กิจกรรม ครูภาษาไทยประกายเพชร

1. ประวัติประธานมูลนิธิเพชรภาษา
รองศาสตราจารยสมถวิล วิเศษสมบัติ
รองศาสตราจารยสมถวิล วิเศษสมบัติ เกิดเมื่อวันที่ ๑๒ พฤษภาคม ๒๔๘๐ ปจจุบันเปน
ประธานมูลนิธิเพชรภาษา ซึ่งเริ่มกอตั้งเมื่อป พ.ศ. ๒๕๓๖ มีผลงานในการคัดกรองครูภาษาไทย
ประกายเพชร สื่อมวลชนประกายเพชร ศิลปนนักรองประกายเพชร ผูมีผลงานการใชภาษาไทยได
อยางถูกตองและเปนแบบอยางที่ดีงาม
การศึกษา
ปริญญาตรีอักษรศาสตรบัณฑิต จากจุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย
ปริญญาตรีครุศาสตรบัณฑิต จากจุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย
ปริญญาโทการศึกษามหาบัณฑิต จากมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ผลงาน ตํารา บทความ
• วิธีสอนภาษาไทยระดับมัธยมศึกษา (พ.ศ. ๒๕๒๕)
• วรรณคดีการละคร (พ.ศ. ๒๕๒๗)
• วิธีสอนภาษาไทยมัธยมศึกษา (พ.ศ. ๒๕๒๘)
• สมเด็จพระปยมหาราชเจา องคผูทรงใหกําเนิดการฝกหัดครูไทย (พ.ศ. ๒๕๓๕)
• คูมือภาษาไทยฉบับรวม ม.๔ – ๕ – ๖ สามัญ ๑ – สามัญ ๒ (พ.ศ. ๒๕๓๘)
• การศึกษาแบบเรียนภาษาไทย (พ.ศ. ๒๕๔๐)
• สอนภาษาไทย...งายนิดเดียว (พ.ศ. ๒๕๔๒)
• ลิลิตตะเลงพาย : ยุทธศาสตรการสอนวรรณคดีไทย (พ.ศ. ๒๕๔๘)
• ภาษาไทย...งายนิดเดียว (เลม ๑) (พ.ศ. ๒๕๔๘)
• ประลองสนามสอบภาษาไทย (เลม ๒) (พ.ศ. ๒๕๔๙)
• คลังภาษา (เลม ๑) (พ.ศ. ๒๕๕๑)

2. ปาฐกถาและบทความ
• มิติการสอนหลักภาษาไทย
• เทคนิคการสอนวรรณคดีไทย ระดับมัธยมศึกษา
• คูมือการสอนภาษาไทย ระดับประถมศึกษา
• การใชภาษาไทยใหถูกตอง ในการเขียนบทความ
• การจัดกิจกรรมการเรียนการสอนภาษาไทย
• การใชภาษาในการเขียนผลงานทางวิชาการ
• พระเกียรติคุณพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกลาเจาอยูหัว ที่มีตอการละครไทย
• ความรูทางหลักภาษา
• การใชศิลปะในดานวรรณศิลป
ประวัติการทํางาน
• พ.ศ. ๒๕๐๗ อาจารยสอนภาษาไทยและอาจารยแนะแนว โรงเรียนสตรีฝกหัดครู
นครปฐม (มหาวิทยาลัยราชภัฏ นครปฐม)
• พ.ศ. ๒๕๑๗ รองผู อํ า นวยการฝ า ยวิ ช าการ วิ ท ยาลั ย ครู เ พชรบุ รี วิ ท ยาลงกรณ
(มหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบุรีวิทยาลงกรณ)
• พ.ศ. ๒๕๑๘ รองคณบดี คณะมนุษยศาสตรและสังคมศาสตร วิทยาลัยครูสวนสุนัน
ทา (มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา)
• พ.ศ. ๒๕๒๒ ผูอํานวยการศูนยวัฒนธรรม วิทยาลัยครูสวนสุนันทา (มหาวิทยาลัย
ราชภัฏสวนสุนันทา)
• พ.ศ. ๒๕๒๖ รองศาสตราจารย วิทยาลัยครูสวนสุนันทา (มหาวิทยาลัยราชภัฏสวน
สุนันทา)
• พ.ศ. ๒๕๓๐ – ๒๕๓๑ อาจารยโครงการแลกเปลี่ยน สอนภาษาไทยและวัฒนธรรม
ไทยที่รัฐเวอรจิเนีย สหรัฐอเมริกา
• พ.ศ. ๒๕๓๖ - ปจจุบัน ประธานมูลนิธิเพชรภาษา ทําหนาที่คัดกรองผูสอนและผูใช
ภาษาไทยดีเดน

3. เครื่องราชอิสริยาภรณ
• ปถมาภรณชางเผือก
คําคม
• ครูตองรูเรื่องที่จะสอนอยางดีที่สุด คนหาความรูกอนเขาหองสอน
• ตองเตรียมการสอนและมีเทคนิคการสอนทุกครั้ง
• จริงจังกับอาชีพ จริงใจกับลูกศิษย
เกร็ดความรูเรื่อง การใชภาษาไทย
• คําวา “อํานาจบาตรใหญ”
เมื่ อ ได รั บ บทความของเพื่ อ นคนหนึ่ ง เขี ย นข อ ความตอนหนึ่ ง มาว า “ไม ใ ช
อํานาจบาตรใหญ” โดยใหความหมายมาวา เขามีอํานาจและเปนใหญเปนโต ซึ่ง
สามารถใชอํานาจสั่งการได แตเขาไมทํา เพราะฉะนั้น คําวา บาท จึงใชคํานี้ ซึ่ง
แปลวาเทา อาจารยสมถวิลอธิบายวา ในความหมายของสํานวนนี้ ควรจะใช
บาตร เพราะมี ค วามหมายว า เขามี อํ า นาจมี เ งิ น มี ท องมากมาย ซึ่ ง บาตรนี้
หมายถึงขันใสขาว หมายถึงมีเงินมีทองมากมาย
• เขียน “ไมยนยอรอรา” ใหถูกตอง
พบกลอนบทหนึ่งเขียนวา “ไมยนยอรอลา” เรียนถามอาจารยสมถวิล อาจารย
อธิ บ ายความว า ควรใช “รอรา” เพราะคํ า ว า ลา หมายถึ ง จากไป แต ใ น
ความหมายของ รอรา คือไมรอใหเสียเวลา
• “ภาคภูมิใจ” หรือ “ความภูมิใจ”
อาจารยสมถวิล อธิบายความหมายวา ภูมิใจ เปนคํากริยา แปลวา กระหยิ่มใจ
รูสึกวามีเกียรติยศ สวนคําวา ภาคภูมิใจ เปนคําวิเศษ แปลวา มีสงา ผาเผย
เพราะฉะนั้น ถาจะใชคําที่หมายถึง สิ่งที่ตนเองทําแลวเกิดความพึงพอใจอยาง
สูงสุด ก็นาจะใชคําวา ความภาคภูมิใจ
• ตัวอยางการละบุพบทที่นาสนใจ
เพื่อนคนหนึ่งมีบานพักตากอากาศที่ชะอํา และตั้งชื่อบานวา “บานทะเลลอมดาว”
เมื่ออาจารยสมถวิลทราบ ทานชมวา ชื่อเพราะและมีความหมายดี คือบานอยู
ชายทะเลซึ่งแวดลอมดวยหมูดวงดาวยามค่ําคืน ฉะนั้น เมื่อมาตั้งเปนชื่อบาน
สามารถละ บุพบท ดวย โดยไมตองเขียนลงไป ก็จะไดความหมายเหมือนกัน
เขาใจไดเชนกัน

4. • ใชคําวา “เกษียณ” ใหถูกตอง
รศ.สมถวิล วิเศษสมบัติ ไดเขียนบทความใหกับลูกศิษยที่ไปกราบเรียนขอทาน
เพื่อนํามาลงในหนังสือรุน ที่จะจัดทําขึ้นใหม ขอความตอนหนึ่งทานกลาวถึงคํา
วา “เกษียณ” เพราะคนสวนใหญ จะใชคําวา “เกษียณ” เพียงคําเดียว ซึ่งผิด
หลักการใชภาษาไทยที่ถูกตอง ทานอธิบายความวา คําวา “เกษียณ” แปลเปน
ภาษาไทยวา “สิ้นไป” เพราะฉะนั้นจะหมายถึง การหมดไป ตายไป หรือมีบาง
คนก็จะใชตอไปวา “เกษียณอายุ” ทานก็บอกวา ใชไมได เพราะความหมายก็จะ
หมายถึง อายุ สิ้นไป ก็คื อตายไปแลวนั่นเอง เพราะฉะนั้น คํา ที่ควรจะใชใ ห
ถู ก ต อ ง ควรจะเป น การใช คํ า ให ห มดความ คื อ ควรใช ว า “เกษี ย ณอายุ ท าง
ราชการ” นั่นหมายถึง ผูที่จะตองหมดชีวิตการทําราชการเมื่ออายุ ๖๐ ป การใช
ภาษาใหหมดความเชนนี้จึงจะถูกตอง
• คําวา กล้ํากลาย ที่ถูกควรเปน กล้ํากราย
รศ.สมถวิล อธิบาย คําวา กล้ํากราย ความหมายคือ ไมมาใกล ไมมาเฉียด แตคํา
วา กลาย หมายถึง กลับกลายไปเปนอยางอื่น
• คําวา ปรีดิ์เปรม
ลูกศิษยของอาจารยสมถวิลไดเรียนถามอาจารยวา ทําไมคําวา ปรีดิ์ จึงตองมี
สระอิ และมีทัณฑฆาตบน ด.เด็ก อาจารยไดอธิบายความวา เพราะคําวา ปรีดิ์
มาจาก ปรีดา ซึ่งหมายถึงความยินดียิ่ง