Fyrirlestur Oddgeirs Á Ottesen um SREP og ICAAP sem var haldinn á Dokkufundi í október 2011.

1. Kynning í Dokkunni 28. október 2011
IMF og KMF (ICAAP og SREP)
Oddgeir Á. Ottesen, forstöðumaður áhættugreiningar

2. Efnisyfirlit
• Verkefni og skipulag FME
• Basel II viðmiðin
• Innramatsferli (IMF) og könnunar- og matsferli (KMF)
• Síðasta könnunar- og matsferli
• Næsta könnunar- og matsferli
• Framtíðin

3. Hlutverk banka og eftirlitsstofnana
• Bankar gegna mikilvægu hlutverki
- Færa fjármuni frá þeim sem vilja spara til þeirra sem vilja
fjárfesta.
- Örva hagvöxt með því að bæta ráðstöfun fjármuna.
• Ósamhverfar upplýsingar:
- Þeir sem lána bönkum vita ekki hvað bankarnir gera við
lánin.
- Því geta orðið bankaáhlaup þó að bankar séu traustir.
- Innstæðutryggingar eru besta leiðin til að komast hjá
bankaáhlaupum (Diamond& Dybvig)

4. Bankaeftirlit
• Getum skipt eftirliti í tvo meginþætti:
- Neytandavernd
- Fjármálastöðugleiki
• Fjármálastöðugleiki: Bankarnir þurfa að hafa nægilegt
eigið fé til að mæta þeirri áhættu sem þeir standa frammi
fyrir.
• Eignir og áhætta þurfa að vera metin á varfærinn hátt.

5. Skipulag FME
Stjórn
Forstjóri
Aðstoðarforstjóri
Rannsóknar-
reikningsskil
Lánamarkaður og Verðbréfamarkaður Lífeyris- og verðbréfa- Vátryggingamarkaður
innheimtustarfsemi sjóðamarkaðir
Rekstrarsvið
Upplýsingatækni
Yfirlögfræðingur

6. Skipulag á lánasviði

7. Verkefni áhættugreiningarhópsins

8. Basel II viðmiðin skiptast í þrjá hluta
Lágmarks eiginfjárþörf Eiginfjárþörf vegna Kröfur um auknar uppl.
fjármálafyrirtækja annarra áhættuþátta um starfsemi
fjármálastofnana

9. Major building blocks of ICAAP
Risk identification and Forecasting and stress Capital planning,
measurement testing management, communication
1. Identify key material risks 1. Projection and stress testing 1. Development of capital plan
- Current and emerging risks of capital 2. Monitor & report information to
2. Quantify risks - Comprehensive suite of the right people at the right time
- All risks quantified stresses and scenarios, 3. Mixture of front- and back-end
appropriately appropriately parameterized management
- Level of sophistication tailored - All forms of capital 4. Proactive communication of
to size and complexity of risk requirements and availability capital plan and rationale for
- Defendable incorporation of reflected management actions
diversification benefits 2. Specification of risk appetite 5. Risk appetite
3. Justification of differences - Reflecting main stakeholder - Definition of risk appetite
between internal capital and expectations - Embedding and integration of risk
regulatory capital - Capital and earnings appetite
implications considered
Supporting infrastructure

10. Áhættur metnar undir fyrstu stoðinni
• Áhætta undir fyrstu stoðinni er metin með viðmiðunum
sem byggja á gögnum frá G10 löndum og eiga við stóra
alþjóðlega banka. Viðmiðanirnar eru svo innleiddar með
Evróputilskipunum.
• Tilskipanirnar veita þó hverju landi ákveðið svigrúm. Til
dæmis er misjafnt hvernig lán með veði í
atvinnuhúsnæði er meðhöndlað á norðurlöndunum.
• Undir annarri stoð Basel II er metin viðbótareiginfjárþörf
banka vegna áhættu sem er ekki metin eða vanmetin
undir fyrstu stoðinni.

11. Supervisory Review Process
ICAAP SREP
Risk identification and Risk identification, review
assessment DIALOGUE and evaluation
BANK
FME
Internal capital CHALLENGE ICAAP review
determination
Compliance assessment
ICAAP number and
assessment SREP conclusions
ICAAP ICAAP not
satisfactory satisfactory
Capital
Prudential measures
Pillar 1 Pillar 2 Special
own funds
Systems Etc.
&controls

12. Dæmi um áhættu sem (hugsanlega)
metnar eru undir annarri stoð Basel II
• Samþjöppunaráhætta (e. Concentration risk)
• Laga- og pólitísk áhætta (e. Legal and political risk)
• Vaxtaáhætta í fjárfestingabók (e. Interest rate risk in the
banking book).
• Líkanaáhætta (e. Model risk).
• Verðlagningaráhætta (e. Valuation risk)

13. Hvernig var síðasta KMF skipulagt?
• Fundir í desember þar sem ákvarðaðar voru áherslur í
könnunar- og matsferli
• Í lok árs 2010 voru sendar út almennar athugasemdir og
beiðnir um viðbótargögn.
• Í byrjun janúar 2011 var bönkunum kynnt um fyrirhugaða
fundi þar sem ræddir yrðu fyrirframákveðnir áhættuþættir
(t.d. laga- og pólitísk áhætta, samþjöppunaráhætta,
vaxtaáhætta í fjárfestingabók, álagspróf, innri
endurskoðun, verðmatsáhætta,....)

14. Hvernig verður næsta KMF skipulagt?
• Notkun áhættumatskerfis (RAS)
– Gefin einkunn fyrir hvern áhættuþátt.
- Einkunnagjöfin mun síðan meðal annars hjálpa til við
forgangsröðun vettvangsrannsókna.
- Farið í vettvangsrannsóknir á fyrstu mánuðum 2012.
- Haldnir fundir með áhættustýringu og innri endurskoðun.

15. Næsta könnunar- og matsferli
• Meiri áhersla á stjórnarhætti (e. Internal governance)
• Meiri áhersla á álagspróf
• Fleiri vettvangsrannsóknir (t.d. úttekt á
upplýsingakerfum)
• Mikil samskipti við áhættustýringu og innri endurskoðun

16. Framtíðin
• Erum í norrænu og evrópsku samstarfi
-Samvinna í mati á áhættu, þ.m.t. aðferðum í KMF
• Basel III
-Samþætting Basel III sveiflujafnandi eiginfjárkrafna
(countercyclical buffers)
• Efling vettvangsrannsókna,
• Gagnaöflun eftirlitsins verður efld og greiningarvinnan
þróuð áfram.
• Hvað þarf eftirlitið að gera til að verða öflugra?

18. Áhrif samþjöppunar – Rúllettubanki
• Fæ milljón að láni og lána fólki sem spilar rúllettu
• Geri ráð fyrir að hvert lán verði greitt tvöfalt til baka eða
alls ekki.
• Ég vil vera 99% viss um að bankinn verði ekki gjaldþrota
• Hvað þarf ég mikið eigið fé?
• Fer eftir því hvað ég lána mörgum.

19. Fjöldi lántakenda og eiginfjárhlutfall
Kasínóbankans
Fjöldi lántakenda Eiginfjárþörf Eignfjárhlutfall
6 1.000.000 1
20 500.000 0,5
100 240.000 0,24
500 104.000 0,104
1000 74.000 0,074
10.000 23.200 0,0232
100.000 7.360 0,00736
19