Dit ambitiedocument is op 18 februari 2013 overhandigd aan de verantwoordelijke wethouder in Grave, als zijnde de visie van de ondernemers op de kwaliteitsimpuls van de bedrijventerreinen in de gemeente Grave. Het document is tot stand gekomen in samenwerking met ondernemers op bedrijventerreinen Wisseveld, Kooikersweg en De Eek en is opgesteld naar aanleiding van drie ondernemersbijeenkomsten.

1. KWALITEITS
Bedrijven
Grave

2. 2

3. 3
Kwaliteitsimpuls
Bedrijventerreinen
Grave
Ambitiedocument
- Februari 2013 -

4. 4
Inhoud
Kwaliteitsimpuls 5
Doelstelling 7
Ambitiedocument 9
Wisseveld 11
Kooikersweg 15
De Eek 19
Advies 23

5. 5
Kwaliteitsimpuls
Al geruime tijd bestaat bij de Ondernemersvereniging Graveon, de Gemeente Grave, de
eigenaren en huurders (ondernemers) de wens om aan de slag te gaan met de bedrijven-
terreinen in Grave. Lier Consultancy, Graveon en de gemeente Grave hebben begin 2012
het initiatief genomen tot de pilot ‘Kwaliteitsimpuls bedrijventerreinen Grave’. Bijzonder
aan dit project is dat ondernemers zelf de ruimte krijgen om aan te geven welke maatre-
gelen moeten leiden tot kwaliteitsverbeteringen op de bedrijventerreinen.
Lier Consultancy, projectmanagementbureau voor gebiedsontwikkeling en infrastruc-
tuur, is in dit traject de onafhankelijke aanjager. Het adviesbureau zorgt er voor dat de
ondernemers en andere betrokken partijen, zoals de gemeente en Graveon, elkaar vinden
en als gelijken samenwerken. De gemeente Grave is faciliterend in het project. De ge-
meente blijft nauw betrokken en ondersteunt het planvormingsproces waar mogelijk.
Graveon is belangenbehartiger en richt zich op het gezamenlijk benaderen van haar le-
den.

6. 6

7. 7
Doelstelling
De urgentie om de kwaliteit te verbeteren op de bedrijventerreinen in de gemeente Grave
wordt breed gevoeld onder de betrokken partijen. Het project ‘Kwaliteitsimpuls bedrij-
venterreinen Grave’ is erop gericht hier invulling aan te geven.
Het doel van dit traject is het gezamenlijk realiseren van een kwaliteitsslag op de bedrijventerrei-
nen in Grave en zorgen dat deze kwaliteit voor de toekomst behouden blijft.
Het is aan de ondernemers op de verschillende bedrijventerreinen om aan te geven op
welke manier de kwaliteit is te verbeteren: zij hebben hier goede ideeën over. Juist door
een gezamenlijk optreden van ondernemers en betrokken partijen is veel te bereiken. Par-
tijen kunnen gezamenlijk bijdragen aan de projecten en kunnen elkaar aanspreken op ie-
ders verantwoordelijkheid.

8. 8

9. 9
Dit ambitiedocument is het resultaat van een intensief traject. De werkwijze, waarbij on-
dernemers alle ruimte krijgen zelf initiatieven te ontplooien, is een vernieuwende manier
van werken voor alle betrokken partijen. Om het traject succesvol te laten landen in de
organisaties is er nauw samengewerkt tussen gemeente Grave, Graveon en Lier Consul-
tancy. Een ambtelijke informatiebijeenkomst heeft voor draagvlak onder betrokken amb-
tenaren gezorgd.
Het project ‘kwaliteitsimpuls bedrijventerreinen Grave’ is officieel gestart met een toe-
lichtingsbijeenkomst voor ondernemers over de moderne manier van werken en de rol-
verdeling. De hoge opkomst liet zien dat de urgentie om aan de slag te gaan, breed
wordt gevoeld en ook werd er enthousiast gereageerd op het plan van aanpak. Naar
aanleiding hiervan is op alle bedrijventerreinen, met uitzondering van De Bons, een on-
dernemersbijeenkomst georganiseerd, waarbij iedere ondernemer de tijd heeft gekregen
om zijn wensen over het verbeteren van de kwaliteit uit te spreken. Tijdens deze succes-
volle bijeenkomsten stond het zoeken naar gezamenlijke belangen centraal.
Ambitiedocument

10. 10
Het ambitiedocument is in eerste instantie een overzicht van de wensen van de onderne-
mers op het Wisseveld, de Kooikersweg en De Eek. De weergegeven reacties geven een
overzicht van de huidige staat van de betreffende werklocatie en geven aan welke onder-
werpen urgent zijn, welke gezamenlijke belangen er spelen en welke initiatieven kansrijk
zijn. De reacties van de ondernemers zijn vervolgens vertaald naar aandachtthema’s met
concrete deelprojecten die bijdragen aan het verbeteren van de kwaliteit. Daarbij worden
ook reële realisatietermijnen vermeld.
Het tweede deel van dit ambitiedocument is een (ruimtelijk) advies aan de gemeente op
welke manier vorm kan worden gegeven aan de wensen van de ondernemers. Dit advies
is sterk gericht op het integraal en gezamenlijk oppakken van projecten.

11. 11
Wisseveld
Uit onderzoek van de Provincie Noord-Brabant (‘Kwaliteit en veroudering bedrijventer-
reinen Noord-Brabant’, 24 maart 2010) is naar voren gekomen dat bedrijventerrein Wisse-
veld in de regio Noordoost Brabant op positie zes staat van de meest achterhaalde bedrij-
venterreinen in termen van kwaliteit. De volgende aandachtspunten worden genoemd
door de ondernemers:
 planologische onzekerheid in het gebied weerhoudt ondernemers er momenteel van
herstructureringsplannen uit te werken;
 de mogelijkheden met de Wet Voorkeursrecht Gemeenten is voor ondernemers on-
duidelijk;
 rondslingerend afval, overwoekerde beplanting, hangjongeren, slecht onderhoud
van panden, terreinen en openbaar gebied zorgen voor verloedering en overlast;
 voorzieningen, zoals verlichting, glasvezel en afvalbakken zijn niet voldoende aan-
wezig;
 ondernemers voelen zich niet altijd veilig op het Wisseveld.

12. 12
Thema 1: Aantrekkelijk wisseveld
Aantrekkelijk Wisseveld is gericht op het verbeteren van de uitstraling van Wisseveld.
Onderdeel hiervan is het aantrekkelijk maken van de omgeving en het verbeteren van
voorzieningen, zodat ondernemers zich meer aangetrokken voelen tot Wisseveld. Het
thema ‘Aantrekkelijk Wisseveld’ omvat twee deelprojecten:
Deelproject 1: Opruimen en onderhouden (nu – 3 jaar)
Om de fysieke omgeving aantrekkelijker te maken is het opruimen van het zwerfvuil be-
langrijk en moet voorkomen worden dat dit opnieuw wordt gedumpt. Het is bijvoor-
beeld mogelijk een hekwerk te plaatsen rondom kavels die op dit moment braak liggen.
Daarnaast is het onderhoud van panden, eigen terreinen en openbaar gebied belangrijk.
Ondernemers zijn hiervoor zelf ook een deel verantwoordelijk. Het onderhoud van het
openbaar gebied is een taak van de gemeente Grave en is opgenomen in het jaarlijks on-
derhoudsprogramma.

13. 13
Deelproject 2: Voorzieningen (nu – 3 jaar)
Bepaalde voorzieningen ontbreken of zijn van onvoldoende niveau. Voor het verbeteren
van de kwaliteit gaat het om het realiseren van bewegwijzering, openbare verlichting,
veiligheid, glasvezelnetwerk en het plaatsen van afvalbakken.
Thema 2: Ruimtelijk wisseveld
Ruimtelijk Wisseveld richt zich op de ruimtelijke planning van het bedrijventerrein Wis-
seveld. Het thema is verdeeld in twee deelprojecten:
Deelproject 3: Ruimtelijke initiatieven (3 – 10 jaar)
Een aantal ondernemers heeft de wens om met hun pand en/of kavel aan de slag te
gaan. Met name de ondernemers gelegen naast de provinciale weg, zien mogelijkheden
voor uitbreidingen of verbouwingen. Ze willen graag investeren in Wisseveld. Dit biedt
kansen voor het gebied en vereist een nauwkeurige gezamenlijke uitwerking van de
plannen.

14. 14
Deelproject 4: Planologische duidelijkheid (nu – 3 jaar)
Het scheppen van planologische duidelijkheid is belangrijk om de (toekomstige) moge-
lijkheden voor ondernemers te kunnen bepalen. Het gaat dan onder andere over duide-
lijkheid met betrekking tot de Wet Voorkeursrecht Gemeente (WVG) en het bestem-
mingsplan (bv. over de categorieën en de milieuklasse).

15. 15
Kooikersweg
Bedrijventerrein Kooikersweg bestaat uit een mix van bedrijven en detailhandel. De
werklocatie functioneert prima, maar er zijn verschillende kansen om de kwaliteit te ver-
beteren. De volgende punten worden door de ondernemers genoemd:
 de herkenbaarheid en bewegwijzering van bedrijventerrein Kooikersweg is slecht;
 verkeersveiligheid is een issue net als criminaliteit (drugsoverlast, dieven);
 onvoldoende parkeerplaatsen (met name bij Dedicon) zorgen voor parkeerproble-
matiek;
 De begroeide geluidswal vormt een barrière (vooral met betrekking tot zichtbaar-
heid) tussen de provinciale weg en het bedrijventerrein.

16. 16
Thema 1: Toegankelijk Kooikersweg
Toegankelijk Kooikersweg richt zich op de bereikbaarheid en zichtbaarheid van bedrij-
venterrein Kooikersweg. Dat zijn belangrijke onderwerpen als het gaat om de kwaliteit
en profilering van het bedrijventerrein. Het thema ‘Toegankelijk Kooikersweg’ omvat
drie deelprojecten:
Deelproject 1: Bewegwijzering en reclame (nu - 3 jaar)
Het aanbrengen en aanpassen van bewegwijzering zorgt voor een betere bereikbaarheid
en herkenbaarheid van bedrijventerrein Kooikersweg. Ook het plaatsen van reclame, bij-
voorbeeld op het terrein van Van Zwam Schilderwerken, draagt hieraan bij.
Deelproject 2: Geluidwerende voorziening (nu - 6 jaar)
Het aanpassen of anders onderhouden van de begroeide geluidwerende voorziening
zorgt voor een betere zichtbaarheid van Kooikersweg. Een mogelijkheid is het overne-
men van de geluidswal door de ondernemers. Zij zijn dan verantwoordelijk voor het
(groen)onderhoud en kunnen dit naar eigen wens regelen.

17. 17
Deelproject 3: Parkeervoorziening (nu - 6 jaar)
De parkeerdruk is hoog op bedrijventerrein Kooikersweg. Dit kan verbeterd worden
door meer parkeerplaatsen te realiseren. Met name voor Dedicon is dit een belangrijk
verbeterpunt. Zij zijn inmiddels in samenwerking met de gemeente bezig met het uitwer-
ken van plannen hiervoor. Een behoefteonderzoek kan nader bepalen om hoeveel par-
keerplaatsen het gaat.
Thema 2: veilig Kooikersweg
Veilig Kooikersweg richt zich op het verbeteren van de (verkeers)veiligheid. Het thema
omvat twee deelprojecten:
Deelproject 4: Verkeersveiligheid (nu - 6 jaar)
Er wordt gesproken over het gebruik van de openbare weg (Kooikersweg, Traverse) als
racebaan. Snelheidsbeperkende maatregelen kunnen dit tegengaan. Onderzocht moet
worden wat de beste optie hiervoor is.

18. 18
Deelproject 5: Openbare orde en veiligheid (nu – 3 jaar)
De situatie is al verbeterd, maar diefstal komt nog steeds voor op bedrijventerrein Kooi-
kersweg. Ook (drugs)overlast, van dealers en gebruikers, komt geregeld voor. Een optie
is het gezamenlijk organiseren van de beveiliging op het bedrijventerrein, bijvoorbeeld
onder het Keurmerk Veilig Ondernemen.

19. 19
De Eek
Bedrijventerrein De Eek bestaat uit een mix van bedrijven, gerelateerd aan de autobran-
che en aan zorg. De ondernemers kennen elkaar goed en spreken elkaar regelmatig. Ze
zijn het erover eens dat er verschillende kansen zijn om de kwaliteit van De Eek te verbe-
teren. De volgende punten worden door de ondernemers genoemd:
 de leefbaarheid op De Eek is de afgelopen jaren sterk afgenomen. Het ontbreken van
detailhandel op het bedrijventerrein zorgt voor minder bezoekers en een gebrek aan
levendigheid;
 ondernemers weten niet wat de planologische mogelijkheden en plannen op het ter-
rein zijn;
 de ontsluiting en bereikbaarheid van De Eek is niet goed en onveilig;
 het parkeren van vrachtwagens aan de Hoogveldsche(zij)weg is problematisch,
evenals de overlast (met name afval) die chauffeurs veroorzaken;
 voorzieningen, zoals de waterhuishouding, zijn onvoldoende;
 (drugs)overlast, ook van asielzoekers, is een probleem op het bedrijventerrein.

20. 20
Thema 1: De Eek leefbaar
De leefbaarheid van De Eek staat onder druk. Het bezoekersaantal is de laatste jaren
sterk afgenomen door een gebrek aan detailhandel, maar ook zijn bepaalde voorzienin-
gen niet goed geregeld. Het thema ‘De Eek Leefbaar’ omvat twee deelprojecten:
Deelproject 1: Duidelijkheid bestemmingsplan en detailhandel (nu - 6 jaar)
Het is op dit moment voor ondernemers niet duidelijk welke planologische mogelijkhe-
den er op De Eek zijn. Om bijvoorbeeld detailhandel te kunnen realiseren is het noodza-
kelijk dat het bestemmingsplan dit toelaat. Het is in het belang van De Eek om te bepalen
wat de mogelijkheden hiervoor zijn.
Deelproject 2: Voorzieningen en onderhoud (nu - 3 jaar)
Het verbeteren van voorzieningen, zoals de bewegwijzering, de verlichting en de afwate-
ring dragen bij aan het verhogen van de kwaliteit. Ook het onderhoud en het opruimen
van het openbaar gebied draagt hier aan bij.

21. 21
Thema 2: De eek toegankelijk
De Eek Toegankelijk richt zich op het verbeteren van de bereikbaarheid, ontsluiting en
onderhoud. Het thema omvat twee deelprojecten:
Deelproject 3: Provinciale weg (3 - 10 jaar)
De huidige situatie op de provinciale weg is onveilig en niet optimaal. Ook bestaat er on-
duidelijkheid over de toekomstige plannen voor de weg. Een optie om de provinciale
weg te verbeteren is het fietspad aan de kant van het bedrijventerrein te verwijderen en
aan de overkant van de weg een tweerichtingsfietspad aan te leggen.
Deelproject 4: Hoogveldsche(zij)weg (3 - 10 jaar)
Vrachtwagens zorgen voor verzakkende bermen en onveilige situaties op de Hoogveld-
sche(zij)weg. Aanpassingen aan de weg, maar ook aan het voor hen beschikbare parkeer-
terrein bij wegrestaurant ‘De Elft’, kunnen bijdragen aan het verbeteren van de verkeers-
situatie.

22. 22

23. 23
Advies
De reacties van ondernemers en de daaruit voortkomende deelprojecten geven aan op
welke manier de kwaliteit op de bedrijventerreinen in Grave te verbeteren is. Om een
succesvol vervolg aan dit ambitiedocument te geven, is het belangrijk zorgvuldig, snel en
gezamenlijk aan de slag te gaan. Met de kennis en ervaring van Lier Consultancy in dit
soort projecten, adviseren wij de gemeente Grave, ondernemersvereniging Graveon en de
ondernemers om op korte termijn met de volgende projecten aan de slag te gaan:
Organiseren collectiviteit
Lier Consultancy adviseert om de opgezette bestaande collectiviteit van de ondernemers
te behouden en te versterken. De ondernemersbijeenkomsten laten zien dat er gedeelde
belangen zijn tussen de ondernemers, maar ook tussen de bedrijventerreinen: maak hier
gebruik van. Het advies is om, in overleg met de ondernemers, te streven naar het opzet-
ten een nader te bepalen organisatievorm. Het beste kan dit een collectieve organisatie
zijn voor alle bedrijventerreinen (inclusief De Bons) samen, maar wel met een afzonderlij-
ke groep voor iedere werklocatie. Er kan veel meer bereikt worden door samen te wer-
ken, omdat zo ook eenvoudiger andere organisaties, zoals de Industriële Kring, erbij be-
trokken kunnen worden. Ook met oog op de financiering van projecten is het aantrekke-
lijker gezamenlijk op te treden en verantwoordelijkheden te delen.

24. 24
Uitwerken gedeelde projecten
Na het opzetten van het collectief van ondernemers, adviseren wij om een start te maken
met projecten die tussen bedrijventerreinen gedeeld worden. Hoewel dat op dit moment
van toepassing is op twee deelprojecten, is het niet ondenkbaar dat er in de toekomst va-
ker gedeelde projecten opgezet worden. Deze projecten hebben een grotere potentie en
kunnen eenvoudiger gerealiseerd worden.
 De bewegwijzering en aanduiding van bedrijven is op alle werklocaties onvoldoen-
de. Er ontbreekt uniformiteit in de bewegwijzering en uitstraling vanaf de provinci-
ale weg, de belangrijkste toegangsweg.
 Op alle bedrijventerreinen schieten bepaalde voorzieningen tekort. Hoewel niet elke
werklocatie dezelfde voorzieningen vraagt, is het goed mogelijk bepaalde voorzie-
ningen wel gezamenlijk te realiseren. Dit kan aanzienlijk in kosten schelen en het
schept eenheid in de uitstraling en kwaliteit van de bedrijventerreinen.

25. 25
Kansrijke projecten per bedrijventerrein
Een aantal deelprojecten heeft veel potentie om de kwaliteit sterk te verbeteren. Naast de
eerder genoemde deelprojecten, vinden wij dat deze projecten bijzondere aandacht ver-
dienen en adviseren om deze projecten zorgvuldig en snel op te pakken. Benut en hou
het enthousiasme van de ondernemers vast.
Het advies is om ruimtelijke initiatieven vanuit de ondernemers, projecten die de kwali-
teit van Wisseveld sterk kunnen verbeteren, gezamenlijk uit te werken. Zo ontstaat er
een duidelijk, overzichtelijk ruimtelijk plan en hoeft maar eenmalig het ruimtelijk beleid
aangepast te worden.
De begroeide geluidswal heeft een grote potentie om de kwaliteit op Kooikersweg te ver-
beteren. Er is gesproken over het gezamenlijk overnemen van de geluidswal en zelf te
zorgen voor het (groen)onderhoud. Dit verbetert de zichtbaarheid sterk en het kan de
gemeente onderhoudskosten besparen.
wisseveld
Kooikersweg

26. 26
De Eek
De vraag rijst hoe we in de toekomst omgaan met het bedrijventerrein. De planologie van
De Eek is niet meer van deze tijd: de ligging ten opzicht van de woonwijk, de zichtlocatie
aan de provinciale weg, de omvang en de toegankelijkheid passen niet meer in het huidi-
ge beeld, wat ondernemers zich ook realiseren. Er zullen een aantal (politieke) keuzes ge-
maakt moeten worden. Óf kiezen voor kleine oplossingen met daarbij terugkerende pro-
blematiek over economische ontwikkelingen en toekomstmogelijkheden, óf kiezen voor
grootschalige ontwikkelingen, zoals andere ontsluitingen en het aanpassen van de ge-
luidswal richting de woonwijk. De wensen van de ondernemers, zoals omschreven in dit
document, kunnen het beste integraal en gezamenlijk opgepakt worden: projecten ver-
sterken elkaar. Het advies is om samen met de ondernemers een integrale ruimtelijke vi-
sie uit te werken, waarin de belangrijke onderwerpen met elkaar verbonden worden. Tij-
dens dit traject kunnen al wel kleinere zaken geregeld worden.
Veel verbeterpunten op Wisseveld, Kooikersweg en De Eek gelden ook voor De Bons. Wij
adviseren om de bestaande Vereniging van Eigenaren (VvE) onder te brengen in de over-
koepelende collectieve organisatie Grave breed. Op deze manier blijft de VvE, zoals die er
nu is, bestaan maar kunnen gedeelde projecten en kansen gezamenlijk opgepakt worden.
De Bons

27. 27
De Bons

28. Colofon
Dit ambitiedocument is op 18 februari 2013 overhandigd aan wethouder Eric
Daandels, als zijnde de visie van ondernemers op de kwaliteitsimpuls van de
bedrijventerreinen in de gemeente Grave. Het document is tot stand geko-
men in samenwerking met ondernemers op bedrijventerreinen Wisseveld,
Kooikersweg en De Eek en is opgesteld naar aanleiding van drie onderne-
mersbijeenkomsten. Betrokken vanuit de drie samenwerkende organisaties
zijn:
Michiel Beskers Lier Consultancy
Marco Lier Lier Consultancy
Vieky Brands Gemeente Grave
Ric Broens Ondernemersvereniging Graveon
Redactie en vormgeving: Lier Consultancy
Michiel Beskers - (06) 42391091 - michiel@lierconsultancy.nl
www.lierconsultancy.nl
info@lierconsultancy.nl - (06) 12464613