Fyrirlestur Þórðar Víkings á fundi Dokkunnar um áhættustýringu í febrúar 2011.

1. Prospect Theory – Áhættufræði
framtíðarinnar?
Þórður Víkingur Friðgeirsson

2. Áhættustjórnun
• Cardano
• Bernoulli
• Pascal og Fermat
• Gauss
• Galton
• Knight
• Von Neuman og Morgenstern
• Markowitz

3. Kerfisáhætta samfélagsins
Þekking Hlutleysi Ákvörð- Rétt
unarvald
ld ákvörðun
ák ö ð
Van- Hlutleysi Ákvörð- Röng
þekking unarvald ákvörðun
Van- Hlut- Ákvörð- Spillt
þekking drægni unarvald ákvörðun

4. Kerfið – styrkur og veikleikar
Stigskipting Birtingarmynd Styrkur
Leiðarljós – Gildi og Stjórnarskráin
framtíðarsýn
Strategískt stig – Að Stjórnarsáttmáli, lög
gera réttu hlutina og reglugerðir
Taktískt stig – Að gera Reglur, aðferðafræði
hlutina rétt og ferlar
g
Aðgerðastig – Hagkvæm Stofnanir,
Stofnanir verktakar
framkvæmd og framkvæmdir

5. Ákvarðanafræði Life is the sum of all your choices (Albert Camus)

6. Skynsamleg (rational) ákvörðun
• Hvað er skynsamleg ákvörðun?
– Skynsamleg er sú ákvörðun þar sem
y g þ
viðfangsefnið/vandamálið er raungert,
skilyrði fyrir góðri lausn skilgreind, valkostir
y y g g ,
sem koma til greina fundnir, kostir og gallar
einstakra valkosta metnir og að því búnu er
g þ
sá valkostur fundinn sem best uppfyllir
skilyrðin
y

7. Dæmi um árangurinn?
Framfarir í
áætlunargerð?
Flyvbjerg et.al.

8. Af hverju?
• Ví it di bl kki
Vísvitandi blekkingar
– Algengar í opinberum verkefnum
• Sjálfsblekking
– Ofurbjartsýni
– Hugsunin vísar fram
– Hugsunin vísar aftur
– Ofmat á eigin getu
– Ofmat á valdi yfir aðstæðum
– O.fl.
• Höf ðið á okkur virkar ekki mjög skynsamlega!
Höfuðið kk ik kki jö k l !

9. Krækjur (Anchoring)
• 1×2×3×4×5×6×7×8 = ?
–Meðaltal könnunar meðal 38
Meðaltal
stjórnenda = 520
• 8×7×6×5×4×3×2×1 = ?
–Meðaltal könnunar meðal 38
Meðaltal
stjórnenda = 2300
j
• Rétt svar 8! = 40.320

10. Innri sýn

11. Ytri sýn

12. Hugmyndir um eigið ágæti (1)

13. Hugmyndir um eigið ágæti (2)

14. Hugmyndir um eigið ágæti (3)

15. Raunveruleikinn....
Raunveruleikinn
• Linda er 31 árs, einhleyp, skörp og með ákveðnar skoðanir sem hún
liggur ekki á Hún nam félagsfræði við Háskóla Íslands Í háskóla tók
á. Íslands.
hún virkan þátt í umræðu um félagslegan jöfnuð og félagslegt réttlæti.
Hún hefur mótmælt virkjunum á áberandi hátt meðal annars með því að
standa með kröfuspjöld fyrir framan Alþingishúsið. Hvort er líklegra:
• Linda er gjaldkeri í banka ( )
• Linda er gjaldkeri í banka og kýs Vinstri Græn ( )

16. Náttúrulögmál?

17. Takk fyrir!