litu

1. Meso Studio Analizo 6 Punoi Liridon Arifi
1 Kuptimi i inflacionit Me inflacion do të kuptojmë ngritjen e vazhdueshme të nivelit të përgjithshëm
të çmimeve.
2 Deflacioni paraqet rënjen e çmimeve mesatare nën nivelin e periudhës paraardhëse. Ndryshe mund
te quhet si Inflacion Negativ
3 Desinflacioni paraqet rënjen e çmimeve mesatare, por duke mbetur mbi nivelin e periudhës
paraprake. Pra gjatë periudhave desinflacioniste inflacioni vazhdon të ketë vlera positive
4 Përderisa inflacioni shpreh ndryshimin e nivelit të çmimeve, si tregues të drejtpërdrejtë të tij shërbejnë
indekset e çmimeve. tre indekse
1. Indeksi i çmimeve të konsumatorit (CPI),
2. Indeksi i çmimeve të prodhuesit (PPI),
3. Deflatori i GDP-së.
5 Indeksi i çmimeve të konsumatorit (CPI) -mat koston e një shporte tregu mallrash dhe shërbimesh që
konsumohen nga një familje tipike qytetare gjatë një periudhe të caktuar kohe.
6 Llogaritja e CPI Po ashtu supozojmë se konsumatori 50% të buxhetit e shpenzon për ushqim 30% për
strehim dhe 20% për kujdes mjeksor. Marrim vitin 2004 si vit bazë dhe çmimet e çdo të mire që blen
konsumatori i marrim të barabarta me 100 rrjedhimisht CPI e vitit 2004 do të llogaritet: CPI2004 = (0.5 x
100) + (0.3 x 100) + (0.2 x 100) = 100
Le të supozojmë se në vitin 2005 çmimet e ushqimit rriten 10%, çmimet e strehimit rriten për 3% dhe
çmimet e kujdesit mjeksor rriten për 4%.
Në këto kushte CPI e vitit 2005 do të llogaritet:
CPI2005= (0.5 x 110) + (0.3 x 103) + (0.2 x 104) = 106.7
Nga këto të dhëna mund të nxjerrim se sa është norma e inflacionit për vitin 2005

2. Meso Studio Analizo 7 Punoi Liridon Arifi
6 Indeksi i çmimeve të prodhuesit (PPI) – ky indeks mat nivelin e çmimeve të shitjes me shumicë, pra
nivelin e çmimeve në staidin e prodhimit. Ai përdoret gjerësisht në veprimtarinë tregtare.
7 Deflatori i GNP – llogaritet si raport i GNP
nominal me GDP real, shprehur në përqindje,
pra:
8 Llojet e inflacionit Në përgjithësi në teorinë ekonomike inflacioni klasifikohet në tre kategori:
1. Inflacioni i moderuar.
2. Inflacioni galopant.
3. Hiperinflacioni.
9 Inflacioni rritet n kushtet e luftes Gjermaninë e viteve 1922-1923, Indeksii I qmimev u rrit nga 1 ne
10000% Bolivinë e viteve 1985 me 12000% inflacion Ish Jugosllavinë e vitit 1993 e cila u karakterizua nga
një inflacion shumë i lartë dhe nga një zhvlerësim i jashtëzakonshëm i dinarit, për shkak të luftës në
Bosnje – Hercegovinë
10 Disa nga karakteristikat kryesore te hiperinflacionit janë:
1 shpejtësia e qarkullimit të parasë rritet shumë shpejt.
2, çmimet relative, përfshirë dhe çmimet e punës (pagën) bëhen jashtzakonisht të paqendrueshëm
11 Kostot e inflacionit Kostot e inflacionit janë më pak të dukshme se sa kostot e papunësisë sepse në
një situatë inflacioniste mund të kemi njëkohësisht si të humbur ashtu edhe të fituar. jo të gjitha
çmimet, përfshirë këtu edhe pagat, ndryshojnë me të njejtin ritëm. do të kemi patjetër ndryshime në
nivelin e çmimeve relative të mallrave dhe të shërbimeve

3. Meso Studio Analizo 8 Punoi Liridon Arifi
12 Pikërisht këto ndryshime në çmimet relative të mallrave dhe të shërbimeve, krijojnë dy efekte nga
inflacioni:
1. inflacioni çon në rishpërndarjen e pasurisë midis klasave ose shtresave të ndryshme të
popullësisë.
2. inflacioni çon në një alokim joefiçient të burimeve të prodhimit.
13 Kostot e inflacionit varen nga karakteri i inflacionit, nëse ai është i parashikuar apo i paparashikuar.
1. Inlacioni i parashikuar quhet ajo normë e inflacionit e cila mund të parashikohet nga agjentët
ekonomik.
2. Inflacioni i paparashikuar është ajo normë inflacioni e cila i kap agjentët ekonomik në befasi.
14