхшээлтэй
Ганцаар ноѐрхож байгаа үйлдвэрлэгч үйлдвэр-
лэлийнхээ хэмжээг багасгах замаар зах зээ-
лийн үнийг нэмэгдүүлэх боломжтой
- 23. Хаалттай монополь
Өрсөлдөөнөөс хууль эрхзүйн хязгаарлалтын тус-
ламжтайгаар хамгаалагдсан байдаг. Хаалттай
монополь үүсэх өөр нэг хувилбар бол патентын
хамгаалалт, зохиогчийн эрхийн институт зэрэг юм
Нээлттэй монополь
Өрсөлдөөнөөс ямар хэлбэрээр хамгаалагдахгүй
Аргагүй монополь
Ганцхан пүүс үйл ажиллагаа явуулахад л эрэлт нь
хангагддаг.
- 24. Пүүс ашгаа хамгийн их болгохын тулд
MR=MC байх үеийн үйлдвэрлэлийн
хэмжээг сонгодог.
Монополийн хувьд ахиу оролого /MR/
гэдэг нь нэгж бүтээгдэхүүнийг нэмж
борлуулснаас орж ирж байгаа нийт
орлогын өсөлт юм.
- 26. Price
MC
ATC
Price
Average
total cost
Ашиг Demand
MR
0 Profit- Quantity
maximizing
quantity
Copyright©2003 Southwestern/Thomson Learning
- 27. Price
MC
ATC
Алдагдал
Average
total cost
Price
MR Demand
0 Loss- Quantity
minimizing
quantity
Copyright©2003 Southwestern/Thomson Learning