Blok III Lekcja 7: Układy hamulcowe pojazdów rolniczych

1. Blok III: Pojazdy stosowane
w rolnictwie
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Lekcja 7: Układy hamulcowe pojazdów
rolniczych (1 godz.)

2. W ciągnikach hamulce stosuje się na tylnych kołach.
Ze względu na zmniejszenie potrzebnego przy hamowaniu
momentu hamulce są umieszczane najczęściej nie bezpośrednio
na kołach ciągnika, lecz na półosiach tylnego mostu.
Zastosowanie zwolnic powoduje, że moment na półosiach jest
mniejszy niż moment na kołach napędowych.
Układ hamowania składa się z:
1. Układów uruchamiających hamulce, które dzielą się na
mechaniczne, hydrauliczne i pneumatyczne.
2. Hamulców: taśmowych, szczękowych i tarczowych.
Dzięki możliwości niezależnego oddziaływania na lewe i prawe
koło hamulce mogą być wykorzystywane do ułatwienia skrętu.

3. Schemat hamulca taśmowego z mechanicznym układem uruchamiającym

4. Schemat hamulca szczękowego (bębnowego) z mechanicznym układem
uruchamiającym

5. Schemat hamulca zasadniczego szczękowego (bębnowego)
z hydraulicznym układem uruchamiającym i hamulca pomocniczego
taśmowego z mechanicznym układem uruchamiającym

6. Zasada działania
hamulca tarczowego

7. W hamulcach tarczowych elementami hamującymi są tarcze
cierne zamocowane na półosiach. Naciśnięcie pedału hamulca jest
przekazywane do dwóch tarcz dociskowych, powodując ich obrót
w przeciwnych kierunkach. Między tarczami (w ukośnych
zagłębieniach) znajdują się kule rozpierające. Podczas obracania
się tarcz kule przemieszczają się do płytszej części zagłębień
(rowki fasolowe), powodując odsuniecie tarcz na boki i dociskanie
obracających się z półosią tarcz ciernych do nieruchomej
obudowy hamulca. Powstająca siła tarcia hamuje ciągnik. Jeżeli
nacisk na pedał hamulca zostanie zwolniony, to układ sprężyn
przesuwa tarcze dociskowe do położenia zluzowanego.
W ciągnikach ciężkich i samojezdnych maszynach rolniczych
stosuje się tarczowe hamulce mokre, zanurzone w oleju.

8. Obsługa układu hamowania jest bardzo ważna ze względu na
bezpieczeństwo pracy i ruchu drogowego. Każdorazowo przed
rozpoczęciem pracy należy dokładnie sprawdzić stan i działanie
hamulców. Należy zwracać szczególną uwagę na stan połączeń
układu dźwigni i cięgieł, czy nie występują luzy wskazujące na ich
nadmierne zużycie lub rozregulowanie. W hamulcach sterowanych
hydraulicznie odpowiednia ilość i jakość płynu hamulcowego
wypełniającego układ istotnie wpływają na działanie mechanizmu.
Układ hydrauliczny (pompa, przewody, cylinderki hamulcowe) musi
być szczelny. Należy sprawdzać, czy w zbiorniczku znajduje się
odpowiednia ilość płynu hamulcowego. W razie stwierdzenia
obniżenia poziomu płynu trzeba określić przyczynę ubytku i usunąć
usterkę. Uzupełniając płyn w układzie, należy zwrócić uwagę na
jego gatunek, gdyż nie wszystkie płyny hamulcowe można ze sobą
mieszać. Gatunek płynu, znajdującego się w układzie hamulcowym
pojazdu, jest podawany w instrukcji obsługi.