1. CHÖÔNG IV.
SOÁ HOAÙ BAÛN ÑOÀ TÖØ AÛNH QUEÙT
Chöông naøy seõ trình baøy phöông phaùp soá hoaù baûn ñoà töø baûn ñoà queùt ñaõ ñaêng kyù.
Giaû söû ta ñaõ queùt vaø ñaêng kyù moät baûn ñoà haønh chính Vieät Nam, taäp tin aûnh coù teân
laø bd_hcvn.jpg (hình III.1). Tröôùc khi soá hoaù baûn ñoà, caàn phaûi xaùc ñònh xem ta caàn soá
hoaù nhöõng thoâng tin naøo, caùc thoâng tin ñoù neân ñöôïc chia ra thaønh bao nhieâu nhoùm
vaø caùc nhoùm thoâng tin ñoù neân ñöôïc xeáp vaøo nhöõng nhoùm vaät theå naøo treân MapInfo.
IV.1. CAÙC VAÄT THEÅ (Object) TREÂN BAÛN ÑOÀ MapInfo
Nhö ñaõ giôùi thieäu trong Chöông II, baûn ñoà trong MapInfo ñöôïc toå chöùc thaønh töøng
nhoùm ñöôïc goïi laø lôùp. Moãi lôùp chöùa moät nhoùm thoâng tin nhaát ñònh cuøng vôùi döõ lieäu
cuûa chuùng. Moät tôø baûn ñoà giaáy khi ñöôïc in ra seõ coù nhieàu thoâng tin khaùc nhau, vì theá
khi soá hoaù baûn ñoà, ta caàn phaûi taùch caùc thoâng tin tröôùc khi soá hoaù ra thaønh töøng nhoùm
vaø taïo thaønh töøng lôùp khaùc nhau. Ñeå veõ baûn ñoà trong MapInfo, ta söû duïng caùc nuùt
coâng cuï veõ treân thanh coâng cuï Drawing.
Baûn ñoà trong MapInfo coù theå coù caùc loaïi vaät theå sau:
- Vaät theå ñieåm: vaät theå ñieåm töôïng tröng cho nhöõng thoâng tin coù tính chaát vò trí,
ví duï nhö thaønh phoá, thò traán, traïm xaêng, tröôøng hoïc,... Vaät theå ñieåm ñöïôc veõ
baèng coâng cuï Symbol.
- Vaät theå ñöôøng: vaät theå ñöôøng töôïng tröng cho nhöõng thoâng tin coù chieàu daøi ví
duï nhö ñöôøng giao thoâng, soâng suoái, heä thoáng ñöôøng ñieän,... MapInfo phaân bieät
ra 3 kieåu vaät theå ñöôøng khaùc nhau laø ñöôøng thaúng (line object) ñöôïc veõ baèng
coâng cuï Line, ñöôøng gaáp khuùc (polyline), ñöôïc veõ baèng coâng cuï Polyline, vaø
ñöôøng cung (arc object), ñöôïc veõ baèng coâng cuï Arc. Ñöôøng gaáp khuùc (trong
cuoán saùch naøy ñöôïc goïi taét laø ñöôøng) laø kieåu vaät theå ñöôøng ñöôïc söû duïng
thöôøng xuyeân nhaát trong veõ baûn ñoà.
- Vaät theå vuøng: vaät theå vuøng töôïng tröng cho nhöõng thoâng tin coù dieän tích ví duï
nhö moät tænh, moät quaän, moät caùi hoà,...MapInfo phaân bieät 4 kieåu vaät theå vuøng:
hình ña giaùc (polygon), ñöôïc veõ baèng coâng cuï Polygon, hình ellipse (ellipse
object) ñöôïc veõ baèng coâng cuï Ellipse, hình chöõ nhaät (rectangle) ñöôïc veõ baèng
coâng cuï Rectangle, hình chöõ nhaät bo troøn (rounded rectangle) ñöôïc veõ baèng
coâng cuï Rounded Rectangle. Ba kieåu vaät theå sau cuøng khoâng hieän leân dieän tích
khi tính toaùn. Ta seõ thaûo luaän vieäc naøy ôû phaàn sau.
- Vaät theå kyù töï: ñaây laø moät kieåu vaät theå ñaëc bieät, noù laø nhöõng kyù töï (hay chöõ) maø
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

2. ta coù theå goõ tröïc tieáp vaøo baûn ñoà vaø löu laïi thaønh moät lôùp rieâng bieät. Vaät theå kyù
töï ñöôïc goõ leân baûn ñoà baèng coâng cuï Text. Vaät theå kyù töï thöôøng ñöôïc söû duïng
ñeå hoã trôï cho chuù giaûi treân baûn ñoà.
IV.2. SOÁ HOAÙ BAÛN ÑOÀ TÖØ AÛNH QUEÙT ÑAÕ ÑAÊNG KYÙ bd_hcvn.jpg
Tröôùc heát ta caàn phaân tích nhöõng thoâng tin coù treân baûn ñoà vaø taùch chuùng thaønh
caùc nhoùm. Moãi lôùp baûn ñoà chöùa caùc thoâng tin thuoäc cuøng moät nhoùm, ví duï lôùp ñöôøng
giao thoâng, lôùp quaän, lôùp soâng suoái,... Sau ñoù ta caàn xaùc ñònh nhöõng nhoùm thoâng tin
ñoù caàn ñöôïc soá hoaù baèng coâng cuï veõ naøo treân MapInfo.
Baûn ñoà haønh chính Vieät Nam bao goàm caùc thoâng tin chính sau ñaây:
- Ranh giôùi cuûa nöôùc Vieät Nam.
- Caùc tænh.
- Tænh lî, thaønh phoá vaø caùc thò xaõ.
- Heä thoáng ñöôøng giao thoâng chính (ñöôøng nhöïa, ñöôøng saét).
- Caùc soâng ngoøi chính.
Nhö vaäy baûn ñoà naøy neân ñöôïc toå chöùc thaønh caùc lôùp sau: lôùp ranh giôùi, lôùp caùc
tænh, lôùp thaønh phoá - thò xaõ, lôùp heä thoáng ñöôøng giao thoâng vaø lôùp soâng ngoøi.
Ta seõ laàn löôït xem xeùt caùch soá hoaù töøng lôùp thoâng tin treân.
IV.2.1. Soá hoaù lôùp ranh giôùi Vieät Nam:
Phaân tích: ranh giôùi Vieät Nam laø moät ñöôøng töôïng tröng cho hình daïng cuûa nöôùc
Vieät Nam, noù bao goàm ñöôøng ranh giôùi treân ñaát lieàn vaø ñöôøng bôø bieån cuøng vôùi moät
soá ñaûo. Ta seõ duøng vaät theå kieåu ñöôøng ñeå bieåu thò cho ranh giôùi ñoù. Trong phaàn naøy
ta seõ söû duïng coâng cuï veõ ñöôøng gaáp khuùc ñeå veõ ranh giôùi nöôùc Vieät Nam thoâng qua
lôùp Cosmetic.
Caùch thöïc hieän nhö sau:
- Töø menu chính Choïn File > Open Table ñeå môû baûn ñoà queùt ñaõ ñaêng kyù bd_hcvn.jpg.
- Choïn Map > Layer Control. Ñaùnh daáu choïn vaøo oâ chænh söûa ôû haøng Cosmetic
Layer. Choïn OK.
- Nhaép chuoät choïn nuùt leänh veõ ñöôøng gaáp khuùc (Polyline tool) roài di chuyeån
chuoät sang cöûa soå baûn ñoà ñang môû, con troû chuoät luùc naøy bieán thaønh hình daáu
coäng.
- Choïn moät ñieåm treân ñöôøng ranh giôùi cuûa nöôùc Vieät Nam, nôi tieáp giaùp giöõa ranh
giôùi treân ñaát lieàn vaø ranh giôùi treân bieån vaø baét ñaàu nhaép chuoät theo ñöôøng ranh giôùi
treân ñaát lieàn. Moãi moät laàn nhaép chuoät laø moät laàn taïo ra moät noát ñeå ñaùnh daáu söï ñoåi
höôùng cuûa ñöôøng ta ñang veõ. Ñoäng taùc naøy thöïc chaát gioáng nhö vieäc aùp tôø giaáy
can leân baûn ñoà vaø duøng buùt chì can laïi.
- Khi veõ chaïm ñeán ñaàu kia ranh giôùi treân ñaát lieàn thì ta nhaán phím <Esc> hay nhaép
chuoät ñuùp taïi ñieåm cuoái ñeå keát thuùc ñöôøng ranh giôùi treân ñaát lieàn.
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

3. - Nhaán phím <S> treân baøn phím, ta thaáy treân thanh traïng thaùi hieän ra chöõ SNAP. Di
chuyeån chuoät laïi gaàn ñaàu cuûa ñöôøng ranh giôùi môùi veõ xong, ta seõ thaáy daáu coäng
nhoû bieán thaønh moät daáu coäng chaám chaám lôùn hôn vaø con troû chuoät nhaûy vaøo saùt
ñieåm keát thuùc cuûa ñöôøng kia. Ta baét ñaàu nhaép chuoät veõ tieáp ñöôøng ranh giôùi treân
bieån. Leänh SNAP naøy cho pheùp ta veõ moät ñöôøng ngay taïi ñieåm keát thuùc cuûa ñöôøng
kia (nhaán phím SNAP laàn nöõa thì leänh SNAP naøy seõ taét ñi). Khi veõ ñöôøng ranh giôùi
bieån veà gaàn saùt ñaàu kia cuûa ñöôøng ranh giôùi treân ñaát lieàn, con troû chuoät cuõng hieän
thaønh hình daáu coäng chaám chaám vaø nhaûy vaøo gaàn noát ñaàu cuûa ñöôøng kia, nhaép
chuoät vaøo ñieåm cuoái roài nhaán phím <Esc> ñeå keát thuùc ñöôøng ranh giôùi treân bieån.
- Tieáp tuïc veõ caùc phaàn coøn laïi cuûa nöôùc ta, ví duï nhö veõ laïi ñaûo Phuù Quoác vaø caùc
ñaûo khaùc. Nhöõng ñöôøng naøy laø nhöõng ñöôøng kín, ñöôøng veõ seõ quay trôû laïi noát ñaàu
tieân. Khi veà gaàn saùt ñieåm ñaàu, nhaán phím <S> ñeå baät chöùc naêng SNAP leân, khi
con troû chuoät nhaûy vaøo ñieåm ñaàu thì ta nhaép chuoät moät laàn roài nhaán phím <Esc>
ñeå keát thuùc.
Löu yù:
Hình III.1. Cöûa soå baûn ñoà queùt ñaõ ñaêng kyù ñöôïc môû trong MapInfo.
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

4. - Khi ñöôøng veõ chöa keát thuùc maø vuøng ñang veõ naèm ngoaøi cöûa soå baûn ñoà (do phoùng
ñaïi baûn ñoà leân ñeå thaáy roõ caùc chi tieát khi veõ), muoán di chuyeån baûn ñoà ta di chuyeån
chuoät veà höôùng caàn soá hoaù tieáp thì baûn ñoà seõ “chaïy” vaø hieån thò phaàn baûn ñoà caàn
veõ tieáp.
- Khi soá hoaù moät baûn ñoà naøo ñoù caàn quyeát ñònh ñoä phoùng ñaïi cuûa baûn ñoà ôû möùc naøo
ñeå coù theå thaáy roõ vaø veõ heát ñoái töôïng ñoù maø khoâng caàn phaûi chænh ñoä phoùng ñaïi
vì khoâng theå thöïc hieän ñöôïc ñieàu naøy khi ñöôøng veõ chöa keát thuùc. Ta coù theå phoùng
to hay thu nhoû baûn ñoà baèng hai nuùt phoùng to thu nhoû treân thanh coâng cuï
Main.
- Khi veõ moät ñöôøng baét ñaàu töø moät ñaàu cuûa ñöôøng khaùc, ta nhaán <S> ñeå khôûi ñoäng
chöùc naêng SNAP vaø nhaép chuoät veõ moät vaøi ñoaïn ñaàu thoâi, sau ñoù laïi nhaán <S> ñeå
taét chöùc naêng naøy ñi vì neáu khoâng khi veõ gaàn ñeán moät noát naøo ñoù cuûa moät vaät theå
khaùc, con troû chuoät seõ “nhaûy” vaøo noát ñoù laøm ñöôøng veõ khoâng chính xaùc. Khi
ñöôøng veõ keát thuùc taïi ñaàu cuûa moät noát khaùc thì ta laïi nhaán <S> ñeå baät chöùc naêng
naøy leân ñeå noù giuùp ta xaùc ñònh ñieåm ñoù cho chính xaùc.
Ñeå xem “saûn phaåm” taïo thaønh, töø menu chính choïn Map > Layer Control, taét daáu
choïn vaøo coät hieån thò ôû haøng cuûa taäp tin aûnh queùt roài choïn OK. Luùc naøy cöûa soå
baûn ñoà chæ hieän leân ñöôøng ranh giôùi cuûa nöôùc Vieät Nam maø ta vöøa veõ.
Ñeå löu laïi keát quaû ta laøm nhö sau:
- Choïn Map > Save Cosmetic Objects. Hoäp thoaïi Save objects to table môû ra.
- Ñaët teân taäp tin môùi veõ xong laø ranh_gioi trong oâ File name.
- Choïn thö muïc löu laïi taäp tin naøy trong oâ Save in, söû duïng nuùt thaû xuoáng choïn
thö muïc ñeå löu taäp tin môùi taïo vaøo.
- Laøm xong nhaán nuùt Save.
Nhö vaäy ñöôøng ranh giôùi môùi taïo thaønh seõ ñöôïc chuyeån töø lôùp Cosmetic vaøo moät
lôùp môùi maø ta ñaët teân laø ranh_gioi.
Ñeå coù theå nhìn thaáy keát quaû ñöôïc löu laïi naøy, töø menu chính choïn Map > Layer
Control. Luùc naøy teân lôùp baûn ñoà môùi ñöôïc taïo thaønh seõ hieån thò trong danh saùch cuøng
vôùi lôùp baûn ñoà queùt ñaõ ñaêng kyù.
Ghi chuù: khi löu nhöõng thoâng tin ñaõ veõ thaønh moät lôùp môùi, MapInfo seõ löu nhöõng
thoâng tin naøy thaønh 4 taäp tin rieâng bieät, nhöõng taäp tin naøy coù cuøng teân nhöng coù phaàn
môû roäng khaùc nhau. Trong tröôøng hôïp naøy coù 4 taäp tin ñöôïc löu laïi laø ranh_gioi.tab,
ranh_gioi.map, ranh_gioi.dat vaø ranh_gioi.id. Khi duøng leänh môû baûng (Open Table)
trong MapInfo, ta chæ nhìn thaáy moät taäp tin duy nhaát laø ranh_gioi.tab. Xem theâm veà caùc
taäp tin thaønh phaàn cuûa MapInfo trong Chöông XVII.
Giaû söû ta chöa veõ xong baûn ñoà nöôùc Vieät Nam maø ñaõ thöïc hieän leänh Map > Save
cosmetic objects vaø löu thaønh lôùp ranh_gioi. Neáu muoán veõ tieáp vaøo lôùp ñoù sau khi ñaõ
löu, caùch laøm nhö sau:
- Choïn Map > Layer Control, hoäp thoaïi Layer Control môû ra.
- Ñaùnh daáu choïn vaøo coät chænh söûa ôû haøng cuûa teân taäp tin ta môùi löu (lôùp
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

5. ranh_gioi) vaø tieáp tuïc veõ.
- Khi veõ xong ta nhaán nuùt löu (bieåu töôïng hình caùi ñóa meàm treân thanh coâng cuï
Standard, hoaëc choïn File > Save Table hoaëc nhaán toå hôïp phím <Ctrl>+<S>).
MapInfo môû ra hoäp thoaïi Save Table (löu baûng). Hoäp thoaïi naøy lieät keâ taát caû caùc
lôùp baûn ñoà ñang môû coù nhöõng thay ñoåi nhöng chöa ñöôïc löu laïi. Trong tröôøng hôïp
naøy ta chæ coù moät lôùp laø ranh_gioi. Choïn lôùp naøy vaø nhaán nuùt Save.
Ta coù theå duøng leänh löu naøy bao nhieâu laàn cuõng ñöôïc trong suoát quaù trình veõ moãi
khi veõ theâm hay chænh söûa baûn ñoà.
IV.2.2. Soá hoaù lôùp ñöôøng giao thoâng vaø soâng ngoøi
- Choïn Map > Layer Control, ñaùnh daáu choïn chænh söûa vaøo lôùp Cosmetic Layer,
choïn OK.
- Laïi choïn coâng cuï veõ ñöôøng gaáp khuùc ñeå veõ caùc ñöôøng giao thoâng (nhöõng
ñöôøng lieàn coù maøu ñoû treân baûn ñoà queùt). Trong ví duï naøy ta chæ veõ caùc ñöôøng giao
thoâng trong ranh giôùi nöôùc Vieät Nam, ta seõ keát thuùc ñöôøng khi noù chaïm ranh giôùi
nöôùc ta.
Khi veõ lôùp ñöôøng giao thoâng ta caàn chuù yù caùc ñieåm sau:
- Töø luùc ta nhaép chuoät ñeå baét ñaàu veõ ñöôøng ranh giôùi chính cho ñeán luùc nhaép chuoät
ñuùp (hoaëc nhaán phím <Esc>) ñeå keát thuùc ñöôøng veõ thì ta chæ taïo thaønh moät vaät theå
ñoà hoaï treân baûn ñoà. Khi veõ tieáp, ñaûo Phuù Quoác chaúng haïn, thì ta taïo ra moät vaät theå
ñoà hoaï thöù hai treân baûn ñoà,v.v...
- Lôùp ñöôøng giao thoâng ñöôïc veõ bao goàm nhieàu vaät theå hôn, töùc laø nhieàu ñöôøng khaùc
nhau, ñeå tieän lôïi vieäc xöû lyù thoâng tin sau naøy, ta neân veõ nhö sau: veõ caùc vaät theå
ñöôøng nhö bình thöôøng, nhöng khi ñeán ngaõ 3, töùc laø nôi tieáp tuïc cuûa hai ñöôøng
khaùc thì ta keát thuùc ñöôøng thöù nhaát, töø ñieåm keát thuùc cuûa ñöôøng thöù nhaát (ngaõ 3)
ta veõ tieáp ñöôøng thöù hai, keát thuùc ñöôøng naøy hoaëc keát thuùc khi gaëp moät ngaõ 3 khaùc,
quay laïi ñieåm ngaõ 3 ñaàu vaø veõ tieáp ñöôøng thöù ba. Noùi moät caùch toång quaùt, ta keát
thuùc veõ vaät theå ñöôøng khi gaëp giao loä, hoaëc neáu ta baét ñaàu veõ töø giao loä höôùng ra,
thì coù bao nhieâu ñöôøng höôùng ra ta neân veõ baáy nhieâu vaät theå. Ngay caû khi trong
thöïc teá moät ñöôøng giao thoâng (coù teân ñöôøng) khi chaïy qua giao loä thì phía beân kia
giao loä vaãn laø ñöôøng ñoù (cuøng teân) nhöng ta cuõng neân taùch noù laøm hai.
Sau khi veõ xong caùc ñöôøng giao thoâng, choïn Map > Save cosmetic objects vaø ñaët
teân cho moät lôùp môùi, ví duï giao_thong.
Khi choïn Map > Save Cosmetic Objects maø coù moät lôùp khaùc ñang môû (trong
tröôøng hôïp naøy laø lôùp ranh_gioi), hoäp thoaïi Save Cosmetic Objects to Layer môû ra.
Neáu nhaán nuùt thaû xuoáng ta seõ thaáy danh saùch caùc lôùp ñang môû (trong tröôøng hôïp naøy
laø lôùp ranh_gioi). Neáu ta choïn ranh_gioi, thì caùc ñöôøng giao thoâng ta môùi veõ seõ bò nhaäp
vaøo chung vôùi lôùp ranh_gioi. Ta phaûi choïn <New> ñeå löu thaønh moät lôùp rieâng. Cheá ñoä
maëc ñònh cuûa MapInfo khi ta choïn Save Cosmetic Objects luoân luoân laø <New>.
Löu yù: treân baûn ñoà coøn coù ñöôøng saét, ta veõ luoân ñöôøng naøy vaøo lôùp giao_thong,
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

6. vieäc phaân bieät giöõa ñöôøng boä vaø ñöôøng
saét seõ ñöôïc trình baøy trong caùc chöông
sau.
Cuõng nhö trong tröôøng hôïp veõ ranh
giôùi, ta coù theå choïn Map > Save cosmet-
ic objects khi ñang veõ dôû dang vaø löu
thaønh lôùp giao_thong. Muoán veõ tieáp treân
lôùp ñöôøng giao thoâng ta choïn Map >
Layer Control vaø ñaùnh daáu choïn vaøo coät
chænh söûa ôû haøng coù teân giao_thong.
*Veõ caùc con soâng:
Caùc con soâng cuõng laø nhöõng vaät theå kieåu ñöôøng nhö caùc ñöôøng giao thoâng, ta
cuõng choïn chænh söûa trong lôùp Cosmetic Layer vaø veõ caùc con soâng hoaøn toaøn töông
töï nhö veõ ñöôøng giao thoâng vaø löu laïi thaønh moät lôùp rieâng coù teân laø song.
* Veõ ranh giôùi caùc tænh:
Ñeå thuaän tieän cho vieäc trình baøy baûn ñoà sau naøy, ta neân soá hoaù theâm moät lôùp nöõa
laø lôùp rg_tinh (lôùp ranh giôùi tænh). Lôùp naøy ñöôïc ñònh daïng laø kieåu ñöôøng. Löu yù khi veõ
lôùp naøy, ta khoâng veõ phaàn ranh giôùi caùc tænh coù phaàn chung vôùi ranh giôùi chính cuûa
nöôùc ta vaø ñöôøng bôø bieån. Vieäc naøy seõ ñöôïc giaûi thích sau trong Chöông VIII, Trình
baøy baûn ñoà.
Caùc ñieåm caàn löu yù khi veõ ñöôøng giao thoâng cuõng ñöôïc aùp duïng cho veõ soâng noùi
rieâng cuõng nhö cho vieäc veõ caùc vaät theå kieåu ñöôøng noùi chung.
IV.2.3. Veõ caùc thaønh phoá vaø thò xaõ vaø caùc ñieåm daân cö
Phaân tích: ta thaáy raèng treân baûn ñoà giaáy queùt vaøo, caùc thaønh phoá vaø thò traán ñöôïc
bieåu thò baèng nhöõng chaám (voøng troøn) nhoû, ngoaïi tröø thuû ñoâ Haø Noäi ñöôïc bieåu thò baèng
moät ngoâi sao. Nhö vaäy lôùp thaønh phoá vaø thò traán seõ ñöôïc veõ baèng coâng cuï veõ ñieåm
(Symbol tool).
- Laïi choïn Map > Layer Control vaø ñaùnh daáu choïn vaøo coät chænh söûa cuûa lôùp
Cosmetic Layer.
- Choïn coâng cuï Symbol treân thanh coâng cuï Drawing ôû beân phaûi.
- Veõ caùc thaønh phoá, thò traán baèng caùch nhaép chuoät vaøo töøng thaønh phoá, thò traán treân
baûn ñoà. Moãi laàn nhaép chuoät seõ taïo ra moät ñieåm töôïng tröng cho thaønh phoá/thò traán
taïi vò trí ñoù.
- Laïi löu laïi lôùp môùi naøy baèng leänh Map > Save Cosmetic Objects. Giaû söû ta ñaët teân
lôùp môùi naøy laø thanh_pho.
Ghi chuù: ta nhaän thaáy raèng caùc thaønh phoá, tænh lî, thò traán ñöôïc bieåu thò baèng
nhöõng chaám khaùc nhau tuyø thuoäc vaøo thaønh phoá ñoù lôùn hay nhoû, coøn trong tröôøng
hôïp ta ñang veõ caùc thaønh phoá ñeàu laø nhöõng ñieåm coù hình ngoâi sao maøu ñen gioáng
nhau (kieåu bieåu töôïng maëc ñònh cuûa MapInfo). Ñeå hieån thò caùc thaønh phoá theo nhöõng
tính chaát cuûa chuùng, ta seõ xem xeùt sau trong Chöông VI.
Hình III.2. Hoäp thoaïi Save
Cosmetic Objects.
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

7. IV.2.4. Veõ caùc tænh
ÔÛ phaàn naøy ta seõ thöïc hieän vieäc taïo moät lôùp baûn ñoà môùi töø moät baûn ñoà khaùc ñoàng
thôøi chænh söûa caùc vaät theå ñang veõ baèng nhöõng leänh töông taùc töø moät lôùp baûn ñoà khaùc
leân lôùp baûn ñoà ñang veõ.
Tröôùc tieân ta seõ thöïc hieän moät soá vieäc ñeå chuaån bò cho phaàn veõ caùc tænh.
Ta thaáy raèng khi veõ lôùp baûn ñoà ranh giôùi cuûa nöôùc Vieät Nam, caùc vaät theå ñöôïc taïo
thaønh laø caùc ñöôøng vieàn bao xung quanh ranh giôùi caùc vuøng cuûa nöôùc Vieät Nam (bao
goàm phaàn chính treân ñaát lieàn vaø moät soá ñaûo). Tuy nhieân nöôùc Vieät Nam coøn laø moät
vuøng ñaát, töùc laø coù dieän tích, ñeå coù theå bieåu thò tính chaát naøy ta caàn taïo ra caùc vaät theå
kieåu vuøng. Ta taïo vaät theå vuøng töø lôùp ranh giôùi cuûa nöôùc Vieät Nam nhö sau:
1- Choïn File > Save copy as. Neáu ta môû nhieàu lôùp thì moät hoäp thoaïi môû ra cho ta
choïn sao löu laïi lôùp naøo. Ta choïn ranh_gioi roài choïn Save As. Hoäp thoaïi Save
Copy of Table As môû ra.
2 - Trong oâ File name, ñaët teân cho lôùp môùi laø vietnam_vung roài choïn Save. Moät baûn
sao cuûa lôùp ranh_gioi ñöôïc löu laïi döôùi teân vietnam_vung.
3 - Choïn File > Open table vaø môû lôùp môùi sao löu ra.
4 - Choïn Map > Layer Control, ñaùnh daáu choïn vaøo coät chænh söûa ôû haøng lôùp viet-
nam_vung môùi môû.
5 - Nhaép choïn coâng cuï choïn choïn ñöôøng ranh giôùi treân bieån vaø giöõ phím <Shift>
choïn tieáp ñöôøng ranh giôùi treân ñaát lieàn.
6 - Treân menu chính choïn Objects > Combine, hoäp thoaïi Data Aggregation môû ra, ta
choïn OK. Nhö vaäy ñöôøng ranh giôùi treân bieån vaø treân ñaát lieàn ñöôïc nhaäp laïi thaønh
moät ñöôøng kín. Ta caàn noù ñeå taïo ra vuøng sau naøy.
7 - Choïn Query > Select, hoäp thoaïi Select môû ra; trong oâ Select Records from Table
ta choïn vietnam_vung. Taét daáu choïn trong oâ Browse Results ôû goùc döôùi beân
traùi ñi roài choïn OK.
8 - Treân menu chính choïn Objects > Convert to Regions. Taát caû caùc vaät theå kieåu
ñöôøng trong lôùp vietnam_vung ñöôïc chuyeån thaønh kieåu vuøng (region).
9 - Choïn File > Save Table, hoäp thoaïi Save Table môû ra, ta choïn vietnam_vung roài
choïn Save.
Nhö vaäy ta ñaõ taïo ra moät lôùp môùi töø lôùp ranh_gioi vaø caùc vaät theå kieåu ñöôøng trong
lôùp ranh_gioi ñöôïc ñoåi thaønh kieåu vuøng trong lôùp vietnam_vung.
Chuù yù: Caùc lôùp ñang ñöôïc môû trong moät cöûa soå baûn ñoà ñöôïc saép xeáp theo thöù
töï treân döôùi, neáu moät lôùp bao goàm nhöõng vaät theå laø caùc vuøng naèm treân thì caùc
vaät theå ôû nhöõng lôùp khaùc naèm döôùi seõ bò che khuaát. Ñeå thaáy ñöôïc nhöõng vaät
theå naèm trong caùc lôùp khaùc, ta phaûi di chuyeån lôùp vuøng naøy xuoáng döôùi cuøng,
caùch laøm nhö sau:
- Choïn Map > Layer Control. Hoäp thoaïi Layer Control môû ra.
- Choïn lôùp môùi ñöôïc taïo thaønh (vietnam_vung) baèng caùch nhaép chuoät vaøo teân cuûa
lôùp ñoù.
- Nhaép chuoät vaøo nuùt Down ñeå di chuyeån lôùp ñaõ choïn xuoáng döôùi cuøng, nhöng
phaûi naèm treân lôùp baûn ñoà aûnh queùt ñaõ ñaêng kyù vì neáu khoâng lôùp naøy seõ che maát
lôùp vietnam_vung.
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

8. Xem theâm veà thöù töï caùc lôùp trong cöûa soå baûn ñoà trong Chöông X, Kieåm soaùt
Lôùp.
Ñeå thuaän tieän cho vieäc veõ caùc vaät theå trong lôùp tænh, ta caàn taét hieån thò caùc lôùp
khaùc ñi, vaøo Map > Layer Control vaø taét hieån thò (boû choïn ôû coät coù bieåu töôïng ) ôû
caùc lôùp khaùc ñoàng thôøi baät hieån thò cuûa lôùp aûnh queùt leân.
Ta thaáy raèng lôùp baûn ñoà môùi che khuaát caû aûnh queùt, nhö vaäy seõ khoâng thaáy caùc
ñöôøng ranh giôùi tænh ñeå veõ. Muoán thaáy ñöôïc caùc chi tieát naøy ta caàn chænh lôùp baûn ñoà
ranh giôùi veà khoâng maøu (trong suoát). Caùch laøm nhö sau:
- Choïn Map > Layer Control.
- Trong hoäp thoaïi Layer Control choïn lôùp vietnam_vung roài choïn nuùt Display; hoäp
thoaïi vietnnam_vung Display Options môû ra.
- Trong phaàn Display Mode, ñaùnh daáu choïn vaøo oâ Style Override. Nuùt chænh ñònh
daïng kieåu vaät theå (trong tröôøng hôïp naøy laø kieåu vuøng) luùc tröôùc môø ñi nhöng nay
ñöôïc laøm roõ leân; choïn nuùt naøy , hoäp thoaïi Region Style môû ra.
- Trong phaàn Fill, choïn N (none töùc khoâng maøu) ôû oâ Pattern roài choïn OK. Ta seõ thaáy
raèng caùc vaät theå kieåu vuøng trong lôùp vietnam_vung ñöôïc chuyeån thaønh khoâng maøu
(trong suoát) nhôø vaäy ta coù theå thaáy ñöôïc caùc chi tieát döôùi tôø baûn ñoà queùt.
Luùc naøy ta môùi baét ñaàu veõ caùc vuøng laø tænh.
- Choïn Map > Layer Control, choïn chænh söûa trong lôùp Cosmetic Layer.
- Choïn coâng cuï veõ vuøng . Caùch veõ vuøng cuõng hoaøn toaøn töông töï nhö caùch veõ
ñöôøng, chæ khaùc vuøng laø moät ñöôøng kheùp kín neân khi veõ gaàn veà ñieåm baét ñaàu thì
ñöôøng veõ töï ñoäng kheùp kín laïi vaø taïo thaønh moät vuøng.
- Baét ñaàu veõ töø tænh naøo saùt meùp ranh giôùi cuûa nöôùc Vieät Nam. Ví duï ta baét ñaàu veõ
töø tænh Lai Chaâu. Nhaép chuoät ñieåm baét ñaàu ôû ngoaøi ranh giôùi nöôùc Vieät Nam nhöng
gaàn vôùi ñieåm giao nhau giöõa ranh giôùi tænh Lai Chaâu vaø ranh giôùi nöôùc Vieät Nam.
Baét ñaàu nhaép chuoät ñeå veõ töø ngoaøi vaøo, veõ phaàn ñöôøng ranh giôùi cuûa tænh Lai Chaâu
naèm trong nöôùc Vieät Nam, khi ñeán gaàn ñieåm tieáp xuùc thöù hai cuûa tænh Lai Chaâu vôùi
ranh giôùi lôùp Vieät Nam, ta veõ luoân ra ngoaøi ranh giôùi lôùp Vieät Nam, veõ tieáp veà ñieåm
keát thuùc nhöng naèm ngoaøi ranh giôùi cuûa nöôùc Vieät Nam (xem minh hoaï treân hình
IV.3).
- Nhaép chuoät choïn coâng cuï choïn treân thaønh coâng cuï Main vaø nhaép chuoät leân
vuøng môùi veõ ñeå choïn noù, choïn Objects > Set Target, phaàn vuøng ñöôïc choïn seõ ñöôïc
bieán thaønh “muïc tieâu” cho leänh xöû lyù tieáp theo vaø ñoåi maøu.
- Nhaép chuoät leân vuøng nöôùc Vieät Nam ñeå choïn noù. Vuøng naøy ñöôïc choïn vaø ñoåi maøu.
- Choïn Objects > Erase Outside, vuøng tænh Lai Chaâu seõ ñöôïc caét ñi phaàn chôøm ra
ngoaøi ranh giôùi nöôùc Vieät Nam, coøn laïi ñuùng phaàn tænh Lai Chaâu caàn veõ (hình IV.4).
- Töông töï nhö vaäy ta veõ tieáp tænh Laøo Cai naèm caïnh tænh Lai Chaâu, nhöng laàn naøy
ta veõ tænh Laøo Cai chôøm ra ngoaøi ranh giôùi Vieät Nam ñoàng thôøi chôøm leân luoân tænh
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

9. Lai Chaâu, chæ caàn veõ ñuùng töø hai ñieåm tieáp xuùc ôû hai meùp chung vôùi tænh Lai Chaâu
vaø veõ ñuùng töø ñieåm chung giöõa ranh giôùi Vieät Nam vaø tænh Laøo Cai.
- Laïi choïn tænh Laøo Cai, choïn Objects > Set Target, choïn nöôùc Vieät Nam, choïn Objects
> Erase Outside, phaàn naèm ngoaøi nöôùc Vieät Nam seõ bò caét boû.
- Laïi choïn tænh Laøo Cai moät laàn nöõa, choïn Objects > Set Target, laàn naøy ta choïn Tænh
Lai Chaâu, choïn Objects > Erase, phaàn veõ chôøm leân tænh Lai Chaâu seõ bò caét boû, coøn
laïi phaàn tænh Laøo Cai ñöôïc veõ xong.
Ta xem xeùt tröôøng hôïp veõ cuoái cuøng laø veõ tænh Sôn La. Tænh naøy coù phaàn chung
vôùi tænh Lai Chaâu vaø Laøo Cai, ñoàng thôøi coù ñöôøng ranh giôùi chung vôùi Vieät Nam.
- Töông töï nhö treân, ta veõ tænh Sôn La chôøm leân caû hai tænh Lai Chaâu vaø Laøo Cai ñoàng
thôøi veõ chôøm ra ngoaøi phaàn ranh giôùi chung vôùi Vieät Nam.
Hình IV.3. Caùch veõ moät vuøng ñeå söû duïng leänh caét vuøng sau naøy.
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

10. - Choïn tænh Sôn La vöøa veõ xong, choïn Objects > Set Target, choïn nöôùc Vieät Nam,
choïn Objects > Erase Outside, phaàn ngoaøi nöôùc Vieät Nam seõ bò xoaù.
- Laïi choïn tænh Sôn La, choïn Objects > Set Target, laàn naøy ta choïn tænh Lai Chaâu vaø
giöõ phím <Shift> ñeå choïn luoân tænh Laøo Cai, choïn Objects > Erase, phaàn chung vôùi
hai tænh treân seõ bò xoaù, ñeå laïi keát quaû cuoái cuøng laø tænh Sôn La caàn veõ.
Söû duïng nhöõng thuû thuaät treân trong töøng tröôøng hôïp caàn thieát ñeå veõ caùc tænh coøn
laïi cuûa nöôùc Vieät Nam.
Löu keát quaû laïi thaønh lôùp cac_tinh.
BA BÖÔÙC KHI CAÉT VUØNG:
1. Veõ vuøng chôøm ra ngoaøi vuøng
seõ ñöôïc duøng ñeå caét.
2. Choïn vuøng môùi veõ roài choïn
Objects > Set Target, thieát
laäp “muïc tieâu” ñeå caét.
3. Choïn vaät theå caét vaø thöïc
hieän leänh Erase Outside
(xoaù phaàn naèm ngoaøi).
Hình IV.4. Caùc böôùc thöïc hieän caét vuøng
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

11. Löu yù: Ta khoâng theå duøng phím <Shift> ñeå choïn hai vaät theå ôû hai lôùp khaùc nhau, ví duï
trong tröôøng hôïp naøy ta khoâng theå giöõ <Shift> ñeå choïn vöøa tænh Laøo Cai vöøa vuøng nöôùc
Vieät Nam.
Nhö vaäy keát thuùc chöông naøy, ta ñaõ taïo ñöôïc caùc lôùp baûn ñoà sau:
- cac_tinh: caùc tænh cuûa nöôùc ta.
- giao_thong: caùc ñöôøng giao thoâng chính (ñöôøng nhöïa vaø ñöôøng saét).
- ranh_gioi: ranh giôùi nöôùc Vieät Nam.
- song : caùc con soâng chính.
- thanh_pho: caùc thaønh phoá vaø thò xaõ quan troïng.
- vietnam_vung: vuøng naèm trong ranh giôùi cuûa nöôùc ta.
Tuy nhieân taát caû nhöõng lôùp baûn ñoà treân hieän thôøi chæ laø nhöõng vaät theå ñoà hoaï treân
baûn ñoà, thöïc chaát chuùng chöa chöùa thoâng tin gì caû, ngoaïi tröø nhöõng thoâng tin veà ñòa
lyù töï thaân chuùng coù saün khi ñöôïc veõ. Ta seõ xem xeùt caùch naïp döõ lieäu cho caùc lôùp baûn
ñoà treân trong Chöông VI. Tuy nhieân ta caàn xem xeùt caùch chænh söûa caùc vaät theå treân
baûn ñoà sau khi veõ hoaëc trong quaù trình veõ ñeå chænh sai soá khi caàn thieát.
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com