PowerPoint van het openingscollege

1. EVOLUTIES in het
WELZIJNS-
&
VEILIGHEIDSDENKEN
Benedict Wydooghe

2. Hoe breng ik dit tot een goed einde?
 Welkom
 Wie ik ben
 Quiz
 Lessen
 Wandelen…
 Studeren
 Jaartallen
 Examenvragen
 Examen: MGBEMRVT

3. OVER HISTORISCH BESEF EN
DENKRICHTINGEN
IN HET
VVELZIJNS- &
VEILIGHEIDSDENKEN
Eerste deel

4. Drie probleemstellingen
In deze les werk ik drie problemen in het welzijns- en
veiligheidsdenken uit:
[Veiligheidsdenken en welzijnsdenken is het al dan niet wetenschappelijk onderzoek naar veiligheid en onveiligheid, naar welzijn en onwelzijn met het oog op het nemen
van maatregelen die de veiligheid en het welzijn op micro, meso en macro vlak kunnen verhogen. Dat denken evolueert doorheen de tijd en staat niet op zichzelf: het is
onderhevig aan sociale, economische, politieke en culturele invloeden. Vandaar: Evoluties in het welzijns- en veiligheidsdenken.]
1. Het welzijns- en veiligheidsdenken baseert zich niet op een passieve
feitenverzameling, het is een actieve constructie.
2. Onze wetenschappelijke blik is niet objectief: vervalsen is kinderspel.
3. Het welzijns- en veiligheidsdenken maakt ons gevoelig voor misleiding
(optimisme versus pessimisme).

5. 1. Actieve constructie

6. Berlijn,
anno 1900

7. Georg Wilhelm Friedrich Hegel
(1770-1831), een Duits filosoof.

8. 1. Wanneer begint het veiligheidsdenken?
2. Wie denkt na over veiligheid?
3. Waarom doet die dat?
4. Hoe ontstaan veiligheidsvraagstukken?
5. Wat is het doel van veiligheid?
6. Welke richting/evolutie is te ontwarren?
7. Wat is de motor van de veiligheid/onveiligheid?
Als veiligheidsgeschiedenis
een actieve constructie is,
dan is het goed om ze aan
deze vragen te
onderwerpen.

9. 2. Kan objectiviteit?

26. Dus: vervalsen blijft kinderspel
Revolutionaire club
van St. Petersburg in
1897 en in 1930.
Waar is Alexander
Maltsjenko?

27. Misleiding?

29. 2.1_Kortrijk 1302 / 1382 / 1838 /1902 / 1904 / 1973

30. 2.2_The War of the worlds 1898 / 1938 / 1944 / 1949
Klik op de foto voor het beeldmateriaal. Klik op de foto voor het beeldmateriaal.

31. 2.3_The Dark side of the Moon 1945 / 1957 / 1961 / 1969 / 2002

32. 3. Het
veiligheidsdenken
maakt ons
gevoelig voor
misleiding.

33. Optimisme versus pessimisme
Klik op de foto voor het beeldmateriaal.Klik op de foto voor het beeldmateriaal.
Als het veiligheidsdenken
een actieve constructie
is en onze
wetenschappelijke blik
niet objectief is, dan is het
veiligheidsdenken
gevoelig voor de
‘tijdsgeest’. En die is
optimistisch of
pessimistisch.

34. “Nog nooit leefden we zo lang, zo
welvarend en zo vreedzaam als vandaag.
Kan dit mooie liedje blijven duren?
Doemdenkers verkondigen dat we op de
rand van de afgrond staan,
cultuurpessimisten dat onze moderne
samenleving aan een diepe malaise lijdt.
In Waarom de wereld niet naar de
knoppen gaat breekt Maarten Boudry een
lans voor het vooruitgangsdenken. Hij
bestrijdt het wijdverbreide pessimisme en
zoekt naar verklaringen voor de
doembeelden over klimaat en
islamisering, over groeiend racisme
en ongelijkheid en over de diepe wanhoop
van de westerse mens. Boudry pleit voor
de beproefde waarden van wetenschap
en verlichting. Doemdenken leidt niet tot
daadkracht maar tot fatalisme, terwijl
vooruitgangsdenken net wervend is. De
wereld stond er nog nooit zo goed voor
als vandaag, en we kunnen haar nog veel
beter maken.” www.polis.be

35.  M. Kundera: De ondraaglijke lichtheid van het bestaan (Nesnesitelná
leh kost bytí, 1984). Weesp/Baarn, Agathon/Ambo, 1985, p. 7-8.
 L.F. Céline: Reis naar het einde van de nacht. Amsterdam, Van
Oorschot, 1986; (Voyage au bout de la nuit, 1932), p. 83-85.

36. 3.1 De optimisten: 1650-1890

37. Een staatsgevaarlijk verlichtingsoptimisme
 Descartes:
rationalisme:
je pense donc je suis
 Newton:
oorzakelijk denken
 Diderot & d'Alembert:
honger naar feiten en kennis
leidt tot l'encyclopedie
 Locke & Montesquieu:
scheiding der machten scheiding
kerk & staat
 Voltaire:
vrije meningsuiting, persvrijheid
en
deïsme
 Rousseau:
opvoeding

38. Een experiment met een
vogel in een
luchtpomp door Joseph
Wright of Derby

39. James Watt (Greenock (Schotland), 19 januari 1736 – Heathfield Hall
bij Birmingham, 25 augustus 1819)

42. E. Kant
Verlichting “is het loskomen
van de mens
uit een onmondigheid,
dit wil zeggen het
onvermogen om zich
zelfstandig van zijn verstand
te bedienen;
dat is men aan zichzelf
verschuldigd.”
Immanuel Kant (Koningsbergen, Pruisen,
22 april 1724 - aldaar, 12 februari 1804)

43. 1688

44. 1776
WashingtoncrossingtheDelawareopeenschilderij
vanEmanuelLeutze.

45. 1789
La liberté guidant le peuple, De
vrijheid leidt het volk (1830),
van Eugène Delacroix.

46. 1830
TafereelvandeSeptemberdagen1830opdeGroteMarktte
Brussel,GustaafWappers,1835

47. 3.2 De pessimisten: 1890-1945

51. Lewis Wickes
Hine (Oshkosh, 26
september 1874 -
Hastings-on-
Hudson, New York 4
november 1940)

53. Joseph en Rosie,
krantenjongens, 1909

54. Sigarenmakers,
1909

55. Straatjongens, laat
op de avond, 1909,

66. Dialectiek

68. 4. De Pinociotest als leugendetector
Waarheid is onhaalbaar en voor godsdienst.
BETROUWBAARHEID METEN MET DE
PINOCIOTEST
 AARD BRON
Informatief, persoonlijk, commercieel, opiniërend?
 NAUWKEURIGHEID
Spelling, interpunctie, grammatica, dt…
 STRUCTUUR
Tussentitels, lay out…
 ILLUSTRATIES
Grafieken, foto’s, tabellen, quotes…
 CONTROLEERBAARHEID
Externe en interne referenties…
 ACTUALITEIT
Datum, verschilt naar onderwerp…
 VOLLEDIGHEID
Wordt er info (on)bewust achtergehouden?
 AUTEUR / REDACTIE
Wie zit er achter?
 EERLIJKHEID
Onderscheid tussen feiten en meningen?
 RELEVANTIE
Heeft de info betrekking tot het onderwerp?

69. Indienen na
de vakantie.