" వేరుశనగ " పంటకు సంబందించి తరచుగా అడిగే ప్రశ్నలు

1. "Õ~°∞â◊#QÆ
1. L`«Î~°HÀ™êÎ „áêO`åʼnõΩ J#∞"≥·# ~°HÍÅ#∞ `≥Å∞ѨO_ç?
˜Z"£∞q–2, *ˇZÖò–24, ÔH–134 ("Õ=∞#), Sã≤lZãπ–11, Sã≤lZãπ–44 J<Õ ~°HÍÅ∞ q[Ü«∞#QÆ~°O,
NH͉õΩà◊O, qâßYѨ@ì}O lÖϡʼnõΩ J#∞"≥·#q.
2. Hõ$ëê‚, QÀ^•=i =∞O_»ÖÏxH˜ J#∞"≥·# ~°HÍÅ#∞ `≥Å∞ѨO_ç?
D =∞O_»ÅOÖ’ Hõ$ëê‚, QÆ∞O@∂~°∞, `«∂~°∞ÊQÀ^•=i, ѨtÛQÀ^•=i lÖÏ¡Å∞ =∞iÜ«Ú „ѨHÍâ◊O lÖÏ¡Ö’x
H˘O`« „áêO`«O nx „H˜OkH˜ =™êÎ~Ú. D „áêO`åʼnõΩ ˜Z"£∞q–2, *ˇZÖò–24, Sã≤lZãπ–11,
Sã≤lZãπ–44, u~°∞Ѩu–1, u~°∞Ѩu–2 J<Õ ~°HÍÅ∞ J#∞‰õÄÅOQÍ =ÙOÏ~Ú.
3. =∂k J`«ºÅÊ =~°¬áê`«O L#fl „áêO`«O (Hõ~°∂flÅ∞, J#O`«Ñ¨Ó~ü), =∂‰õΩ J#∞"≥·# ~°HÍÅ∞ `≥Å∞ѨO_ç?
"Õ=∞#, *ˇZÖò–24, ˜Z"£∞q–2, HÍà◊ǨÏã≤Î, ˜ã≤lZãπ–320 ~°HÍÅ∞ JkèHõ kQÆ∞|_»∞Å#∞ ~Ú™êÎ~Ú.
4. z`«∂Î~°∞, <≥Å∂¡~°∞, Hõ_»Ñ¨ „áêO`åʼnõΩ J#∞"≥·# ~°HÍÅ#∞ `≥Å∞ѨO_ç?
"Õ=∞#, *ˇZÖò–24, u~°∞Ѩu–1, u~°∞Ѩu–4, <å~åÜ«∞}, ˜Z"£∞q–2, HÍà◊ǨÏã≤Î
5. `≥ÅOQÍ}Ï lÖϡʼnõΩ J#∞"≥·# ~°HÍÅ∞ `≥Å∞ѨO_ç?
˜Z"£∞q–2, *ˇã≤l–88, ˜l–26, Sã≤lZãπ–44, "Õ=∞#, Hõki–3 =∞iÜ«Ú *ˇZÖò–24 J<Õ ~°HÍÅ∞
=~°OQÆÖò, Y=∞‡O, PkÖÏÉÏ^£, x*Ï=∂ÉÏ^£, "≥∞^ŒH± lÖϡʼnõΩ J#∞"≥·#q. J^Õq^èŒOQÍ =∞ǨÏ|∂Éò#QÆ~ü,
#Å¡Q˘O_», ~°OQÍÔ~_ç¤ lÖϡʼnõΩ "Õ=∞#, ˜Z"£∞q–2, u~°∞Ѩu –1,2,3,4, *ˇã≤l–88, *ˇZÖò–24,
Hõki–3 ~°HÍÅ∞ J#∞‰õÄÅOQÍ =ÙOÏ~Ú.
6. ɡ@ì#∞ `«@∞ìH˘<Õ YsѶπ ~°HÍÅ#∞ `≥Å∞ѨO_ç?
"Õ=∞# (ÔH–134), u~°∞Ѩu–1,2,4, ˜Z"£∞q–2, *ˇã≤l–88 ~°HÍÅ∞ ɡ@ì Ѩiã≤÷`«∞ÅÖ’ J#∞‰õÄÅOQÍ
=ÙOÏ~Ú.
7. áÈ~Ú#™êi ѨO@Ö’ "≥Ú=fi‰õΩà◊√§ =zÛ #+¨ìáÈÜ«∂=Ú. "Õ∞=Ú U ~°HÍÅ#∞ "Õã¨∞‰õΩO>Ë "≥Ú=fi‰õΩà◊√§
~å‰õΩO_» LO@∞Ok?
Sã≤lZãπ–11, Sã≤lZãπ–44 =∞iÜ«Ú Hõki–3 ~°HÍÅ∞ "≥Ú=fi‰õΩà◊√§#∞ `«@∞ì‰õΩOÏ~Ú.
38

2. 8. =∂k H˘kÌQÍ #Å¡ˆ~QÆ_ç Éèí∂q∞, U ~°HõO "Õã¨∞‰õΩO>Ë ÉÏ=ÙO@∞Ok.
™ê^è•~°}OQÍ #Å¡ˆ~QÆ_ç Éèí∂=ÚÅ∞ "Õ~°∞â◊#QƉõΩ J#∞=~Ú#q HÍ=Ù. HÍh, u~°∞Ѩu–2 J<Õ ~°HõOÖ’
T_»Å∞ Ѩ˜+¨ìOQÍ LO_ç, h˜ =ã¨u Hõey# #Å¡ˆ~QÆ_ç Éèí∂=ÚʼnõΩ J#∞‰õÄÅO. D ~°HõO HÍà◊ǨÏã≤Î
~ÀQÍxfl ‰õÄ_® H˘O`«=~°‰õΩ `«@∞ì‰õΩO@∞Ok.
9. P‰õΩ=∞K«Û `≥QÆ∞Å∞ =zÛ Ñ¨O@ áÈ`«∞Ok. nxx `«@∞ìH˘<Õ ~°HÍÅ∞ `≥Å∞ѨO_ç?
"Õ=∞#, Hõki–3 =∞iÜ«Ú u~°∞Ѩu–3 ~°HÍÅ∞ P‰õΩ =∞K«Û `≥QÆ∞Å∞#∞ `«@∞ìH˘OÏ~Ú.
10. =∂k H˘kÌáê˜ h˜ =ã¨u QÆÅ Éèí∂q∞ U ~°HÍÅ∞ J#∞‰õÄÅO?
"Õ=∞#, *ˇZÖò–24, ˜Z"£∞q–2, u~°∞Ѩu 1,4, Hõki–3 ~°HÍÅ∞ H˘kÌáê˜ h˜ =ã¨uH˜ J#∞‰õÄÅOQÍ
=ÙOÏ~Ú.
11. ~°cÖ’ "Õã¨∞HÀ=ÏxH˜ J#∞"≥·# ~°HÍÅ∞ `≥Å∞ѨO_ç?
~°c ™êQÆ∞‰õΩ ˜Z"£∞q–2, u~°∞Ѩu–2, "Õ=∞#, *ˇZÖò–24, u~°∞Ѩu–4, Hõki–3, Hõki–4 ~°HÍÅ∞
J#∞"≥·#q
12. =iHÀ`« J#O`«~°=Ú "Õ~°∞â◊#QƉõΩ U ~°HõO J#∞‰õÄÅO?
Hõki–11 (ÔH–150) =∞iÜ«Ú ˜Z"£∞q–2 ~°HÍÅ∞ J#∞‰õÄÅOQÍ =ÙOÏ~Ú.
13. =∂ „áêO`«OÖ’ YsѶπ "Õ~°∞â◊#QÆ ZѨʘ =~°‰õΩ fã≤H˘#=K«∞Û?
~åÜ«∞Åã‘=∞, L`«Î~°HÀ™êÎ lÖÏ¡ÖÖ’ AÖˇ· #∞O_ç PQÆ+¨µì 15 =~°‰õΩ L`«Î~° =∞iÜ«Ú ^ŒH˜∆} `≥ÅOQÍ}Ï
lÖÏ¡ÅÖ’ E<£ #∞O_ç AÖˇ· =~°‰õΩ q`«∞ÎH˘#=K«∞Û#∞.
14. ~°cÖ’ "Õ~°∞â◊#QÆ ZѨC_»∞ q`«∞ΉõΩO>Ë =∞Ozk?
~åÜ«∞Åã‘=∞, L`«Î~°HÀ™êÎ lÖÏ¡ÅÖ’ #=O|~°∞ 20 #∞O_ç _çÃãO|~°∞ 15 =~°‰õΩ, L`«Î~° `≥ÅOQÍ}Ï
lÖÏ¡Ö’¡ ÃãÃÑìO|~ü 15 #∞O_ç JHÀì|~ü 15 =~°‰õΩ =∞iÜ«Ú ^ŒH˜∆} `≥ÅOQÍ}Ï lÖÏ¡Ö’¡ ÃãÃÑìO|~ü 15
#∞O_ç JHÀì|~ü 30 =~°‰õΩ q`«∞ΉõΩ#flKÀ kQÆ∞|_»∞Å∞ `«QÆæ‰õΩO_® K«∂ã¨∞H˘#=K«∞Û#∞. LëÈ‚„QÆ`« 16 _ç„wÅ
HõO>Ë `«‰õΩ¯= J~Ú`Õ "≥ÚÅHõ ~å^Œ∞.
15. q`«Î# â◊√kú ZÖÏ KÕã¨∞HÀ"åe. "Õ~°∞ ѨÙ~°∞QÆ∞ H˘kÌQÍ QÆ=∞xOKå=Ú. nxx q`«Î#â◊√kú ^•fi~å
x"åiOK«∞HÀ=KåÛ?
"Õ~°∞ѨÙ~°∞QÆ∞ QÆ=∞xOKå~°∞, HÍ|˜ì „Ѩu H˜Ö’ „QÍ=Ú q`«Î<åxH˜ 6.5 q∞.b. HÀ¡iÃÑ·iá¶êãπ ÖË^• 5 „QÍ.
~Úq∞_®HÀ¡„Ñ≤_£ HõeÑ≤ â◊√kú KÕÜ«∂e. `«~°∞"å`« „Ѩu H˜Ö’ „QÍ=Ú q`«Î<åxH˜ 3 „QÍ. =∂OHÀ*ˇÉò ÖËHõ XHõ
39

3. „QÍ=Ú HÍ~°ƒO_»l"£∞ á⁄_ç =∞O^Œ∞ q`«Î<åxH˜ Ѩ˜ìOz "å_®e. q`«∞ÎHÀ=ÏxH˜ =ÚO^Œ∞ Ô~·*’aÜ«∞O`À
â◊√kú KÕã≤ h_»Ö’ P~°Éˇ˜ì q`«∞ÎHÀ"åe.
16. "Õ~°∞â◊#QÆ#∞ Ô~·*’aÜ«∞O`À ZÖÏ q`«Î#â◊√kú KÕã¨∞HÀ"åÖ’ `≥Å∞ѨO_ç?
200 „QÍ. Ô~·*’aÜ«∞O 8–10 H˜Ö’Å q`«Î<åxH˜ ã¨iáÈ`«∞Ok. XHõ b@~°∞ h~°∞ fã≤H˘x ^•xH˜ 50–75
„QÍ. ÉˇÅ¡O "Õã≤ ÉÏQÍ =∞~°QÆxzÛ K«ÖÏ¡iÛ# `«~°∞"å`« HõÅÛ~°∞#∞ HõÅáêe. `«~°∞"å`« q`«Î#O g∞^Œ áÈã≤
Hõe¿ã@@∞¡ K«∂_®e. q`«Î<åxfl h_»Ö’ P~°Éˇ˜ì 24 QÆO@Ö’¡Ñ¨Ù q`«∞ÎHÀ"åe.
17. "Õ~°∞â◊#QÆ "Õã≤ 10 ~ÀAÅ∞ J~Ú#k. HõÅ∞Ѩ٠x"åiOK«∞HÀ=ÏxH˜ ~°™êÜ«∞#O `≥Å∞ѨO_ç?
g∞~°∞ ~ÚѨC_»∞ ~°™êÜ«∞# =∞O^Œ∞`À HõÅ∞Ѩ٠x"åiOK«∞HÀ=ÏxH˜ gÅ∞HÍ^Œ∞. XHõ"Õà◊ HõÅ∞Ѩ٠=∞O^Œ∞
"å_®e J#∞‰õΩO>Ë quÎ# 3 ~ÀAÅ֒Ѩ٠ZHõ~åxH˜ 600–800 q∞.b. |∞ÏHÀ¡~ü ÖË^• ÃÑO_çq∞^è•e<£
1 b@~°∞ (5 q∞.b. b@~°∞ h˜H˜) 250 b@~°¡ h˜Ö’ HõeÑ≤ Éèí∂q∞ `Õ=∞QÍ L#flѨC_»∞ Ñ≤zHÍs
K͆Ƕe.
18. ѨO@#∞ "å~°O ~ÀAÅÖ’ q`«∞ÎHÀ"åe J#∞‰õΩO@∞<åfl=Ú. q`«∞Î HÀ=ÏxH˜ =ÚO^Œ∞ HõÅ∞Ѩ٠x"å~°}‰õΩ
|™êe<£ LѨÜ≥∂yOK«=KåÛ?
ѨO@ q`«ÎÏxH˜ 3–5 ~ÀAÅ∞ =ÚO^Œ∞ Ѷ¨Ó¡HÀ¡~åe<£ (|™êe<£) =∞O^Œ∞#∞ ZHõ~å‰õΩ XHõ b@~°∞ K˘Ñ¨C#
z=i ^Œ∞H˜¯H˜ =ÚO^Œ∞ <ÕÅ g∞^Œ Ñ≤zHÍs KÕã≤ "≥O@<Õ ^Œ∞H˜¯ ^Œ∞#fl=Öˇ#∞.
19. ѨO@ "Õã≤ 20 ~ÀAÅ∞ J~Ú#k. HõÅ∞Ѩ٠qѨs`«OQÍ L#flk. U"≥∞ÿ<å HõÅ∞Ѩ٠=∞O^Œ∞
LѨÜ≥∂yOK«=K«∞Û<å?
D ^Œâ◊Ö’ HõÅ∞Ѩ٠x"å~°}‰õΩ ã≤á¶ê~°ã¨∞ KÕã≤# HõÅ∞Ѩ٠=∞O^Œ∞Å∞ Uq∞ ÖË=Ù. g∞~°∞ ^ŒOu ÖË^• KÕu`À
HõÅ∞Ѩ٠fã≤H˘x =∞˜ìx "≥ÚHõ¯Å∞ ^ŒQÆæ~°‰õΩ ZQÆ^ÀÜ«∞O_ç.
20. "Õ∞=Ú =~å¬^è•~°OQÍ "Õ~°∞â◊#QÆ "Õâß=Ú. ÃÑ~°∞QÆ∞^ŒÅ ã¨iQÍ ÖË^Œ∞. JkèHõ kQÆ∞|_»∞Å∞ á⁄O^•ÅO>Ë
Z~°∞=ÙÅ∞ ZO`« "≥∂`å^Œ∞Ö’ ZѨC_»∞ "Õã¨∞HÀ"åÖ’ `≥Å∞ѨO_ç?
g∞~°∞ ZHõ~åxH˜ 8 H˜Ö’Å #„`«[x, 16 H˜Ö’Å ÉèÏã¨fi~°O, 16 H˜Ö’Å á⁄Ï+π áÈ+¨HÍÅxKÕÛ Z~°∞=ÙÅ#∞
PYi ^Œ∞H˜¯Ö’ "Õã¨∞HÀ"åe. g˜x g∞~°∞ ã¨∂˜ Z~°∞=ÙÅ ~°∂ѨOÖ’ ѨO@‰õΩ JOkOz#@¡~Ú`Õ 17
H˜Ö’Å Ü«¸iÜ«∂{100 H˜Ö’Å ã¨∂Ѩ~ü á¶ê¿ãÊò { 27 H˜Ö’Å =¸ºˆ~ò PѶπ á⁄Ï+πÅ ~°∂ѨOÖ’ PYi
^Œ∞H˜¯Ö’ "Õã¨∞HÀ"åe. 9 H˜Ö’Å Ü«¸iÜ«∂#∞ 30 ~ÀAÅ `«~°∞"å`« JO>Ë `˘eѨÓ`« ã¨=∞Ü«∞OÖ’
"Õã¨∞HÀ"åe. =~å¬ÉèÏ= Ѩiã≤÷`«∞ÅÖ’ lѨû"£∞#∞ ZHõ~åH˜ 200 H˜Ö’Å∞ T_»Å∞ kˆQ ã¨=∞Ü«∞O (quÎ# 45
~ÀAÅ∞) Ö’ J#QÍ Ô~O_»= HõÅ∞Ѩ٠f¿ã ã¨=∞Ü«∞OÖ’ "Õã≤#KÀ JkèHõ kQÆ∞|_»∞Å∞ á⁄O^Œ=K«∞Û#∞.
40

4. 21. áÈ~Ú# ã¨O=`«û~°O =∂ ѨO@Ö’ lO‰õΩ^è•`«∞֒ѨO QÆ=∞xOK«@O [iy#k. D™êi ~å‰õΩO_»
LO_®ÅO>Ë ZÖÏO˜ *Ï„QÆ`«ÎÅ∞ fã¨∞HÀ"åe?
g∞~°∞ PYi ^Œ∞H˜¯Ö’ ZHõ~åxH˜ 20 H˜Ö’Å lO‰õΩ ã¨ÖËÊùò "Õã¨∞HÀO_ç. (֒Ѩ=Ú#fl <ÕÅÖ’ „Ѩu 3
ѨO@ʼnõΩ XHõ™êi "Õã¨∞H˘#∞@ =∞Ozk). ѨO@ÃÑ· HõxÑ≤Oz`Õ ZHõ~åH˜ 400 „QÍ. lOH± ã¨ÖËÊùò 200
b. h˜H˜ HõeÑ≤ Ñ≤zHÍs KÕÜ«∂e.
22. "Õ∞=Ú h˜ =ã¨u „H˜O^Œ "Õ~°∞â◊#QÆ Ñ¨O@#∞ ™êQÆ∞ KÕ^•Ì=∞#∞ ‰õΩO@∞<åfl=Ú. ѨO@‰õΩ W=fi=Åã≤#
Z~°∞=ÙÅ#∞ U ~°∂ѨOÖ’ (ã¨∂˜ / HÍOÃÑ¡H±û) JOkOz`Õ ÉÏ=ÙO@∞Ok – g∞ ã¨ÅǨÏ?
#∂<≥ yO[ ѨO@ HÍ|˜ì Z~°∞=ÙÅ#∞ ã¨∂˜ Z~°∞=ÙÅ ~°∂ѨOÖ’ JOkOK«QÆÅ~°∞. g∞‰õΩ Ѩâ◊√=ÙÅ Z~°∞=Ù
Åaè¿ãÎ ZHõ~åxH˜ 8–10 |O_»∞¡ "Õã¨∞HÀQÆÅ~°∞. ~°™êÜ«∞# Z~°∞=ÙÅ q+¨Ü«∂xH˜ =¿ãÎ g∞~°∞ ZHõ~åxH˜ 12
H˜Ö’Å #„`«[x, 16 H˜Ö’Å ÉèÏã¨fi~°O, 20 H˜Ö’Å á⁄Ï+π áÈ+¨HÍÅ#∞ xKÕÛ Z~°∞=ÙÅ#∞ "Õã¨∞HÀ"åe.
ã¨∂˜ Z~°∞=ÙÅ ~°∂ѨOÖ’ "Õã≤#@¡~Ú`Õ 25 H˜Ö’Å Ü«¸iÜ«∂ { 100 H˜Ö’Å ã¨∂Ѩ~ü á¶ê¿ãÊò { 34
H˜Ö’Å =¸ºˆ~ò PѶπ á⁄Ï+π "Õã¨∞HÀ"åe. nxÖ’ "≥Ú`«ÎO ã¨∂Ѩ~ü á¶ê¿ãÊùò, á⁄Ï+π =∞iÜ«Ú 15 H˜Ö’Å
Ü«¸iÜ«∂ PYi ^Œ∞H˜¯Ö’ "Õã¨∞H˘x, 10 H˜Ö’Å Ü«¸iÜ«∂#∞ 30 ~ÀAÅ `«~°∞"å`« `˘e ѨÓ`« ^Œâ◊Ö’
JOkOKåe.
23. =∂‰õΩ ã¨aû_ô g∞^Œ lѨû"£∞ ~Úã¨∞Î<åfl~°∞. "Õ~°∞â◊#QÆ Ñ¨O@‰õΩ "Õã¨∞HÀ=K«∞Û<å? ZѨC_»∞ ZO`« "≥∂`å^Œ∞Ö’
"Õã¨∞HÀ"åe?
g∞~°∞ "Õ~°∞â◊#QÆ Ñ¨O@‰õΩ lѨû"£∞#∞ LѨÜ≥∂yOK«=K«∞Û. h˜ áê~°∞^ŒÅ „H˜O^Œ ZHõ~åxH˜ 200 H˜Ö’Å
lѨû"£∞#∞ `˘e ѨÓ`« ã¨=∞Ü«∞OÖ’ (25–30 ~ÀAÅ∞) "≥ÚHõ¯Å "≥Ú^Œà◊√§ ^ŒQÆæ~° ™êà◊§Ö’ "Õã≤ HõÅ∞Ѩ٠fã≤
"≥ÚHõ¯Å "≥Ú^Œà◊§‰õΩ =∞˜ìx ZQÆ^ÀÜ«∂e. =~å¬ÉèÏ= Ѩiã≤÷`«∞ÅÖ’ lѨû"£∞#∞ ѨÓ`« =∞iÜ«Ú T_»Å∞ kˆQ
ã¨=∞Ü«∞OÖ’<Õ (30–40 ~ÀAÅ∞) <ÕÅÖ’ `«y#O`« `Õ=∞ L#flѨC_»∞ "Õã¨∞HÀ"åe.
24. "≥ÚHõ¯Å∞ y_»ã¨ÉÏi, P‰õΩÅ∞ z#flqQÍ =∂i QÆ∞|∞~°∞QÍ HõxÑ≤ã¨∞Î<åfl~Ú. ~ÚÖÏ ZO^Œ∞‰õΩ [~°∞QÆ∞`«∞Ok.
ZÖÏ x"åiOKåe?
lO‰õΩ ^è•`«∞ ֒ѨO =Å# ~ÚÖÏ [~°∞QÆ∞`«∞Ok. g∞~°∞ b@~°∞ h˜H˜ 2 „QÍ. lOH± ã¨ÖËÊùò HõeÑ≤
(ZHõ~åxH˜ 400 „QÍ. 250 b. h˜H˜) 1 ÖËHõ 2 ™ê~°∞¡ (7 ~ÀAÅ =º=kèÖ’) ѨO@ `«_çKÕ@@∞¡ Ñ≤zHÍs
K͆Ƕe.
25. =∂k #Å¡Éèí∂q∞, ÖË`« P‰õΩÅ∞ Ѩã¨∞Ѩ٠~°OQÆ∞‰õΩ =∂i `«~°∞"å`« `≥Å¡QÍ HÍy`«O =ÖË J=Ù`«∞<åfl~Ú. nxx
ZÖÏ x"åiOK«∞HÀ"åe?
#Å¡Éèí∂=ÚÅÖ’ `Õ=∞ JkèHõOQÍ L#flѨC_»∞ W#∞Ѩ ^è•`«∞ ֒ѨO HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. nx x"å~°}‰õΩ b@~°∞
h˜H˜ 5 „QÍ. J#flÉèËk { 0.5 „QÍ. – 1.0 „QÍ. x=∞‡ LѨC / x=∞‡~°ã¨O HõeÑ≤ XHõ˜ ÖËHõ Ô~O_»∞ ™ê~°∞¡
(7~ÀAÅ =º=kèÖ’) ѨO@ g∞^Œ Ñ≤zHÍs KÕã≤ Ö’áêxfl x"åiOK«=K«∞Û.
41

5. 26. ѨO@ ɡ@ì‰õΩ QÆ∞Ô~·#k. nx #∞O_ç HÀÅ∞HÀ=ÏxH˜ Uq∞ x"å~°} K«~°ºÅ∞ KÕѨÏìe?
ÃÑ·~°∞ ɡ@ì#∞O_ç HÀÅ∞HÀ=ÏxH˜ „Ѩu b@~°∞ h˜H˜ 20 „QÍ. Ü«¸iÜ«∂ HõeÑ≤ L^ŒÜ«∞O ÖË^•
™êÜ«∞O„`«O "Õà◊Ö’ Ñ≤zHÍi KÕÜ«∂e.
27. lѨû"£∞ "ÕÜ«∞@O =Å# LѨÜ≥∂QÆO Uq∞˜?
lѨû"£∞Ö’ HÍe¬Ü«∞O, QÆO^èŒHõO =O˜ ã¨∂Hõ∆ ‡ áÈ+¨HÍÅ∞ L<åfl~Ú. g˜ =Å# yO[Å∞ `åÅ∞ ÖˉõΩO_®
JkèHõ #∂<≥ âß`«O`À U~°Ê_»∞`å~Ú.
28. "Õ~°∞â◊#QÆ Ñ¨O@ =ÚOѨÙ#‰õΩ QÆ∞i J~Ú#k. nx #∞O_ç ѨO@#∞ HÍáê_»ÏxH˜ U K«~°ºÅ∞ fã¨∞HÀ"åe?
=ÚO^Œ∞QÍ Z‰õΩ¯=QÍ L#fl h˜x |Ü«∞@‰õΩ fã≤"ÕÜ«∞O_ç. ѨO@ quÎ# 30 ~ÀAÅ֒Ѩ٠J~Ú`Õ
JO`«~°Hõ$+≤ KÕã≤ Éèí∂q∞x P~°x"åfie. ѨO@ `«fi~°QÍ HÀÅ∞H˘=_®xH˜ 10 „QÍ. Ü«¸iÜ«∂#∞ b@~°∞
h˜H˜ HõeÑ≤ Ñ≤zHÍs KÕÜ«∂e. XHõ "Õà◊ #Å¡ Éèí∂=ÚÅ∞ J~Ú`Õ 50 „QÍ. J#flÉèËk { 100 „QÍ.
Ü«¸iÜ«∂ { 5 „QÍ. x=∞‡ LѨC / x=∞‡~°ã¨O 10 b@~°¡ h˜H˜ HõeÑ≤ Ñ≤zHÍs KÕÜ«∂e. Éèí∂q∞ `«fi~°QÍ
Pi`Õ ZHõ~åxH˜ 10–15 H˜Ö’Å Ü«¸iÜ«∂#∞ |∂ã¨ì~ü _ÀãπQÍ "Õã¨∞HÀ"åe.
29. "Õ~°∞â◊#QÆ Ñ¨O@Ö’ U ѨO@Å#∞ JO`«~° ѨO@Å∞QÍ fã≤HÀ=K«∞Û#∞?
=~å¬^è•~° "Õ~°∞â◊#QÆ Ñ¨O@Ö’ „Ѩu 7 ™êà◊§‰õΩ HõOk ÖË^• P=Ú^ŒO XHõ ™êÅ∞ "Õã≤#KÀ xHõ~å^•Ü«∞O
JkèHõOQÍ LO@∞Ok.
30. "Õ~°∞â◊#QÆ Ñ¨O@ ѨHõfi^Œâ◊#∞ ZÖÏ QÆ∞~°∞ΠѨÏìe?
70–80 âß`«O "≥ÚHõ¯Å P‰õΩÅ∞, H˘=∞‡Å∞ Ѩã¨∞Ѩ٠=~°‚OQÍ =∂i HÍÜ«∞_˘Å¡ ֒Ѩe ÉèÏQÆO #Å∞ѨÙQÍ
=∂i#ѨC_»∞ HÀÜ«∂e. HÀ`« ã¨=∞Ü«∞OÖ’ <ÕÅÖ’ `«y#O`« `Õ=∞ LO_®e.
31. Ô~·*’aÜ«∞O`À q`«Î# â◊√kú K≥ã≤# "≥O@<Õ ÉÏQÍ =~°¬OѨ_ç q`«∞ÎHÀ= ÏxH˜ gÅ∞ HÍÖË^Œ∞. nx =Å# ÃÑ·
á⁄~° T_çáÈ`«∞Ok. JO^Œ∞=Å# Ô~·*’aÜ«∞O#∞ =∂y# Ѩâ◊√=ÙÅ Z~°∞=ÙÖ’ HõeÑ≤ "Õã¨∞HÀ#=K«∞Û<å?
Ô~·*’aÜ«∞O#∞ 1–1.5 H˜Ö’Å "≥∂`å^Œ∞Ö’ 25–50 H˜Ö’ŠѨâ◊√=ÙÅ Z~°∞=Ù`À HõeÑ≤ PYi ^Œ∞H˜¯Ö’
"Õã¨∞HÀ=K«∞Û#∞.
32. "Õ~°∞â◊#QÆÖ’ P‰õΩÅ∞ =Ú_»∞K«∞H˘x, QÀ^èŒ∞=∞ ~°OQÆ∞‰õΩ =∂i ZO_çáÈ`«∞<åfl~Ú. (ÖË^•) P‰õΩÅ g∞^Œ
z#fl z#fl =∞K«ÛÅ∞ / ÉÁ|ƒÅ∞ =zÛ á⁄~°Å =∞^茺 ѨÙ~°∞QÆ∞ LOk? (ÖË^•) "Õ~°∞â◊#QÆÖ’ Ô~O_»∞ P‰õΩÅ∞
Hõeã≤áÈ~Ú Ñ¨Ù~°∞QÆ∞ LOk. UO KÕÜ«∂e? (ÖË^•) "Õ~°∞â◊#QÆÖ’ P‰õΩ=Ú_»`« x"å~°} ZÖÏ? (ÖË^•)
"Õ~°∞â◊#QÆÖ’ P‰õΩÅ∞ Z„~°ÉÏi á⁄ÅO HÍeáÈ~Ú#@∞¡Ok. UO KÕÜ«∂e?
30 ~ÀAÅ ÃÑ·~°∞Ö’ "≥ÚHõ¯‰õΩ 5 ÖÏ~åfiÅ∞, 50 ~ÀAÅ ÃÑ·~°∞Ö’ "≥ÚHõ¯H˜ 10 ÖÏ~åfiÅ∞, 75 ~ÀAÅ
ÃÑ·~°∞Ö’ "≥ÚHõ¯‰õΩ 15 ÖÏ~åfiÅ∞ HõxÑ≤¿ãÎ =∂„`«"Õ∞ ã¨ã¨º~°Hõ∆} K«~°ºÅ∞ KÕѨÏìe. =ÚO^Œ∞ *Ï„QÆ`«ÎQÍ JO`«~°
42

6. ѨO@Å∞QÍ *Á#fl QÍx, ã¨[˚QÍx, 7 "Õ~°∞â◊#QÆ =~°∞ã¨Å‰õΩ 1 =~°∞㨠K˘Ñ¨ÙÊ# "Õã¨∞HÀ"åe. JÖψQ 10–12
=~°∞ã¨Å "Õ~°∞â◊#QƉõΩ 2 =~°∞ã¨Å ™ÈÜ«∂ z‰õΩ¯_»∞ ‰õÄ_® "ÕÜ«∞=K«∞Û. á⁄ÅOÖ’ q∞„`«: â◊„`«∞ ѨÙ~°∞QÆ∞Å∞
1:2 x+¨ÊuÎÖ’ LO>Ë Ñ¨Ù~°∞QÆ∞ =∞O^Œ∞Å∞ "å_»Hõ¯ˆ~¡^Œ∞. ZHõ~å‰õΩ 4 eOQÍHõ~°¬Hõ |∞@ìÅ∞ Ãјì ѨÙ~°∞QÆ∞
L^èŒ$ux QÆ=∞xOKåe. J=ã¨~åxfl |˜ì "≥∂<À„HÀ’á¶êãπ 1.6 q∞.b. ÖË^• H˜fi<åÖòá¶êãπ 2 q∞.b. ÖË^•
Zã≤¿Ñ¶ò 1 „QÍ. b@~°∞ h˜H˜ K˘Ñ¨C# HõeÑ≤ Ñ≤zHÍs KÕÜ«∂e. ÃÑ·~°∞ ^Œâ◊#∞ |˜ì =Úà◊¡ HõOK≥ ÖË^•
`å_»∞ ÖÏy Ñ≤zHÍs KÕ¿ãÎ =∞Ozk.
33. "Õ~°∞â◊#QÆÖ’ á⁄Q͉õΩ Å^≥Ì Ñ¨Ù~°∞QÆ∞ U q^èŒOQÍ #+¨ìO Hõeæã¨∞ÎOk. ^•xfl ZÖÏ JiHõ@ì=K«∞Û?
"Õ~°∞â◊#QÆÖ’ Ñ≤Å¡ ѨÙ~°∞QÆ∞Å∞ QÆ∞OѨÙÅ∞QÍ =ÙO_ç P‰õΩÖ’¡x ѨK«Ûx Ѩ^•~å÷xfl uO@∂ [Öˇ¡_®‰õΩÅ∞QÍ
=∂~°∞™êÎ~Ú. Zky# ÖÏ~åfiÅ∞ ѨQƘ ѨÓ@ Éèí∂q∞ <≥„Ô~ÅÖ’ ^•H˘¯x =ÙO_ç ~å„u"Õà◊ P‰õΩÅ#∞ uO@∂
"≥∂_»∞Å∞QÍ =∂~°ÛQÆÅ=Ù. Wq XH˘¯Hõ¯™êi PǨ~°O HÀã¨O XHõ á⁄ÅO #∞Oz =∞~À á⁄ÖÏxH˜ =Åã¨áÈ~Ú
f„= #+¨ìO HõÅ∞QÆ*Ë™êÎ~Ú.
x"å~°}‰õΩ
❖ ѨO@ "Õ¿ã =ÚO^Œ∞ Ö’`«∞QÍ ^Œ∞xfl #@¡~Ú`Õ HÀâ◊ã¨÷ ^Œâ◊Ö’ =ÙO_Õ Ñ¨Ù~°∞QÆ∞Å∞ (ѨӺáêÅ∞) ZO_» "Õ_çH˜
QÍh Ѩ‰õ∆ΩÅ∞ U~°∞‰õΩ u#_»O =Å¡ QÍh #t™êÎ~Ú.
❖ "Õ~°∞â◊#QÆÖ’ Z~° ѨO@QÍ P=Ú^ŒO ÖË^• „á⁄^Œ∞Ì u~°∞QÆ∞_»∞ 7 ™êà◊¡ „Ѩ^è•# ѨO@‰õΩ 1 ™êÅ∞ Z~° ѨO@
K˘Ñ¨C# ÖË^• HõOK≥ ѨO@QÍ, "Õ~°∞â◊#QÆ K«∞@∂ì "Õã¨∞HÀ"åe. „Ѩ^è•# ÖË^• Z~° ѨO@Å P‰õΩÅÃÑ· L#fl
„QÆ∞_»¡ ã¨=Ú^•Ü«∂xfl ÖÏ~åfiÅ`À =Ù#fl [Öˇ¡_®‰õΩÅ#∞ ZѨʘHõѨC_»∞ QÆ=∞xOz Ui <åâ◊#O KÕÜ«∂e.
❖ ZHõ~å‰õΩ 4 eOQÍHõ~°¬Hõ |∞@ìÅ∞ J=∞iÛ Ô~Hõ¯Å ѨÙ~°∞QÆ∞Å L^èŒ$ux „Ѩu =¸_»∞ ~ÀAÅH˘Hõ™êi
QÆ=∞xOKåe. g˜Ö’ "å~åxH˜ 100 Ô~Hõ¯Å ѨÙ~°∞QÆ∞Å∞ ^•˜ Ѩ_ç<å ÖË^• 10 "≥ÚHõ¯Å‰õΩ Ô~O_»∞ QÆ∞_»¡
ã¨=Ú^•Ü«∂Å∞ Hõ#|_ç<å ÖË^• "≥ÚHõ¯‰õΩ XHõ˜ ÖË^• Ô~O_»∞ ÖÏ~åfiÅ∞ ÖË^• 50 ~ÀAÅ ÃÑ·~°∞Ö’ 25
âß`«O #+¨ìáÈ~Ú<å ã¨ã¨º~°Hõ∆} K«~°ºÅ∞ KÕѨÏìe.
❖ ÃÑ·~°∞ ÖË`« ^Œâ◊Ö’ "ÕѨ yO[Å HõëêÜ«∞O 5 âß`«O ÖË^• "ÕѨ#∂<≥ 5 q∞.b. b@~°∞ h˜H˜ HõeÑ≤ Ñ≤zHÍs
K͆Ƕe.
❖ 2 ÖË^• 3 = ^Œâ◊Ö’ JO>Ë ã¨∞=∂~°∞ J~°OQÆ∞à◊O á⁄_»=Ù#fl ÖÏ~åfiÅ∞ =ÙO_ç "å`å=~°}O K«Å¡QÍ =ÙO>Ë
á⁄Q͉õΩ Å^≥Ì Ñ¨Ù~°∞QÆ∞ Z<£.Ñ≤.q. „^•=}O 200 ZÖò.W { ÉˇÅ¡O 1 H˜Ö’ { âßO_Àqò 100 q∞.b. {
he =∞O^Œ∞ (~åa<£ |∂¡º) 50 „QÍ. HõeÑ≤ ™êÜ«∞O„`«O Ñ≤zHÍs KÕÜ«∂e.
❖ Ѩ‰õ∆ΩÅ∞ "åÅÏxH˜ gÅ∞QÍ '˜— PHÍ~°Ñ¨Ù Hõ„~°Å∞ ZHõ~åxH˜ 10–15 ѨH˜∆ ™ê÷=~åÅ∞QÍ J=∞iÛ "å˜x
PHõi¬OK«ÏxH˜ Ѩã¨∞Ѩ٠HõeÑ≤# J#flO "≥∞`«∞‰õΩÅ∞ "ÕÜ«∂e.
❖ =Åã¨Å#∞ JiHõ@ì_®xH˜ á⁄ÅO K«∞@∂ì Ö’`≥·# <åQƘ KåÅ∞ fã≤ q∞^ä≥·Öò ÃÑ~åkäÜ«∂<£ ÖË^•
ZO_Àã¨ÖÏÊù<£ ÖË^• HÍ~°ƒiÖò á⁄_ç =∞O^Œ∞Å#∞ 90 g∞@~°¡ KåÅ∞‰õΩ 1 H˜Ö’ K˘Ñ¨C# K«ÖÏ¡e.
❖ J=ã¨~åxfl |˜ì "≥∂<À„HÀ’á¶êãπ 1.6 q∞.b ÖË^• H˜fi<åÖòá¶êãπ 2 q∞.b. ÖË^• HÀ¡iÃÑ·iá¶êãπ 2.5 q∞.b.
b@~°∞ h˜H˜ K˘Ñ¨C# HõeÑ≤ Ñ≤zHÍs KÕÜ«∂e.
43

7. ❖ ÉÏQÍ Zky# ÖÏ~åfiÅ∞, ѨÙ~°∞QÆ∞ =∞O^Œ∞Å∞ H˘˜ì<å Kå=x ÖÏ~åfiÅ#∞ gÖˇ·`Õ KÕu`À Ui "ÕÜ«∂e ÖË^•
ZHõ~åH˜ 5 H˜Ö’Å `«=Ù_»∞ { 500 „QÍ. ÉˇÅ¡O { 500 q∞.b. "≥∂<À„HÀ’á¶êãπ ÖË^• HÀ¡iÃѶ·iá¶êãπ ÖË^•
500 „QÍ. HÍ~°ƒiÖò =∞O^Œ∞Å#∞ HõeÑ≤ z#fl z#fl =ÙO_»Å∞QÍ KÕã≤ Z~°QÍ ™êÜ«∞O„`«O ѨÓ@ K«ÖÏ¡e.
❖ ÉˇÅ¡O =ÚO^Œ∞~ÀA <å#ɡ˜ì ѨÙeã≤#@¡~Ú`Õ Ñ¨Ù~°∞QÆ∞Å∞ ÉÏQÍ PHõi¬OѨ|_ç =∞Oz Ѷ¨e`åÅ∞ á⁄O^ŒK«∞Û.
34. "Õ~°∞â◊#QÆÖ’ Z„~°Q˘OQÆo ѨÙ~°∞QÆ∞ ÖË^• ÉÁK«∞Û Ñ¨Ù~°∞QÆ∞ x"å~°} ZÖÏ? ÖË^•
Q˘OQÆo ѨÙ~°∞QÆ∞Å∞ "≥ÚHõ¯Å#∞ "≥∂_»∞QÍ KÕã¨∞Î<åfl~Ú. â◊s~°=∞O`å #∂QÆ∞ =ÙOk. UO KÕÜ«∂e?
Z„~° Q˘OQÆo ѨÙ~°∞QÆ∞ L^èŒ$u „Ѩ^è•#OQÍ E<£–AÖˇ· =∂™êÖ’¡ `˘ÅHõi =~å¬Å∞ Ѩ_ç# "≥O@<Õ "≥Ú^ŒÖˇ·
30–40 ~ÀAÅ =~°‰õΩ H˘#™êQÆ∞`«∞Ok.
x"å~°}‰õΩ:
❖ "Õã¨qÖ’ Éèí∂q∞x Ö’`«∞QÍ ^Œ∞#∞flHÀ"åe.
❖ Ô~·`«∞ÅO`å ™ê=¸Ç≤ÏHõOQÍ D „H˜O^Œ ã¨∂zOz# Ѩ^Œú`«∞Å#∞ áê˜OKåe.
❖ `˘ÅHõi =~å¬Å∞ ‰õΩiã≤# `«~åfi`« =~°∞ã¨QÍ 2–3 ~ÀAÅ∞ ~å„u 7–11 QÆO@Å ã¨=∞Ü«∞OÖ’ á⁄ÅOÖ’
JHõ¯_»Hõ¯_® ™ê=¸Ç≤ÏHõOQÍ Ô~·`«∞ÅO^Œ~°∂ =∞O@Å#∞ Ãјì#@¡~Ú`Õ Z„~°Q˘OQÆo Ô~Hõ¯Å ѨÙ~°∞QÆ∞Å∞
=∞O@ʼnõΩ PHõi¬OѨ|_ç K«xáÈ`å~Ú.
❖ JÖψQ gÖˇ·# KÀ@ á⁄ÅOÖ’ JHõ¯_»Hõ¯_® nѨѨ٠Z~°Å#∞ LOz ~å„u ѨÓ@ Ô~Hõ¯Å ѨÙ~°∞QÆ∞Å#∞ PHõi¬Oz
<åâ◊#O K≥Ü«∂ºe. „Ѩu L^ŒÜ«∞O D nѨѨ٠Z~°Å#∞ QÆ=∞xOz U"≥·<å Ô~Hõ¯Å ѨÙ~°∞QÆ∞Å∞ „|uH˜ LO>Ë
K«OÑ≤ "ÕÜ«∂e.
❖ JÅã¨O^Œ, P=Ú^ŒO ÃÑ·~°¡#∞ Z~° ѨO@QÍ "ÕÜ«∂e.
❖ =Åã¨Å#∞ x"åiOK«ÏxH˜ á⁄ÅO K«∞@∂ì Ö’`≥·# <åQƘ KåÅ∞ fã≤ JO^Œ∞Ö’ q∞^ä≥·Öò ÃÑ~åkèÜ«∂<£ 2
âß`«O ÖË^• ZO_Àã¨ÖÏÊù<£ 4 âß`«O ÖË^• HÍ~°ƒiÖò 5 âß`«O á⁄_ç =∞O^Œ∞ K«ÖÏ¡e.
❖ Zky# Q˘OQÆo ѨÙ~°∞QÆ∞Å∞ lÖË¡_»∞, ÖÁ@ìÑ‘K«∞ =∞iÜ«Ú J_»q ("≥„i) P=Ú^ŒO P‰õΩʼnõΩ
PHõi¬OѨ|_»`å~Ú. lÖË¡_»∞ H˘=∞‡Å#∞ ÖË^• ÖÁ@ìÑ‘K«∞ / J_»q P=Ú^ŒO P‰õΩÅ#∞, H˘=∞‡Å#∞ á⁄ÅOÖ’
JHõ¯_»Hõ¯_® LOz "å˜H˜ PHõi¬OѨ|_ç# Q˘OQÆo ѨÙ~°∞QÆ∞Å#∞ L^ŒÜ«∞O ѨÓ@ QÆ=∞xOz <åâ◊#O
K͆Ƕe.
❖ J=ã¨~åxfl |˜ì x"å~°}‰õΩ ZO_Àã¨ÖÏÊù<£ 2 q∞.b. ÖË^• H˜fi<åÖòá¶êãπ 2 q∞.b. ÖË^• "≥∂<À„HÀ’á¶êãπ
1.6 q∞.b. ÖË^• HÍ~°ƒiÖò 3 „QÍ. b@~°∞ h˜H˜ HõeÑ≤ Ñ≤zHÍs KÕÜ«∂e.
❖ =i `«=Ù_»∞ 10 H˜Ö’Å∞ { ÉˇÅ¡O 1 H˜Ö’ { 1 b@~°∞ H˜fi<åÖòá¶êãπ HõeÑ≤# Z~°=∞O^Œ∞#∞ `«Ü«∂~°∞
KÕã¨∞H˘x á⁄ÅOÖ’ K«ÖÏ¡e.
35. "Õ~°∞â◊#QÆÖ’ â◊#QÆѨK«Û ѨÙ~°∞QÆ∞ PtOzOk. ZÖÏ x"åiOKåe?
ZHõ~åH˜ 4 eOQÍHõ~°¬Hõ |∞@ìÅ J=∞iÛ Ñ¨Ù~°∞QÆ∞Å L^èŒ$u QÆ=∞xOKåe. Ѩ‰õ∆ΩÅ H˘~°‰õΩ ZHõ~åH˜ 10 #∞O_ç
15 '˜— PHÍ~°Ñ¨Ù (ѨOQÆÅ) Hõ„~°Å#∞ J=∞~åÛe. H˘kÌQÍ Zky# ÖÏ~åfiÅÃÑ· ÃÇÏKü.Z.Z<£.Ñ≤.q. „^•=}O
44

8. 200 ZÖò.W { ÉˇÅ¡O 1 H˜Ö’ { ™êO_Àqò ÖË^• ©áêÖò 100 q∞.b. { he =∞O^Œ∞ (~åa<£ |∂¡º)
50 „QÍ. HõeÑ≤ ™êÜ«∞O„`«O "Õà◊ Ñ≤zHÍs KÕÜ«∂e. J=ã¨~åxfl |˜ì ZO_Àã¨ÖÏÊù<£ 2 q∞.b. {
#∞=ÙfiÅ#∂<≥ 4 q∞.b. ÖË^• HÀ¡~ü ÃÑ·iá¶êãπ 2.5 q∞.b.{ #∞=ÙfiÅ #∂<≥ 10 q∞.b. ÖË^•
"≥∂<À„HÀ’á¶êãπ 1.6 q∞.b. b@~°∞ h˜H˜ K˘Ñ¨C# HõeÑ≤ Ñ≤zHÍs KÕÜ«∂e.
36. "Õ~°∞â◊#QÆÖ’ ¿Ñ#∞|OHõ x"å~°} ZÖÏ?
ÃÑ·~°∞Ö’ JH˜∆O`«Å ѨÙ~°∞QÆ∞Å∞ ÖË^• ã¨iÊù_£û ÖË^• Je¡Hõ Ô~Hõ¯Å ѨÙ~°∞QÆ∞Å∞ Z‰õΩ¯=QÍ L<åfl ÖËHõ QƘì =~å¬Å∞
Ѩ_ç<å D ¿Ñ#∞ L^èŒ$u "å@O`« J^Õ `«QÆ∞æ`«∞Ok. U q^èŒ"≥∞ÿ# ѨÙ~°∞QÆ∞ =∞O^Œ∞Å∞ D Ѩiã≤÷`«∞Ö’¡
"å_»Hõ¯ˆ~¡^Œ∞. J=ã¨~åxfl |˜ì "≥∂<À„HÀ’á¶êãπ 1.6 q∞.b. ÖË^• _≥·q∞^äÀÜÕ∞ò 2 q∞.b. ÖË^• Zã≤¿Ñ¶ò
1.5 „QÍ. b@~°∞ h˜H˜ K˘Ñ¨C# Ñ≤zHÍs KÕÜ«∂e.
37. "Õ~°∞â◊#QÆÖ’ P‰õΩÅ∞ Z„~°|_ç, =Ú_»∞K«∞H˘O@∞<åfl~Ú. ÖË^• ѨK«Û^À=∞, nѨѨ٠ѨÙ~°∞QÆ∞Å x"å~°} ZÖÏ
K͆Ƕe?
=ÚÃÑ·Ê ~ÀAÅ ÃÑ·~°∞Ö’ 10 âß`«O P‰õΩÅÖ’ ÃÑ· ÅHõ∆}ÏÅ∞ QÆ=∞xOK«#@¡~Ú`Õ _≥·q∞^äÀÜÕ∞ò ÖË^•
á¶ê™êÊùq∞_®<£ ÖË^• q∞^ä≥·Öò _≥=∞Ï<£ 2 q∞.b. b@~°∞ h˜H˜ K˘Ñ¨C# HõeÑ≤ Ñ≤zHÍs KÕÜ«∂e.
38. "Õ~°∞â◊#QÆÖ’ P‰õΩÅ∞ `≥Å¡QÍ =∂i =Ú_»∞K«∞‰õΩ áÈ`«∞<åfl~Ú. ÖË^• `å=∞~° ѨÙ~°∞QÆ∞Å∞ / "≥Ú=Ùfi‰õΩà◊√¡
PtOK«‰õΩO_® U *Ï„QÆ`«ÎÅ∞ fã¨∞HÀ"åe?
❖ "≥Ú=Ùfi‰õΩà◊√¡ `«~°K«∂ PtOKÕ „áêO`åÖ’¡ `«@∞ìH˘<Õ ~°HÍÖˇ·# Hõki 3, Hõki 4, P~ü 8808, S.ã≤.l.Ü«∞ãπ.
11, S.ã≤.l.Ü«∞ãπ–44, "Õ=∞ ~°HÍÅ#∞ "Õã¨∞HÀ"åe.
❖ á⁄ÅOÖ’ HõÅ∞Ѩ٠"≥ÚHõ¯Å∞ ÖˉõΩO_® K«∂ã¨∞HÀ"åe. =ÚYºOQÍ =Ü«∂ºi ÉèÏ=∞, L`«Îˆ~}˜, Z<≥fl^Œ∞ÌÖωõΩ,
‰õΩHõ¯=Úà◊√¡, QÆ~°˜Hõ=∞‡ ÖˉõΩO_® KÕÜ«∂e.
❖ JO`«~° ѨO@QÍ 7 ™êà◊¡ "Õ~°∞â◊#QƉõΩ 1 ™êÅ∞ *Á#fl ÖË^• ã¨[˚ "Õã≤ q∞„`« ѨÙ~°∞QÆ∞ʼnõΩ J#∞"≥·#
"å`å=~°}O HõeÊOKåe.
❖ x"å~°}‰õΩ ZHõ~åH˜ 320 q∞.b. "≥∂<À„HÀ’á¶êãπ (1.6 q∞.b. b@~°∞ h˜H˜ K˘Ñ¨C#) { 1 b@~°∞
"ÕѨ#∂<≥ { 1 H˜Ö’ ã¨|∞ƒá⁄_ç 200 b@~°¡ hà◊¡‰õΩ HõeÑ≤ quÎ# 10 #∞O_ç 15 ~ÀAÅ =º=kèÖ’ 2 ™ê~°∞¡
Ñ≤zHÍs KÕÜ«∂e. JÖψQ _≥·q∞^ä˘ÜÕ∞ò 2 q∞.b. b@~°∞ h˜H˜ K˘Ñ¨ÙÊ# ‰õÄ_® "å_»=K«∞Û.
❖ "≥Ú=Ùfi‰õΩà◊√¡ Pt¿ãÎ, PtOz# "≥ÚHõ¯Å#∞ "≥O@<Õ QÆ∞iÎOz Ñ‘H˜ "Õã≤ JѨÙÊ_»∞ ÃÑ· =∞O^Œ∞Å#∞ Ñ≤zHÍs
K͆Ƕe.
39 "Õ~°∞â◊#QÆÖ’ "Õ~°∞ ѨÙ~°∞QÆ∞ x"å~°} ZÖÏ?
"Õã¨qÖ’ á⁄ÖÏxfl Ö’`«∞QÍ ^Œ∞<åfle á⁄ÖÏŠѨiã¨~åÖ’¡ ÃÑiˆQ `«∞=∞‡, "ÕѨ, ˆ~QÆ∞, ã¨∞ÉÏ|∞Öò, J_»q „ѨuÎ
K≥@¡#∞ PtOKÕ Ñ¨Ù~°∞QÆ∞Å#∞ nѨѨ٠Z~°Å#∞ "å_ç ÖË^• ™êÜ«∞O„`«O "Õà◊ D K≥@¡ÃÑ· HÀ¡iÃÑ·iá¶êãπ 2.5
45

9. q∞.b. ÖË^• HÍ~°ƒiÖò 3 „QÍ. b@~°∞ h˜H˜ HõeÑ≤ QÍh Ñ≤zHÍs KÕÜ«∂e. ™ê=¸Ç≤ÏHõOQÍ KÕ¿ãÎ =∞Ozk.
"Õ~°∞ ѨÙ~°∞QÆ∞ L^èŒ$u Z‰õΩ¯=QÍ L#fl „áêO`åÖ’¡ H˜Ö’ q`«Î<åxH˜ HÀ¡iÃÑ·iá¶êãπ 6.5 q∞.b HõeÑ≤ q`«Î#
â◊√kÌ KÕÜ«∂e. ZHõ~å‰õΩ 6 H˜Ö’Å á¶Èˆ~ò QÆ∞oHõÅ∞ yO[ q`ÕÎ@ѨC_»∞ "Õã¨∞HÀ"åe.
40. "Õ~°∞â◊#QÆ P‰õΩÅ∞ Ѩã¨∞ѨÙQÍ J=Ù`«∞<åfl~Ú. P‰õΩÅÃÑ· á⁄_»Å∞ á⁄_»Å∞QÍ (`≥Å¡=∞K«ÛÅ∞) LOk
ZO^Œ∞=Å¡? "Õ~°∞â◊#QÆÖ’ Z„~°#e¡ x"å~°}‰õΩ UO KÕÜ«∂e?
Z„~°#e¡ PtOz# "≥ÚHõ¯Å Z^Œ∞QÆ∞^ŒÅ H©∆}˜Oz ÃÑ·~°∞ á⁄eáÈ~Ú Ñ¨ã¨∞Ѩ٠ÖË^• Z~°∞Ѩ٠=~å‚xH˜ =∂i
=_»eáÈ`«∞Ok. x"å~°}‰õΩ _≥·HÀá¶êÖò 3 q∞.b. ÖË^• á¶êã¨Ö’<£ 1.5 q∞.b. b@~°∞ h˜H˜ HõeÑ≤ Ñ≤zHÍs
K͆Ƕe.
41. "Õ~°∞â◊#QÆÖ’ HÍà◊ǨÏã≤Î `≥QÆ∞Å∞ ÅHõ∆}ÏÅ∞ ZÖÏ LOÏ~Ú. ~å‰õΩO_® U *Ï„QÆ`«ÎÅ∞ fã¨∞HÀ"åe?
HÍà◊ǨÏã≤Î `≥QÆ∞Å∞ #∞e ѨÙ~°∞QÆ∞Å ^•fi~å "åºÑ≤ã¨∞ÎOk. `≥QÆ∞Å∞ ™ÈH˜# "≥ÚHõ¯Å∞ y_»ã¨ÉÏi P~ÀQƺ=O`«"≥∞ÿ#
"≥ÚHõ¯Å Hõ<åfl Z‰õΩ¯= P‰õΩѨK«ÛQÍ =ÙOÏ~Ú. JÖÏO˜ "≥ÚHõ¯Å∞ á⁄ÅOÖ’ QÆ∞OѨÙÅ∞ QÆ∞OѨÙÅ∞QÍ
=ÙOÏ~Ú. T_»ÅÃÑ·, ÖË`« HÍÜ«∞ÅÃÑ· QÀ^èŒ∞=∞, Ѩã¨∞Ѩ٠q∞o`«"≥∞ÿ# =∞K«ÛÖË~°Ê_ç z=i ^Œâ◊Ö’ HÍÜ«∞Å∞,
"Õ~°∞¡ #Å¡|_»`å~Ú. =i "Õã≤# `«~åfi`« "Õ~°∞â◊#QÆ ™êQÆ∞ KÕ¿ã á⁄ÖÏÖ’¡ nx L^èŒ$u Z‰õΩ¯=.
x"å~°}‰õΩ, D `≥QÆ∞Å∞ PtOKÕ ™ê÷xHõ „áêO`åÖ’¡ u~°∞Ѩu–2, u~°∞Ѩu–3 ÖË^• HÍà◊ǨÏã≤Î ~°HÍÅ#∞
™êQÆ∞ KÕÜ«∂e. quÎ# 25–30 ~ÀAÅ =∞^茺 h~°∞ Ãјì ZHõ~åH˜ 20 H˜Ö’Å HÍ~ÀƒÑ¶¨Ùº~å<£ QÆ∞oHõÅ∞ „Ѩu
4 ã¨O=`«û~åÅ H˘Hõ™êi K˘Ñ¨C# "ÕÜ«∂e. J~Ú`Õ Wk KåÖÏ Y~°∞Û`À ‰õÄ_»∞‰õΩ#flk QÆ#∞Hõ `«@∞ìH˘<Õ
~°HÍÅ ™êQÆ∞ ÖË^• ѨO@ =∂iÊ_ç KÕÜ«∞@O =∞Ozk.
42. "Õ~°∞â◊#QÆÖ’ `≥QÆ∞à◊√§ ~å‰õΩO_® q`«Î#â◊√kú ZÖÏ KÕÜ«∂e?
H˜Ö’ q`«Î<åxH˜ =∂OHÀ*ˇÉò 3 „QÍ.Å∞ ÖË^• HÍ~°ƒO_»l"£∞ 1 „QÍ. á⁄_ç =∞O^Œ∞#∞ q`«Î<åxH˜ ÉÏQÍ
Ѩ˜ìOKåe.
43. "Õ~°∞ â◊#QÆÖ’ "≥Ú^ŒÅ∞ ‰õΩà◊√§`«∞Ok. x"å~°} ZÖÏ?
D `≥QÆ∞Å∞ =ÚYºOQÍ q`«Î#O ÖË^• Éèí∂q∞Ö’ LO_Õ tbO„^èŒO ^•fi~å "åºÑ≤Î K≥O^Œ∞`«∞Ok. `≥QÆ∞Å∞ ™ÈH˜#
ÉèÏQÆO #Å¡x tbO„^èŒ c*ÏÅ`À HõѨÊ|_ç "≥ÚHõ¯ `«fi~°QÍ ‰õΩo¡áÈ`«∞Ok. `≥QÆ∞Å∞ =∞K«ÛÅ∞ "≥Ú^Œ@ <ÕÅ
=∞@ìOÃÑ· L#fl HÍO_»O g∞^Œ U~°Ê_ç „Hõ=∞OQÍ ÃÑ· H˘=∞‡Å‰õΩ "åºÑ≤™êÎ~Ú. Zky# "≥ÚHõ¯Å‰õΩ `≥QÆ∞Å∞
™ÈH˜#@¡~Ú`Õ "≥ÚHõ¯Å∞ =_çeáÈÜ∞, ZO_çáÈ`å~Ú.
x"å~°}‰õΩ, q`ÕÎ =ÚO^Œ∞ H˜Ö’ q`«Î<åxH˜ „>ˇÿHÀ_≥~å‡ qi_ç á¶ê~°∞‡ºÖË+¨<£ 4 „QÍ. =∞iÜ«Ú ^ä≥·~°"£∞ 3 „QÍ.
HõeÑ≤ q`«Î# â◊√kú KÕÜ«∂e. q`«Î<åxfl Ö’`«∞QÍ "ÕÜ«∞‰õÄ_»^Œ∞. `≥QÆ∞Å∞ PtOz# "≥O@<Õ =∂OHÀ*ˇÉò 3
„QÍ. b@~°∞ h˜H˜ HõeÑ≤ Ñ≤zHÍs KÕÜ«∂e. ѨO@ fÜ«∞QÍ<Õ Ñ¨O@ J=âıëêÅ#∞ <åâ◊#O KÕÜ«∂e. â◊#QÆ
ѨO@`À ѨO@ =∂iÊ_ç KÕÜ«∂e.
46

10. 44. "Õ~°∞â◊#QÆÖ’ P‰õΩÅ∞ Ѩã¨∞Ѩ٠~°OQÆ∞Ö’ =∂i ZO_çáÈ`«∞<åfl~Ú. UO KÕÜ«∂e?
HÍO_»O ‰õΩà◊√§ `≥QÆ∞Å∞ =Å# "≥ÚHõ¯Å∞ Ѩã¨∞Ѩ٠~°OQÆ∞‰õΩ =∂i =_»eáÈ~Ú ZO_çáÈ`å~Ú. `≥QÆ∞Å∞ ™ÈH˜#
HÍO_»O K«∞@∂ì <ÕÅ LѨi`«ÅO g∞^Œ `≥Å¡x tbO„^ŒÑ¨Ù |∂A U~°Ê_ç HÍO_»O ‰õΩo¡ áÈ`«∞Ok. <ÕÅÖ’
JkèHõ `Õ=∞ =∞iÜ«Ú h˜ Z^ŒÌ_ç Ѩiã≤÷`«∞Å∞ XHõ ^•x `«~åfi`« XHõ˜ U~°Ê_ç #@¡~Ú`Õ D `≥QÆ∞Å∞ ÉÏQÍ
"åºÑ≤Î K≥O^Œ∞`å~Ú.
x"å~°}‰õΩ, "Õã¨qÖ’ Ö’`«∞QÍ ^Œ∞<åfle „>ˇÿHÀ_≥~å‡ qi_ç á¶ê~°∞‡ºÖË+¨<£ 2 H˜Ö’Å∞, 50 H˜Ö’ŠѨâ◊√=ÙÅ
Z~°∞=Ù`À HõeÑ≤ h~°∞ K«e¡ áêÅnä<£ HÍy`«O`À HõÑ≤Ê 15 ~ÀAÅ `«~åfi`« XHõ ZHõ~°OÖ’ q`ÕÎ=ÚO^Œ∞
K«ÖÏ¡e. H˜Ö’ q`«Î<åxH˜ „>ˇÿHÀ_≥~å‡ qi_ç á¶ê~°∞‡ÖË+¨<£ 4 „QÍ. =∞iÜ«Ú ^ä≥·~°"£∞ 3 „QÍ. HõeÑ≤ q`«Î#â◊√kú
KÕÜ«∂e =∞iÜ«Ú ã¨[˚, *Á#fl =O˜ ѨO@Å`À ѨO@ =∂iÊ_ç KÕÜ«∂e.
45. "Õ~°∞â◊#QÆÖ’ HÍO_»O ‰õΩà◊√§ "≥·~°ãπ `≥QÆ∞Å∞#∞ ZÖÏ QÆ∞iÎOKåe. ZÖÏ JiHõÏìe?
D `≥QÆ∞Å∞ ™ÈH˜# "≥ÚHõ¯Å HÍO_»O JO`å „Hõ"Õ∞}Ï #Å¡QÍ =∂i "≥ÚHõ¯ K«xáÈ`«∞Ok. HÍÜ«∞Å∞, T_»Å∞
#Å¡QÍ =∂i ‰õΩo¡ áÈ`å~Ú. `å=∞~° ѨÙ~°∞QÆ∞Å ^•fi~å D `≥QÆ∞Å∞ "åºÑ≤Î K≥O^Œ∞`«∞Ok.
x"å~°}‰õΩ, H˜Ö’ q`«Î<åxH˜ 3 „QÍ.Å =∂OHÀ*ˇÉò =∞O^Œ∞#∞ HõeÑ≤ q`«Î# â◊√kú KÕÜ«∂e. á⁄ÅO K≥@∂ì
XHõ "≥∞~°Hõ ™êÅ∞ ã¨[˚ / *Á#fl / "≥ÚHõ¯*Á#fl "Õã¨∞HÀ"åe. nx =Å# QÍe =∞iÜ«Ú Ñ¨Ù~°∞QÆ∞Å ^•fi~å
=KÕÛ Ñ¨Ùá⁄Ê_ç ˆ~}∞=ÙÅ "åºÑ≤Îx x~ÀkèOK«=K«∞Û. á⁄ÅOÖ’ JO`«~° ѨO@QÍ ã¨[˚ / *Á#fl / "≥ÚHõ¯*Á#fl#∞
7:1 ÖË^• 11:1 x+¨ÊuÎÖ’ "Õã¨∞HÀ"åe.
á⁄ÅOQÆ@¡ÃÑ· =∞iÜ«Ú á⁄ÅOÖ’x HõÅ∞Ѩ٠"≥ÚHõ¯Å∞ =ÚYºOQÍ HÍO„ˆQãπ QÆ_ç¤, L`«Îˆ~}˜, Z<≥fl^Œ∞ÌÖωõΩ,
‰õΩHõ¯=Úà◊√§ =∞iÜ«Ú QÆ~°˜ Hõ=∞‡Å#∞ ѨÓ`« ^Œâ◊‰õΩ ~åHõ =ÚO^Õ x~°∂‡eOKåe. "≥·~°ãπ "åºÑ≤Î KÕ¿ã `å=∞~°
ѨÙ~°∞QÆ∞Å x"å~°}‰õΩ quÎ# 20 ~ÀAÅ `«~åfi`« "≥∂<À„HÀ’á¶êãπ 1.6 q∞.b. ÖËHõ _≥·q∞^äÀÜÕ∞ò 2 q∞.b.
{ "ÕѨ#∂<≥ 5 q∞.b. { 5 „QÍ. ã¨~°∞Êù b@~°∞ h˜H˜ HõeÑ≤ Ñ≤zHÍs KÕÜ«∂e.
46. "Õ~°∞â◊#QÆÖ’ P‰õΩ=∞K«Û `≥QÆ∞Å∞#∞ ZÖÏ x"åiOKåe?
ѨO@ `˘e ^Œâ◊Ö’ U~°Ê_Õ P‰õΩ =∞K«ÛÅ∞ H˘OK≥O QÆ∞O„_»OQÍ =ÙO_ç P‰õΩÃÑ· ÉèÏQÍ# =Ú^Œ∞~°∞ QÀ^èŒ∞=∞
~°OQÆ∞Ö’ LOÏ~Ú. PÅ㨺OQÍ =KÕÛ D `≥QÆ∞Å∞ =∞K«ÛÅ∞ z#flqQÍ QÆ∞O„_»OQÍ =ÙO_ç P‰õΩ J_»∞QÆ∞
ÉèÏQÍ# #Å¡˜ ~°OQÆ∞ Hõeæ =ÙOÏ~Ú. HÍO_»O g∞^Œ, P‰õΩ HÍ_»Å g∞^Œ =∞iÜ«Ú T_»Å g∞^Œ ‰õÄ_®
=∞K«ÛÅ∞ U~°Ê_»`å~Ú.
x"å~°}‰õΩ, `≥QÆ∞Å∞ x~À^èŒHõ â◊H˜Î Hõey# *ˇã≤l–88, "Õ=∞#, <å~åÜ«∞}˜, u~°∞Ѩu–3, Hõki–5 =O˜
~°HÍÅ∞ ™êQÆ∞ KÕÜ«∂e. JO`«~° ѨO@QÍ 7 ™êà◊¡ "Õ~°∞=#QƉõΩ 1 ™êÅ∞ ã¨[˚#∞ "ÕÜ«∂e. `≥QÆ∞Å∞ ÅHõ∆}ÏÅ∞
QÆ=∞xOz# "≥O@<Õ =∂OHÀ*ˇÉò 2 „QÍ.Å∞ ÖË^• ÃÇÏHÍûHÀ<å*’Öò 2 q∞.b. ÖË^• HÍ~°ƒO_»l"£∞ 1 „QÍ.
b@~°∞ h˜H˜ HõeÑ≤ Ñ≤zHÍs KÕÜ«∂e.
47