Maaike Maeyaert

1. Provinciaal Steunpunt Vrijwilligerswerk W-Vl.

2. Wie?
Wat?
Waarom?
Naast de wet ook nog het Vlaams Decreet
voor alle organisaties die onder het domein
“welzijn en Gezondheid” vallen.
- Extra kwaliteitseisen (rekrutering, onthaal, coaching en vorming
- informatieplicht wordt afsprakennota (met inhoudelijke vereisten)
- Verplichte dekking L.O.
De Vrijwilligerswet ?!

3. De Vrijwilligerswet
Voor wie?
Voor elke organisatie in België die vrijwilligers inschakelt
(+ onder de definitie valt)
wat?
1/ Definities (wat is vrijwilligerswerk?)
2/ Wie mag vrijwilligerswerk doen
3/ De informatieplicht
4/ Verzekering
5/ Aansprakelijkheid
6/ Vergoedingen
Waarom?
Vrijwilligers beschermen + duidelijkheid naar
organisaties toe (verantwoordelijkheid)

4. 1/ Definities

5. 1/ Definities
Vrijwilligers(werk)?
Is elke natuurlijke persoon die een activiteit verricht
 Die onbezoldigd en onverplicht wordt verricht
 Die ingericht wordt door een organisatie anders dan het familie –of
privé-verband
 Die niet door dezelfde persoon en voor dezelfde organisatie wordt
verricht in het kader van een arbeidsovereenkomst,
een dienstencontract of statutaire aanstelling

6. concreet
Je bent vrijwilliger als….
 Jij je inzet voor een organisatie
je helpt mee met de jaarlijkse BBQ van de voetbalclub, je begeleidt elke woensdag kinderen met hun
huiswerk,…
 Je er geen geld mee verdient
(mss wel een kostenvergoeding)
 Niemand je verplicht dat te doen

7. concreet
Je bent dus geen vrijwilliger als …
 Je enkel iets doet voor jezelf, je familie of vrienden
 Je voor het werk betaald wordt (enkel kostenvergoeding en reiskosten)
 Je stage verricht of alternatieve sanctie (verplicht karakter)
 Je deelneemt aan een activiteit
(de vrijwilligerswet beschermt enkel de vrijwilligers, niet de
deelnemers!)
De wet zegt niets over de inhoud, plaats, duur of frequentie van het
vrijwilligerswerk.

8. 2/ wie?
Mag iedereen vrijwilligerswerk doen?
 Bepaalde mensen dienen eerst toelating te vragen of hebben
meldingsplicht
(werklozen, mensen na arbeidsongeval, uitkering van het ziekenfonds,…
 Minstens 15 jaar (16 worden)
 Geen maximumleeftijd

9. 3/ De informatieplicht
Alvorens de activiteit van een vrijwilliger voor een organisatie aanvang
neemt, informeert de organisatie hem minstens over onderstaande
zaken:
 Info over de sociale doelstelling van de organisatie
 Het juridisch statuut van de organisatie
 Info over de verzekering burgerlijke aansprakelijkheid
 Info over de kostenvergoeding
 Info over de geheimhoudingsplicht

10. 4/verzekering
vrijwilligerswerk

11. 4/verzekering
vrijwilligerswerk
 De vrijwilligerswet legt een verzekeringsplicht op voor
vrijwilligersorganisaties. Er moet op zijn minst een verzekering
burgerrechtelijke aansprakelijkheid afgesloten worden.
 LET OP! Uitzondering! Voor losse groepen vrijwilligers zonder een
vaste structuur of koepel is dit niet verplicht!
(bij feitelijke vereniging zonder personeel en/of afdelingen is iedere
vrijwilliger aansprakelijk voor eigen fouten)

12. 5/ Aansprakelijkheid
 Burgerlijke aansprakelijkheid (BA)? =
Een vrijwilliger heeft door een fout (een onvoorzichtigheid,
stommiteit) schade (materieel of immaterieel) veroorzaakt aan
derden.
 Bv; De vrijwilliger kan de hond waarmee hij is gaan wandelen niet in
toom houden, die bijt een kip dood…
 Een vrijwilliger zet materiaal af aan het kamp, vergeet de handrem en
knalt tegen een boom
 De vrijwilliger is niet burgerlijk aansprakelijk voor de schade
die hij veroorzaakt bij het verrichten van vrijwilligerswerk. De
organisatie moet de schade vergoeden.

13. 5/ Aansprakelijkheid
Immuniteit van de vrijwilliger
 Normaal POTJE BREEK = POTJE BETALEN
 Maar een VRIJWILLIGER IS IMMUUN!
 IMMUUN = hij of zij kan niet geraakt worden
op voorwaarde dat de fout effectief te wijten
is aan een dommigheid,
slordigheid of
onvoorzichtigheid.
Altijd IMMUUN? …

14. 5/ Aansprakelijkheid
Een vrijwilliger kan zijn immuniteit kwijtspelen indien:
 De vrijwilliger maakt een grove fout
bv: vrijwilliger die in staat van dronkenschap of onder invloed van
drugs een fout maakt met schade tot gevolg…
 De vrijwilliger bezondigt zich aan een lichte repetitieve fout
bv: de rolstoel niet goed opstellen alvorens de gebruiker erin te
helpen
 De vrijwilliger pleegt bedrog of doet iets met opzet
De vrijwilliger maakt een fout met de intentie de organisatie of
anderen te schaden.

15. 5/ Aansprakelijkheid
TE ONTHOUDEN
 De vrijwilliger is immuun
 De vrijwilliger is in principe niet burgerrechtelijk aansprakelijk voor de
schade die hij/zij veroorzaakt
 De organisatie kan zelf NOOIT die immuniteit op eigen houtje
afnemen (wettelijk geregeld)
 Schade waaronder anderen of derden lijden kan en zal verhaald
worden op de organisatie
 De organisatie moet zich VERPLICHT verzekeren voor de B.A.

16. 5/ Aansprakelijkheid
Strafrechtelijke aansprakelijkheid
 indien de vrijwilliger bepaalde wetten of regels overschrijdt
 Bv; verkeerd parkeren, openbare dronkenschap, ongewenste
intimiteiten, overtreding van de wet tegen racisme, hacking,
schending van de geheimhoudingsplicht,…)
 In deze gevallen = vrijwilliger zelf voor de gevolgen opdraaien en rust
er geen verplichting op de organisatie
(behalve als die mee in de fout ging).

17. 6/ vergoedingen

18. 6/ vergoedingen
 Een vrijwilligersorganisatie is niet verplicht om gemaakte kosten
terug te betalen noch om vrijwilligers van een vrijwilligersvergoeding
te voorzien.
 De vrijwilligersorganisatie beslist zelf of ze kosten terugbetalen en/of
een vrijwilligersvergoeding voorzien.

19. 6/ vergoedingen
Keuze uit 2 systemen:
 reële kostenvergoeding: werkelijk gemaakte kosten terugbetaald
(tickets indienen, bewijsstukken voorleggen)
 forfaitaire vergoeding voor gemaakte kosten, zonder bewijsstukken,
met max. van 32 euro/dag en 1308 euro/jaar (2015)
 beperkte combinatie van 2 systemen mogelijk:
deel van vervoerskosten (max. 2000km/jaar)
combineren met forfaitaire vergoeding
 occasioneel is vergoeding in natura toegestaan
(bv. boekenbon)

20. De Vrijwilligerswet
SAMENVATTING:
1/ Definities (wat is vrijwilligerswerk?)
2/ Wie mag vrijwilligerswerk doen
3/ De informatieplicht
4/ Verzekering
5/ Aansprakelijkheid
6/ Vergoedingen
 Naast de vrijwilligerswet ook nog het Vlaams
Decreet Vrijwilligerswerk voor alle organisaties
die onder het domein Welzijn en Gezondheid vallen.
Deze dienen WET + DECREET te volgen.

21. Tot slot
Neem een duik in onze digitale rugzak op www.west-vlaanderen.be/vrijwilligerswerk

22. Provinciaal Steunpunt Vrijwilligerswerk
West-Vlaanderen
Maaike Maeyaert
• Provinciehuis Boeverbos
Koning Leopold III-Laan 41,
8200 Sint-Andries
• vrijwilligerswerk@west-vlaanderen.be
• www.west-vlaanderen.be/vrijwilligerswerk

23. Bedankt voor de aandacht!