OK

2. Pembolehubah
Dimalarkan
PM Dimanipulasi
PDM
Bergerak BalasPBB

3. Pembolehubah di
malarkan
PM
Bahan, sebatian, peralatan, perkara dan keadaan yang
sama atau seragam dalam penyiasatan/ kajian
Apakah pembolehubah
yang dimalarkan
Apakah yang
ditetapkan?
Apakah yang sama ?
Apakah yang
seragam ?
@ri f 501Levis

4. Pembolehubah yang
Dimanipulasi
PDM
Bahan, sebatian, peralatan dan keadaan yang berubah
ubah atau berbeza dalam penyiasatan
Apakah pembolehubah
yang dimanipulasi
Apakah yang
berbeza?
Apakah yang
berlainan ?
Apakah yang
berubah ubah?
@ri f 501Levis

5. Pembolehubah Bergerak Balas
PBB
Bahan, sebatian, peralatan dan keadaan yang
diperhatikan hasilnya atau keputusanya
Apakah pembolehubah
yang bergerak balas
Apakah yang dikaji ?Apakah yang
diperhatikan ?
@ri f 501Levis

6. 1. Pembolehubah yang dimalarkan (PM)
Bahan, sebatian, peralatan dan keadaan yang sama atau
seragam dalam penyiasatan
Panduan
1. Di dalam penyataan soalan cari perkataan sama /
ditetapkan
2. Di dalam rajah cari maklumat/ peralatan yang serupa/ sama
3. Tulis jawapan menggunakan parameter + objek
Contoh soalan
1. Apakah yang sama ?
2. Apakah yang seragam?
3. Apakah yang ditetapkan?
4. Apakah pembolehubah dimalarkan ?
5. Apakah perkara yang diseragamkan?
6

7. 2. Pembolehubah yang di manipulasikan (PDM)
Bahan, sebatian, peralatan dan keadaan yang berubah
ubah atau berbeza dalam penyiasatan
Panduan
1. Di dalam penyataan soalan cari perkataan berbeza /
berlainan/ diubah
2. Di dalam rajah cari maklumat/ peralatan yang berbeza /
berlainan / tidak sama
3. Tulis jawapan menggunakan parameter + objek
Contoh soalan
1. Apakah yang berbeza ?
2. Apakah yang berlainan ?
3. Apakah yang diubah ubah?
4. Apakah pembolehubah dimanipulasi ?
7

8. 3. Pembolehubah yang bergerakbalas (PBB)
Bahan, sebatian, peralatan dan keadaan yang
diperhatikan hasilnya atau keputusanya
Panduan
1. Di dalam penyataan soalan cari perkataan diperhatikan ,
dicatatkan , direkodkan ,keputusan
2. Di dalam rajah cari maklumat yang berkaitan keputusan
yang berlaku
3. Tulis jawapan menggunakan parameter + objek
Contoh soalan
1. Apakah yang diperhatikan ?
2. Apakah yang dikaji ?
3. Apakah pembolehubah bergerak balas ?
8

9. CONTOH SOALAN PEMBOLEHUBAH YANG LAIN
1. Nyatakan dua maklumat yang perlu dikumpul dalam penyiasatan ini.
 PDM
 PBB
2. Nyatakan dua maklumat yang perlu ditetapkan dalam penyiasatan ini.
 PM
 PM
3. Nyatakan satu maklumat yang dikumpul dalam penyiasatan ini.
 PBB
4. Nyatakan dua pembolehubah yang perlu dikumpul dalam penyiasatan
ini.
 PDM
 PBB
5. Nyatakan dua pembolehubah yang perlu ditetapkan dalam penyiasatan
ini.
 PM
 PM
9

10. CARA MENULIS PEMBOLEHUBAH
1. Menentukan ukuran / parameter + objek
2. Contoh :
Ukuran / parameter Objek
Saiz Bikar
Panjang Tali
Tinggi Landasan
Suhu Air
Jumlah Roda

11. Contoh parameter
@ri f 501Levis
Ukuran/
parameter
Objek /
keadaan
1 Jenis
2 Saiz
3 Jumlah
4 Suhu
5 Bilangan
6 Masa
7 Bentuk
8 Isipadu
9 Panjang
10 Berat
11 Tinggi
12 Paras
13 Warna
14 Peratus
Ukuran/
parameter
Objek /
keadaan
15 Kuantiti
16 Kelajuan
17 Kandungan
18 Jarak
19 Purata
20 Kedudukan
21 Diameter
22 Keluasan
23 Cara
24 Kuasa
25 Bulan
27 Kehadiran
28 Keadaan
29 Hari / Minggu

12. Contoh 1
Ukuran / parameter Objek

13. Contoh 2
Ukuran / parameter Objek

14. Contoh 3
Ukuran / parameter Objek
Air

15. Panduan mencari pembolehubah
Sumber /
pembolehubah
PM PDM PBB
1. Penyataan
Cari perkataan sama
/ serupa / tidak
berubah/ seragam/
Cari perkataan
berbeza/ berlainan /
berubah ubah
Cari perkataan
diperhatikan/
direkodkan / keputusan
/ selepas / melihat
2. Rajah /
gambar
Cari maklumat/
gambar yang sama
Cari maklumat/
gambar yang berbeza
Cari maklumat/ gambar
berkaitan hasil
penyiasatan
3. Jadual
* Setiap jadual
yang diberi
pasti ada PBB

16. Panduan mencari pembolehubah
Sumber /
pembolehubah
PM PDM PBB
4. Graf
5. Penyataan
Umum
1. PDM mempengaruhi PBB
2. PBB dipengaruhi PDM
3. PDM menyebabkan PBB
4. PBB bergantung PDM
5. PDM memberi kesan PBB

17. PEMBOLEHUBAH DARIPADA
PENYATAAN SOALAN
CONTOH 1.
Kajian dijalankan terhadap dua buah roket air
yang berbeza saiz. Jumlah air yang digunakan
adalah sama bagi kedua dua buah roket.
Ketinggian roket melonjak diperhatikan
PDM :
PBB :
PM :
Saiz Roket
Jumlah Air
Ketinggian Roket melonjak

18. PEMBOLEHUBAH DARIPADA
PENYATAAN SOALAN
CONTOH 2.
Tiga helai tuala yang sama jenis dan sama saiz
digunakan untuk melihat masa tuala kering. Cara
setiap tuala dijemur berbeza beza.
PDM :
PBB :
PM :
Cara tuala dijemur
1. Jenis tuala
2. Saiz tuala
Masa tuala kering

19. PEMBOLEHUBAH DARIPADA
PENYATAAN SOALAN
CONTOH 3.
Dua tumbuhan yang berbeza ditanam di kawasan
padang pasir. Selepas dua minggu keadaan pokok
diperhatikan
PDM :
PBB :
PM :
Jenis tumbuhan
Kawasan tanaman
Keadaan pokok selepas dua minggu.

20. PEMBOLEHUBAH DARIPADA
GAMBARAJAH SOALAN

21. A B
Dua pelajar lelaki A dan B telah bersaing untuk
pertandingan mengangkat besi paling banyak . Keputusan
seperti jadual di bawah.
Contoh 2
Pelajar A B
Jumlah besi yang
boleh diangkat
6 batang 2 batang
PDM
PBB
PM
PDM

22. A B C
Lilin A B C
Masa Lilin padam 3 minit 4 minit 5 minit
Contoh 3
Tiga batang lilin digunakan untuk melihat tempoh masa lilin
padam . Keputusan seperti jadual di bawah
PMPM
PM
PBB
PDM
PDM PDM
PBB

23. A B
Diberi makan = 20 kg
rumput sehari
Dua ekor lembu diberikan makan pada setiap hari. Selepas
5 bulan diperhatikan saiz lembu seperti rajah di bawah
Contoh 1
Diberi makan = 4 kg
rumput sehari
PBB
PBB PBB
PDM PDM
PM
PM
Mencari pembolehubah daripada
penyataan /gambar/ jadual

24. @ri f 501Levis
PEMBOLEHUBAH DARIPADA GAMBAR DAN PENYATAAN SOALAN
SOALAN 1
Rajah di bawah menunjukkan satu penyiasatan untuk
mengkaji keperluan asas haiwan selama dua minggu.
Siput P dan Q adalah sama saiz dan kedua duanya
diberi dengan jumlah makanan yang berbeza. Selepas
sebulan keputusan seperti rajah di bawah.
P Q
PM
PDM
PDM
PDM
PBB PBB

25. @ri f 501Levis
PEMBOLEHUBAH DARIPADA GAMBAR DAN PENYATAAN SOALAN
SOALAN 2
Dua sangkar A dan B ditempatkan dengan anak ayam yang
berbeza bilangan.
Selepas dua bulan pemerhatian dicatatkan seperti berikut.
1. Putara berat anak ayam dalam sangkar A adalah 200g
2. Putara Berat anak ayam dalam sangkar B adalah 600g
PM
PDM
PDM
PDM
PBB
PM
PM
PM

26. @ri f 501Levis
PEMBOLEHUBAH DARIPADA GAMBAR DAN PENYATAAN SOALAN
SOALAN 3
Gambarajah menunjukan 3 litar elektrik R, S dan T
yang telah dipasang oleh sekumpulan murid.
Kecerahan mentol mentol direkodkan seperti rajah di
bawah.
R
TS
MALAP CERAH SANGAT
CERAH
PM
PDM
PDM PDM
PBB PBB
PBB
PBB
PM
PM

27. PEMBOLEHUBAH DARIPADA GAMBAR DAN PENYATAAN SOALAN
SOALAN 4
Empat keping kertas sama saiz dilipat seperti rajah
di bawah . Kertas kertas tersebut dilepaskan pada
posisi dan ketinggian yang sama. Masa yang diambil
untuk kertas sampai ke lantai seperti turutan yang
ditunjukkan mulai daripada masa yang paling lama.
PM
PDM
PBBPM

28. Mencari pembolehubah daripada jadual
PDM
PBB
PM
PDM
PBB
PDM
PM
PBB

29. Mencari pembolehubah daripada jadual
PDM
PBB
PM
PDM
PBB
PDM
PM
PBB
1
2
3

30. Mencari pembolehubah daripada jadual
PM PDM PBB
PDM PM PBB
PDM PBB
4
5
6

31. Dua buah pokok bunga dilabel A dan B . Kedua duanya
diberikan jumlah air yang berbeza. Selepas dua minggu
keputusan seperti jadual di bawah
POKOK A B
KEADAAN POKOK SUBUR LAYU
XXXXX A B
RV SUBUR LAYU
A B

32. PEMBOLEHUBAH DARIPADA JADUAL
SOALAN 1
Danish mengisi 30cm³ ke dalam silinder penyukat .
Guli yang sama bentuk dimasukkan . Dia merekodkan
isipadu air di dalam jadual di bawah .
Jumlah
guli
0 1 2 3 4 5
Isipadu Air
30cm³
30 31 32 33 34 35

33. PEMBOLEHUBAH DARIPADA JADUAL
SOALAN 2
Jadual menunjukkan keputusan daripada satu
penyelidikan untuk perjalanan sejauh 300km.
Alat Masa yang diambil ( hari )
Mesin 3
Haiwan
21

34. PEMBOLEHUBAH DARIPADA JADUAL
SOALAN 3
Jadual di bawah membandingkan teknik teknik
pertanian yang digunakan oleh pertani di dua buah
kampung . Jumlah keluasan tanah bagi setiap
kampung adalah sama.
Kampung A Kampung B
Menggunakan hawian untuk
membajak
Menggunakan mesin untuk
membajak
Hasil tanaman padi 20 000
tan metrik setahun
Hasil tanaman padi 50 000
tan metrik setahun

35. PEMBOLEHUBAH DARIPADA JADUAL
SOALAN 4
Dalam satu pernyiasatan, lima ekor ibu ayam yang
sama jenis ditempatkan dengan di dalam reban A
dan B. kesemua ibu ayam diberikan dengan jumlah
makan dan air yang sama. Jadual di bawah
menunjukkan keputusan penyisatan selepas dua
minggu
Reban A Reban B
Bilangan Ibu Ayam 5 5
Berat ibu ayam /
kg
3.0 2.0

36. PEMBOLEHUBAH DARIPADA JADUAL
SOALAN 5
Jadual di bawah menunjukkan bilangan ikan di sungai
Y dari tahun 2000 hingga 2004 yang diperhatikan
oleh seorang pegawai alam sekitar
Bilangan Ikan
Tahun
2004 2005 2006 2007 2008
28 48 68 88 108

37. PEMBOLEHUBAH DARIPADA JADUAL
SOALAN 6
Minggu 0 1 2 3 4 5
Jumlah
daun
0 2 4 6 8 10

38. PEMBOLEHUBAH DARIPADA JADUAL
SOALAN 7
Masa
(minit )
0 2 4 6 8 10 12 14 16 18
Suhu Air 27 33 46 58 69 76 89 100 100 100

39. PEMBOLEHUBAH DARIPADA JADUAL
SOALAN 8
Jarak lampu
suluh sari
sumber cahaya /
cm
0 1 2 3 4
Tinggi bayang
bayang pada
skrin / cm
10 8 6 4 2

40. PEMBOLEHUBAH DARIPADA JADUAL
SOALAN 9
Tahun 1980 1982 1984 1986 1988
Bilangan
Harimau
550 410 330 450 600

41. Mencari pembolehubah daripada graf
PBB
PDM

42. Mencari pembolehubah daripada graf
0
1
2
3
4
5
1990 1991 1992 1994 tahun
bilangan gajahPBB
PDM
Contoh 1

43. Mencari pembolehubah daripada graf
0
1
2
3
4
5
6
5 4 3 2 bilangan sel
kering
kecerahan mentolPBB
PDM
Contoh 2

44. Mencari pembolehubah daripada graf
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
1 2 3 4 gear
kelajuan keretaPBB
PDM
Contoh 2

45. @ri f 501Levis
PEMBOLEHUBAH DARIPADA GRAF
SOALAN 1
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22
Ketinggian Anak Pokok (cm)
Hari

46. @ri f 501Levis
PEMBOLEHUBAH DARIPADA GRAF
SOALAN 2
100
80
60
40
20
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
2 4 6 8 10
Saiz ais (cm²)
Masa ais dibiarkan

47. @ri f 501Levis
PEMBOLEHUBAH DARIPADA GRAF
SOALAN 3
100
87
67
47
27 27 27
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
5 10 15 20 25 30 35
Suhu cecair (ºC)
Masa air dibiarkan

48. @ri f 501Levis
PEMBOLEHUBAH DARIPADA GRAF
SOALAN 4
20
30
40
50
60
70
80
90
100 100 100
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22
Suhu air ºC
Masa pemanasan

49. PANDUAN MENJAWAB SOALAN KPS
1. Baca Penyataan Dan Soalan
2. Kenalpasti Tajuk Soalan
3. Senaraikan / Cari – PDM / PBB / PM
3.1 Garis Maklumat PDM / PBB/ PM Dari
Penyataan Soalan
3.2 Catatkan PDM / PBB/ PM Pada Rajah/ Jadual/
Graf
4. Baca Soalan Dan Gariskan Bentuk Soalan
5. Tuliskan Jawapan Berpandukan Kata kunci / Panduan
6. Semak Jawapan

50. PANDUAN MENJAWAB SOALAN KPS
1. Senaraikan / Cari – PDM / PBB / PM
3.1 Garis Maklumat MV/RV/CV Dari Penyataan
Soalan
1. Nak Cari PDM- Ada Perkataan Berbeza/ Berlainan /
Berubah
2. Nak Cari PBB- Ada Perkataan Keputusan
/Diperhatikan / Direkodkan/ dikaji
3. Nak Cari PM- Ada Perkataan sama /serupa/
ditetapkan

51. Lilin Masa (minit) Panjang lilin yang tinggal
selepas 2 minit (cm)
X 2 10
Z 2 13
Rajah menunjukkan dua lilin yang berbeza sedang bernyala
pada masa yang ditetapkan selama 2 minit . Jadual
menunjukkan panjang lilin yang tinggal selepas dua minit.
ZX X
PDM
PM
PM PBB

52. Rajah dan jadual menunjukkan pemerhatian terhadap suhu
planet dalam sistem suria .
Planet Kedudukan planet dari matahari
( km)
Suhu planet
ºC
J 50 000 200
K 160 000 110
P 880 000 000 - 20
Q 939 584 768 - 301
PBB
PBBPDM
PM

53. Satu penyiasatan telah dijalankan ke atas dua jenis tumbuhan
yang berbeza. Kedua-dua tumbuhan diletakkan di bawah
cahaya matahari dan tidak disiram selama sebulan. Keputusan
seperti jadual di bawah
Pokok P Pokok Q
Pokok Keadaan pokok
P Mati
Q Subur
PDM
PM
PBB
PDM PDM

54. Aktiviti
Seorang pelajar 4 Bagus telah menjalankan penyiasatan
terhadap kadar degupan jantung untuk beberapa
aktiviti seperti yang dinyatakan di dalam graf di bawah
PDM
PBB

55. Pelajar Ali Abu Azi Aie
Bilangan Jengkal 11 10 9 12
Jadual berikut menunjukkan bilangan jengkal bagi setiap
pelajar untuk mengukur panjang sebuah meja .
PDM
PBB
PM

56. Jarak larian Bilangan degupan jantung seminit
1 km 70
2 km 80
3 km 90
4 km 100
Seorang atlit dari Majlis Sukan Negara telah menjalankan
penyiasatan untuk menyiasat hubungan antara jarak larian
dengan bilangan degupan jantung. Keputusan penyiasatan
seperti dalam jadual di bawah.
PDM
PDM PBB
PBB

57. Kotak Saiz kotak Saiz susu kotak X
Jumlah susu kotak X
yang boleh diisi
P 250cm³ 25cm³ 10 kotak
Q 350cm³ 25cm³ 14 kotak
Kotak Susu
Dua buah kotak P dan Q yang berlainan saiz digunakan untuk
mengisi kotak susu sehingga penuh . Jumlah susu kotak x
yang mampu memenuhi kotak P dan Q adalah seperti jadual
di bawah .
Kotak QKotak P
PDM
PBB
PDM
PDM
PDM
PBBPM
PM

58. Rajah di bawah tiga buah bandul yang sama berat dan saiz
digunakan untuk menguji bilangan ayunan bandul dalam masa 20
saat pada kepanjangan tali bandul yang berbeza .
Keputusan jumlah ayunan seperti graf di bawah
PM
PM PM
PM
PBB
PDM PDM PDM
PDM
PBB
PDM

59. Sebuah alat penimbang elektronik digunakan terhadap dua
buah gelas yang berlainan . Keputusan seperti maklumat
rajah di bawah
alat penimbang
elektronik
Gelas
kaca
Gelas
plastik
1500.00 g 500.00 g
PDM
PDM PDM
PBB
PBB PBB
PMPM
PM

60. Sebuah silinder penyukat digunakan untuk mengukur
isipadu air apabila beberapa duit siling dimasukkan .
Bilangan duit siling 20 sen Paras air (ml)
1 34
2 36
3 38
4 40
Duit siling 20
sen
Sebelum Selepas
PDM PBB
PM

61. Dalam satu eksperimen, air panas 100ºC dimasukkan
kedalam bekas PQR dan S dan dibiarkan selama 30 minit.
Suhu air diperhatikan .
P Q
R S
Bekas P Q R S
Suhu awal air (ºc) 100 100 100 100
Suhu air selepas 30 minit (ºc) 80 45 50 55
PM
PBB
PDM
PM
PBB

62. Dua buah pasu A dan B yang ditanam dengan pokok
keembong yang sama . Pokok B dibungkus dengan plastik
jernih manakala pokok A tidak. Kedua dua disiram setiap
hari selama 2 minggu.
A B
Keputusan selepas 2 minggu seperti jadual dibawah .
Bag
plastik
Pokok A B
Keadaan Pokok Subur Kekuningan / layu
PM
PDM PDM
PM
PBB

63. Dalam satu eksperimen, tiga ekor belalang yang sama saiz
diletakkan ke dalam tiga bag plastik yang berbeza saiz .
Keadaan belalang diperhatikan selepas beberapa jam.
Bekas M Bekas OBekas N
Pemerhatian :
Masa belalang M mati 10 minit
Masa belalang N mati 8 minit
Masa belalang O mati 4 minit
PM
PDM
PDM
PDM
PDM
PBB

64. Dua buah bekas X dan Y di masukkan dengan 3 ekor
belalang yang sama dan dibiarkan selama 2 jam .
Penutup Jaring Penutup plastik
Daun
Pemerhatian :
Belalang bekas X masih hidup berbanding belalang bekas Y
PM
PM
PDMPDM
PBB
PM

65. Pokok
Dua buah pasu yang ditanam dengan pokok keembong seperti
rajah di bawah.
A B
Ketinggian pokok tersebut selepas 2 minggu direkodkan
seperti graf di bawah .
PDM PDM
PBB
PBB
Perangkap
PDM
AWAS !!!

66. Unit parameter
Gram (g) , Kilogram (kg)
(Newton)
jisim/berat / Saiz/
Milimetre (mm)
Centimetre (cm)(cm²)
Metre ( m)
Kilometre (km)
Panjang / jarak /
tinggi
Turutan nombor
( kiraan )
Cth: helai / biji / lipatan
Kuantiti /Nombor
Mililiter (ml)(cm³)
Liter ( l )
Isipadu