1. Lënda :
Tema :
Ligjeruesi : Prof. Petrit Pollozhani
Punoi : Zamira Bexheti
Maj-2009

2. Përmbajtja:
-Kuptimi i Inflacioni
-Norma e inlflancionit
-Deflacioni
-Desinflacioni
-Llojet e inflacio
*Inflacioni i moderuar
*Inflacioni galopant
*Hperinflacioni
-Pasojat e inflacionit
-Shkaqet e inflacionit
-Masat antiinflacionare
-Kostot e inflacionit
Inflacioni

3. Inflacioni është një rritje ngulmuese e çmimit të të mirave dhe shërbimeve,
shkaktuar nga disniveli i krijuar nga një sasi e vogël e të mirave materiale në
treg dhe e një sasie të madhe të parasë në qarkullim. Inflacioni mund të
shkaktohet nga rritja e sasisë së parasë në qarkullim ose nga kërkesa si pasojë
e shpenzimeve të qeverisë ose shtypjes së parasë së re. Gjithashtu ajo mund
të vijë edhe si pasojë e uljes së ofertës së të mirave materiale.
Fjala inflacion per here te pare u perdor ne SHBA per te shprehur rritjen e
madhe te emmeve dhe te qarkullimit te parase gjate kohes se luftes qytetare
te viteve 1861-1865,kur qevera ishte e shtrenguar te emetoj para letre per te
financuar luften.
Fjala inflacion vjen nga latinishtja "inflare"qe do te thote fryrje,zmadhim etj.
Me inflacion kuptojm ate qrregullim te proceseve ekonomike dhe financiare
ne mes te ofertes dhe te kerkeses se mallrave dhe te sherbimeve i cli shprehet
me rrtjen e emimeve dhe me zhvleresimn e parase.
Ose:
Me inflacion kuptojme ate qrregullim monetar qe krijohet me leshimin ne
qarkullm te nje sasie me te madhe kartmonedhash dhe sorrogate te parase ne
krahasim me sasine e domosdoshme te parave ari.
Shume autor kane dhen definicione te ndryshme lidhur me inflacionin dhe
nder ta mund ta cekum edhe Samuel Sonin i cili thote se me inflacion
kuptojme periudhen e rritjes se pergjithshme te emmeve te mallit dhe te
faktoreve te prodhimt.
Inflacion ndikon ne prodhim,shprendarje,emm,konsum,ne blancin e pagesave
, etj.
Inflacioni i asaj kohe pershkruhet keshtu:
"Dikur kemi shkuar ne dyqan me para nee xhepat tone dhe jemi kthyer me
plote gjera ushqimore ne shportat tona.Tani po shkojme me shporta plote
para , kurse po kthehemi me gjera ushqmore te cilat mund ti fusim ne xhepa".
Inflacioni përbën një nga semundjet makroekonomike dhe konsiderohet
shqetësim serioz për ekonomine në teresi dhe per firmat ne vecanti. Per këtë
arsye cdo qeveri inflacionin e sheh si një ndër piketat kryesore stabilizuese
makroekonomike. Inflacioni shkaktohet nga rritja e sasisë së parasë në
qarkullim dhe zvogelimi i sasisë së të mirave materiale në treg. Monetaristet
e ditëve të sotme gjetën një pergjigje bindëse pse fryhen cmimet:

4. Inflacioni është një fenomen i kerkesës për para!
Norma e inlflancionit :
Me inflacioni do të kuptojmë ngritjen e vazhdueshme te nivelit te
përgjithshëm te çmimeve.
Niveli I cmimeve (t) – Niveli I cmimeve (t-1)
Norma e Inflacionit (t) = x100
Niveli I cmimeve (t-1)
ku t është periudha korente dhe t-1 është periudha paraardhëse .
Sic del edhe nga përkufizimi i mësiperm, është e domosdoshme të theksojmë
se inflacioni është një dukuri ekonomike qe shpreh ngritjen e nivelit të
përgjithshëm të cmimeve dhe jo të cmimeve të mallrave apo të shërbimeve të
vecanta. Me ngritjen e nivelit të përgjithshëm të cmimeve kemi parasysh
ngritjen e nivelit mesatar të tyre. Natyrisht, jo të gjitha cmimet ngrihen në të
njëjten masë gjatë periudhes së inflacionit. Disa cmime ngrihen më shumë,
ndërsa të tjerë ngrihen më pak, sidoqoftë në një situatë inflacioniste niveli
mesatar i tyre ngrihet.
Krahas inflacionit , me ndryshimin e nivelit të çmimeve lidhen edhe
konceptet e diflacionit dhe të desinflacionit.
Deflacioni pasqyron procesin e rënies së çmimeve mesatare nën nivelin e
periudhës paraardhëse. Ndryshe deflacioni mund të përcaktohet si
inflacion nagativ
Pra deflacioni është dukuri e kundërt prej inflaciont dhe paraqet joekujlibrin
monetar.Joekujlibri monetar gjatë inflacionit shprehet kur sasia e parasë në
qarkullim është më e vogel se ajo që është e nevojshme,kurse te inflacioni
joekujlibri monetar shprehet kur sasia e parse në qarkullim është më e madhe
se sa ajo që është e nevojshme.Ketu qëndron edhe dallimi i inflacionit ndaj

5. deflacionit.
Kuptimi i deflacionit te autorët e ndryshëm kuptohet,pra si e kundërta e
problemit te inflaciont .Nese inflacionin e kemi shënuar si renie te fuqise
blerese te parase ,deflacionin mund ta definojm si forcim i kesaj fuqie
blerese.
Deflacioni eshte ajo gjendje ekonomike në të cilën oferta e mallit dhe e
sherbimeve mbizoteron mbi kerkesen efektive te parase pa marre parasysh se
a bëhet rënja apo jo e nivelit te pergjithshem te emimeve.
Pasojat e deflaciont jane :rënja e emimeve ,rritja e fuqise blerese te
parase,zvoglimi i pagave dhe i meditjeve ,zvoglimi i prodhimit,te ardhurave
nacionale etj.
Masat per menjanmn e deflaciont jane:rritja e kerkeses se parase,lehtesimi i
kushteve per marrjen e kredise ,stimulimi i eksportit ,zvoglmi i tatimeve dhe
zhdukja e dukurive që kanë shkaktuar deflacionin.
Desinflacioni pasqyron procesin e rënies së çmimeve mesatare por duke
mbetur mbi nivelin e periudhës paraardhëse.
Pra, gjatë situatave desinflacioniste inflacioni vazhdon të ketë vlera pozitive.
Përderisa inflacioni shpreh ndryshimin e nivelit të çmimeve, si tregues të
drejtpërdrejtë të tij shërbejnë indekset e çmimeve.
Përllogariten tre indekse të përgjithshme të çmimesh:
1.Indeksi i cmimeve të konsumatorit (CPI) është treguesi që përdoret më
gjërësisht për matjen e inflacionit. (CPI) mat kosoton e një shporte tregu
mallrash dhe shërbimesh që konsumohen nga familja tipike qytetare gjat një
periudhe të caktuar kohe.
Në përllogaritjen e CPI mbahen parasysh edhe peshat specifike të cdo malli
apo shërbimi në buxhetin e shpenzimeve të konsumatorit.
2.Indeksi i cmimeve të prodhuesit. Ky indeks mat nivelin e çmimeve të
shitjes me shumicë, pra nivelin e cmimeve në stadin e prodhimit.
Në rastin e SHBA ky indeks llogaritet duke u bazuar në çmimet e rreth 3400
mallrave të ndryshme. Llogaritja e indeksit të çmimeve të prodhuesit është I
rëndësishëm për shkak të gjerësisë së mallrave dhe të shërbimeve që
përfshin.
Ai përdoret gjerësisht në veprimtarinë tregtare.

6. Deflatori I GNP. Deflatori I GNP llogaritet si raport I GNP nominal me GNP
real, shprehur në, përqindje, pra:
GNP nominal
Deflatori I GNP = x100
GNP real
Ky raport mudn te interpretohet si një indeks më I pergjithshëm I çmimeve
përderisa ai përfshin çmimet e të gjitha mallrave dhe të shërbimeve. Për këtë
arsye ekonomistët e konsiderojn deflatorin e GNP si matës më të mir te
inflacionit se sa indeksi I çmimeve te Konsumatorit (CPI) dhe Indeksi I
çmimeve të Prodhuesit (PPI).
Shpesh herë midis njerëzve lindin keqkuptime dhe krijohen konfuzione në
lidhje me inflacionin,
Këtu po paraqesim disas pyetje të cilat reflektojnë keqkuptimet e
përbashkëta, së bashku me përgjigjet e tyre:
1.Ai bën inflacioni mallrat dhe shërbimet më të shtrenjta? Jo.
Inflacion do të thotë që niveli mesatasr I cmimeve ngrihet. Shtrenjtësia e
mallrave lidhet me cmimet relative të tyre, të cilat jo me doemos ndryshojnë.
2.A na bën inflacioni më të varfur? Jo patjeter.
Të ardhurat tona nominale tentojnë të rriten gjatë periudhës së inflacionit
ndërkoh që te ardhurat tona reale mundet të rriten sikurse mund të mos
ndryshojn apo të ulen po gjatë kësaj periudhe.
3.A bëhen firmat më të pasura dhe puntorët më të varfur gjatë periudhës së
inflacionit? Jo patjeter.
Efekti I inflacionit në shpërndarjen e të ardhurave varet nga lloji I inflacionit.
Llojet e inflaciont
Inflaconi paraqet dukurin negative në rrjedhat e zhvllimit ekonomik.Ai
paraqitet në shkall dhe nivele të ndryshme nëpër faza zhvllimore të
ekonomisë së një vendi.Inflacion mund ta ndajmë në bazë të kritereve të

7. ndryshme në lloje dhe nënlloje:
1.Sipas ntensitetit - si kriter merret shpejtësia e procesit të inflacionit dhe
shkalla e shpenzimt të parasë .Sipas keti kriteri e ndajmë:
a)Inflacioni i moderuar(i permbajtur) - shprehë rrtjen e ngadalshme të
nivelit të pergjithshëm të cmimeve .Kjo faze e inflacionit e ulët,ku zakonisht
norma e inflacionit është një shifrore apo 2% - 3%.Ne kushte të inflacionit
cmimet relatvisht janë stabile dhe njerëzit nuk frigohen nga zhvlerësimi i
parasë vendore dhe jane te gatshem t'i mbajne ne duart e tyre ose t'i
depozitojne në banka pasi që ato do të jenë thuajse në të njejtën vlerë për disa
muaj apo për një vit më von.Ne këtë fazë të inflacionit njerëzit janë të
gatshëm të ldhin kontrata afatgjate me vlera monetare dyke pasur besimin se
niveli i cmimeve nuk do të delvavoj vlerën e tyre të gatshme.Ne situatën kur
në ekonomin e një vendi kemi inflacion te moderuar(te permbajtur ) edhe
sistemi monetar funksionon mirë që njëherit shpreh stabilitet ekonomik.
b)Inflacioni galopant - ky inflacion karakterizohet me nivel të lartë mesatar
të cmimeve gjatë një viti.Në situatën e inflacionit galopant norma vjetore e
inflacionit është dy ose tre shifror (13% - 16% ).nflacioni galopant i sjell
crregullme serioze ekonomisë së një vendi qe shprehet neper mjet treguesve
makroekonomik e financiar.Me këtë rast shumë zhvleresohet paraja e
vendit ,njerezit pasurin e tyre në vlerë monetare e shendrrojne në një valutë të
fort të huaj p.sh.,në dollar.Njerezit frikesohen te mbajnë para të gatshme në
dore apo të depozitojne në banka. Në këto situata sistemi monetar
crregullohet,bie norma e interest ,rritet kursi devizor si dhe crregullohen
transaksionet e brendshme të ekonomisë ,vecmas ato të tregtisë se jashtme.
Ne këtë fazë të inflaciont gjenden shumë vende të botës që kryessht janë
vende mjafte të zhvilluara.
c)Hperinflacioni - në fazën e hiperinflacionit çdo proces ekonomik
crregullohet dhe ky lloj i inflacionit është vdekjeprurës për ekonominë e një
vendi. Ky lloj i inflaciont është i rrallë dhe zakonisht paraqtet në kushte të
luftës.
Studimi i këtij lloji të inflacionit është i rëndësishëm sepse hedh dritë mbi
llojet e tjera të inflacionit.
Si shembull të periudhave me hiperinflacion mund të përmendim Gjermaninë
e viteve 1922-1923, ku në ketë periudhë indeksi i cmimeve u rrit nga 1 në
10.000.000.000%. Banka Qëndrore nxirrte në qarkullim gjithmonë e më
shumë kartëmonedha – dhe jo vetem ajo. Në të vertete shtypte para gjithkush

8. donte. Korporata te mëdha si Hoechst apo Thyssen prodhuan kartëmonedha
të reja për të bërë të mundur pagesën e rrogave të punëtorëve.
Jugosllavia ishte poashtu ajo që përjetoj hiperinflacionin në vitet 1992-1993 e
cila u karakterizua nga nje hiperinflacion shumë i lartë dhe nga një
zhvlerësim i jashtëzakonshem i dinarit, për shkak të luftës Bosnje-
Hercegovinë. Nëse njerëzit gjithmonë endërronin të kishin një shportë me
para, gjatë kësaj periudhe hiperinflacioniste ndodhi e kunderta: ata më shumë
preferonin shportën sesa paratë e pavlera që e mbushnin ate!
Disa nga karakteristikat kryesore të hiperinflacionit janë:
Së pari, shpejtësia e qarkullimit të parasë rritet shumë shpejt. Në fund të
periudhës së hiperinflacionit gjerman paratë qarkulluan 30 herë më shumë se
në fillim të saj.
Se dyti, cmimet relative, perfshirë edhe cmimin e punes (pagën) bëhen
jashtëzakonisht të paqëndrueshëm. Pikërisht ky ndryshim shumë i madh në
cmimet relative dhe në pagën reale me efektet përkatese në alokimin e
burimeve dhe në shpërndarjen e të ardhurave, ilustron fare mirë kostot e
mëdha që shkaktohen nga inflacioni.
2.Sipas kohes se zgjatjes se procesit te inflaciont - inflaconi mund të jetë:
a)inflaconi afatgjate i cili është latent apo i permbajtur për nga itensiteti.
b)inflacioni i njehershem i cili paraqitet për nje kohe të shkurtër dhe po sa të
ndalet ndikim i shkaqeve të tij , ndërprehet procesi i inflacionit.
c)inflacioni kronik apo shume vjeçarë është ai inflacion i cili është me
intenztet të mesëm dhe që është i pranishëm në një vend për shumë kohë , pra
ky inflacion zgjatë shumë vjet.
3.Sipas origjines - sipas këti kriteri inflacioni mund të jetë i vendit dhe I
huaj.
4.Sipas kalimit te ekonomise - mendohet në shkallën e zhvleresimt të
parasë , pra inflacioni mund te jetë :
a)Inflacioni jo aktiv - është kur kemi kapacitet të paangazhuar të prodhimit
dhë rezerva te lëndëve të para.
b)Inflacioni aktiv - paraqitet atëherë kur prodhimi nuk mund te rritet , pra
inflacioni i ka të gjitha efektet e tij në këtë rast.
5.Spas angazhimit - dallojmë :
a) Inflacionin e lire - është atëherë kur shitet nuk merrë kurfare masash që të
pengojë zhvillimn e inflacionit.
b) nflacioni i penguar - është kur shteti merrë masa për pengimin e tij.

9. Pasojat e inflacionit
Pasojat e inflacionit ndihen ne te gjtha sferat e riprodhmit shoqëror , pra
inflacioni ndikon në :
1.Në zhvillimn ekonomik - Inflacioni ka ndikim: a)neotral ; b)ndikim negativ
; c)ndikim poztiv.
a)Ndikimi neotral në zhvillimin ekonomik bazohet në disa botëkuptime të
disa ekonomisteve klasik që kanë menduar se parat jane mjete teknike në
kembim të mallrave.
b)Ndikimi negatv - në zhvillimin ekonomik bazohet në këto argumente:
*inflacioni paraqet pengesë për zhvillimin ekonomik,
*destmulon kursimin,
*zvoglon angazhimin e rritjes së produktivitetit të punës.
c)Ndikimi poztiv - në zhvillimin ekonomik bazohet në faktinse inflacioni e
stimulon rritjën e prodhimt duke ia siguruar tregun me kushte të
përshtatshme të ngritjes se cmimeve.
2. Nidkmi i nflacionit në qarkullim dhe prodhim - inflacioni krijon iluzion te
prosperitetit , perkatesisht të zhvillimit të ekonomise apo te rritjes se
prodhmit.
3. Ndikimi i inflacionit në shprëndarje të të ardhurave - inflacioni ka ndikim
dhe pasoja negative në shprendarjen e të ardhurave , kryesisht nga inflacioni
dëmtohen punonjësit , nënpunesit , pensonistët , invalidët , marrësit e
ndihmave sociale , kursimtarët kreditor etj.
4.Ndikimi i inflacionit në kembim ndërkombetar - inflacioni në shumë
aspekte ndikon në mardheniet ekonomike nderkombetare.
Shkaqet e inflacionit
Shkaqet e inflacionit janë të shumëta , por kryesisht radhiten në katër grupe :
1.Inflacioni i kerkesës efektive të parasë (fuqise blerese) - për shkak të
kerkesës efektive të parasë paraqitet në bazë të lejimt të kredisë së bllokimit

10. të pjesëve të vellimit monetar etj.
2. Inflacioni per shkak te shprendarjes dispropocionale të të ardhurave
kombetare - shprendarja reale e të ardhurave kombetare si dhe ndryshimet në
konsumin personal ,konsumin buxhetor,në atë investiv ,p.sh., pjesemarrja e
konsumit investiv në të ardhurat kombetare atëherë paraqtet procesi i
inflacionit që e zvoglon pjesemarrjen e konsumit personal , buxhetor dhe të
eksportit.
3.Inflacioni për shkak të zvoglimit të fundit të mallit - pasi që inflacioni si
proces paraqtet nëperiudhat kur kerkesa e parasë është mbi ofertat e mallit
dhe shërbimeve ,atëherë gjatë analizës së shkaqeve të inflacionit duhet të
shoqerohen faktorët të ndryshem të cilët ndikojn në zvoglimin e ofertës së
mallit .Në ofertën e mallit ndikojnë këto shkaqe :zvogelim absulut i
prodhimit dhe zvoglimi relativ i prodhmit .
4.Inflacioni për shkak të ecurive të pavolitshme të bilancit të pagesave -
ecuria e përditshme e bilancit të pagesave është pasojë e inflacionit të
pagesave , pra inflacioni i mbrendshëm .Ne këtë menyrë eksporti mallit
zvoglohet,kurse importi rritet dhe keshtu që blanci i pagesave mund te jete
pasiv.
Pasivi i bilancit të pagesave shkaktohet nga :
a)Inporti i madh i të mirave ekonomike sidomos produkteve bujqësore.
b)Per shkak të të mirave dhe paisjeve investive .
c)Per shkak te kamatës si dhe kthimit të huas se kontraktuar në periudhën e
mëhershme.
Pasiva e bilancit te pagesave duhet të mbulohet ,ajo mund te behet ne dy
menyra :duke hyre borxh dhe me anë të devalvimit.
Masat antiinflacionare
Dukuria e inflacionit e cila është bërë përcjellës i përhershëm i ekonomisë
prej të gjitha shteteve ka ndikuar që shkenca të studioj dukuritë , format ,
shkaqet dhe pasojat e tij dhe njëkohesisht masat të cilat duhet marrë shteti per

11. pengimin dhe perballimn e nflaciont.
Masat qe duhet ndermarre janë:
1. Masat monetare politike - ketu numrojmë:
a) rritjen e normes se kamates
b) ngritjen e normes së rezervës së detyrueshme
c) rritjen e letrave me vlerë dhe në rastet e inflaciont galopant edhe reformat
monetare.
2.Masat monetare fiskale - ketu numrojmë: a) ekuijlibrin e buxhetit , b)
rritjen e tatmeve dhe të kontrbuteve , c) shpalljen e huase shtetrore , d) masat
në lemin e doganave,etj.
Kostot e inflacionit
Kostot e inflacionit janë më pak të dukshme se sa kostot e papunësisë. Dihet
se nje transaksion ka dy anë, shitësin dhe blerësin. Kur cmimet rritën është
shiteëi që fiton kurse blerësi humbet. Prandaj analiza e kostove të inflacionit
është krejt e ndryshme nga ato të papunësisë. Papunësia, sic e dimë paraqet
nje humbje të pastër. Kurse, kur analizojmë inflacionin do të shohim se në
një situatë inflacioniste mund të kemi njëkohësisht si të humbur ashtu edhe të
fituar.
Theksuam se në një periudhë inflacionste jo të gjitha cmimet, përfshirë këtu
edhe pagat, ndryshojnë me të njejën masë ose ritëm. Rrjedhimisht, do të kemi
patjeter ndryshime në nivelin e cmimeve relative të mallrave dhe shërbimeve.
Pikërisht këto ndryshime në cmimet relative të mallrave dhe shërbimeve,
krijojnë dy efekte nga inflacioni :
1) Inflacioni qon në rishpërndarjen e pasurisë midis klasave ose shtresave të
ndryshme të popullsisë.
2) Inflacioni qon në një alokim joeficent të burimeve të prodhimit. Kur kemi
inflacion, paratë e humbasin vlerën e tyre. Vlera e parasv shprehet në sasinë e
mallrave dhe të shërbimeve që mund të blihen me to. Me fjalë të tjera, në
kushtet e inflacionit me një sasi parash, për shembull, prej 500 lekësh, nuk
mund të blihet e njëjta sasi mallrash apo shvrbimesh qv bliheshin një vit me
parv. Norma në të cilën bie vlera e parasë varet nga norma e inflacionit. Në
qoftë se kjo e fundit është e lartë, paratë e humbasin vlerën e tyre shumë
shpejt, dhe kur është e ulët, vlera e parasë bie më ngadalë.
Inflacioni është një dukuri ekonomike që ndodh në të gjitha vendet. Por

12. norma e inflacionit varion nga një vënd në një tjeter. Kur norma e inflacionit
ndryshon shumë dhe për një periudhë afatgjatë atëherv do të kemi si rezultat
një ndryshim në vlerën e këmbimit të parasë vendase me paratë e vendëve të
tjera. Megjithatë, efektet konkrete të zhvlerësimit të parasë, pra kostot e
inflacionit, varen nga karakteri i inflacionit, nëse ai është i parashikuar apo i
paparashikuar.
1. Inflacioni i parashikuar quhet ajo norme e inflacionit e cila mund të
parashikohet nga agjentët ekonomikë.
2. Inflacion i paparashikuar është ajo normë e inflacionit e cila i kap
agjentet ekonomikë në befasi.
E bejmë dallimin midis inflacionit të parashikuar dhe të paparashikuar, sepse
efektet që ato shkaktojnë ndryshojnë nga njëri tjetri. Le të ndalemi në
shpjegimin e rastit kur kemi të bejmë me një normë inflacioni të parashikuar.
Dimë se parate përdorën si masë e vlerës në transaksione të ndryshme.
Huamarrësit dhe huadhënësit, punëtoret dhe punedhënësit hartojnë kontrata
në tregues vlerorë, monetarë. Në këto kushte në qoftë se vlera e parsë
ndryshon në mënyre të paparashikuar, gjatë kohës së zbatimit të kontratës,
për shkak tv inflacionit, atëherë madhësia reale e parasë së paguar ose të
marre, të fituar ndryshon nga ajo e kontraktuara.
Interesi (kursi i interesit/kamata) është kostoja që huamarrvsi i paguan
huadhënësit gjatë një periudhe të caktuar kohore, zakonisht e llogaritur në
bazë vjetore. Kjo shumë e paguar ka si qellim të kompenzojë huadhënësin
për sakrificën qe po ndërmerr në humbjen e përdorimit të mënjëhershëm të
parasë së tij, për uljen e vlerës së parasë si pasojë e inflacionit gjatë
kohëzgjatjes së huadhëniës, dhe e fundit, per rrezikun që paraqet procesi i
huadhëniës (psh, mospagimi nga huamarrësi i shumës së dhënë hua).
Ekzistojnë kurse të ndryshme interesi që varen nga faktorë si kush është
huadhënësi (kreditori) e kush huamarrësi (kredimarrësi). Mënyra e harxhimit
të kredisë luan po ashtu rol në cmimin e kredisë. Dy kurset më të njohura
janë ato të Bankes Qëndore Evropiane dhe ajo e Bankes Amerikane (origj.
Federal Reserve Bank). Ketë lloj interesi e paguajnë bankat komerciale kur
marrin hua nga banka qëndrore.
Le të marrim një shëmbull që ilustron kthimin e kredisë :
Një konsumator merr hua në bankë 5000 $ për të blerë një veturë dhe bie
dakort që ta kthejë huanë e marrë pas një viti me një normë interesi 10% në
vit. Pas një viti ky përson do ta kthejë huanë e marrë prej 5000$ dhe do të
paguajë 500$ interes (5000*10%=500$).
Supozojmë fillimisht se nuk kemi inflacion. Rrjedhimisht sasia e mallrave
dhe shërbimeve që mund të blihen me 5000$ mbetët e njëjtë. Në këtë situatë,

13. duke i paguar bankës 500$ si interes, konsuamtori heq dorë nga konsumi i
masës përkatëse në mallra dhe shërbime. Ndërsa banka merr 500$ me shumë
nga sa kishte në fillim dhe mund të blejë me to më shumë mallra dhe
shërbime se sa në fillim. Tani le ta studiojmë këtë marrëveshje, por në
kushtet kur ekonomia vuan nga një inflacion prej 10% në vit. Eshtë e qartë se
në fund të vitit konsuamtori do ti kthejë bankës 5500$, ku 5000$ përbejnë
kthimin e huasë së marrë dhe 500$ janë pagesa e interesit për huanë e marrë.
Në këtë rast, kur banka merr 5500$, sasia e mallrave dhe shërbimeve që ajo
mund të blejë më këto para është saktësisht e barabartë me ato që mund të
kishte blerë me 5000$ një vit më parë. Përsa i përket konsumatorit,
mëgjithëse ai i paguan Bankës 500$ interes, kjo pagesë nuk imponon ndonjë
kosto oportune për të, sepse pas një viti vlera e parasë ka rënë (për shkak të
inflacionit 10%). Shuma prej 5000$ që ai mori hua, është e qartë se pas një
viti vlerësohet më pak në sasi mallrash dhe shërbimesh. Tani pas një viti
duhen 5500$ për të blerë ato mallra dhe shërbime që bleheshin me 5000$ një
vit më parë. Pra, rezulton se realisht konsumatori ka kthyer 5000 $. Kjo rënie
në vleren e huasë e fshin pse e asgjëson pagesen prej 500$ si interes. Themi
se në ketë rast konsumatori (huamarrësi) është i fituar, kurse banka
(huadhënësi) është i humbur.
Krejt ndryshe ndodh kur inflacioni është i parashikuar.