More Related Content Similar to I_Leonardos_Anthology of Post War Poetry Similar to I_Leonardos_Anthology of Post War Poetry (10) I_Leonardos_Anthology of Post War Poetry4. 1
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΕΕΙΙΑΑΓΓΩΩΓΓΗΗ 1
ΓΓιιώώρργγοοςς ααρρααννττάάρρηηςς 2
Ἔχω‖δεῖ‖τὸν‖οὐρανό... 2
Ἡ‖ποίηση‖(Πρόλογος) 2
Μιλῶ... 2
Σῆς‖Ὕπαρξης 3
Πάλι‖ὁ‖οὐρανός... 3
Δὲν‖εἴμαστε‖ποιητές 4
Ἀκόμα‖δὲν‖μπόρεσα... 4
ΝΝίίκκοοςς ΓΓκκάάττσσοοςς 5
Ἀμοργός 5
Πάρε‖το‖δακτυλίδι‖σου 11
ΣΣάάσσοοςς ΛΛεειιββααδδίίττηηςς 12
Αὐτὸ‖τὸ‖ἀστέρι‖εἶναι‖γιὰ‖ὅλους‖μας,‖IV
12
Αυτοβιογραφία 13
Νυχτερινός‖άνεμος 13
Αὐτὸς‖ποὺ‖σωπαίνει 14
Καντάτα 15
Ἐκμυστήρευση 15
Σαξίδι 16
Γυμνὰ‖χέρια 16
Περιμένοντας‖τὸ‖βράδυ 17
Ὁ‖μουσικὸς 17
υμφωνία‖ἄρ.‖1 18
Ἀλλὰ‖τὰ‖βράδια 20
Ὁ‖ἐπίλογος 22
Ἐπίλογος‖(Υυσάει) 23
ΜΜίίλλττοοςς ααχχττοούύρρηηςς 25
Ἡ‖πληγωμένη‖Ἄνοιξη 25
Ἀστεροσκοπεῖο 25
Σὰ δῶρα 26
Ὁ‖βυθός 26
Ἡ‖πηγή 27
Ὁ‖στρατιώτης‖ποιητής 27
Ὁ‖καθρέφτης 28
Ὁ‖ποιητής 28
Σὸ‖χρυσάφι 29
Ὁ‖σταθμός 29
Υθινόπωρο 30
Ὁ‖Ἐλεγκτής 30
Ξένε 31
Κάτω‖ἀπό‖τόν‖οὐρανό 31
Η‖Αποκριά 32
ΜΜααννόόλληηςς ΑΑννααγγννωωσσττάάκκηηςς 33
Η‖αγάπη‖είναι‖ο‖φόβος... 33
13.12.43 34
Ποιητική 35
Ὁ‖Οὐρανός 35
Ἐπίλογος 36
Επίλογος 36
Νέοι‖της‖ιδῶνος 37
Φάρης‖1944 38
Θεσσαλονίκη,‖Μέρες‖τοῦ‖1969‖μ.Φ. 39
Σὸ‖σκάκι 40
Υοβᾶμαι... 41
Ποιήματα‖ποὺ‖μᾶς‖διάβασε‖ἕνα‖βράδυ‖ὁ‖
λοχίας‖Οtto‖V... 42
Κι‖ἤθελε‖ἀκόμη... 43
Μιλῶ< 44
If... 45
ε‖τί‖βοηθά‖λοιπόν< 45
τον‖Νίκο‖Ε<‖1949 46
ΝΝίίκκοοςς ΕΕγγγγοοννόόπποουυλλοοςς 47
Ποίηση‖1948 47
Για‖τον‖Λόρκα 48
ΣΣίίττοοςς ΠΠααττρρίίκκιιοοςς 49
Οι‖φίλοι 49
Προσχέδια‖για‖τη‖Μακρόνησο,‖Ι 49
Αμετάθετο‖όραμα 50
τάσεις 50
Επιστροφή‖ενός‖εξόριστου 51
Οφειλή 51
Μπροστά‖στους‖νεκρούς 52
Σ’‖αστέρια‖που‖ονειρευτήκαμε 52
τίχοι- 2 53
Η‖πόλη‖που‖γεννήθηκα 53
ΓΓιιάάννννηηςς ΡΡίίττσσοοςς 54
H‖ονάτα‖του‖εληνόφωτος 54
5. Salvador Dali, Dali at the Age of Six
«Ἐπάγγελμά μου: τὸ ἀκατόρθωτο.»
Σάσος Λειβαδίτης
«...Βαδίζεις σε μιαν έρημο. Ακούς ένα πουλί που κελαηδάει. Όσο κι
αν είναι απίθανο να εκκρεμεί ένα πουλί στην έρημο, ωστόσο εσύ
είσαι υποχρεωμένος να του φτιάξεις ένα δέντρο. Αυτό είναι το
ποίημα...»
Κική Δημουλά
Εικόνα εξωφύλλου: Νίκος Εγγονόπουλος, Ο Ποιητής και η Μούσα του.
6. 1
ΕΕΙΙΑΑΓΓΩΩΓΓΗΗ
Η‖ αφορμή‖ για‖ τη‖ σύνταξη‖ αυτής‖ της‖ συλλογής‖ ποιημάτων‖ ήταν‖ ο‖ «διάλογος»‖
μεταξύ‖των‖ποιητών‖Νίκου‖Εγγονόπουλου‖και‖Μανόλη‖Αναγνωστάκη‖σχετικά‖με‖το‖
αν‖ η‖ ποίηση‖ είχε θέση‖ στα‖ χρόνια‖ του‖ «εμφυλίου‖ σπαραγμού». ήμερα,‖ καθώς‖ η‖
Κατοχή‖ (1941-1944)‖ και‖ ο‖ Εμφύλιος‖ (1946-1949)‖ έδωσαν‖ τη‖ θέση‖ τους‖ σε‖ μια‖
επίπλαστη‖ευημερία,‖ο‖«εχθρός»‖έχει‖αλλάξει‖μορφή. Η‖πολτοποίηση‖των‖αξιών, η‖
έλλειψη‖οράματος, σε‖συνδυασμό‖με‖τη‖χειραγώγηση‖των‖συνειδήσεων συνθέτουν‖
μια‖ζοφερή‖κοινωνική‖πραγματικότητα‖με‖εξίσου‖ολέθριες‖συνέπειες.‖Τπό‖αυτές‖τις‖
συνήκες‖η‖ποίηση‖δύναται‖να‖προβληματίσει,‖να‖διδάξει‖και‖–κυρίως- να‖εμπνεύσει;
Οι‖ ποιητές που‖ ανθολογούνται‖ στην‖ παρούσα‖ συλλογή‖ ίσως‖ να‖ δώσουν‖ μια‖
απάντηση,‖ μέσω‖ των‖ έργων‖ τους, στο‖ ερώτημα‖ αυτό.‖ Όλοι‖ τους‖ –εκτός‖ του‖
αραντάρη- ανήκουν‖ στην‖ πρώτη‖ μεταπολεμική‖ γενιά,‖ η‖ οποία‖ μεγάλωσε‖ στις‖
στάχτες‖ της‖ Μικρασιατικής‖ Καταστροφής‖ του‖ 1922,‖ στον‖ Μεσοπόλεμο‖ και‖
φορτώθηκε‖ με‖ τα‖ εφιαλτικά‖ βιώματα δυο‖ πολέμων,‖ ενός‖ παγκόσμιου‖ και‖ ενός‖
ακόμα‖πιο‖αιματηρού‖εμφυλίου.‖Πολλοί‖από‖τους‖ποιητές‖της‖μεταπολεμικής‖γενιάς‖
φυλακίστηκαν‖ για‖ την‖ αριστερή‖ δράση‖ τους,‖ όπως‖ ο‖ Αναγνωστάκης‖ και‖ ο‖
Λειβαδίτης.‖Οι‖δυο‖τούτοι,‖μάλιστα,‖έχοντας‖ζήσει‖την‖εμπειρία‖του‖μελλοθανάτου
κατά το‖διάστημα‖της‖φυλάκισής‖τους,‖έγραψαν‖δυο‖ποιήματα‖έκαστος‖με‖τον‖τίτλο‖
«Επίλογος»< Άλλοι‖ ομότεχνοί‖τους‖ αποτυπώνουν‖την‖απαισιοδοξία‖ και‖τον‖ φόβο‖
του‖ θάνατου‖ που‖ κυριαρχούσε‖ κατά‖ την‖ εποχή‖ τους.‖ Ο‖ αχτούρης‖ διατείνεται‖ ότι‖
«δὲν‖ἔχει γράψει‖ποιήματα, μόνο‖σταυροὺς σὲ μνήματα καρφώνει»,‖ο‖Εγγονόπουλος‖
θεωρεί‖ότι‖οι‖ποιητικές‖δημιουργίες‖είναι‖τόσο‖πένθιμες‖«ως‖αν να‖γράφονταν‖από‖
την‖άλλη‖μεριά‖αγγελτηρίων‖θανάτου»,‖ενώ‖ο‖Γκάτος‖ανησυχεί‖ότι‖«ἴδια‖παντοῦ‖θά‖
῾ναι‖ἡ‖ζωὴ‖μὲ‖τὸ‖σουραύλι‖τῶν‖φιδιῶν‖στὴ‖χώρα‖τῶν‖φαντασμάτων».
Οι‖ περισσότεροι‖ μεταπολεμικοί‖ ποιητές‖ καταπιάνονται‖ με‖ τον‖ Εμφύλιο‖ και‖
εκφράζουν‖ το‖ όραμα‖ μιας‖ ολόκληρης‖ γενιάς,‖ βγαίνοντας‖ από‖ τον‖ Β’‖ Παγκόσμιο‖
Πόλεμο,‖για‖πρόοδο,‖δικαιοσύνη‖και‖ευημερία.‖Δυστυχώς,‖η‖μεταπολεμική‖περίοδος‖
τους‖διαψεύδει,‖ώστε‖η‖απογοήτευσή‖τους‖είναι‖εμφανής‖και‖στα‖έργα τους‖κατά‖τις‖
δεκαετίες‖του‖’70‖και‖του‖’80.‖Για‖να‖εκφράσουν‖τον‖παραλογισμό‖που‖χαρακτηρίζει‖
τον‖ 20ό αιώνα,‖ οι‖ μεταπολεμικοί‖ ποιητές‖ χρησιμοποιούν‖ τον‖ υπερρεαλισμό,‖
γνωρίσματα του‖ οποίου‖ είναι‖ ο‖ συνειρμικός‖ λόγος,‖ ο‖ σύντομος‖ –συχνά‖
μονολεκτικός- στίχος,‖ όπου‖ η‖ κάθε‖ λέξη‖ έχει‖ ξεχωριστή‖αξία‖ και‖ συναισθηματική‖
φόρτιση,‖η‖έντονη‖εικονοπλασία‖που‖συνδυάζει‖ανομοιογενή‖στοιχεία,‖η‖πεζολογία‖
καθώς‖και‖η‖έλλειψη‖στίξης.‖
ημαντική‖συνεισφορά‖ των‖ ποιητών‖της‖ γενιάς‖αυτής‖ είναι‖ η‖ ανανέωση‖όχι‖ μόνο‖
των‖ εκφραστικών‖ μέσων‖ της‖ τέχνης‖ τους,‖ αλλά‖ η‖ εστίαση‖ στα‖ καθημερινά‖
κοινωνικά‖προβλήματα‖της‖εποχής‖τους,‖χωρίς‖να‖χάσουν‖την‖συναισθηματικότητά‖
τους.‖ Επίσης διερεύνησαν‖ τη‖ σημασία‖ της ποίησης και‖ τη‖ δυνατότητά‖ της‖ να‖
εμπνεύσει‖ αγώνες‖ και‖ κοινωνικά‖ οράματα.‖ Σο‖ στοιχείο‖ αυτό‖ είναι‖ που‖ κάνει‖ τους‖
ποιητές‖ αυτούς‖ ιδιαίτερα‖ επίκαιρους<
7. 2
ΓΓιιώώρργγοοςς ααρρααννττάάρρηηςς
(1908-1941)
Ἔχω δεῖ τὸν οὐρανό...
Ἔχω‖δεῖ‖τὸν‖οὐρανὸ‖μὲ‖τὰ‖μάτια‖μου
Μὲ‖τὰ‖μάτια‖μου‖ἄνοιξα‖τὰ‖μάτια‖του
Μὲ‖τὴ‖γλῶσσα‖μου‖μίλησε
Γίναμε‖ἀδελφοὶ‖καὶ‖κουβεντιάσαμε
τρώσαμε‖τραπέζι‖καὶ‖δειπνήσαμε
ὰν‖νὰ‖ἦταν‖ὁ‖καιρὸς‖ὅλος‖μπροστά‖μας
Καὶ‖θυμᾶμαι‖τὸν‖ἥλιο‖ποὺ‖γελοῦσε
Πού‖γελοῦσε‖καὶ δάκρυζε‖θυμᾶμαι
Ἡ ποίηση (Πρόλογος)
Δὲ‖μπορῶ‖νὰ‖βρῶ‖πιά,‖τί θέλει‖νὰ‖πεῖ‖ποίηση.‖Μοῦ‖διαφεύγει.Σὸ‖ἤξερα,‖ἀλλὰ‖τώρα‖
μοῦ‖διαφεύγει.‖Ἂν‖κάποιος‖μοῦ‖ρωτήσει‖αὐτὴ‖τὴ‖στιγμή,‖θὰ‖ντροπιαστῶ.‖Γιατὶ‖
ἐξακολουθῶ‖νὰ‖εἶμαι‖ἐνδόμυχα‖βέβαιος‖πὼς‖ἡ‖ποίηση‖εἶναι‖μιὰ‖οὐσία,‖
ἀπαράλλαχτα‖ὅπως‖καὶ‖ἡ‖ζωή.‖Καὶ‖κρύβω,‖κρύβομαι,‖κάτι‖κρύβω,‖ἀπὸ‖κάποιον‖
κρύβομαι.‖ὰ‖ν᾿‖ἀρχίζω‖νὰ‖γίνομαι‖τρελός,‖καὶ‖νὰ‖ντρέπομαι.
Ἀλλὰ ἡ ποίηση;‖Κάποιος‖θὰ σταθεῖ ἱκανὸς‖νὰ πεῖ στοὺς‖ἄλλους,‖ὄχι‖σ᾿ ἐμένα‖ποὺ ἂν‖
καὶ τὸ ξέρω‖φεύγω,‖τί‖εἶναι‖ποίηση!
Μιλῶ...
Μιλῶ‖γιατὶ‖ὑπάρχει‖ἕνας‖οὐρανὸς‖ποὺ‖μὲ‖ἀκούει‖
Μιλῶ‖γιατὶ‖μιλοῦν‖τὰ‖μάτια‖σου‖
Καὶ‖δὲν‖ὑπάρχει‖θάλασσα‖δὲν‖ὑπάρχει‖χώρα‖
Ὅπου‖τὰ‖μάτια‖σου‖δὲ‖μιλοῦν
Σὰ‖μάτια‖σου‖μιλοῦν‖ἐγὼ‖χορεύω‖
Λίγη‖δροσιὰ‖μιλοῦν‖κι‖ἐγὼ‖χορεύω‖
Λίγη‖χλόη‖πατοῦν‖τὰ‖πόδια‖μου‖
Ὁ‖ἄνεμος‖φυσᾶ‖πού‖μᾶς‖ἀκούει
9. 4
Δὲν εἴμαστε ποιητές
Δὲν‖εἴμαστε‖ποιητὲς
ημαίνει‖ἐγκαταλείπουμε‖τὸν ἀγῶνα
Παρατᾶμε‖τὴ χαρὰ στοὺς‖ἀνίδεους
Σὶς‖γυναῖκες‖στὰ φιλιὰ τοῦ ἀνέμου
Καὶ στὴ σκόνη‖τοῦ καιροῦ
ημαίνει‖πὼς‖φοβόμαστε
Καὶ ἡ ζωή‖μας‖ἔγινε‖ξένη
Ὁ θάνατος‖βραχνάς.
Ἀκόμα δὲν μπόρεσα...
Ἀκόμα‖δὲν‖μπόρεσα‖νὰ χύσω‖ἕνα‖δάκρυ
πάνω‖στὴν‖καταστροφὴ
δὲν‖κοίταξα‖ἀκόμα‖καλὰ τοὺς‖πεθαμένους,
δὲν‖πρόφτασα‖νὰ δῶ πὼς‖λείπουνε
ἀπὸ τὴ συντροφιά‖μου,
πὼς‖ἔχασαν‖τὸν‖ἀέρα‖ποὺ ἐγὼ ἀναπνέω
καὶ πὼς‖ἡ μουσικὴ τῶν‖λουλουδιῶν,
ὁ βόμβος‖τῶν‖ὀνομάτων‖ποὺ ἔχουνε‖τὰ πράγματα
δὲν‖ἔρχεται‖στ᾿ αὐτιά‖τους·
ἀκόμα‖δὲν‖χλιμίντρισαν‖τ᾿ ἄλογα
ποὺ θὰ μὲ φέρουν‖πλάι‖τους.
Νὰ τοὺς‖μιλήσω,
νὰ κλάψω‖μαζί‖τους
καὶ ὕστερα‖νὰ τοὺς‖σηκώσω‖ὄρθιους·
ὅλοι‖νὰ σηκωθοῦμε‖σὰν‖ἕνας‖ἄνθρωπος,
σὰν‖τίποτα‖νὰ μὴν‖εἶχε‖γίνει
σὰν‖ἡ μάχη‖νὰ μὴν‖εἶχε‖περάσει‖πάνω‖ἀπὸ τὰ κεφάλια‖μας.
Ο ποιητής Γιώργος Σαραντάρης, αν και ανήκει στην παλαιότερη ποιητική Γενιά του ’30,
ανθολογείται, διότι τα θέματά του παρουσιάζουν ομοιότητες με αυτά των ποιητών της
πρώτης μεταπολεμικής γενιάς.
10. 5
ΝΝίίκκοοςς ΓΓκκάάττσσοοςς
(1911-1992)
Ἀμοργός
Κακοὶ μάρτυρες ἀνθρώποισιν ὀφθαλμοὶ
καὶ ὦτα βαρβάρους ψυχὰς ἐχόντων.
HPAKΛEITO
Μὲ‖τὴν‖πατρίδα‖τους‖δεμένη‖στὰ‖πανιὰ‖καὶ‖τὰ‖κουπιὰ‖στὸν‖ἄνεμο‖κρεμασμένα‖
Οἱ‖ναυαγοὶ‖κοιμήθηκαν‖ἥμεροι‖σὰν‖ἀγρίμια‖νεκρὰ‖μέσα‖στῶν‖σφουγγαριῶν‖τὰ‖
σεντόνια‖
Ἀλλὰ‖τὰ‖μάτια‖τῶν‖φυκιῶν‖εἶναι‖στραμένα‖στὴ‖θάλασσα‖
Μήπως‖τοὺς‖ξαναφέρει‖ὁ νοτιᾶς‖μὲ‖τὰ‖φρεσκοβαμένα‖λατίνια‖
Κι‖ἕνας‖χαμένος‖ἐλέφαντας‖ἀξίζει‖πάντοτε‖πιὸ‖πολὺ‖ἀπὸ‖δυὸ‖στήθια‖κοριτσιοῦ‖ποὺ‖
σαλεύουν‖
Μόνο‖ν᾿‖ἀνάψουνε‖στὰ‖βουνὰ‖οἱ‖στέγες‖τῶν‖ἐρημοκκλησιῶν‖μὲ‖τὸ‖μεράκι‖τοῦ‖
ἀποσπερίτη‖
Νὰ‖κυματίσουνε‖τὰ‖πουλιὰ‖στῆς‖λεμονιᾶς‖τὰ‖κατάρτια‖
Μὲ‖τῆς‖καινούργιας‖περπατησιᾶς‖τὸ‖σταθερὸ‖ἄσπρο‖φύσημα‖
Καὶ‖τότε‖θά‖῾ρθουν‖ἀέρηδες‖σώματα‖κύκνων‖ποὺ‖μείνανε‖ἄσπιλοι‖τρυφεροὶ‖καὶ‖
ἀκίνητοι‖
Μὲς‖στοὺς‖ὁδοστρωτῆρες‖τῶν‖μαγαζιῶν‖μέσα‖στῶν‖λαχανόκηπων‖τοὺς‖κυκλῶνες‖
Ὅταν‖τὰ‖μάτια‖τῶν‖γυναικῶν‖γίναν‖κάρβουνα‖κι‖ἔσπασαν‖οἱ‖καρδιὲς‖τῶν‖
καστανάδων‖
Ὅταν‖ὁ‖θερισμὸς‖ἐσταμάτησε‖κι‖ἄρχισαν‖οἱ‖ἐλπίδες‖τῶν‖γρύλων
Γι᾿‖αὐτὸ‖λοιπὸν‖κι‖ἐσεῖς‖παλληκάρια‖μου‖μὲ‖τὸ‖κρασὶ‖τὰ‖φιλιὰ‖καὶ‖τὰ‖φύλλα‖στὸ‖
στόμα‖σας‖
Θέλω‖νὰ‖βγεῖτε‖γυμνοὶ‖στὰ‖ποτάμια‖
Νὰ‖τραγουδῆστε‖τὴ‖Μπαρμπαριὰ‖ὅπως‖ὁ‖ξυλουργὸς‖κυνηγάει‖τοὺς‖σκίνους‖
Ὅπως‖περνάει‖ἡ‖ὄχεντρα‖μὲς‖ἀπ᾿‖τὰ‖περιβόλια‖τῶν‖κριθαριῶν‖
Μὲ‖τὰ‖περήφανα‖μάτια‖της‖ὀργισμένα‖
Κι‖ὅπως‖οἱ‖ἀστραπὲς‖ἁλωνίζουν‖τὰ‖νιάτα.
Καὶ‖μὴ‖γελᾶς‖καὶ‖μὴν‖κλαῖς‖καὶ‖μὴ‖χαίρεσαι‖
Μὴ‖σφίγγεις‖ἄδικα‖τὰ‖παπούτσια‖σου‖σὰ‖νὰ‖φυτεύεις‖πλατάνια‖
Μὴ‖γίνεσαι‖ΠEΠPΨMENON‖
Γιατί‖δὲν‖εἶναι‖ὁ‖σταυραητὸς‖ἕνα‖κλεισμένο‖συρτάρι‖
Δὲν‖εἶναι‖δάκρυ‖κορομηλιᾶς‖οὔτε‖χαμόγελο‖νούφαρου‖
Οὔτε‖φανέλα‖περιστεριοῦ‖καὶ‖μαντολίνο‖ουλτάνου‖
Οὔτε‖μεταξωτὴ‖φορεσιὰ‖γιὰ‖τὸ‖κεφάλι‖τῆς‖φάλαινας.‖
Εἶναι‖πριόνι‖θαλασσινὸ‖ποὺ‖πετσοκόβει‖τοὺς‖γλάρους‖
14. 9
μου τὴ‖ μουσικὴ‖ γιὰ‖ μία‖ καλύτερη‖ μέρα.‖ Οἱ‖ ταξιδιῶτες‖ τῶν‖ Ἰνδιῶν‖ ξέρουνε‖
περισσότερα‖νὰ‖σᾶς‖ποῦν‖ἀπ᾿‖τοὺς‖Βυζαντινοὺς‖χρονογράφους.
O‖ἄνθρωπος‖κατὰ‖τὸν‖ροῦν‖τῆς‖μυστηριώδους‖ζωῆς‖του‖
Κατέλιπεν‖εἰς‖τοὺς‖ἀπογόνους‖του‖δείγματα‖πολλαπλᾶ‖καὶ‖ἀντάξια‖τῆς‖ἀθανάτου‖
καταγωγῆς‖του‖
Ὅπως‖ἐπίσης‖κατέλιπεν‖ἴχνη‖τῶν‖ἐρειπίων‖τοῦ‖λυκαυγοῦς‖χιονοστιβάδας‖οὐρανίων‖
ἑρπετῶν‖χαρταετοὺς‖ἀδάμαντας‖καὶ‖βλέμματα‖ὑακίνθων‖
Ἐν‖μέσῳ‖ἀναστεναγμῶν‖δακρύων‖πείνης‖οἰμωγῶν‖καὶ‖τέφρας‖ὑπογείων‖φρεάτων.
Πόσο‖πολὺ‖σὲ‖ἀγάπησα‖ἐγὼ‖μονάχα‖τὸ‖ξέρω‖
Ἐγὼ‖ποὺ‖κάποτε‖σ᾿‖ἄγγιξα‖μὲ‖τὰ‖μάτια‖τῆς‖πούλιας‖
Καὶ‖μὲ‖τὴ‖χαίτη‖τοῦ‖φεγγαριοῦ‖σ᾿‖ἀγκάλιασα‖καὶ‖χορέψαμε‖μὲς‖στοὺς‖
καλοκαιριάτικους‖κάμπους‖
Πάνω‖στὴ‖θερισμένη‖καλαμιὰ‖καὶ‖φάγαμε‖μαζὶ‖τὸ‖κομμένο‖τριφύλλι‖
Μαύρη‖μεγάλη‖θάλασσα‖μὲ‖τόσα‖βότσαλα‖τριγύρω‖στὸ‖λαιμὸ‖τόσα‖χρωματιστὰ‖
πετράδια‖στὰ‖μαλλιά‖σου.‖
Ἕνα‖καράβι‖μπαίνει‖στὸ‖γιαλὸ‖ἕνα‖μαγγανοπήγαδο‖σκουριασμένο‖βογγάει‖
Μιὰ‖τούφα‖γαλανὸς‖καπνὸς‖μὲς‖στὸ‖τριανταφυλλὶ‖τοῦ‖ὁρίζοντα‖
Ἴδιος‖μὲ‖τὴ‖φτερούγα‖τοῦ‖γερανοῦ‖ποὺ‖σπαράζει‖
τρατιὲς‖χελιδονιῶν‖περιμένουνε‖νὰ‖ποῦν‖στοὺς‖ἀντρειωμένους‖τὸ‖καλωσόρισες‖
Μπράτσα‖σηκώνουνται‖γυμνὰ‖μὲ‖χαραγμένες‖ἄγκυρες‖στὴ‖μασχάλη‖
Μπερδεύουνται‖κραυγὲς‖παιδιῶν‖μὲ‖τὸ‖κελάδημα‖τοῦ‖πουνέντε‖
Μέλισσες‖μπαινοβγαίνουνε‖μὲς‖στὰ‖ρουθούνια‖τῶν‖ἀγελάδων‖
Μαντήλια‖καλαματιανὰ‖κυματίζουνε‖
Καὶ‖μία‖καμπάνα‖μακρινὴ‖βάφει‖τὸν‖οὐρανὸ‖μὲ‖λουλάκι‖
ὰν‖τὴ‖φωνὴ‖κάποιου‖σήμαντρου‖ποὺ‖ταξιδεύει‖μέσα‖στ᾿‖ἀστέρια‖
Σόσους‖αἰῶνες‖φευγάτο‖
Ἀπὸ‖τῶν‖Γότθων‖τὴν‖ψυχὴ‖κι‖ἀπὸ‖τοὺς‖τρούλλους‖τῆς‖Βαλτιμόρης‖
Κι‖ἀπ᾿‖τὴ‖χαμένη‖Ἁγια-οφιὰ‖τὸ‖μέγα‖μοναστήρι.‖
Μὰ‖πάνω‖στ᾿‖ἀψηλὰ‖βουνὰ‖ποιοὶ‖νά‖῾ναι‖αὐτοὶ‖ποὺ‖κοιτᾶνε‖
Μὲ‖τὴν‖ἀκύμαντη‖ματιὰ‖καὶ‖τὸ‖γαλήνιο‖πρόσωπο;‖
Ποιᾶς‖πυρκαγιᾶς‖νά‖῾ναι‖ἀντίλαλος‖αὐτὸς‖ὁ‖κουρνιαχτὸς‖στὸν‖ἀγέρα;‖
Μήνα‖ὁ‖Καλύβας‖πολεμάει‖μήνα‖ὁ‖Λεβεντογιάννης;‖
Μήπως‖ἀμάχη‖ἐπιάσανεν‖οἱ‖Γερμανοὶ‖μὲ‖τοὺς‖Μανιάτες;‖
Οὐδ᾿‖ὁ‖Καλύβας‖πολεμάει‖κι‖οὐδ᾿‖ὁ‖Λεβεντογιάννης‖
Οὔτε‖κι‖ἀμάχη‖ἐπιάσανεν‖οἱ‖Γερμανοὶ‖μὲ‖τοὺς‖Μανιάτες.‖
Πύργοι‖φυλᾶνε‖σιωπηλοὶ‖μία‖στοιχειωμένη‖πριγκίπισσα‖
Κορφὲς‖κυπαρισσιῶν‖συντροφεύουνε‖μία‖πεθαμένη‖ἀνεμώνη‖
Σσοπαναρέοι‖ἀτάραχοι‖μ᾿‖ἕνα‖καλάμι‖φλαμουριᾶς‖λένε‖τὸ‖πρωινό‖τους‖τραγούδι‖
Ἕνας‖ἀνόητος‖κυνηγὸς‖ρίχνει‖μία‖ντουφεκιὰ‖στὰ‖τρυγόνια‖
Κι‖ἕνας‖παλιὸς‖ἀνεμόμυλος‖λησμονημένος‖ἀπ᾿‖ὅλους‖
Μὲ‖μία‖βελόνα‖δελφινιοῦ‖ράβει‖τὰ‖σάπια‖του‖πανιὰ‖μοναχός‖του‖
Καὶ‖κατεβαίνει‖ἀπ᾿‖τὶς‖πλαγιὲς‖μὲ‖τὸν‖καράγιαλη‖πρίμα‖
Ὅπως‖κατέβαινε‖ὁ‖Ἄδωνις‖στὰ‖μονοπάτια‖τοῦ‖Φελμοῦ‖νὰ‖πεῖ‖μία‖καλησπέρα‖τῆς‖
Γκόλφως.
16. 11
Πάρε το δακτυλίδι σου
Στη μνήμη της Μαρίας Νομικού
τη‖φωτιά‖του‖ματιού‖σου‖θα‖χαμογέλασε‖κάποτε‖ο‖Θεός
Θα‖'κλεισε‖την‖καρδιά‖της‖η‖άνοιξη‖σα‖μιάς‖αρχαίας‖ακρογιαλιάς
μαργαριτάρι.
Σώρα‖καθώς‖κοιμάσαι‖λαμπερός
τους‖παγωμένους‖κάμπους‖που‖οι‖αγράμπελες
Γίναν‖βαλσαμωμένα‖φτερά‖μαρμάρινα‖περιστέρια
Βουβά‖παιδιά‖της‖απαντοχής‖-
Ήθελα‖νά‖'ρθεις‖μιά‖βραδιά‖σα‖βουρκωμένο‖σύννεφο
Άχνη‖της‖πέτρας‖πάχνη‖της‖ελιάς
Γιατί‖στο‖αγνό‖σου‖μέτωπο
Κάποτε‖θά‖'βλεπα‖κι‖εγώ
Σο‖χιόνι‖των‖προβάτων‖και‖των‖κρίνων
Μα‖πέρασες‖απ'‖τη‖ζωή‖σαν‖ένα‖δάκρυ‖της‖θάλασσας
α‖λαμπηδόνα‖καλοκαιριού‖και‖στερνοβρόχι‖του‖Μάη
Κι‖ας‖είσουν‖μιά‖φορά‖κι‖εσύ‖ένα‖γεράνιο‖κύμα‖της
Ένα‖πικρό‖βότσαλό‖της
Ένα‖μικρό‖χελιδόνι‖της‖σ'‖ένα‖πανέρημο‖δάσος
Φωρίς‖καμπάνα‖τη‖χαραυγή‖χωρίς‖λυχνάρι‖το‖απόβραδο
Με‖τη‖ζεστή‖σου‖καρδιά‖γυρισμένη‖στα‖ξένα
τα‖χαλασμένα‖δόντια‖της‖άλλης‖ακρογιαλιάς
τα‖γκρεμισμένα‖νησιά‖της‖αγριοκερασιάς‖και‖της‖φώκιας.
17. 12
ΣΣάάσσοοςς ΛΛεειιββααδδίίττηηςς
(1921-1988)
Αὐτὸ τὸ ἀστέρι εἶναι γιὰ ὅλους μας, IV
Ναὶ‖ἀγαπημένη‖μου,
ἐμεῖς‖γι᾿‖αὐτὰ‖τὰ‖λίγα‖κι‖ἁπλὰ‖πράγματα‖πολεμᾶμε
γιὰ‖νὰ‖μποροῦμε‖νά‖῾χουμε‖μία‖πόρτα,‖ἕν᾿‖ἄστρο,‖ἕνα‖σκαμνὶ
ἕνα‖χαρούμενο‖δρόμο‖τὸ‖πρωὶ
ἕνα‖ἤρεμο‖ὄνειρο‖τὸ‖βράδι.
Γιὰ‖νά‖῾χουμε‖ἕναν‖ἔρωτα‖ποὺ‖νὰ‖μὴ‖μᾶς‖τὸν‖λερώνουν
ἕνα‖τραγούδι‖ποὺ‖νὰ‖μποροῦμε‖νὰ‖τραγουδᾶμε
Ὅμως‖αὐτοὶ‖σπᾶνε‖τὶς‖πόρτες‖μας
πατᾶνε‖πάνω‖στὸν‖ἔρωτά‖μας.
Πρὶν‖ποῦμε‖τὸ‖τραγούδι‖μας
μᾶς‖σκοτώνουν.
Μᾶς‖φοβοῦνται‖καὶ‖μᾶς‖σκοτώνουν.
Υοβοῦνται‖τὸν‖οὐρανὸ‖ποὺ‖κοιτάζουμε
φοβοῦνται‖τὸ‖πεζούλι‖ποὺ‖ἀκουμπᾶμε
φοβοῦνται‖τὸ‖ἀδράχτι‖τῆς‖μητέρας‖μας‖καὶ‖τὸ‖ἀλφαβητάρι‖τοῦ‖παιδιοῦ‖μας
φοβοῦνται‖τὰ‖χέρια‖σου‖ποὺ‖ξέρουν‖νὰ‖ἀγγαλιάζουν‖τόσο‖τρυφερὰ
καὶ‖νὰ‖μοχτοῦν‖τόσο‖ἀντρίκια
φοβοῦνται‖τὰ‖λόγια‖ποὺ‖λέμε‖οἱ‖δυό‖μας‖μὲ‖φωνὴ‖χαμηλωμένη
φοβοῦνται‖τὰ‖λόγια‖ποὺ‖θὰ‖λέμε‖αὔριο‖ὅλοι‖μαζὶ
μᾶς‖φοβοῦνται,‖ἀγάπη‖μου,‖καὶ‖ὅταν‖μᾶς‖σκοτώνουν
νεκροὺς‖μᾶς‖φοβοῦνται‖πιὸ‖πολύ.
18. 13
Αυτοβιογραφία
Ἄνθρωποι‖ποὺ δὲ γνώρισα‖ποτὲ μοῦ δώσαν‖τὸ αἷμα‖μου‖καὶ
τ’‖ὄνομά‖μου,
στὴν‖ἡλικία‖μου‖χιονίζει,‖χιονίζει‖ἀδιάκοπα
μιὰ κίνηση‖πάντα‖σὰ νἄθελα‖νὰ προφυλαχτῶ ἀπὄνα
χτύπημα
δίψασα‖γιὰ ὅλη‖τὴ ζωή,‖κι‖ὅμως‖τὴν‖ἄφησα
γιὰ ν’‖ἁρπαχτῶ ἀπ’‖τὰ πελώρια‖ἀγκάθια‖τῆς‖αἰωνότητας,
ἡ σάρκα‖μου‖ἕνας‖ἐπίδεσμος‖γύρω‖ἀπ’‖τὸ αὐριανό‖μου
τίποτα
κανεὶς‖δὲν‖μπορεῖ νὰ μὲ βοηθήσει‖στὸν‖πόνο‖μου
ἐκτὸς‖ἀπ’‖τὸν‖ἴδιο‖μου‖τὸν‖πόνο ⎯ εἶμαι‖ἐδῶ, ἀνάμεσά‖σας,
κι‖ὁλομόναχος,
κ’‖ἡ ποίηση‖σὰ μιὰ μεγάλη‖ἀλήθεια,‖ποὺ τὴν‖ἀνακαλύπτεις
ὕστερ’‖ἀπὸ χρόνια,
ὅταν‖δὲν‖μπορεῖ να‖σοῦ χρησιμέψει‖πιὰ σὲ τίποτα.
Ἐπάγγελμά‖μου:‖τὸ ἀκατόρθωτο.
Νυχτερινός άνεμος
Κάποτε‖θα‖εγκαταλείψω‖όλες‖τις‖προσδοκίες‖μου‖για‖να‖γεννηθεί‖
ένας‖λόγος‖αληθινός‖
οι‖νύχτες‖μου‖αγρύπνησαν‖πάνω‖στο‖στήθος‖των‖αγαλμάτων
κι‖άξαφνα‖ένας‖τρελός‖φώναζε‖κι‖έβγαινε‖ο‖κούκος‖του‖φεγγαριού
είμαι‖λυπημένος‖σαν‖μια‖μικρή‖άρρωστη‖που‖της‖αρνήθηκαν‖τον‖κήπο
και‖φυσικά‖ερχόταν‖από‖πολύ‖μακριά‖όπως‖κάθε‖κίνδυνος
ενώ‖το‖γέλιο‖της‖γυναίκας‖κελάρυζε‖απαλά‖σαν‖βυζαντινό‖τροπάριο
παιδικές‖ικεσίες‖γραμμένες‖στον‖άνεμο‖
ω‖λησμονιά...‖
20. 15
Καντάτα
Ἕνα‖περίεργο‖ἐπεισόδιο‖διαβάζαμε‖τελευταία‖στὶς‖ἐφημερίδες,
ἕνας‖ἄντρας‖πῆγε‖σ᾿‖ἕνα‖ἀπ᾿‖αὐτὰ‖τὰ‖«σπίτια»,
πῆρε‖μιὰ‖γυναῖκα,
μὰ‖μόλις‖μπαίνουν‖στὸ‖δωμάτιο,
ἀντὶ‖νὰ‖γδυθεῖ‖καὶ‖νὰ‖ἐπαναλάβει‖τὴν‖αἰώνια‖κίνηση,
γονάτισε‖μπροστά‖της,‖λέει,‖καὶ‖τῆς‖ζητοῦσε νὰ‖τὸν‖ἀφήσει
νὰ‖κλάψει‖στὰ‖πόδια‖της.‖Ἐκείνη‖βάζει‖τὶς‖φωνές,
«ἐδῶ‖ἔρχονται‖γιὰ‖ἄλλα‖πράγματα»,
οἱ‖ἄλλοι‖ἀπ᾿‖ἔξω‖δώστου‖χτυπήματα‖στὴν‖πόρτα.
Μὲ‖τὰ‖πολλὰ‖ἄνοιξαν‖καὶ‖τὸν‖διώξανε‖μὲ‖τὶς‖κλωτσιὲς
— ἀκοῦς‖ἐκεῖ‖διαστροφὴ‖νὰ‖θέλει,‖νὰ‖κλάψει‖μπρός‖σε‖μιὰ‖γυναῖκα.
Ἐκεῖνος‖ἔστριψε‖τὴ‖γωνία‖καὶ‖χάθηκε‖καταντροπιασμένος.
Κανεὶς‖δὲν‖τὸν‖ξανάδε‖πιά.
Καὶ‖μόνο‖ἐκείνη‖ἡ‖γυναῖκα,
θὰ‖᾿ρθεῖ‖ἡ‖ἀναπότρεπτη‖ὥρα‖μιὰ‖νύχτα,‖ποὺ‖θὰ‖νοιώσει‖τὸν‖τρόμο‖ξαφνικά,
πῶς‖στέρησε‖τὸν‖ἑαυτὸ‖τῆς‖ἀπ᾿‖τὴν‖πιὸ‖βαθιά,
τὴν‖πιὸ‖μεγάλη‖ἐρωτικὴ‖πράξη
μὴν‖ἀφήνοντας‖ἕναν‖ἄντρα‖νὰ‖κλάψει‖στὰ‖πόδια‖της.
Ἐκμυστήρευση
Κι‖μιὰ‖μέρα‖θέλω‖νὰ‖γράψουν‖στὸν‖τάφο‖μου:‖ἔζησε‖στὰ‖σύνορα
μιᾶς‖ἀκαθόριστης‖ἡλικίας‖καὶ‖πέθανε‖γιὰ‖πράγματα‖μακρινὰ‖ποὺ
<<εἶδε‖κάποτε‖σ᾿‖ἕνα‖ἀβέβαιο‖ὄνειρο.
Σάσος‖Λειβαδίτης,‖ἀπὸ‖τὴ‖συλλογὴ‖Σὰ‖χειρόγραφά‖του‖φθινοπώρου‖(1990)
Ἐπιστροφὴ‖ἀπ᾿‖τὸ‖φαρμακεῖο
υνέβη‖χωρὶς‖ποτὲ‖νὰ‖καταλάβω‖πῶς‖— ἡ‖μητέρα‖εἶχε‖πονοκέφαλο,
<<θυμᾶμαι,‖καὶ‖μ᾿‖ἔστειλαν‖στὸ‖φαρμακεῖο,
στὸ‖γυρισμό,‖εἶναι‖ἡ‖ἀλήθεια,‖χάζεψα‖λίγο,‖κορόιδεψα‖ἕναν‖γέρο,
<<τρόμαξα‖μὲ‖μιὰ‖πέτρα δύο‖πουλιὰ
κι‖ὥσπου‖νὰ‖στρίψω‖πάλι‖τὸ‖δρόμο
οὔτε‖σπίτι,‖οὔτε‖νεότητα‖πιά.
21. 16
Σαξίδι
Στὴ Λοῦλα, ποὺ δὲ θὰ τὸ διαβάσει
<<Ζοῦσε‖τὴν‖τελευταία‖του‖ὥρα.‖τὸ‖σταθμό,‖νύχτα,‖περίμενε‖τὸ‖τρένο,‖ποὺ‖θὰ‖
᾿πέφτε‖μπροστά‖του‖νὰ‖τελειώνει.‖Ἄξαφνα,‖ἀπὸ‖μιὰ‖παλιὰ‖ξεχασμένη‖παρόρμηση‖
ἀνέβηκε‖στὴ‖γραμμὴ‖νὰ‖περπατήσει,‖ὅπως‖ἄλλοτε,‖ποὺ‖ἦταν‖ἕνα‖αἰώνιο‖παιδί.‖Σότε,‖
μ᾿‖ἔκπληξη,‖εἶδε‖τὴ‖μικρὴ‖πεθαμένη‖ἐξαδέλφη‖νὰ‖περπατάει‖στὴν‖ἄλλη‖γραμμή,‖
ἀπλώνοντας‖τοῦ‖τὸ‖χέρι,‖γιὰ‖νὰ‖κρατηθοῦν,‖πιὸ‖στέρεα,‖πάνω‖ἀπ᾿‖τ᾿‖ὄνειρο.
<<Περπάτησαν‖ὥρα,‖χαμογελώντας‖ὁ‖ἕνας‖στὸν‖ἄλλον,‖κι‖ὅταν‖πέρασε‖τυφλὸ‖τὸ‖
τρένο,‖βουίζοντας,‖τὰ‖δύο‖παιδιὰ‖χειροπιασμένα‖συνέχιζαν‖νὰ‖προχωρᾶνε‖πάνω‖στὶς‖
ρᾶγες,
<<ἐνῷ‖τὸ‖πτῶμα‖ἑνὸς‖ἄντρα‖κείτονταν‖πιὸ‖ἐκεῖ.
Γυμνὰ χέρια
<<Κανεὶς‖δὲ‖θὰ‖μάθει‖ποτὲ‖μὲ‖πόσες‖ἀγρυπνίες‖συντήρησα‖τὴ‖ζωή‖μου,‖γιατί‖
ἔπρεπε‖νὰ‖προσέχω,‖κινδυνεύοντας‖κάθε‖στιγμὴ‖ἀπ᾿‖τὴν‖καταχθόνια‖δύναμη,‖ποὺ‖
κρατοῦσε‖αὐτὴν‖τὴν‖ἀδιατάρακτη‖τάξη,‖φυσικά,‖ὅπως‖ἤμουν‖φιλάσθενος,‖τέτοιες‖
προσπάθειες‖μὲ‖κούραζαν,‖προτιμοῦσα,‖λοιπόν,‖πλαγιασμένος‖νὰ‖βλέπω‖κρυμμένο‖
τὸ‖μυστικὸ‖ποὺ‖φθείρουμε‖ζώντας,‖καὶ‖πῶς‖θὰ‖ἐπιστρέψουμε‖μὲ‖ἄδεια‖χέρια
<<καὶ‖συχνὰ‖ἀναρωτιόμουν,‖πόσοι‖νὰ‖ὑπάρχουν,‖ἀλήθεια,‖στὸ‖σπίτι,‖καμιὰ‖φορᾷ,‖
μάλιστα,‖μετροῦσα‖τὰ‖γάντια‖τους‖γιὰ‖νὰ‖τὸ‖ἐξακριβώσω,‖μὰ‖ἤξερα‖πὼς‖ἦταν‖κι‖οἱ‖
ἄλλοι,‖ποὺ‖πονοῦσαν‖μὲ‖γυμνὰ‖χέρια,‖ἄλλοτε‖πάλι‖ἔρχονταν‖ξένοι‖ποὺ‖δὲν‖
ξανάφευγαν,‖κι‖ἂς‖μὴν‖τοὺς‖ἔβλεπα,‖ἔβλεπα,‖ὅμως,‖τοὺς‖ἁμαξάδες‖τους‖ποὺ‖
γερνοῦσαν‖καὶ‖πέθαιναν‖ἔξω‖στὸ‖δρόμο,
<<ὥσπου‖βράδιαζε‖σιγὰ‖σιγά,‖κι‖ἀκουγόταν‖ἡ‖ἅρπα,‖ποὺ‖ἴσως,‖βέβαια,‖καὶ‖νὰ‖μὴν‖
ἦταν‖ἅρπα,‖ἀλλὰ‖ἡ‖ἀθάνατη‖αὐτὴ‖θλίψη‖ποὺ‖συνοδεύει‖τοὺς‖θνητούς.
22. 17
Περιμένοντας τὸ βράδυ
Δὲν‖ξέρω‖πῶς,‖δὲν‖ξέρω‖ποῦ,‖δὲν‖ξέρω‖πότε,‖ὅμως‖τὰ‖βραδιὰ
κάποιος‖κλαίει‖πίσω‖ἀπὸ‖τὴν‖πόρτα
κι‖ἡ‖μουσικὴ‖εἶναι‖φίλη‖μας‖– καὶ‖συχνὰ‖μέσα‖στὸν‖ὕπνο
ἀκοῦμε‖τὰ‖βήματα‖παλιῶν‖πνιγμένων‖ἥ‖περνοῦν‖μὲς
στὸν‖καθρέφτη‖πρόσωπα
ποῦ‖τὰ‖εἴδαμε‖κάποτε‖σ᾿‖ἕνα‖δρόμο‖ἡ‖ἕνα‖παράθυρο
καὶ‖ξανάρχονται‖ἐπίμονα
σὰν‖ἕνα‖ἄρωμα‖ἀπ᾿‖τὴ‖νιότη‖μᾶς‖– τὸ‖μέλλον‖εἶναι‖ἄγνωστο
τὸ‖παρελθὸν‖ἕνα‖αἴνιγμα
ἡ‖στιγμὴ‖βιαστικὴ‖κι‖ἀνεξήγητη.
Οἱ‖ταξιδιῶτες‖χάθηκαν‖στὸ‖βάθος
ἄλλους‖τοὺς‖κράτησε γιὰ‖πάντα‖τὸ‖φεγγάρι
οἱ‖καγκελόπορτες‖τὸ‖βράδυ‖ἀνοίγουνε‖μ᾿‖ἕνα‖λυγμὸ
οἱ‖ταχυδρόμοι‖ξέχασαν‖τὸ‖δρόμο
κι‖ἡ‖ἐξήγηση‖θὰ‖᾿ρθεῖ‖κάποτε
ὅταν‖δὲν‖θὰ‖χρειάζεται‖πιὰ‖καμία‖ἐξήγηση
Ά,‖πόσα‖ρόδα‖στὸ‖ἡλιοβασίλεμα‖– τί‖ἔρωτες‖Θέε‖μου,‖τί‖ἡδονὲς
τί‖ὄνειρα,
ἂς‖πᾶμε‖τώρα νὰ‖ἐξαγνιστοῦμε‖μὲς‖στὴ‖λησμονιά.
Ὁ μουσικὸς
<<υχνὰ‖τὴ‖νύχτα,‖χωρὶς‖νὰ‖τὸ‖καταλάβω,‖ἔφτανα‖σὲ‖μιὰ‖ἄλλη‖πόλη,‖δὲν‖ὑπῆρχε‖
παρὰ‖μόνο‖ἕνας‖γέρος,‖ποὺ‖ὀνειρευόταν‖κάποτε‖νὰ‖γίνει‖μουσικός,‖καὶ‖τώρα‖
καθόταν‖μισόγυμνος‖μὲς‖στὴ‖βροχὴ‖– μὲ‖τὸ‖σακάκι‖τοῦ‖εἶχε‖σκεπάσει‖πάνω‖στὰ‖
γόνατα‖τοῦ‖ἕνα‖παλιό,‖φανταστικὸ‖βιολί,‖«τὸ‖ἀκοῦς;»‖μοῦ‖λέει,‖«ναί,‖τοῦ‖λέω,‖πάντα‖
τὸ‖ἄκουγα»,
<<ἐνῷ‖στὸ‖βάθος‖τοῦ‖δρόμου‖τὸ‖ἄγαλμα‖διηγόταν‖στὰ‖πουλιὰ‖τὸ‖ἀληθινὸ‖ταξίδι.
25. 20
Ἀλλὰ τὰ βράδια
Καὶ‖νὰ‖ποὺ‖φτάσαμε‖ἐδῶ
Φωρὶς‖ἀποσκευὲς
Μὰ‖μ᾿‖ἕνα τόσο‖ὡραῖο‖φεγγάρι
Καὶ‖ἐγὼ‖ὀνειρεύτηκα‖ἕναν‖καλύτερο‖κόσμο
Υτωχὴ‖ἀνθρωπότητα,‖δὲν‖μπόρεσες
οὔτε‖ἕνα‖κεφαλαῖο‖νὰ‖γράψεις‖ἀκόμα
ὰ‖σανίδα‖ἀπὸ‖θλιβερὸ‖ναυάγιο
ταξιδεύει‖ἡ‖γηραιά‖μας‖ἤπειρος
Ἀλλὰ‖τὰ‖βράδια‖τί‖ὄμορφα
ποῦ‖μυρίζει‖ἡ‖γῆ
Βέβαια‖ἀγάπησε
τὰ‖ἰδανικά‖της‖ἀνθρωπότητας,
ἀλλὰ‖τὰ‖πουλιὰ
πετοῦσαν‖πιὸ‖πέρα
κληρός,‖ἄκαρδος‖κόσμος,
ποῦ‖δὲν‖ἄνοιξε‖ποτὲ‖μίαν‖ὀμπρέλα
πάνω‖ἀπ᾿‖τὸ‖δέντρο‖ποὺ‖βρέχεται
Ἀλλὰ‖τὰ‖βράδια‖τί‖ὄμορφα
ποῦ‖μυρίζει‖ἡ‖γῆ
Ὕστερα‖ἀνακάλυψαν‖τὴν‖πυξίδα
γιὰ‖νὰ‖πεθαίνουν‖κι‖ἀλλοῦ
καὶ‖τὴν‖ἀπληστία
γιὰ‖νὰ‖μένουν‖νεκροὶ‖γιὰ‖πάντα
Ἀλλὰ‖καθὼς‖βραδιάζει
ἕνα‖φλάουτο‖κάπου
ἥ‖ἕνα‖ἄστρο‖συνηγορεῖ
γιὰ‖ὅλη‖τὴν‖ἀνθρωπότητα
Ἀλλὰ‖τὰ‖βράδια‖τί‖ὄμορφα
ποῦ‖μυρίζει‖ἡ‖γῆ
Καθὼς‖μένω‖στὸ‖δωμάτιό‖μου,
μοῦ‖᾿ρχονται‖ἄξαφνα‖φαεινὲς‖ἰδέες
Υοράω‖τὸ‖σακάκι‖τοῦ‖πατέρα
κι‖ἔτσι‖εἴμαστε‖δύο,
κι‖ἂν‖κάποτε‖μ᾿‖ἄκουσαν‖νὰ‖γαβγίζω
ἦταν‖γιὰ‖νὰ‖δώσω
ἕναν‖ἀέρα‖ἐξοχῆς‖στὸ‖δωμάτιο
27. 22
Ὁ ἐπίλογος
Κι‖ἂν‖ἔφτασα‖τόσο‖μακριά,‖ἦταν‖γιὰ‖νὰ‖μὴν‖ἀκούσω‖ποὺ‖δὲ‖μοῦ‖ἀποκρίθηκαν
κι‖ἄχ,‖πλανήθηκα‖πολὺ‖σὲ‖δρόμους,‖ἀκολουθώντας‖τοῦτο‖ἡ‖ἐκεῖνο,‖κληρονόμος‖μιᾶς‖
ἀνεξήγητης‖ὥρας:‖τότε‖ποὺ‖ὅλα‖θὰ‖ἐξηγηθοῦν,
<<χωρὶς‖λόγια‖ἥ‖καὶ‖χωρὶς‖νὰ‖ὑπάρχουμε‖καν‖— ὅταν,‖τέλος,‖ξαναγύρισα‖ἡ‖πόλη‖
εἶχε‖λεηλατηθεῖ,‖τὰ‖βαγόνια‖ἀναποδογυρισμένα,
<<ἡ‖ἐξέγερση‖ἦταν‖πιὰ‖παρελθὸν‖κι‖ὅσοι‖ἀπομεναν‖ὄρθιοι‖πυροβολοῦσαν‖ἀκόμα
γιὰ‖ἕνα‖φτωχὸ‖ἔπαθλο στὰ‖ὑπαίθρια‖σκοπευτήρια
<<καὶ‖τὸ‖βράδυ‖«τί‖ὥρα‖εἶναι;»‖ρωτᾷς,‖«ὀχτώ»‖σου‖ἀπαντᾶνε,‖μὲ‖τέτοιες‖ἄθλιες‖
βεβαιότητες‖ζοῦμε
καὶ‖κανεὶς‖δὲν‖εἶδε‖τὸ‖ἔγκλημα‖— ἀφοῦ‖τὸ‖τέλειο‖ἔγκλημα‖ἔγινε
<<ἐκεῖ‖ποὺ‖δὲν‖μπορεῖ‖πιὰ‖τίποτα‖νὰ‖συμβεῖ.‖Ὅμως‖ἐγὼ‖ὑπῆρξα‖ἀνυπόμονος
σὰν‖κάποιον‖ποὺ‖ἀνοίγει‖τὴν‖ὀμπρέλα‖του‖σὲ‖καιροὺς‖ξηρασίας‖(ἴσως‖γιατί‖δὲ‖θέλει‖
νὰ‖ξεχάσει),
<<ἥ‖κάποιον‖ποὺ‖ντύνεται‖γυναῖκα‖γιὰ‖νὰ‖πεῖ‖ἕνα‖ψέμα‖ἀκόμα‖παιδικὸ‖—
μὴ‖μ᾿‖ἀδικεῖτε,‖λοιπόν,‖ἂν‖ἔκλεισα‖τὰ‖μάτια,‖ἦταν‖γιὰ‖νὰ‖ὑπερασπίσω‖τὸν‖κόσμο
<<ἥ‖θυμόμουν‖τὰ‖χέρια‖τῆς‖μητέρας‖καθὼς‖ἔβαζαν‖τὴ‖σκοῦπα‖πίσω‖ἀπ᾿‖τὴ‖
χαλαρωμένη‖πόρτα
<<— στερεώνοντας‖ἴσως‖κάτι‖πιὸ‖μακρινό,
<<ἐνῷ‖τὸ‖κοιμητῆρι,‖ἀντίκρυ,‖θρόιζε‖ἁπαλά,‖σὰν‖τὸ‖σύντομο‖ἐπίλογο‖ἑνὸς‖
μυστηρίου.
28. 23
Ἐπίλογος (Φυσάει)
Ἦταν‖ἕνας‖νέος‖ὠχρός.‖Καθόταν‖στὸ‖πεζοδρόμιο.
Φειμῶνας,‖κρύωνε.
Σί‖περιμένεις;‖τοῦ‖λέω.
Σὸν‖ἄλλον‖αἰῶνα,‖μοῦ‖λέει.
Ποῦ‖νὰ‖πάω
Ὅσο‖γιὰ‖μένα,‖ἔμεινα‖πάντα‖ἕνας‖πλανόδιος‖πωλητὴς‖ἀλλοτινῶν‖πραγμάτων,
ἀλλά<‖ἀλλὰ‖ποιὸς‖σήμερα‖ν᾿‖ἀγοράσει‖ὀμπρέλες‖ἀπὸ‖ἀρχαίους‖κατακλυσμούς.
Φρωματίζω‖πουλιὰ‖καὶ‖περιμένω‖νὰ κελαηδήσουν
Ἀλλὰ‖μιὰ‖μέρα‖δὲν‖ἄντεξα.
Ἐμένα‖μὲ‖γνωρίζετε,‖τοὺς‖λέω.
Ὄχι,‖μοῦ‖λένε.
Ἔτσι‖πῆρα‖τὴν‖ἐκδίκησή‖μου‖καὶ‖δὲ‖στερήθηκα‖ποτὲ‖τοὺς‖μακρινοὺς‖ἤχους.
Σραγουδάω,‖ὅπως‖τραγουδάει‖τὸ‖ποτάμι
Κι‖ὕστερα‖στὸ‖νοσοκομεῖο‖ποὺ‖μὲ‖πῆγαν‖βιαστικά<
Σί‖ἔχετε,‖μοῦ‖λένε.
Ἐγώ;‖Ἐγὼ‖τίποτα,‖τοὺς‖λέω.‖Μόνο‖πέστε‖μου‖γιατί‖μᾶς‖μεταχειρίστηκαν,
μ᾿‖αὐτὸν‖τὸν‖τρόπο.
Σὸ‖βράδυ‖ἔχω‖βρεῖ‖ἕναν‖ὡραῖο‖τρόπο‖νὰ‖κοιμᾶμαι.
Σοὺς‖συγχωρῶ‖ἕναν-ἕναν‖ὅλους.
Ἄλλοτε‖πάλι‖θέλω‖νὰ‖σώσω‖τὴν‖ἀνθρωπότητα,
ἀλλὰ‖ἐκείνη‖ἀρνεῖται.
Ὅμως‖ἀπόψε,‖βιάζομαι‖ἀπόψε,
νὰ‖παραμερίσω‖ὅλη‖τὴ‖λησμονιὰ
καὶ‖στὴ‖θέση‖τῆς‖ν᾿‖ἀκουμπήσω,
μιὰ‖μικρὴ‖ἀνεμώνη.
Κύριε,‖ἁμάρτησα‖ἐνώπιόν‖σου,‖ὀνειρεύτηκα‖πολὺ
μιὰ‖μικρὴ‖ἀνεμώνη.‖Ἔτσι‖ξέχασα‖νὰ‖ζήσω.
Μόνο‖καμιὰ‖φορᾷ‖μ᾿‖ἕνα‖μυστικὸ‖ποὺ‖τὸ‖᾿χὰ‖μάθει‖ἀπὸ‖παιδί,
ξαναγύριζα‖στὸν‖ἀληθινὸ‖κόσμο,‖ἀλλὰ‖ἐκεῖ‖κανεὶς‖δὲ‖μὲ‖γνώριζε.
ὰν‖τοὺς‖θαυματοποιοὺς‖ποὺ‖ὅλη‖τὴ‖μέρα‖χάρισαν‖τ᾿‖ὄνειρα‖στὰ‖παιδιὰ
καὶ‖τὸ‖βράδυ‖γυρίζουν‖στὶς‖σοφίτες‖τοὺς‖πιὸ‖φτωχοὶ‖κι‖ἀπ᾿‖τοὺς‖ἀγγέλους.
Ζήσαμε‖πάντοτε‖ἀλλοῦ.
Καὶ‖μόνο‖ὅταν‖κάποιος‖μᾶς‖ἀγαπήσει,‖ἐρχόμαστε‖γιὰ‖λίγο
κι‖ὅταν‖δὲν‖πεθαίνει‖ὁ‖ἕνας‖γιὰ‖τὸν‖ἄλλον‖εἴμαστε‖κιόλας‖νεκροί.
29. 24
Sos, sos, sos, sos
Υυσάει‖ἀπόψε‖φυσάει,
τρέχουν‖οἱ‖δρόμοι‖λαχανιασμένοι‖φυσάει,
κάτω‖ἀπὸ‖τὶς‖γέφυρες‖φυσάει,
μὲς‖στὶς‖κιθάρες‖φυσάει.
Υυσάει‖ἀπόψε‖φυσάει,
μὲς‖στὶς‖κιθάρες‖φυσάει.
Δώσ᾿‖μου‖τὸ‖χέρι‖σου‖φυσάει,
δώσ᾿‖μου‖τὸ‖χέρι‖σου
30. 25
ΜΜίίλλττοοςς ααχχττοούύρρηηςς
(1919-2005)
Ἡ πληγωμένη Ἄνοιξη
Ἡ‖πληγωμένη‖Ἄνοιξη‖τεντώνει‖τὰ‖λουλούδια‖της
οἱ‖βραδινὲς‖καμπάνες‖τὴν‖κραυγή‖τους
κι‖ἡ‖κάτασπρη‖κοπέλα‖μέσα‖στὰ‖γαρίφαλα
συνάζει‖στάλα-στάλα‖τὸ‖αἷμα
ἀπ᾿‖ὅλες‖τὶς‖σημαῖες‖ποὺ‖πονέσανε
ἀπὸ‖τὰ‖κυπαρίσσια‖ποὺ‖σφάχτηκαν
γιὰ‖νὰ‖χτιστεῖ‖ἕνα‖πύργος‖κατακόκκινος
μ᾿‖ἕνα‖ρολόγι‖καὶ‖δυὸ‖μαύρους‖δεῖχτες
κι‖οἱ‖δεῖχτες‖σὰ‖σταυρώνουν‖θά‖῾ρχεται‖ἕνα‖σύννεφο
κι‖οἱ‖δεῖχτες‖σὰ‖σταυρώνουν‖θά‖῾ρχεται‖ἕνα‖ξίφος
τὸ‖σύννεφο‖θ᾿‖ἀνάβει‖τὰ‖γαρίφαλα
τὸ‖ξίφος‖θὰ‖θερίζει‖τὸ‖κορμί‖της
Ἀστεροσκοπεῖο
Διαρρῆχτες‖τοῦ‖ἥλιου
δὲν‖εἶδαν‖ποτέ‖τους‖πράσινο‖κλωνάρι
δὲν‖ἄγγιξαν‖φλογισμένο‖στόμα
δὲν‖ξέρουν‖τί‖χρῶμα‖ἔχει‖ὁ‖οὐρανὸς
ὲ‖σκοτεινὰ‖δωμάτια‖κλεισμένοι
δὲν‖ξέρουν‖ἂν‖θὰ‖πεθάνουν
παραμονεύουν
μὲ‖μαῦρες‖μάσκες‖καὶ‖βαριὰ‖τηλεσκόπια
μὲ‖τ᾿‖ἄστρα‖στὴν‖τσέπη‖τους‖βρωμισμένα‖μὲ‖ψίχουλα
μὲ‖τὶς‖πέτρες‖τῶν‖δειλῶν‖στὰ‖χέρια
παραμονεύουν‖σ᾿‖ἄλλους‖πλανῆτες‖τὸ‖φῶς
Νὰ‖πεθάνουν
Νὰ‖κριθεῖ‖κάθε‖Ἄνοιξη‖ἀπὸ‖τὴ‖χαρά‖της
ἀπὸ‖τὸ‖χρῶμα‖του‖τὸ‖κάθε‖λουλούδι
ἀπὸ‖τὸ‖χάδι‖του‖τὸ‖κάθε‖χέρι
ἀπ᾿‖τ᾿‖ἀνατρίχιασμά‖του‖τὸ‖κάθε‖φιλὶ
33. 28
Ὁ καθρέφτης
Στὴ Νόρα Ἀναγνωστάκη
ὰ‖γύρισε‖ὁ‖καθρέφτης‖μου
στὸν‖οὐρανὸ
φάνηκε
ἕνα‖φεγγάρι‖μισοφαγωμένο
ἀπὸ‖τὰ‖κόκκινα‖μυρμήγκια
τῆς‖φωτιᾶς
κι‖ἕνα‖κεφάλι‖πλάι‖του
νὰ‖καίει‖κι‖αὐτὸ‖μέσα‖σε‖πύρινη
βροχὴ
νὰ‖λάμπει‖τὸ‖κεφάλι
νὰ‖φέγγει
καθὼς‖τὸ‖ἔπαιρνε‖τὸ‖ἔκανε‖κάρβουνο
ἡ‖φωτιὰ
νὰ‖ψιθυρίζει:
-Σὰ‖δέντρα‖καῖνε‖φεύγουνε‖σὰν‖τὰ‖μαλλιὰ
ὁ‖ἄγγελος‖χάνεται‖μὲ‖καψαλισμένα
τὰ‖φτερὰ
κι‖ὁ‖πόνος
σκύλος‖μὲ‖σπασμένο‖πόδι
μένει
μένει
Ὁ ποιητής
ὰ‖θὰ‖μὲ‖βροῦνε‖πάνω‖στὸ‖ξύλο‖τοῦ‖θανάτου‖μου
γύρω‖θά‖῾χει‖κοκκινίσει‖πέρα‖γιὰ‖πέρα‖ὁ οὐρανὸς
μιὰ‖ὑποψία‖θάλασσας‖θὰ‖ὑπάρχει
κι‖ἕν᾿‖ἄσπρο‖πουλί,‖ἀπὸ‖πάνω,‖θ᾿‖ἀπαγγέλλει‖μέσα
σ᾿‖ἕνα‖τρομακτικὸ‖τώρα‖σκοτάδι,‖τὰ‖τραγούδια‖μου.
38. 33
ΜΜααννόόλληηςς ΑΑννααγγννωωσσττάάκκηηςς
(1925-2005)
Η αγάπη είναι ο φόβος...
Η‖αγάπη‖είναι‖ο‖φόβος‖που‖μας‖ενώνει‖με‖τους‖άλλους.
Όταν‖υπόταξαν‖τις‖μέρες‖μας‖και‖τις‖κρεμάσανε‖σα‖δάκρυα
Όταν‖μαζί‖τους‖πεθάνανε‖σε‖μιαν‖οικτρή‖παραμόρφωση
Σα‖τελευταία‖μας‖σχήματα‖των‖παιδικών‖αισθημάτων
Και‖τι‖κρατά‖τάχα‖το‖χέρι‖που‖οι‖άνθρωποι‖δίνουν;
Ξέρει‖να‖σφίγγει‖γερά‖εκεί‖που‖ο‖λογισμός‖μας‖ξεγελά
Σην‖ώρα‖που‖ο‖χρόνος‖σταμάτησε‖και‖η‖μνήμη‖ξεριζώθηκε
α‖μιαν‖εκζήτηση‖παράλογη‖πέρα‖από‖κάθε‖νόημα;
(Κι‖αυτοί‖γυρίζουν‖πίσω‖μια‖μέρα‖χωρίς‖στο‖μυαλό‖μια‖ρυτίδα
Βρίσκουνε‖τις‖γυναίκες‖τους‖και‖τα‖παιδιά‖τους‖μεγάλωσαν
Πηγαίνουνε‖στα‖μικρομάγαζα‖και‖στα‖καφενεία‖της‖συνοικίας
Διαβάζουνε‖κάθε‖πρωί‖την‖εποποιία‖της‖καθημερινότητας).
Πεθαίνουμε‖τάχα‖για‖τους‖άλλους‖ή‖γιατί‖έτσι‖νικούμε‖τη‖ζωή
Ή‖γιατί‖έτσι‖φτύνουμε‖ένα-ένα‖τα‖τιποτένια‖ομοιώματα
Και‖μια‖στιγμή‖στο‖στεγνωμένο‖νου τους‖περνά‖μιαν‖ηλιαχτίδα
Κάτι‖σα‖μια‖θαμπήν‖ανάμνηση‖μιας‖ζωικής‖προϊστορίας.
Υτάνουμε‖μέρες‖που‖δεν‖έχεις‖πια‖τι‖να‖λογαριάσεις
υμβάντα‖ερωτικά‖και‖χρηματιστηριακές‖επιχειρήσεις
Δε‖βρίσκεις‖καθρέφτες‖να‖φωνάξεις‖τ'‖όνομά‖σου
Απλές‖προθέσεις‖ζωής‖διασφαλίζουν‖μιαν‖επικαιρότητα
Ανία,‖πόθοι,‖όνειρα,‖συναλλαγές,‖εξαπατήσεις
Κι‖αν‖σκέφτομαι‖είναι‖γιατί‖η‖συνήθεια‖είναι‖πιο‖προσιτή‖από‖την‖τύψη.
Μα‖ποιος‖θα‖'ρθει‖να‖κρατήσει‖την‖ορμή‖μιας‖μπόρας‖που‖πέφτει;
Ποιος‖θα‖μετρήσει‖μια-μια‖τις‖σταγόνες‖πριν‖σβήσουν στο‖χώμα;
Πριν‖γίνουν‖ένα‖με‖τη‖λάσπη‖σαν‖τις‖φωνές‖των‖ποιητών;
Επαίτες‖μιας‖άλλης‖ζωής‖της‖τιγμής‖λιποτάχτες
Ζητούνε‖μια‖ώρα‖απρόσιτη‖τα‖σάπια‖τους‖όνειρα.
Γιατί‖η‖σιωπή‖μας‖είναι‖ο‖δισταγμός‖για‖τη‖ζωή‖και‖το‖θάνατο.
42. 37
Νέοι της ιδῶνος
Κανονικὰ‖δὲν‖πρέπει‖νἄχουμε‖παράπονο
Καλὴ‖κι‖ἐγκάρδια‖ἡ‖συντροφιά‖σας,‖ὅλο‖νιάτα,
Κορίτσια‖δροσερά- ἀρτιμελῆ‖ἀγόρια
Γεμάτα‖πάθος‖κι‖ἔρωτα‖γιὰ‖τὴ‖ζωὴ‖καὶ‖γιὰ‖τὴ‖δράση.
Καλά,‖μὲ‖νόημα‖καὶ‖ζουμὶ‖καὶ‖τὰ‖τραγούδια‖σας
Σόσο,‖μὰ‖τόσο‖ἀνθρώπινα,‖συγκινημένα,
Γιὰ‖τὰ‖παιδάκια‖ποὺ‖πεθαίνουν‖σ᾿‖ἄλλην‖Ἤπειρο
Γιὰ‖ἥρωες‖ποὺ‖σκοτωθῆκαν‖σ᾿‖ἄλλα‖χρόνια,
Γιὰ‖ἐπαναστάτες‖Μαύρους,‖Πράσινους,‖Κιτρινωπούς,
Γιὰ‖τὸν‖καημὸ‖τοῦ‖ἐν‖γένει‖πάσχοντος‖Ἀνθρώπου.
Ἰδιαιτέρως‖σᾶς τιμᾷ‖τούτη‖ἡ‖συμμετοχὴ
τὴν‖προβληματικὴ‖καὶ‖στοὺς‖ἀγῶνες‖τοῦ‖καιροῦ‖μας
Δίνετε‖ἕνα‖ἄμεσο‖παρὼν‖καὶ‖δραστικό- κατόπιν‖τούτου
Νομίζω‖δικαιοῦσθε‖μὲ‖τὸ‖παραπάνω
Δυὸ‖δυό,‖τρεῖς‖τρεῖς,‖νὰ‖παίξετε,‖νὰ‖ἐρωτευθεῖτε,
Καὶ‖νὰ‖ξεσκάσετε,‖ἀδελφέ,‖μετὰ‖ἀπὸ‖τόση‖κούραση.
(Μᾶς‖γέρασαν‖προώρως‖Γιῶργο,‖τὸ‖κατάλαβες;)