1. Praktijkcongres Gebiedsontwikkeling 2013
Lange lijnen en kleine korrels
14 maart 2013
Friso de Zeeuw,
praktijkhoogleraar Gebiedsontwikkeling
directeur Nieuwe Markten Bouwfonds Ontwikkeling
Praktijkleerstoel Gebiedsontwikkeling

2. Perspectief in gure tijden
• nieuw elan en innovaties; twee voorbeelden
• nieuwe positionering van gebiedsontwikkeling
• ’ontslakken’
Praktijkleerstoel Gebiedsontwikkeling
1

3. Lopende én nieuwe pps-en voor gebiedsontwikkeling
aanpassing bestaande contracten:
partijen, programmering, fasering,
(grond)prijs
ontbinden: ont-GEM-men
- maar ook nieuwe contracten worden afgesloten
pps is blijvertje, in aangepaste vormen
Praktijkleerstoel Gebiedsontwikkeling
2

4. Nieuwe positionering van gebiedsontwikkeling
Waarom?
• nu veel verwarring over begrippen
• helder begrippenkader versterkt professie
• ondersteunt keuze rol van partijen
• biedt handelingsperspectief
Praktijkleerstoel Gebiedsontwikkeling
3

5. Onderscheid verscherpen
tussen:
• gebiedsontwikkeling
• projectontwikkeling
• kavelontwikkeling
want: meer geleding en specifieke kenmerken
Praktijkleerstoel Gebiedsontwikkeling
4

6. Gebiedsontwikkeling met ’masterplan’
kenmerken ’masterplan-nieuwe-stijl’,
’stip aan de horizon’,’spelregels’:
• verleidelijk verhaal: kern-kwaliteiten die het verschil maken
• fysieke structuur-elementen
• proces-aanpak
• kan basis zijn voor publiek/private contractering,
maar hoeft niet per se
Praktijkleerstoel Gebiedsontwikkeling
5

7. Voorbeelden
• Spoorzone Delft, met ’stedenbouwkundig masterplan-nieuwe-stijl’
• Cruquius (Amsterdam), met ’spelregelkaart’
• Waalfront (Nijmegen), met ’masterplan 1.2’
• Bloemendalerpolder (Weesp/Muiden), met ’essentiekaart’
• Laakhaven-West (Den Haag), met ’stedenbouwkundig raamwerk’
• Stadshavens (Rotterdam), met ’dashboard’
Praktijkleerstoel Gebiedsontwikkeling
6

8. Projectontwikkeling
• kleinere eenheden dan voorheen
• ’time to market’ essentieel
• realisatie kan worden gefaseerd
• maar voor de beleving van mensen:
compleetheid vereist
Praktijkleerstoel Gebiedsontwikkeling
7

9. Kavelontwikkeling
• particulier opdrachtgeverschap
(wonen; bedrijven; winkels)
• initiatieven van bestaande bedrijven voor
vernieuwing/uitbreiding op hun terrein;
dus ook transitie-projecten
• begrip: ’organisch ontwikkelen’ is hier
adequaat
Praktijkleerstoel Gebiedsontwikkeling
8

10. Voorbeelden van kavelontwikkeling
• Havenkwartier, Deventer
• Laakhaven, Den Haag
• Schieblock, Rotterdam
Praktijkleerstoel Gebiedsontwikkeling
9

11. Gebiedsontwikkeling
met (risicodragende) investeringen
Kavelontwikkeling
Projectontwikkeling
Praktijkleerstoel Gebiedsontwikkeling
10

12. Gebiedsontwikkeling
met (risicodragende) investeringen
• grondexploitatie
• publiek/private contractering
• ’gebieds-businesscase’
Praktijkleerstoel Gebiedsontwikkeling
11

13. Gebiedsontwikkeling
met visie en procesaanpak
zonder (risicodragende) investeringen
Kavelontwikkeling
Projectontwikkeling
Praktijkleerstoel Gebiedsontwikkeling
12

14. Gebiedsontwikkeling
op kleine schaal
Projectontwikkeling
Kavelontwikkeling
Praktijkleerstoel Gebiedsontwikkeling
13

15. Geen gebiedsontwikkeling
Projectontwikkeling
Kavelontwikkeling
Praktijkleerstoel Gebiedsontwikkeling
14

16. Praktijkleerstoel Gebiedsontwikkeling
15

17. Inhoud rapport Ontslakken (met 30 ’wenken’)
• houding en werkwijze
• van masterplan naar kleine korrel
• doorbreek publiek/private impasses
• pragmatisch handelen versus precedentwerking
• nieuwe rol provincies
• belemmeringen rijksregelgeving
Praktijkleerstoel Gebiedsontwikkeling
16

18. Stapeling van lokale, sectorale ambities
zoals:
parkeren
groen
water
stedenbouw
welstand
brandveiligheid
hinder-reductie
detailhandel
verkleinen van de hoepel waar de investeerder doorheen moet springen
aanpak gemeente Eindhoven als voorbeeld
Praktijkleerstoel Gebiedsontwikkeling
17

19. wie niet ontslakt, hoeft het niet over
uitnodigingsplanologie te hebben.
nieuwe verdienmodellen gemist?
in gebiedsontwikkeling zijn ze er niet.
waarom struikelt een van onze beste wethouders
over een woonwagen?
Praktijkleerstoel Gebiedsontwikkeling
18