1. НИЙГМИЙН АЖЛЫН
ПРАКТИКИЙН ОРЧИН
НӨХЦӨЛ
ЛЕКЦ №2
ХИЧЭЭЛИЙН НЭР:
НИЙГМИЙН АЖЛЫН
АРГА ЗҮЙ

2. ЗОРИЛГО, ЗОРИЛТ
• ХИЧЭЭЛЙИН ЗОРИЛГО:

3. ОРЧНЫ НӨХЦӨЛ БАЙДЛЫГ
САЙЖРУУЛАХ
• Нйигмийн ажлын нэгэн гол зүйл бол хүмүүст дэмжлэг үзүүлэх,
чадваржуулах, орчныг бүрдүүлэх явдал. Энэ үйлчилгээ нь нйигмийн ажлын
суурь үндсэн зүйлийн нэг бөгөөд нийгмийн шударга ёсыг бий болгохтой
холбоотой юм.
• Орчныг сайжруулахад нөлөөлөх анхдагч чухал зүйлийн нэг бол урьдчилан
сэргийлэх хөтөлбөр юм. Урьдчилсан сэргийлэх гэдэг нь хүмүүст суудал
үүсгэхэд нөлөөлдөг нйигэм, эдийн засаг, сэтгэл зүйн болон бусад нөхцөл
байдлыг арилгахад чиглэгдсэн үйл ажиллагааг багтаасан байна.

4. ОРЧНЫ НӨХЦӨЛ БАЙДЛЫГ
САЙЖРУУЛАХ
• Урьдчилан сэргийлэх үйл ажиллагаанд идэвхтэй оролцохын тулд на-
тнууд нйигмийн асуудал үүсгэхэд нөлөөлж буй хүчин зүйлүүдийг
тодорхойлох чадватай байх ёстой бөгөөд мөн тэдгээрийн үр нөлөөг
арилгах буюу бууруулах үйл ажиллагааны арга хэмжээг сонгож чаддаг
байх ёстой. Урьдчилан сэргийлэх нь дараах үе шаттай байна.
• Анхдагч у/сэргийлэлт: асуудал бий болохоос өмнө арга хэмжээ авах
• Асуудлыг эрт үед нь илрүүлж арга хэмжээ авах
• Нэгэнт ноцтой байдалд хүрсэн асуудлыг улам дордуулахгүйгээр цаашаа
бусдад тархахгүй байлгах, нэмэлт гэмтэл учрахаас сэрг
• Ийлэх үйл ажиллагаа явуулахыг хэлнэ.

5. НА-ТАН БА ҮЙЛЧЛҮҮЛЭГЧИЙН
ХООРОНДЫН НӨЛӨӨЛӨЛ
• Напрактик нь үйлчлүүлэгч болон на-тан хоёулаа нөлөөлөгч түлхүүр хүчин
зүйлүүд болдог. Өөрчлөлт хйих үйл явц нь үйлчлүүлэгч на-тан 2 ямар үйл
ажиллагаа явуулах түүнийг хэрхэн хийх, амжилт гарсан эсэхээр үнэлж
дүгнэх, үйл ажиллагаагаа төгсгөх гэх мэт хэд хэдэн үе шат багтсан байдаг.
• На –тан нь өөрчлөлтийн үйл явцыг удирдан чиглүүлэх зохион байгуулах
бөгөөд үйлчлүүлэгч өөрийн итгэл үнэмшил, бодол санаа, зан үйлээ өөрчлөх
эсэх нь на-тны тодорхойлсон нөөц сурвалжийг ашиглах эсэхийг үйлчлүүлэгч
шийднэ.
• Үйлчлүүлэгчийн өөрчлөхийг хүсч буй асуудал болон нөхцөл байдал нь хувь
хүнийх нь болон орчны хүчин зүйлтэй холбоотой.

6. ОРЧНЫ НӨХЦӨЛ БАЙДЛЫГ
САЙЖРУУЛАХ
• Үйлчлүүлэгч бүр хэзээ ч давтагдашгүй өвөрмөц шинж чанартай. Тухайлбал,
зорилго, итгэл үнэмшил, хүртэхүй, давуу тал, нөөц, дутагдаж буй зүйлс нь хүн бүрт өөр өөр
байдаг.
• Эдгээр нь асуудал болон нөхцөл байдлыг үүсгэж сөргөөр нөлөөлж ч болно.
Мөн эерэгээр хүсч буй өөрчлөлтийг хйихэд тцсалж ч болох юм.
• Үйлчлүүлэгч нь хувь хүн байна уу эсвэл томоохон системд хамаарагдаж
байна уу гэдгээс хамааран нөхцөл байдал тус бүр үйлчлүүлэгчийн хэрэгцээ
хүсэл нөөц боломж мэдлэг итгэл үнэмшил, материаллаг зйүлс, амьдралын
туршлага зэрэг нь хэзээ ч давтагдашгүй өвөрмөц байна.

7. ОРЧНЫ НӨХЦӨЛ БАЙДЛЫГ
САЙЖРУУЛАХ
• Үйлчлүүлэгчийг тусгаарлан авч үзэж болохгүй. Түүний орчинд найз
нөхөд, гэр бүл, сургуулийн багш, ажил олгогч, хөршүүд, олон нийтийн
бүлэг, бусад мэргэжлийн туслалцаа үзүүлж буй хүмүүс гэх мэт олон
хүмүүс багтана.
үйлчлүүлэгч
Ойрын орчин
Холын орчин /УТ, ЭЗ/

8. ОРЧНЫ НӨХЦӨЛ БАЙДЛЫГ
САЙЖРУУЛАХ
• Орчны нөлөөлөл нь асуудал болон нөхцөл байдлыг дордуулж ч
болно. Мөн шийдэх шийдэлч болж болно. На-тан өөрчлөлтийн үйл
явцад өөрийн хувийн шинж чанар болон мэргэжлийн мэдлэг
чадвараа ашигладаг.
• Мөн на-тан нь ямар үүргийг гүйцэтгэхээ, үйл явцыг чиглүүлэхийн
тулд ямар онол хандлагыг хэрэглэхээ өөрөө шийднэ.
• Тиймээс на-тан нь өөртөө өөрчлөлтийг хийхэд дараах асуултыг
тавих улмаар нап-дахв онолын үзэл ыбаримтлалтай байх ёстой.

9. ОРЧНЫ НӨХЦӨЛ БАЙДЛЫГ
САЙЖРУУЛАХ
• На-тны мэргэжлийг сонгосон хүмүүс дараах асуултыг өөрөөсөө асууж
хариултадаа сэтгэл ханамжтай байх ёстой.
• 1. НА байна гэдэг миний хувьд өөрийн хүсэл тэмүүллээрээ амьдрахад утга
учиртай сонирхолтой байх уу
• 2. Миний хувийн итгэл үнэмшил, үнэт зүйлс, хэрэгцээ шаардлага болон на-н
мэрэгжлийн үнэт зүйлс хэрэгцээ шаардлага хоорондоо хэр зэрэг зохицох вэ?
• 3. НАП нь миний өөрийн авъяас чадварыг ашиглахад сэтгэлд нийцэж
тохиромжтой байж чадах уу?
• 4. НА- тан байх нь миний бие бялдар, сэтгэц, оюун санааны хөгжил, шашны
итгэл үнэмшил, эдийн засгийн хувьд ямар нөлөөтэй вэ?
• 5. На-ын мэргэжил миний гэр бүл, найз нөхдөд, ямар нөлөө үзүүлэх вэ?
• 6. На-тан байх нь миний амьдралд ерөнхийдөөямар нөлөө үзүүлэх вэ?

10. АНХААРАЛ ТАВЬСАНД
БАЯРЛАЛАА