Η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης από τον ελληνικό στρατό 26 Οκτωβρίου 1912

2. Η 26η Οκτωβρίου έχει διπλή σημασία για τη Θεσσαλονίκη, καθώς πρόκειται
τόσο για τη γιορτή του Αγίου Δημητρίου, πολιούχου αγίου της πόλης, όσο και
για την ημερομηνία απελευθέρωσής της κατά τη «Μεγάλη Εξόρμηση» του
Πρώτου Βαλκανικού Πολέμου.
Η απελευθέρωση της πόλης, μετά από αιώνες τουρκοκρατίας, αποτελεί για
πολλούς το αποκορύφωμα των Βαλκανικών Πολέμων: Η «νύμφη του
Θερμαϊκού» διεκδικήθηκε τόσο από τον ελληνικό όσο και τον βουλγαρικό
στρατό σε μια «κούρσα-θρίλερ» με στόχο την κατάκτηση της πόλης- για την
οποία μάλιστα σημειώθηκε και η πρώτη μεγάλη αντιπαράθεση ανάμεσα στον
Ελευθέριο Βενιζέλο και στον αρχιστράτηγο και διάδοχο του θρόνου,
Κωνσταντίνο, που αργότερα θα έρχονταν αντιμέτωποι σε αυτό που έμελλε
να ονομαστεί «Εθνικός Διχασμός».

3. ΠΩΣ ΕΓΙΝΕ ;
• Έπειτα από την επιτυχή προέλαση του Ελληνικού Στρατού στην Ελασσόνα
(11/24 Οκτωβρίου 1912) ανέκυψε ένας μείζον προβληματισμός σχετικά
με την πορεία που θα έπρεπε να ακολουθήσει ο Ελληνικός Στρατός. Το
Ελληνικό Στρατηγείο με αρχηγό τον Διάδοχο Κωνσταντίνο, θεωρούσε ότι η
πορεία του ελληνικού στρατού θα έπρεπε να καθοριστεί ανάλογα με τις
κινήσεις του οθωμανικού στρατού, με τη σκέψη ότι βασικός στρατιωτικός
στόχος σε ένα πόλεμο είναι η νίκη του αντίπαλου στρατού και όχι η
κατάληψη θέσεων. Η πολιτική ηγεσία θορυβημένη από την νικηφόρα
πορεία του βουλγαρικού στρατού και την πορεία του προς τη
Θεσσαλονίκη, θεωρεί ότι οι ελληνικές δυνάμεις θα πρέπει να κινηθούν
άμεσα στην πόλη.

4. • Στις 13/25 Οκτωβρίου 1912 ο Διάδοχος Κωνσταντίνος δέχεται τηλεγράφημα από
τον υπουργό Εξωτερικών κύριο Κορομηλά ο οποίος απαριθμούσε τις νίκες των
αντίπαλων στρατευμάτων χωρίς να κάνει καμία αναφορά στις επιτυχίες του
Ελληνικού στρατού, υποδεικνύοντας τις επόμενες κινήσεις του στρατού. Η
οργισμένη απάντηση του Διάδοχου Κωνσταντίνου έφτασε άμεσα : «Ευχαρίστως
εμάθαμε τας επιτυχίας του βουλγαρικού, σέρβικου και μαυροβουνιωτικού
στρατού» και κατέληγε φανερά εκνευρισμένος με την εξής φράση « Θα
εξακολουθήσω με την αυτήν έντασιν δυνάμεων επιδιώκων την καταστροφή του
εχθρού επί τη βάσει του σχεδίου το οποίον προδιέγραψα και του οποίου τον
αντικειμενικόν σκοπόν μόνος εγώ είμαι αρμόδιος και υπεύθυνος να κανονίζω.
Παρακαλώ δε υμάς όπως ευαρεστούμενος μη προσπαθήτε όπως επηρεάζητε την
διεύθυνσιν των επιχειρήσεων».

5. • Το απόγευμα της ίδιας ημέρας, ο Ελευθέριος Βενιζέλος απέστειλε τηλεγράφημα
με το οποίο ζητούσε ενημέρωση και κατέληγε ως εξής
« Αναμένω να μοι γνωρίσετε την περαιτέρω διεύθυνσιν ην θα ακολουθήσει η
προέλασης του στρατού Θεσσαλίας. Παρακαλώ μόνον να έχετε υπ' όψιν ότι
σπουδαίοι πολιτικοί λόγοι επιβάλλουσι να ευρηθώμεν μίαν ώραν ταχύτερον εις την
Θεσσαλονίκην».
• Έπειτα από την επιτυχημένη μάχη των Γιαννιτσών ο ελληνικός στρατός φτάνει
έξω από την πόλη της Θεσσαλονίκης στις 25 Οκτωβρίου (5 Νοεμβρίου) 1912. Εκεί
ξεκίνησαν πυρετώδεις διαπραγματεύσεις μεταξύ του Διαδόχου Κωνσταντίνου και
του Ταξίν Πασά σχετικά με την παράδοση της Θεσσαλονίκης. Ο Διάδοχος
απαιτούσε την παράδοση του οπλισμού του τούρκικου στρατού αλλά και την
καθολική παράδοση των τούρκικων στρατιωτικών μονάδων της πόλης. Έπειτα από
σκληρές διαπραγματεύσεις τελικά ο Ταξίν Πασάς απεδέχθη τους όρους του
Διαδόχου και την νύχτα της 26 Οκτωβρίου-27 Οκτωβρίου 1912 οι αξιωματικοί
του Ελληνικού Στρατού Ιωάννης Μεταξάς και Βίκτωρ Δούσμανης στο Διοικητήριο
της Θεσσαλονίκης υπέγραψαν το πρωτόκολλο παράδοσης της πόλης στον
ελληνικό στρατό.

6. • Στις 28 Οκτωβρίου (8 Νοεμβρίου) 1912, τα ελληνικά στρατεύματα εισήλθαν
θριαμβευτικά στην πόλη της Θεσσαλονίκης. Την επόμενη ημέρα εισήλθε έφιππος
στη πόλη ο Βασιλεύς Γεώργιος Α συνοδευόμενος από το Διάδοχο Κωνσταντίνο.

7. • https://www.youtube.com/watch?v=1qaUqJK
hZco
• https://www.youtube.com/watch?v=U2jLV8AL
2y0

8. ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΡΟΝΟ ΣΑΣ!!
• Εργασία από την
μαθήτρια:
Κουμουσίδου Βικτώρια
• Ημερομηνία : 4/2/2016
• Μάθημα: Ιστορία
• Πηγές:
• http://www.huffingtonp
ost.gr/2015/10/26/istor
ia-apeleftherosi-
thessalonikis_n_838609
8.html
• Youtube