Έκθεση Γ΄ Λυκείου: Ευρωπαϊκή Ένωση

1. ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ
«Έχουμε την απόφαση να είμαστε όλοι Ευρωπαίοι»
Τσώρτσιλ

2. ΕΥΡΥΤΕΡΟ ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ
Ενοποιητικά στοιχεία που επιτρέπουν την ολοκλήρωση του
ευρωπαϊκού οράματος / Στοιχεία ευρωπαϊκής ταυτότητας
 κοινή φυλετική καταγωγή (ινδοευρωπαϊκή) και κοινή ιστορική πορεία για την
πλειοψηφία των ευρωπαϊκών κρατών..
 γλωσσική συγγένεια (οι περισσότερες ευρωπαϊκές γλώσσες είναι
λατινογενείς, αλλά και τα αρχαία ελληνικά δάνεισαν στη λατινική πολλούς
γραμματικούς και συντακτικούς κανόνες / κοινές λέξεις ή λέξεις με ίδια
ετυμολογική ρίζα)..
 πολιτιστικές ομοιότητες (ο ελληνικός και ο ρωμαϊκός πολιτισμός
αποτέλεσαν το εφαλτήριο του ευρωπαϊκού, καθώς έδωσαν τα «φώτα» τους
στους μετέπειτα επιμέρους, επιτρέποντας πολλές συγκλίσεις και ταυτίσεις /
κοινά πολιτιστικά ρεύματα προσδιόρισαν την ευρωπαϊκή κουλτούρα, όπως η
αναγέννηση και ο διαφωτισμός, και διαμόρφωσαν αντίστοιχες νοοτροπίες,
ήθη και έθιμα)..
 θρησκευτική ομοιομορφία (η Ευρώπη χαρακτηρίζεται και διέπεται από το
πνεύμα του χριστιανισμού)..
 γεωγραφική θέση (η Ευρώπη συνιστά μία σχετικά μικρή ήπειρο, στο
εσωτερικό της οποίας δεν υπάρχουν γεωφυσικά εμπόδια, αχανείς έρημοι ή
υψηλότατες οροσειρές  η επικοινωνία των Ευρωπαίων καθίσταται εφικτή
και διηνεκής και η ανάπτυξη κοινών χαρακτηριστικών δεδομένη)..
 όμοιες αντιλήψεις και πολιτεύματα (επιδίωξη όλων των πολιτών της
Ευρώπης είναι ο ανθρωπισμός, η ειρήνη, η πνευματική ανέλιξη, η
δημοκρατία, η δικαιοσύνη και η κοινή οικονομική πρόοδος)..
Ωφέλειες από την ένταξη στην Ε.Ε.
 οικονομικά: αγροτική και βιομηχανική ανάπτυξη, διασφάλιση εμπορικής
δράσης και εξισορροπημένων εισαγωγών – εξαγωγών, ισχυρό νόμισμα,
διατήρηση σε χαμηλά επίπεδα των αρνητικών οικονομικών δεικτών
(πληθωρισμός, ελλείμματα), επιχορηγήσεις προς τους οικονομικά
ασθενέστερους, επενδύσεις, αυξημένοι ρυθμοί ανάπτυξης  προσπάθεια
βελτίωσης του βιοτικού επιπέδου και επίτευξης μιας οικονομικής σύγκλισης,
βάσει της οποίας επιχειρείται η διαμόρφωση ισότιμων ισχυρών οικονομικά
κρατών προς εξάλειψη των ανισοτήτων και της πενίας..
 πολιτικά: ισχυροποίηση των δημοκρατιών, αποτροπή των αυταρχικών και
ολοκληρωτικών καθεστώτων, ευόδωση της πολιτικής ισότητας των κρατών,
περιορισμός των αυθαιρεσιών στο εσωτερικό των μελών-κρατών λόγω της
άσκησης ελέγχου από τα ευρωπαϊκά όργανα και τις ειδικές επιτροπές,
εκσυγχρονισμός της δημόσιας διοίκησης, αναβάθμιση της διαπραγματευτικής
δύναμης της κάθε χώρας-μέλους..
2

3.  κοινωνικά: συνεργασία ως προς την αντιμετώπιση κοινών προβλημάτων
που μαστίζουν τις ευρωπαϊκές κοινωνίες  μέτρα καταπολέμησης της
ανεργίας, της παθογένειας, της οικολογικής καταστροφής, της καταπάτησης
των ανθρωπίνων δικαιωμάτων / χρηματοδότηση κοινωφελών έργων που
καλυτερεύουν τις βιοτικές συνθήκες των πολιτών..
 πολιτιστικά: αντίσταση στην πολιτιστική διείσδυση άλλων ηπείρων,
εμφάνιση νέων πολιτιστικών ρευμάτων, εξέλιξη επιστημών και τεχνολογίας,
εισαγωγή τεχνογνωσίας στα ασθενή τεχνολογικά μέλη από τα ισχυρότερα..
 διακρατικά: εδραίωση της ειρήνης, μείωση των εξοπλιστικών συστημάτων,
περιορισμός του κινδύνου επεκτατικής ενέργειας από εξωευρωπαϊκή δύναμη
εναντίον ευρωπαϊκής χώρας, διασφάλιση των συνόρων, ουσιαστικότερη
εφαρμογή των όρων του διεθνούς δικαίου, άμβλυνση των εθνικιστικών και
ρατσιστικών φαινομένων..
Προσφορά Ελλάδας στην Ε.Ε.
 γεωπολιτική – στρατηγική – οικονομική θέση Ελλάδας: «κομβικό» σημείο
από το οποίο διέρχονται όλοι οι εμπορικοί δρόμοι / στρατηγική τοποθεσία στη
Μεσόγειο..
 η Ελλάδα, λόγω του ότι συνδυάζει δυτικά και ανατολίτικα πολιτιστικά
στοιχεία, αλλά και εξαιτίας της γεωγραφικής της θέσης, συνιστά γέφυρα
επικοινωνίας μεταξύ Ευρώπης και Ανατολής..
 ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός και οι κλασικές ελληνικές ανθρωπιστικές –
δημοκρατικές αξίες γαλούχησαν το ευρωπαϊκό στερέωμα..
 η Ελλάδα μπορεί να διαδραματίσει το ρόλο του εγγυητή της ειρήνης στη
Βαλκανική χερσόνησο, που αποτελεί την πυριτιδαποθήκη της Ευρώπης,
αναλαμβάνοντας διαιτητικές και σταθεροποιητικές διπλωματικές
πρωτοβουλίες προς διευθέτηση των όποιων διαφορών..
 η ελληνική ομογένεια και ο εμπορικός μας στόλος δύνανται να διαδώσουν
το ευρωπαϊκό όραμα σ’ όλον τον κόσμο, γινόμενοι οι καλύτεροι πρεσβευτές
και κήρυκές του σε κάθε γωνιά της γης..
 ο άφθονος ελληνικός ορυκτός πλούτος είναι χρήσιμος για την ευρωπαϊκή
βιομηχανία..
Κίνδυνοι από την ένταξη στην Ε.Ε.
 αλλοίωση εθνικών γλωσσών – ηθών – εθίμων – παραδόσεων / κίνδυνος
πολιτιστικής διείσδυσης από μέρους των αναπτυγμένων λαών και
υποδούλωσης των αδύναμων / απειλή φθοράς των εθνικών ταυτοτήτων και
ομοιογενοποίησης των εθνοτήτων (απουσία σεβασμού προς τις εθνικές
ιδιαιτερότητες)..
3

4.  πιθανότητα οικονομικής παρείσφρησης των ισχυρών χωρών στις
ασθενέστερες και διαμόρφωσης ενός κλίματος οικονομικής εξάρτησης των
δεύτερων από τις πρώτες μέσω επενδύσεων και επιχορηγήσεων..
 η παροχή επιχορηγήσεων στα πλαίσια της ενωμένης Ευρώπης μπορεί να
λειτουργήσει και ως μέσο πίεσης προς τους αδύναμους ώστε να
συμμορφωθούν σε συγκεκριμένες διπλωματικές κινήσεις και σε πολιτικές
προεπιλεγμένες από τους ισχυρούς.. / τα κέντρα λήψης ευρωπαϊκών
αποφάσεων είναι απόμακρα για τους πολίτες των μελών και τους καθιστούν
επί της ουσίας ανενεργούς, καθώς νιώθουν ανήμποροι να επηρεάσουν τις
αποφάσεις…άρα, υφίσταται ο κίνδυνος συγκεντρωτισμού της εξουσίας στα
ευρωπαϊκά όργανα και αποδυνάμωσης της αντίστοιχης των μελών-
κρατών.. υπονόμευση της δημοκρατίας..
 επειδή ο χαρακτήρας της Ένωσης είναι περισσότερο οικονομικός και
λιγότερο κοινωνικός και πολιτιστικός, η ηθική της υπόσταση κρίνεται ευάλωτη
και οι ηθικές συμπεριφορές υπό τέτοιες συνθήκες εύκολα κονιορτοποιούνται
και προσδιορίζονται βάσει συμφερόντων..
 αναβίωση του εθνικισμού ως μορφή αντίδρασης στους παραπάνω ορατούς
κινδύνους..
 τα νέα πρότυπα ζωής και τα θεσμικά προγράμματα που εισάγονται από την
Ε.Ε. δεν είναι πάντα ανάλογα της ιδιοσυγκρασίας των πολιτών των επιμέρους
εθνών και των δομών που ισχύουν στο εσωτερικό τους..
Προτάσεις για την καλύτερη λειτουργία της ΕΕ
Ελλάδα:
 κριτική στάση: η χώρα μας πρέπει να αντιμετωπίσει την ΕΕ με κριτικό
πνεύμα, αλλά χωρίς φόβο και αναστολές.. δε χρειάζονται ούτε οι υστερικές
κραυγές για ενδεχόμενη εθνική καταστροφή ούτε η απόλυτη υποταγή στις
επιταγές της ΕΕ.. πρέπει να δεχτούμε τα θετικά και να αγωνιστούμε για την
ακύρωση των αρνητικών συνεπειών της ενοποίησης..
 προστασία του πολιτισμού: ο ελληνισμός έχει χρέος να προστατέψει την
παράδοση, την ιστορία και τον πολιτισμό του.. η προστασία της εθνικής
ταυτότητας στο πλαίσιο της ΕΕ όχι μόνο δεν αποκλείει την ενοποίηση, αλλά
αποτελεί και παράγοντα για τη διαμόρφωση ενός πλουραλιστικού
ευρωπαϊκού πολιτισμού..
 ικανοποίηση υποχρεώσεων: οι Έλληνες οφείλουμε να κατανοήσουμε πως
δεν έχουμε μόνο δικαιώματα απέναντι στους υπόλοιπους λαούς της
Ευρώπης.. έχουμε και την ευθύνη να σεβαστούμε τις ιδιαιτερότητες των
άλλων λαών και να αγωνιστούμε για την επιτυχία της ευρωπαϊκής
ενοποίησης..
Ευρώπη:
4

5.  συνεργασία: η ευρωπαϊκή ενοποίηση θα πετύχει μόνο εάν υπάρξει
αμοιβαίος σεβασμός, ειλικρινής διάθεση για ισότιμη συνεργασία, γόνιμος και
δημιουργικός διάλογος μεταξύ των λαών.. οι διαφορές μεταξύ τους μπορούν
να ενώνουν αντί να χωρίζουν..
 εκδημοκρατισμός: απαιτείται ο εκδημοκρατισμός στη λειτουργία της ΕΕ.. οι
λαοί της Ευρώπης πρέπει να αποφασίζουν μόνοι για το συμφέρον τους και
όχι να υποτάσσονται στα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα.. επιβάλλεται να
κατανοήσουμε πως η ένωση της Ευρώπης δεν μπορεί να επιτύχει χωρίς τους
λαούς της..
ΘΕΜΑ: «Σε μία ομιλία προς τους συμμαθητές σας να αναπτύξετε τις
ωφέλειες που θα αποκομίσουν οι νέοι της Ελλάδας από την ένταξη της
χώρας τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς και τα εφόδια που
απαιτείται να διαθέτουν ώστε να μπορέσουν να ανταποκριθούν στις
νέες εξελίξεις(500 λέξεις).»
Σύντομη ανάλυση
Ζήτημα πρώτο: Ωφέλειες νέων από την ένταξη της Ελλάδας στην Ε.Ε.
 ανανέωση των εκπαιδευτικών συστημάτων λόγω κοινής πολιτικής
(εκσυγχρονισμένες μέθοδοι και προγράμματα σπουδών)..
 νέες θέσεις εργασίας (επενδύσεις ευρωπαϊκών πολυεθνικών εταιριών στον
ελληνικό χώρο, επιχορηγήσεις για άνοιγμα νέων επιχειρήσεων, διεύρυνση της
εργασιακής αγοράς λόγω της κατάργησης των συνόρων μεταξύ των μελών-
κρατών)..
 μέτρα καταπολέμησης της βίας και των ναρκωτικών, προβλημάτων που
μαστίζουν τη νεολαία..
 εισαγωγή τεχνογνωσίας, ιδίως στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές, γεγονός
που αφορά άμεσα τους νέους της εποχής μας, εποχής της πληροφορικής..
 μέσω της διασφάλισης σε μεγάλο βαθμό της ειρήνης και των ανθρωπίνων
δικαιωμάτων, διαμόρφωση αισιόδοξης ψυχολογίας στους νέους και
αισθημάτων ασφάλειας και σιγουριάς για το μέλλον τους..
 η ευρύτερη βελτίωση των οικονομικών των μελών-κρατών διά των
προγραμμάτων σύγκλισης των οικονομιών συνεπάγεται βελτίωση του
βιοτικού επιπέδου και ευημερία που συνιστά επιθυμία των σύγχρονων νέων..
 πολιτιστικές ανταλλαγές στα πλαίσια της Ενωμένης Ευρώπης και
διεύρυνση της κουλτούρας και των πνευματικών οριζόντων των νέων..
Ζήτημα δεύτερο: Απαιτούμενα εφόδια νέων
 εκμάθηση ξένων γλωσσών..
 πλούτος γνώσεων και εξοικείωση με τις επιστημονικές εξελίξεις, την
τεχνολογική πρόοδο και τα συστήματα πληροφορικής..
 γνώση δικαιωμάτων και υποχρεώσεων βάσει του κοινοτικού δικαίου..
 ενημέρωση ως προς τις ευρωπαϊκές εξελίξεις στο σύνολο των θεμάτων που
αφορούν την κοινότητα..
υψηλή αποδοτικότητα στην εργασία λόγω του μεγάλου πια ανταγωνισμού..
5

6.  ανεκτικότητα έναντι των λοιπών ευρωπαϊκών λαών, αποφυγή σοβινιστικού
πνεύματος, υιοθέτηση οικουμενικών αντιλήψεων προς αρμονική συμβίωση..
 εισαγωγή υπό γόνιμο τρόπο ξενικών πολιτιστικών στοιχείων και ανάπτυξη
εθνικής συνείδησης προς αποφυγή της όποιας πολιτιστικής διείσδυσης και
επομένως αλλοτρίωσης της εθνικής ταυτότητάς μας..
 γνώση της εθνικής ιστορίας και της προσφοράς της χώρας μας στο
ευρωπαϊκό στερέωμα, ώστε οι νέοι Έλληνες να μην αισθάνονται
συμπλεγματικά έναντι των νέων άλλων ευρωπαϊκών κρατών τεχνολογικά και
οικονομικά πιο προηγμένων..
Πρόσθετο υλικό: Η ευρωπαϊκή διάσταση της παιδείας / Πώς το σχολείο
θα λειτουργήσει υπέρ της ευρωπαϊκής συνείδησης;
 ανάπτυξη της ανεκτικότητας στη διαφορά: με την προσφορά
διαπολιτισμικής εκπαίδευσης θα επέλθει ουσιαστική γνώση των σημαντικών
ευρωπαϊκών πολιτισμών, θα διαπιστωθούν κοινά σημεία ανάμεσά τους και θα
περιοριστούν οι προκαταλήψεις που αποτρέπουν τη στενότερη συνεργασία
των λαών της Ευρώπης..
 δημιουργία συνείδησης ευρωπαίου πολίτη: οι μαθητές θα γνωρίσουν τον
τρόπο λειτουργίας της ΕΕ, τους θεσμούς, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις
τους..
 εμπέδωση της συνεργασίας: οι εκπαιδευτικές ανταλλαγές (μορφωτικές,
πολιτιστικές, αθλητικές..) και οι αδελφοποιήσεις σχολείων θα επιτρέψουν την
αλληλογνωριμία των λαών, θα προωθήσουν τον αλληλοσεβασμό και θα
οδηγήσουν στην κατανόηση του νοήματος της συνεργασίας στην ΕΕ.. στην
ίδια κατεύθυνση μπορούν να λειτουργήσουν και οι νέες τεχνολογίες (Η/Υ) που
δύνανται να διευκολύνουν και να πυκνώσουν την επικοινωνία μεταξύ των
σχολείων της ΕΕ..
 κατανόηση του ευρωπαϊκού πολιτισμού: ο ευρωπαϊκός πολιτισμός
βασίζεται πάνω σε δύο πυλώνες, στην κλασική αρχαιότητα (Αθήνα και Ρώμη)
και στο χριστιανισμό.. η μεταλαμπάδευση στους ευρωπαίους μαθητές των
ιδανικών του κλασικού και χριστιανικού ανθρωπισμού θα δημιουργήσει στους
ευρωπαίους την εντύπωση της πολιτιστικής ενότητας..
 γνωστοποίηση των συνεκτικών στοιχείων των Ευρωπαίων και των
ωφελειών της ΕΕ: η επίδειξη των στοιχείων που είναι δηλωτικά της
ευρωπαϊκής ταυτότητας και των κερδών που αποκομίζουν οι χώρες μέλη από
την ενοποίηση θα σφυρηλατήσει την ευρωπαϊκή συνείδηση..
 Σημείωση: Αν ζητηθεί «η αξία των ευρωπαϊκών προγραμμάτων
ανταλλαγής μαθητών», απάντηση αποτελούν όλα τα στοιχεία του
προηγούμενου ερωτήματος.
6

7.  ανεκτικότητα έναντι των λοιπών ευρωπαϊκών λαών, αποφυγή σοβινιστικού
πνεύματος, υιοθέτηση οικουμενικών αντιλήψεων προς αρμονική συμβίωση..
 εισαγωγή υπό γόνιμο τρόπο ξενικών πολιτιστικών στοιχείων και ανάπτυξη
εθνικής συνείδησης προς αποφυγή της όποιας πολιτιστικής διείσδυσης και
επομένως αλλοτρίωσης της εθνικής ταυτότητάς μας..
 γνώση της εθνικής ιστορίας και της προσφοράς της χώρας μας στο
ευρωπαϊκό στερέωμα, ώστε οι νέοι Έλληνες να μην αισθάνονται
συμπλεγματικά έναντι των νέων άλλων ευρωπαϊκών κρατών τεχνολογικά και
οικονομικά πιο προηγμένων..
Πρόσθετο υλικό: Η ευρωπαϊκή διάσταση της παιδείας / Πώς το σχολείο
θα λειτουργήσει υπέρ της ευρωπαϊκής συνείδησης;
 ανάπτυξη της ανεκτικότητας στη διαφορά: με την προσφορά
διαπολιτισμικής εκπαίδευσης θα επέλθει ουσιαστική γνώση των σημαντικών
ευρωπαϊκών πολιτισμών, θα διαπιστωθούν κοινά σημεία ανάμεσά τους και θα
περιοριστούν οι προκαταλήψεις που αποτρέπουν τη στενότερη συνεργασία
των λαών της Ευρώπης..
 δημιουργία συνείδησης ευρωπαίου πολίτη: οι μαθητές θα γνωρίσουν τον
τρόπο λειτουργίας της ΕΕ, τους θεσμούς, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις
τους..
 εμπέδωση της συνεργασίας: οι εκπαιδευτικές ανταλλαγές (μορφωτικές,
πολιτιστικές, αθλητικές..) και οι αδελφοποιήσεις σχολείων θα επιτρέψουν την
αλληλογνωριμία των λαών, θα προωθήσουν τον αλληλοσεβασμό και θα
οδηγήσουν στην κατανόηση του νοήματος της συνεργασίας στην ΕΕ.. στην
ίδια κατεύθυνση μπορούν να λειτουργήσουν και οι νέες τεχνολογίες (Η/Υ) που
δύνανται να διευκολύνουν και να πυκνώσουν την επικοινωνία μεταξύ των
σχολείων της ΕΕ..
 κατανόηση του ευρωπαϊκού πολιτισμού: ο ευρωπαϊκός πολιτισμός
βασίζεται πάνω σε δύο πυλώνες, στην κλασική αρχαιότητα (Αθήνα και Ρώμη)
και στο χριστιανισμό.. η μεταλαμπάδευση στους ευρωπαίους μαθητές των
ιδανικών του κλασικού και χριστιανικού ανθρωπισμού θα δημιουργήσει στους
ευρωπαίους την εντύπωση της πολιτιστικής ενότητας..
 γνωστοποίηση των συνεκτικών στοιχείων των Ευρωπαίων και των
ωφελειών της ΕΕ: η επίδειξη των στοιχείων που είναι δηλωτικά της
ευρωπαϊκής ταυτότητας και των κερδών που αποκομίζουν οι χώρες μέλη από
την ενοποίηση θα σφυρηλατήσει την ευρωπαϊκή συνείδηση..
 Σημείωση: Αν ζητηθεί «η αξία των ευρωπαϊκών προγραμμάτων
ανταλλαγής μαθητών», απάντηση αποτελούν όλα τα στοιχεία του
προηγούμενου ερωτήματος.
6