Επανάσταση 1821: Μουσουλμάνοι στρατηγοί και πασάδες

1. «Μουσουλμάνοι στρατηγοί και
πασάδες κατά την Ελληνική
επανάσταση»

2. Χουρσίτ Μεχμέτ Πασάς

3. Ο Χουρσίτ Μεχμέτ Πασάς ήταν καυκάσιος γενίτσαρος που
γεννήθηκε στην σημερινή Γεωργία.
Ο Χουρσίτ και η σχέση του με άλλους αγωνιστές της
Επανάστασης κατά τη διάρκεια του αγώνα:
 Συνέλαβε τον Γεώργιο Δυοβουνιώτη το 1820 τον οποίο αντάλλαξε
με Τούρκους αιχμαλώτους.
 Ο Θ. Δεληγιάννης, το 1821 προκειμένου να μπορέσει να διεξαχθεί
η Ελληνική Επανάσταση, ήταν αυτός που έκανε δυσχερέστερο το
έργο του πολέμου κατά του Αλή, ώστε να αναγκαστεί ο Χουρσίτ
να φύγει για τα Ιωάννινα, χωρίς να λάβει πρώτα μέτρα για τους
Έλληνες του Μοριά, που θα άφηνε πίσω του.
 Συμμετείχε στη μάχη στο Λεβίδιον με πέντε χιλιάδες άντρες
εναντίον του ελληνικού στρατού, στις 14 Απριλίου του 1821. Στη
μάχη αυτή οι φυγή των Τούρκων στο τέλος της σύγκρουσης είναι
αξιοσημείωτη.
 Έστειλε στρατεύματα που κατέπνιξαν τις ενέργειες του Κωλέττη
και άλλων μελών της Φιλικής Εταιρίας.

4.  Όταν πληροφορήθηκε την επανάσταση του Μεσολογγίου διέταξε
τον Ισμαήλ Πλιάσσαν, ο οποίος βρισκόταν με στρατό στην Άρτα, να
κατευθυνθεί νότια για να ενισχύσει τα τουρκικά στρατεύματα που
πολεμούσαν ήδη στην περιοχή. Στη μάχη του Λαγκαδά, ο Χουρσίτ
αναγκάστηκε να στείλει κι άλλες ενισχύσεις στον Ισμαήλ, της
τάξεως των τετρακοσίων στρατιωτών για να τους βοηθήσει.

5. Ομέρ Βρυώνης

6. Ο Ομέρ Βρυώνης ήταν Τουρκαλβανός πασάς. Μεγάλωσε στην
αυλή του Αλή Πασά στα Ιωάννινα. Μετά την έκρηξη της Ελληνικής
Επανάστασης πήρε εντολή να κατεβεί στην ανατολική Ελλάδα, να
καταπνίξει την επανάσταση της περιοχής και να συνεχίσει προς
την Πελοπόννησο. Έφυγε από τα Ιωάννινα στις 9 Απριλίου 1821 και
προσπάθησε να συνθηκολογήσει με μερικούς οπλαρχηγούς, αλλά
απέτυχε. Μετά απ' αυτό διέλυσε σε μάχη τα τμήματα του
Δυοβουνιώτη και Πανουργιά στη Χαλκομάτα και του Αθανασίου
Διάκου στην Αλαμάνα τον οποίο, αφού αιχμαλώτισε, σούβλισε. Στη
συνέχεια προχώρησε προς την Άμφισσα, για να περάσει με πλοία
στην Πελοπόννησο. Στο Χάνι της Γραβιάς συνάντησε τρομερή
αντίσταση από ένα μικρό τμήμα Ελλήνων με υπό την αρχηγία
του Οδυσσέα Ανδρούτσου χάνοντας ένα μεγάλο τμήμα του
στρατού του. Δεδομένης της τακτικής ήττας και του μεγέθους των
απωλειών στη μάχη αυτή φοβήθηκε πλέον να προχωρήσει στην
Πελοπόννησο οπότε πέρασε στα ορεινά χωριά της Γκιώνας,
στη Λιβαδειά και έπειτα στην Εύβοια. Στα Βρυσάκια συνάντησε
ισχυρή αντίσταση και υπέστη περαιτέρω σοβαρές απώλειες. Μετά
βάδισε κατά της Αθήνας και έλυσε την πολιορκία της Ακρόπολης.

7. Στο μεταξύ είχε επαναστατήσει η Δυτική Στερεά οπότε ο Χουρσίτ
Μεχμέτ Πασάς ανακάλεσε το Βρυώνη στα Ιωάννινα, όπου διέσπασε
τη συμμαχία των Σουλιωτών με κάποια άτακτα τμήματα Αλβανών
και ανάγκασε τους Σουλιώτες σε συνθηκολόγηση (2
Σεπτεμβρίου 1822) μετά από αποκλεισμό. Μετά την πτώση του
Σουλίου, οι Τούρκοι με αρχηγούς Κιουταχή και Βρυώνη πολιόρκησαν
το Μεσολόγγι. Μετά την αποτυχημένη απόπειρα κυρίευσης, τη
νύκτα των Χριστουγέννων 1822, έλυσαν την πολιορκία κι αυτό
προκάλεσε τη δυσμένεια του σουλτάνου. Αργότερα κατέβηκε πάλι
στη Δυτική Στερεά και προσπάθησε για την αποτυχία των άλλων
Τούρκων αρχηγών, για να δικαιολογήσει τη δική του. Τέλος, διέλυσε
οριστικά το στρατόπεδό του και γύρισε στα Ιωάννινα, από εκεί στο
Βεράτι και τέλος στη Θεσσαλονίκη. Μετά χάνονται τα ίχνη του.

8. Μεχμέτ Ρεσίτ Πασάς Κιουταχής

9. Ο Μεχμέτ Ρεσίτ Πασάς Κιουταχής 1780-1839, ήταν Οθωμανός
στρατηγός κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης Μέγας
Βεζίρης. Γεννήθηκε στην Γεωργία το 1780 και ήταν γιος
ορθόδοξου ιερέα. Το 1820 στάλθηκε επικεφαλής τουρκικού στρατού
εναντίον του αποστάτη Αλή Πασά στα Ιωάννινα, τον οποίο και
κατόρθωσε να νικήσει ενώ μετά το τέλος της εκστρατείας διορίστηκε
πασάς των Τρικάλων και κατέπνιξε στο αίμα την αποστασία των
Αγράφων (1821). Με τη γενίκευση της επανάστασης, και αφού είχε
νικήσει τους Έλληνες στη μάχη του Πέτα, ο Κιουταχής διορίστηκε
Σερασκέρης της Ρούμελης και ουσιαστικά ανέλαβε επικεφαλής της
εκστρατείας που είχε ως σκοπό να προβεί σε γενικές εκκαθαρίσεις
από κάθε επαναστατικό στοιχείο. Έτσι το 1823 αφού κατέλαβε όλη
τη Στερεά Ελλάδα προχώρησε στο Μεσολόγγι το οποίο και
πολιόρκησε. Η πεισματώδης όμως αντίσταση των πολιορκούμενων,
σε συνδυασμό με την καταστροφή από τον Γεώργιο Σαχτούρη της
τουρκικής αρμάδας που μετέφερε πολεμοφόδια στους πολιορκητές
στην ναυμαχίας της Άνδρου, οδήγησε τον Κιουταχή να ζητήσει τη
βοήθεια του Ιμπραήμ και τελικά ανάγκασε τους Μεσολογγίτες στην
ηρωική έξοδό τους στις 10 Απριλίου του 1826.

10. Η πεισματώδης όμως αντίσταση των πολιορκούμενων, σε
συνδυασμό με την καταστροφή από τον Γεώργιο Σαχτούρη της
τουρκικής αρμάδας που μετέφερε πολεμοφόδια στους πολιορκητές
στην ναυμαχίας της Άνδρου, (γνωστή και ως ναυμαχία του
Καφηρέα) οδήγησε τον Κιουταχή να ζητήσει τη βοήθεια
του Ιμπραήμ και τελικά ανάγκασε τους Μεσολογγίτες στην ηρωική
έξοδό τους στις 10 Απριλίου του 1826. Στη συνέχεια ο Κιουταχής
στράφηκε κατά της Αθήνας και πολιόρκησε για περίπου ένα χρόνο
(Φθινόπωρο του 1826- τέλη Μαΐου του 1827) τους επαναστάτες
που ήταν κλεισμένοι στην Ακρόπολη. Μετά από πολλές μάχες στις
οποίες διακρίθηκαν πολλοί Έλληνες οπλαρχηγοί και κυρίως ο
αρχιστράτηγος των Ελλήνων Γεώργιος Καραϊσκάκης ο Κιουταχής
στις 24 Μαΐου του 1827 πέτυχε την παράδοση της Ακρόπολης.
Απεβίωσε το 1839 στη Σεβάστεια σε ηλικία 59 ετών, από
εγκεφαλίτιδα, ενώ προσπαθούσε να καταστείλει την εξέγερση
των Κούρδων.

11. Αλή Πασάς

12. Ο Αλή Πασάς Τεπελενλής (1744 - 24 Ιανουαρίου 1822)
ήταν μουσουλμάνος Τουρκαλβανός στην καταγωγή πασάς των
Ιωαννίνων που διαδραμάτισε για περισσότερα από 40 χρόνια
σημαντικό ρόλο στην ιστορία της Ηπείρου και όχι μόνο, από το 1788
όταν και διορίστηκε πασάς των Ιωαννίνων μέχρι τις αρχές
της Ελληνικής Επανάστασης. O Αλή έδειξε σχετική εύνοια και ανοχή
προς το ελληνικό στοιχείο, σε σημείο που η επικράτειά του να είναι
το μοναδικό μέρος όπου οι Έλληνες ήταν σχεδόν ισότιμοι με τους
Οθωμανούς. Βέβαια ήταν αμείλικτος με όσους αμφισβητούσαν την
εξουσία του. Έτσι καταδίωξε τους Κλέφτες και τους Αρματολούς,
πολλούς από τους οποίους εξόντωσε (Κατσαντώνης, Βλαχαβάς,
Λεπενιώτης) και άλλους κυνήγησε (Κολοκοτρώνης, Ζαχαριάς ). Από
την άλλη πλευρά, στη φρουρά του Αλή και στη στρατιωτική σχολή
που ο ίδιος ίδρυσε εκπαιδεύτηκαν κάποιοι από τους
σημαντικότερους πολεμιστές της Επανάστασης του 1821. Μερικοί
από αυτούς ήταν ο Ανδρούτσος, ο Αθανάσιος Διάκος, ο Μάρκος
Μπότσαρης, ο Γρίβας και ο Πανουργιάς. Επίσης άλλοι σπούδασαν
στις περίφημες σχολές των Ιωαννίνων με την βοήθειά του.

13. Είναι άξιο αναφοράς ότι στο παλάτι του Αλή Πασά είχαν
συγκεντρωθεί αρκετοί Έλληνες λόγιοι και επιστήμονες όπως ο
προσωπικός του γιατρός Γ. Σακελάριος, ο Ιωάννης Κωλέττης,
ο Αθανάσιος Ψαλίδας, ο Μπαλάνος Βασιλόπουλος, ο Ιωάννης
Βηλαράς κ.α. ενώ τα Ελληνικά ήταν η επίσημη γλώσσα της αυλής
του. Έλληνες ήταν και οι διαχειριστές της περιουσίας και των
οικονομικών του κράτους του. Άλλος Έλληνας που λάμβανε τον
πλήρη σεβασμό του Αλή Πασά ήταν ο Κοσμάς ο Αιτωλός ενώ τα δυο
άτομα που βρίσκονταν στο πλευρό του πασά στις τελευταίες του
στιγμές ήταν ο Θανάσης Βάγιας, που ήταν το δεξί του χέρι καθώς και
η τελευταία του σύζυγος Κυρά Βασιλική.

14. Ιμπραήμ Πασάς

15. Ο Ιμπραήμ Πασάς ( 1789 -10 Νοεμβρίου 1848) ήταν Βαλής και μη
αναγνωρισμένος Χεδίβης της Αιγύπτου και στρατιωτικός. Το 1824,
κατά τη διάρκεια της ελληνικής επανάστασης, στάλθηκε από τον
πατέρα του στην Πελοπόννησο για να βοηθήσει τους Οθωμανούς,
επικεφαλής στρατιάς Αιγυπτίων που κάποτε έφτασε τουλάχιστον
τις 35.000 άνδρες. Αφού πρώτα στάθμευσε στην Κρήτη, τον
Φεβρουάριο του 1825, αποβιβάστηκε στον Μοριά. Κυρίευσε
αρχικά την Τρίπολη και το Ναβαρίνο, ωστόσο η επίθεσή του τον
Ιούνιο στην Αργολίδα στους Μύλους Αργολίδας αποκρούστηκε από
τον Δημήτριο Υψηλάντη. Το 1826 κατέλαβε το Μεσολόγγι και το
1828, και αφού ο στόλος του είχε καταστραφεί στο Ναβαρίνο,
αποχώρησε από την Ελλάδα μετά την παρέμβαση των Γάλλων με
την Εκστρατεία του Μοριά. Κατά την εκστρατεία αυτή προκάλεσε
μεγάλες καταστροφές στην Πελοπόννησο, πυρπολώντας οικισμούς,
κόβοντας οπωροφόρα δένδρα και καλώντας τον πληθυσμό να
προσκυνήσει. Απεβίωσε στις 10 Νοεμβρίου του 1848 στο Κάιρο
από φυματίωση.

16.  ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Google εικόνες
Google βικιπαίδεια
Υπερσύγχρονη βικιπαίδεια (επιστήμη και ζωή)
ΜΑΛΑΜΑ ΙΩΑΝΝΙΔΟΥ
ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΚΥΡΙΑΚΙΔΟΥ
Γ’2
03/12/2015