Lekcja 2: Maszyny do nawożenia organicznego i mineralnego

1. Blok II: Mechanizacja prac
w produkcji roślinnej
Lekcja 2: Maszyny do nawożenia
organicznego i mineralnego (2
godz.)
1. Rodzaje maszyn
2. Rozrzutniki obornika
3. Pompy do gnojówki i gnojowicy
4. Wozy asenizacyjne
5. Rozsiewacze wapna i nawozów
mineralnych
6. Ładowarki do nawozówProjekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

2. Rodzaje maszyn do nawożenia
organicznego i mineralnego

3. 1.Rodzajemaszyndonawożeniaorganicznegoi
mineralnego Do każdego rodzaju nawozów stosuje się inne maszyny
rozprowadzające ja na polu oraz inne maszyny załadunkowe,
rozładunkowe i transportowe, a także sprzęt potrzebny do
mieszania i ewentualnego rozdrabniania.
Do nawozów organicznych stałych, do których oprócz obornika
zalicza się również kompost i torf, stosuje się rozrzutniki
obornika, które wykorzystuje się również do transportu tych
nawozów na pole. Do załadunku nawozu organicznego stałego
stosuje się ładowarki ciągnikowe czołowe i chwytakowe lub
ładowarki samojezdne.

4. 1.Rodzajemaszyndonawożeniaorganicznegoi
mineralnego
Do rozprowadzania nawozów organicznych płynnych w postaci
gnojówki i gnojowicy stosuje się rozlewacze, zwane wozami
asenizacyjnymi, które są wyposażone we własne urządzenia
napełniające. Tymi maszynami dostarcza się również nawóz na
pole.
Do mieszania nawozów organicznych płynnych w zbiornikach
stosuje się mieszadła napędzane elektrycznie lub od wału
odbioru mocy ciągnika. Urządzenia te, wyposażone w pompy,
mogą być również wykorzystane do załadunku nawozów do
zbiorników wozów asenizacyjnych.

5. 1.Rodzajemaszyndonawożeniaorganicznegoi
mineralnego Nawozy mineralne pyliste i granulowane rozprowadza się na
polu za pomocą rozsiewaczy odśrodkowych lub taśmowych
zawieszanych bądź przyczepianych, które mogą być również
wykorzystane do ich transportu.
Nawozy na pole można transportować przyczepami
ciągnikowymi lub samochodami ciężarowymi.
Załadunek nawozu i jego rozładunek może być
zmechanizowany, z wykorzystaniem przenośników ślimakowych
lub za pomocą ładowarek, a także z wykorzystaniem urządzeń
dźwignicowych, jeśli nawozy są transportowane w kontenerach
elastycznych, w których mogą być także przechowywane.
Nawozy mineralne zawiesinowe rozprowadza się za pomocą
rozlewaczy wyposażonych w odpowiednie dysze lub
opryskiwaczy, które są do tego celu odpowiednio
przystosowane.
Nawozy można przewozić tymi samymi maszynami lub
beczkowozami z urządzeniami mieszającymi.

6. Rozrzutniki obornika

7. 2.Rozrzutnikiobornika
Rozrzutnik obornika jest jedno– lub dwuosiową przyczepą
wyposażoną w zespół walców roboczych (adapter) oraz
w przenośnik łańcuchowo-listwowy. Zespół roboczy rozrzutnika
jest napędzany od wału odbioru mocy ciągnika.
Adaptery rozrzutnika mogą być wyposażone w walce
rozrzucające poziome lub pionowe. W najprostszym rozwiązaniu
adaptery z walcami poziomymi, zwane adapterami
wąskopasmowymi, rozrzucają obornik tylko w tył za
rozrzutnikiem. Szerokość pasa roboczego jest równa szerokości
skrzyni ładunkowej (około 2 m). Natomiast adaptery z walcami
pionowymi, zwane adapterami szerokopasmowymi, rozrzucają
obornik również na boki, dając w efekcie szerokość rozrzutu
wynoszącą około 4 m.
W adapterze poziomym dwuwalcowym walec górny służy do
wyrównywania warstwy podawanego obornika, a walec dolny
odrywa i odrzuca obornik. Nad walcami jest umieszczony
grzebień i osłona pełna, a w przedniej części skrzyni znajduje
się osłona siatkowa.

8. 2.Rozrzutnikiobornika
1 – skrzynia, 2 – koła jezdne, 3 – podpora, 4 – walec dolny,
5 – walec górny, 6 – grzebień, 7 – osłona, 9 – osłona przekładni

9. 2.Rozrzutnikiobornika
Rozrzutnik obornika dwuosiowy RT - 4

10. 2.Rozrzutnikiobornika
Pokazany na rysunku rozrzutnik jest wyposażony w adapter
z czteroma walcami pionowymi, na których są umieszczone
łopatki rozrzucające obornik. Walce znajdujące się bliżej boków
skrzyni obracają się na zewnątrz i mają większą średnicę niż
walce środkowe. Umożliwia to zwiększenie szerokości pasa
rozrzucanego obornika z równomiernym rozrzutem dawki na
całej jego szerokości.
Efekt rozdrabniania obornika i jego lepszego rozkładu można
zwiększyć, stosując noże tnące na obwodzie walców
rozrzucających.

11. 2.Rozrzutnikiobornika
1 – walce rozrzucające, 2 – oś kół, 3 – wał napędowy,
4 – przekładnia, 5 – obudowa adaptera, 6 – skrzynia.

12. 2.Rozrzutnikiobornika

13. 2.Rozrzutnikiobornika
Adapter z walcami rozrzucającymi daje się łatwo odejmować
i rozrzutnik może być wykorzystany jako przyczepa
z zastosowaniem przenośnika listwowego do wyładunku
materiałów sypkich lub słomiastych.
Inna modyfikacja rozrzutnika obornika polega na zastosowaniu
adaptera objętościowego, który po zamontowaniu dodatkowych
nadstawek skrzyni przystosowuje ją do transportu surowców
rolniczych, takich jak: liście buraków, kukurydzy, zielonki.

14. 2.Rozrzutnikiobornika Do napędu przenośnika łańcuchowo-listwowego służy
mechanizm zapadkowy jedno- lub dwukierunkowy (pokazany na
rysunku).
Elementem napędzającym mechanizm zapadkowy jest jeden z
wałów przekładni zębatej, wyprowadzony na zewnątrz skrzyni
i zakończony wykorbieniem mimośrodowym 1. Wykorbienie to
łączy się przez łącznik 2 z dźwignią mechanizmu
zapadkowego, w której jest zamontowana zapadka 3
zazębiająca się z kołem zapadkowym 6. Ciągły ruch obrotowy
wykorbienia mimośrodowego powoduje wahadłowe ruchy
zapadki osadzonej w dźwigni. Przy jednym kierunku ruchu
zapadka przesuwa koło zapadkowe o jeden skok, po czym cofa
się w położenie wyjściowe, przeskakując po zębach koła. Koło
zapadkowe nie może cofać się wraz z zapadką, gdyż
zapobiega temu druga zapadka 5 osadzona w ramie maszyny.
Koło zapadkowe jest osadzone na osi, na której są również
umieszczone koła łańcuchowe, ciągnące łańcuchy przenośnika
łańcuchowo-listwowego.

15. 2.Rozrzutnikiobornika Mechanizmy jednokierunkowe
napędzają przenośnik zawsze
w jednym kierunku - do tyłu
przyczepy, umożliwiając w ten
sposób podawanie obornika do
bębnów roboczych adaptera.
Prędkość ruchu przenośnika
reguluje się wówczas zmianą
wielkości mimośrodu wykorbienia
na wale napędzającym mechanizm
zapadkowy. Regulację tę można
przeprowadzić tylko podczas
postoju rozrzutnika i przy
wyłączonym jego napędzie.
Mechanizm zapadkowy rozrzutnika
obornika o stałym kierunku ruchu:
1 - mimośród przestawny,
2 - łącznik, 3 - pojedyncza zapadka
czynna, 5 - zapadka blokująca
(bierna), 6 - koło zapadkowe

16. 2.Rozrzutnikiobornika Mechanizm dwukierunkowy ma
stałą, nie regulowaną wielkość
wykorbienia mimośrodowego 1.
W dźwigni wahliwej, połączonej
łącznikiem 2 z wykorbieniem
mimośrodowym, są osadzone
dwie zapadki 7, mogące
przesuwać koło zapadkowe 6 w
jednym lub drugim kierunku.
Analogicznie do ramy
rozrzutnika są przymocowane
dwie zapadki 8 blokujące
odpowiednio jeden z ruchów
powrotnych koła zapadkowego.
Na osi koła zapadkowego 6,
obok tego koła, jest osadzona
tarcza regulacyjna 4 połączona
z dźwignią nastawczą 10.
Mechanizm zapadkowy rozrzutnika
obornika o zmiennym kierunku ruchu:
1 - mimośród przestawny, 2 - łącznik,
4 - tarcza nastawna, 6 - koło
zapadkowe, 7 - podwójna zapadka
czynna, 8 - podwójna zapadka bierna,
9 - cięgło, 10 - dźwignia regulacyjna,
11 - segment z otworkami

17. 2.Rozrzutnikiobornika Średnica tarczy regulacyjnej jest
nieco większa od średnicy
zewnętrznej koła zapadkowego,
co powoduje podnoszenie jednej
lub drugiej zapadki dźwigni
wahliwej na pewnej części jej
ruchu, umożliwiając uzyskanie
różnej długości skoku roboczego
zapadek oraz wyłączenie jednej z
nich z pracy. Przy ustawieniu
dźwigni nastawczej na zero
przenośnik łańcuchowo-listwowy
nie porusza się. Przesuwając tę
dźwignię w jedną lub drugą
stronę i ustalając w odpowiednich
otworach 11, uzyskuje się różne
prędkości ruchu przenośnika do
tyłu lub do przodu skrzyni
przyczepy - rozrzutnika.
Regulację tę przeprowadza się
bez zatrzymywania napędu
rozrzutnika.
Mechanizm zapadkowy rozrzutnika
obornika o zmiennym kierunku ruchu:
1 - mimośród przestawny, 2 - łącznik,
4 - tarcza nastawna, 6 - koło
zapadkowe, 7 - podwójna zapadka
czynna, 8 - podwójna zapadka bierna,
9 - cięgło, 10 - dźwignia regulacyjna,
11 - segment z otworkami

18. Pompy do gnojówki i gnojowicy

19. 3.Pompydognojówkiignojowicy
Do pompowania gnojówki i zmiksowanej gnojowicy o rzadkiej
konsystencji zawierające śladowe ilości materiałów włóknistych,
takich jak siano, słoma, sznurek oraz materiał organiczny
stosuje się pompy zatapialne . Tego typu pompy są wyposażone
w rozdrabniacz nożowy o dwustronnej krawędzi roboczej.
Budowane są również pompy bez rozdrabniacza, jednak nie
mogą one pompować materiałów włóknistych.
Pompy - zależnie od typu - są napędzane silnikiem
elektrycznym jedno- lub trójfazowym. Silnik elektryczny
znajduje się w szczelnym zbiorniku, wykonanym z nierdzewnej
stali. Silnik napędza długi pionowy wał ze stali nierdzewnej,
który przechodzi przez komorę olejową oddzielająca suchą
komorę silnika od wpływów gnojowicy w komorze wirnika pompy.
Na końcu wału jest osadzony odśrodkowy wirnik otwarty, o
specjalnym kształcie łopatek, który zapewnia przepływ
pociętych zanieczyszczeń. Noże, współpracując z tarczą
wylotową z otworami, która spełnia rolę stalnicy, rozdrabniają
włókniste i stałe cząstki.

20. 3.Pompydognojówkiignojowicy
Pompa zatapialna
z rozdrabniaczem:
1 - silnik elektryczny,
2 - wirnik pompy,
3 - korpus wirnika,
4 - przyłącze elektryczne silnika,
5 - wał napędowy pompy,
8 - rozdrabniacz

21. 3.Pompydognojówkiignojowicy
Pompy bez rozdrabniacza są wyposażone w odśrodkowy wirnik
otwarty, wsunięty w głąb przestrzeni tłocznej pompy. Zbrylone
organiczne ciała stałe są częściowo rozbijane o łopatki wirnika,
a siła odśrodkowa wypycha je ku wylotowi żeliwnej obudowy
pompy.
Ze względu na potrzebę odprowadzania ciepła z silnika powinien
być on całkowicie zanurzony w pompowanym medium.
Pompa pracująca z elastycznym przewodem tłocznym może być
zawieszona na linie, łańcuchu lub może być ustawiana na dnie
zbiornika.

22. 3.Pompydognojówkiignojowicy
Pompa zatapialna bez rozdrabniacza
1 - silnik elektryczny,
2 - wirnik pompy,
3 - korpus wirnika,
4 - przyłącze elektryczne silnika,
5 - wał napędowy pompy,
6 - obudowa wału,
7 - przewód tłoczny.

23. 3.Pompydognojówkiignojowicy
Do przepompowywania gnojówki i gnojowicy, a także
nieczystości komunalnych, o maksymalnym wymiarze cząstek
stałych do 30 mm służy agregat pompowy, zwany pompownią.
Urządzenie może być zasilane silnikiem elektrycznym lub od
wału odbioru mocy ciągnika. Zasadniczym zespołem roboczym
jest pompa kłykciowa (Rutza), zamocowana na ramie
przystosowanej do zawieszenia na TUZ ciągnika lub na
podwoziu kołowym. Do zasysania cieczy służy półelastyczny
przewód zakończony koszem i połączony szybkozłączem typu
hakowego z króćcem ssącym pompy. W podobny sposób łączy
się przewód tłoczny, którego długość zależy od sposobu
wykorzystania maszyny, a jedynym ograniczeniem jest
maksymalne ciśnienie tłoczenia - około 0,5 MPa. Pompa jest
napędzana przez przekładnię zębatą, wyposażoną w dwie
końcówki wałów wielowypustowych, na które nasuwa się
przemiennie tuleję wału przegubowo-teleskopowego.
Przy zmianie połączenia wału przegubowo-teleskopowego
uzyskuje się zmianę kierunku tłoczenia cieczy.

24. 3.Pompydognojówkiignojowicy Agregat pompowy:
1 - pompa odśrodkowa,
2 - multiplikator,
3 - zawór odcinający,
4 - króciec tłoczny,
5 - manometr,
6 - ręczna pompa membranowa
do zawodnienia pompy
odśrodkowej,
7 - zawór odcinający układ
zawodnienia,
8 - kosz ssawny,
9 - kolano z króćcem złącznym,
10 - przewód ssawny,
11 - wąż ssawny,
12 - króciec zakończony
deszczownianym
szybkozłączem
dźwigniowym lub
bagnetowym,
13 - linka sterująca,
14 - rama ze wspornikiem
zawieszenia.

25. 3.Pompydognojówkiignojowicy
Aby zwiększyć wydajność pompowania i ograniczyć ryzyko
zapchania, gnojowica powinna być mieszana.
Do tego celu stosuje się różne mieszadła, napędzane silnikiem
elektrycznym lub od WOM ciągnika. Mieszadło, zwane też
mikserem, służy do ujednorodnienia cieczy znajdującej się
w zbiornikach otwartych. Uzyskuje się to w wyniku mieszania
i miksowania nawozów płynnych za pomocą śruby mieszającej.
Podczas pracy maszyna może być połączona z ciągnikiem za
pośrednictwem TUZ, dolnych cięgieł ciągnika lub dolnego
zaczepu transportowego. Najlepszy układ uzyskuje się przez
połączenie jej z TUZ ciągnika, gdyż ułatwia to
przemieszczanie się agregatu do dowolnego miejsca wokół
zbiornika.

26. 3.Pompydognojówkiignojowicy
Na głównej ramie maszyny, wyposażonej w podpory i TUZ,
jest osadzona pionowa kolumna obrotowa, na której
przegubowo jest zamocowana rama wału zakończonego śrubą
mieszającą. Napęd od WOM ciągnika jest przekazywany
wałem przegubowo-teleskopowym do dolnej przekładni kątowej
i pionowego wału umieszczonego wewnątrz kolumny. Na jego
końcu znajduje się górna przekładnia kątowa, z której napęd
jest przekazywany wałem przegubowo-teleskopowym na wał
mieszadła. Do zmiany położenia śruby mieszającej w zbiorniku
służy siłownik hydrauliczny sterowany elementami hydrauliki
zewnętrznej ciągnika. W obwodzie hydraulicznym jest
zainstalowany zamek hydrauliczny umożliwiający bezpieczne
utrzymanie mieszadła w stałym położeniu zależnym od
ustawienia. Zamiast zamka hydraulicznego może być
zastosowany sterowany ręcznie zawór odcinający.

27. 3.Pompydognojówkiignojowicy
Mieszadło: 1 - zbiornik z gnojowicą, 2 - śruba mieszająca,
3 - ramię z wałem napędowym śruby, 4 - przekładnia kątowa górna,
5 - siłownik hydrauliczny, 6 - wał przegubów o-teleskopowy (WP-T),
7 - przekładnia kątowa dolna, 8 - kolumna z wałem napędowym,
9 - rama ze wspornikiem zawieszenia, 10 – podpora.

28. Wozy asenizacyjne

29. 4.Wozyasenizacyjne
Do rozlewania gnojowicy i gnojówki stosuje się wozy
asenizacyjne.
Są to przyczepy jedno-lub dwuosiowe, wyposażone w zbiorniki
o pojemności 2-24 tyś. l, pompę próżniową i układ zaworów
sterujących. W wozach asenizacyjnych instaluje się również
pompy śrubowe (ślimakowe), które wyróżniają się możliwością
uzyskania większych ciśnień roboczych.

30. 4.Wozyasenizacyjne
W wozie asenizacyjnym pompa próżniowa łopatkowa, napędzana
od wału odbioru mocy ciągnika, jest wykorzystywana podczas
napełniania i opróżniania zbiornika.
Kierunek tłoczenia powietrza w pompie ustala się zaworem
sterującym. Pompa wysysa powietrze znajdujące się
w zbiorniku i tłoczy do atmosfery. W zbiorniku powstaje
podciśnienie, w wyniku którego następuje zassanie cieczy ze
zbiornika przez przewód podłączony do zaworu spustowego
z tłokiem sterującym. Powietrze ze zbiornika przepływa przez
zawory pływakowe, które zamykają się samoczynnie po
osiągnięciu określonego poziomu cieczy odpowiednio w zbiorniku
lub odstojniku. Zapobiega to przedostaniu się cieczy do pompy
próżniowej. Ciecz z odstojnika jest spuszczana dolnym
zaworem.
Zbiornik wozu asenizacyjnego można również napełniać za
pomocą zewnętrznej pompy do pompowania cieczy
zanieczyszczonych.

31. 4.Wozyasenizacyjne
Schemat obiegu cieczy i powietrza w wozie asenizacyjnym (strzałki
wskazują przepływ powietrza przy napełnianiu zbiornika):
1 - zbiornik, 2 - odstojnik, 3 - łopatkowa pompa próżniowa, 4 - zawór
pływakowy zbiornika, 5 - zawór pływakowy odstojnika, 6 - zawór
sterujący pracą pompy, 7 - zawór bezpieczeństwa, 8 - zawór
spustowy z tłokiem sterującym, 9 - zawór spustowy, 10 – manometr.

32. 4.Wozyasenizacyjne
Opróżnianie zbiornika może przebiegać grawitacyjnie lub pod
ciśnieniem. Przy opróżnianiu grawitacyjnym stosuje się łyżki
rozlewające, ale wówczas szerokość robocza jest niewielka.
Można ją zwiększyć (do 12 m) wykorzystując pompę. W tym
celu zawór sterujący 6 należy ustawić na opróżnianie, co
powoduje połączenie przewodu ssącego pompy z atmosferą
i przewodu tłocznego z wnętrzem zbiornika.
Oprócz łyżek rozlewających stosuje się poprzeczne belki
rozlewowe o szerokości roboczej do 18 m, do których są
przyłączone węże wleczone (dozowanie rzędowe)
rozprowadzające nawóz płynny na powierzchni pola lub,
aplikatory doglebowe, umieszczające ciecz w glebie na
głębokości do 0,20 m. Ciecz do zespołu aplikatora doglebowego
jest doprowadzana przewodami elastycznymi, których końce są
zamocowane do elementu wykonującego rowek w glebie (tarcza,
redliczka).
Wozy asenizacyjne mogą być wyposażone w miotacz gnojowicy,
pozwalający rozprowadzić ciecz na szerokość do 20 m, lub
działko do gnojowicy o zasięgu do 60 m.

33. 4.Wozyasenizacyjne
Wóz asenizacyjny PN-120

34. Rozsiewacze wapna i maszyny
do nawozów mineralnych

35. 5.Rozsiewaczewapnaimaszynydonawozów
mineralnych Do wysiewania wapna i nawozów mineralnych pylistych,
krystalicznych i granulowanych służą rozsiewacze.
Najliczniejszą grupę stanowią rozsiewacze odśrodkowe
zawieszane i przyczepiane. Istnieją również rozsiewacze
rzędowe i samojezdne.
Zespoły robocze rozsiewaczy ciągnikowych są najczęściej
napędzane od wału odbioru mocy lub od hydrauliki zewnętrznej
ciągnika. Rozpoczęto wdrażanie rozsiewaczy, których zespoły
robocze są napędzane silnikami elektrycznymi prądu zmiennego,
wytwarzanego przez generator napędzany wałem odbioru mocy
ciągnika.
Rozsiewacze odśrodkowe mają wmontowany zespół roboczy
w postaci jednej lub dwóch obrotowych tarcz z łopatkami,
które rozrzucają nawóz w wyniku działania siły odśrodkowej.
Szerokość robocza jest znacznie większa od szerokości
konstrukcyjnej maszyny, co umożliwia uzyskanie dużych
wydajności pracy.
Rozsiewacze odśrodkowe, w szczególności przyczepiane, mogą
być z powodzeniem stosowane do wysiewania dużych dawek
nawozu, a zwłaszcza wapna.

36. 5.Rozsiewaczewapnaimaszynydonawozów
mineralnych
Rozsiewacz odśrodkowy zawieszany jest używany do
rozsiewania nawozów mineralnych, gdyż ze względu na niezbyt
dużą pojemność zbiornika nie nadaje się do rozsiewania wapna.
Zespołem roboczym tego rozsiewacza jest pojedyncza tarcza
z łopatkami, napędzana od wału odbioru mocy ciągnika przez
wał przegubowo-teleskopowy.
Do regulacji wysiewu służy dźwignia, umożliwiająca zmianę
wielkości otworów wylotowych przez przesunięcie zasuwy. Do
tego celu mogą być stosowane dwie dźwignie. Jedną z nich
zmienia się miejsce podawania nawozu na tarczę, a drugą -
wielkość otworu wylotowego. Przez odpowiednie ustawienie
miejsca podawania nawozu na tarczę uzyskuje się symetryczne
(po obu stronach maszyny) rozsiewanie różnych nawozów.
Wewnątrz zbiornika rozsiewacza znajduje się mieszadło,
którego konstrukcja jest zróżnicowana (łańcuchy, łopatki,
zabieraki). Mieszadło zapobiega zawieszaniu się nawozu,
zwłaszcza pylistego.
Aby zapobiec wyrzucaniu nawozu ze zbiornika na zewnątrz,
jest on wyposażony w pokrowiec.

37. 5.Rozsiewaczewapnaimaszynydonawozów
mineralnych
Rozsiewacz odśrodkowy N012
Rozsiewacz odśrodkowy
zawieszany:
1 – zbiornik,
2 - tarcza robocza,
3 - przekładnia stożkowa,
4 – wał napędowy,
5 - skala mechanizmu
regulacyjnego,
6 - górny punkt zawieszenia,
7 - dolny punkt zawieszenia,
8 - łańcuchy
zabezpieczające,
9 – rama,
10 – dno zbiornika,
11 - przesłona dolna,
12 - przesłona górna,
13 - dźwignia nastawcza
przesłony dolnej,
14 - dźwignia nastawcza,
przesłony górnej,
15 - mieszadło,

38. 5.Rozsiewaczewapnaimaszynydonawozów
mineralnych
Jednotarczowe rozsiewacze nawozów mineralnych N-054, N054/1

39. 5.Rozsiewaczewapnaimaszynydonawozów
mineralnych
Oprócz maszyn jednotarczowych stosuje się rozsiewacze
dwutarczowe, które charakteryzują się większą wydajnością
i lepszą równomiernością wysiewu. Uzyskuje się to odpowiednim
ustawieniem tarcz i łopatek wysiewających.
Równomierność rozsiewania zależy również od doboru
parametrów roboczych, takich jak: prędkość obrotowa, kąt
ustawienia łopatek, rodzaj łopatek i ich długość.
Rozsiewacze odśrodkowe zawieszane mogą być wyposażone w
przenośnik taśmowy, stanowiący dno zbiornika i kierujący
nawóz na tarczę rozsiewającą lub do sekcji przystawki do
wysiewu rzędowego, stosowanej przy nawożeniu pogłównym
buraków, kukurydzy i warzyw.

40. 5.Rozsiewaczewapnaimaszynydonawozów
mineralnych

41. 5.Rozsiewaczewapnaimaszynydonawozów
mineralnych Rozsiewacz odśrodkowy przyczepiany jest przyczepą
jednoosiową o ładowności 2 - 5t. Poniżej dna przyczepy
w tylnej części są umieszczone tarcze rozsiewające nawóz.
Dno skrzyni przyczepy stanowi przenośnik taśmowy podający
nawóz na tarcze. W tylnej ścianie skrzyni jest umieszczona
zasuwa, regulowana pokrętłem, umożliwiająca nastawienie
wymaganej dawki wysiewu, co uzyskuje się również odpowiednim
dobraniem prędkości jazdy w skrzyni biegów ciągnika.
Zespoły robocze rozsiewacza mogą być napędzane od wału
odbioru mocy ciągnika, ale lepszym rozwiązaniem jest napęd
dzielony. Tarcze rozsiewacza są napędzane silnikiem
hydraulicznym przez przekładnie stożkowe, a napęd na
przenośnik taśmowy jest przekazywany od rolki współpracującej
z kołem jezdnym rozsiewacza.

42. 5.Rozsiewaczewapnaimaszynydonawozów
mineralnych Od wewnętrznej strony rolki znajduje się koło łańcuchowe,
które łańcuchem przekazuje napęd na koło łańcuchowe
osadzone na wale bębna przenośnika taśmowego.
Dźwignia nośna rolki napędowej jest sterowana siłownikiem
hydraulicznym, który przesuwa dźwignię w dół w chwili
włączenia silnika hydraulicznego napędzającego tarcze
rozsiewacza.
Stały docisk rolki do koła zmniejsza jej poślizg napędowej
i zachowuje przełożenie.
Po wyłączeniu dopływu oleju z hydrauliki zewnętrznej ciągnika
następuje zatrzymanie tarcz wysiewających, a sprężyna
naciągowa odciąga dźwignię nośną wraz z rolką napędową od
koła jezdnego. Taka synchronizacja ruchu przenośnika z
ruchem maszyny zapewnia utrzymanie jednakowej dawki nawozu
na jednostkę powierzchni.

43. 5.Rozsiewaczewapnaimaszynydonawozów
mineralnych Rozsiewacz odśrodkowy
przyczepiany: 1 - rama,
4 - koło jezdne, 7- tarcze
rozsiewające, 8 - osłona
tarcz, 9 - rolka napędowa,
10 - przekładnia
łańcuchowa, 11 – przewody
hydrauliczne,
13 – dźwignia nośna,
15 - sprężyna odciągowa,
16 – siłownik hydrauliczny,
17- silnik hydrauliczny
napędzający tarcze,
18 – zawór sterujący,
19 - filtr,
20 - szybkozłącza,
21 – zawór sterujący
hydrauliki zewnętrznej
ciągnika

44. 5.Rozsiewaczewapnaimaszynydonawozów
mineralnych
Rozsiewacz nawozów i wapna przyczepiany dwutarczowy RNW-3, RCW-5

45. 5.Rozsiewaczewapnaimaszynydonawozów
mineralnych
Do rozprowadzania nawozów mineralnych zawiesinowych
NPK i ciekłych (roztwory mocznika i saletrzano-mocznikowe
oraz roztwory mikroelementowe) stosuje się opryskiwacze
ciągnikowe lub samojezdne, które muszą być odpowiednio
wyposażone. Dotyczy to zwłaszcza rozpylaczy.
Najlepsze są rozpylacze szczelinowe, które stosuje się
przy nawożeniu dolistnym, oraz rozpylacze otworkowe lub
węże rozlewowe -przy opryskiwaniu roztworem azotowym
o stężeniu 28-32% N.

46. Ładowarki do nawozów

47. 6.Ładowarkidonawozów Ładowarki do nawozów można podzielić na czołowe i obrotowe,
a także na zawieszane, przyczepiane i samojezdne.
Ładowarki czołowe są dostosowywane do odpowiedniego typu
ciągnika, gdyż ich rama jest mocowana (nabudowana) do jego
kadłuba. W ramie jest ułożyskowany wysięgnik ładowarki,
podnoszony przez dwa siłowniki hydrauliczne, zasilane z obwodu
zewnętrznego podnośnika w ciągniku. Do wysięgnika jest
zamocowane ramię czerpaka zakończone uchwytem o specjalnej
konstrukcji mechanizmu obrotowego, który umożliwia obrót
czerpaka w zakresie pozwalającym na podbieranie i wysypywanie
materiału. Ze względu na czasochłonność montażu ładowarki
czołowej do ciągnika, maszyna praktycznie nie jest
demontowana. Ładowarki nowszej generacji są wyposażone
w szybkozłącza, umożliwiające łatwy i szybki montaż i demontaż
wysięgnika.
W tym rozwiązaniu do ciągnika jest zamontowana tylko rama
nośna z ramą wzmacniającą. Z tyłu za ciągnikiem, na TUZ,
zawiesza się przeciwwagę (balast), która częściowo równoważy
nadmiernie obciążoną oś przednią podczas transportu ciężkich
ładunków. Ciągnik współpracujący z ładowarką czołową musi być
wyposażony w zabezpieczenia kabiny (siatka, rama,
wzmocnienia).

48. 6.Ładowarkidonawozów Ze względu na potrzebę załadunku różnych nawozów
o zróżnicowanej konsystencji i sposobie przechowywania, a także
ze względu na inne zastosowanie, ładowarki są wyposażone w
różne czerpaki lub chwytaki.
Zamiast czerpaka do materiałów sypkich (nawóz pylisty,
granulowany, piasek) można zastosować widły do obornika, widły
do bel, spychacz, czerpak wieloczynnościowy, hak dźwigowy (do
załadunku nawozu w kontenerach) oraz przedłużacz wysięgnika.

49. 6.Ładowarkidonawozów Ładowarka czołowa z
elementami wymiennymi:
a) widok ogólny, b) widły
do obornika, c) widły do
bel, d) dźwignik z hakiem;
1 - ramię czerpaka,
2 - uchwyt manewrowy
czerpaka, 3 - rama nośna,
4 - rama wzmacniająca,
5 - stabilizator,
6 - siłownik hydrauliczny
wysięgnika, 7 - czerpak do
materiałów sypkich,
8 - podpora, 9 - siłownik
hydrauliczny manewrowy
czerpaka

50. 50
6.Ładowarkidonawozów

51. 51
Ładowacz czołowy T2726.Ładowarkidonawozów

52. 52
Ładowacz chwytakowy T274
6.Ładowarkidonawozów

53. 6.Ładowarkidonawozów
Ładowacz czołowy Herkules T229/1

54. 6.Ładowarkidonawozów

55. 6.Ładowarkidonawozów
Ładowacz chwytakowy Troll T-274