Recommended
Recommended
More Related Content
Similar to Presentatie g jvd_putten_2015
Similar to Presentatie g jvd_putten_2015 (20)
Presentatie g jvd_putten_2015
- 1. Sterke samenwerking in de Ouderenzorg Dr. Gert-Jan van der Putten, specialist ouderengeneeskunde
- 3. BELGISCH NEDERLANDS CONSORTIUM ONDERZOEK MONDGEZONDHEID OUDEREN
- 4. INHOUD • Veroudering inclusief gevolgen voor de mondgezondheid • 3 Groepen ouderen, hoe herken je die? • Mondgezondheid bij ouderen • Ouderen in de mondzorgpraktijk
- 5. 5
- 6. MENS: 65 BILJOEN CELLEN
- 7. VERGRIJZING VAN NEDERLAND 7 Bron: CBSSTAT, 2014
- 8. WANNEER BEN JE OUD?
- 9. SNEL GROEIENDE LEVENSVERWACHTING 9 Figuur: Resterende levensverwachting bij 65 jaar Trendmatig stijgt de levensverwachting met bijna een jaar per tien jaar. De ingeschatte resterende levensverwachting voor mannen is zelfs met twee jaar gestegen sinds 2004 Figuur 3: resterende levensverwachting bij 65 jaar 12 14 16 18 20 22 24 1950 1955 1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010 2015 2020 2025 2030 2035 2040 2045 2050 vrouw en mannen prognose 2004 prognose 2008 jaren Bron: CBSSTAT, 2013
- 10. LET OP: VANAF 75 JAAR NEMEN DE BEPERKINGEN SNEL TOE! Beperkingen van ouderen naar geslacht en leeftijd 2007
- 11. DOOR TOEGENOMEN LEVENSVERWACHTING WEL GEWONNEN JAREN, MAAR NIET ALLEMAAL GEZONDE JAREN!
- 14. GENETICA, SPINOZA 2015: PROF. DR. CISCA WIJMENGA 14
- 15. ALZHEIMER CHRONISCHE ZIEKTE ?! 15 Medisch contact, 18 juni 2015
- 16. Strategies for Engineered Negligible Senescence www.mfoundation.org Aubrey de Grey, PhD Chairman and Chief Science Officer of the Methusalem foundation 16
- 17. 17
- 18. 18
- 19. 19 CBS, 2010 (gegevens 2009)
- 21. 0,0 1,0 2,0 3,0 4,0 5,0 6,0 7,0 8,0 9,0 % 20-29 y 30-39 y 40-49 y 50-59 y 60-69 y 70-y Age group men w omen CBS 2012, CBSSTAT Percentage orale implantaten per leeftijdsgroep CBS:2010 (n=1.000.000)
- 23. Study Country Age Population (mean) Patient/ implants Maen function time (years) Peri- implant disease (BOP +) Peri- implant muco sitis Peri- implantitis Fransson et al 2005, 2008) Sweden 20-92 y (64.7) 662/3413 5-20 100% patients 92% implants - 27.8% patients 12.4% implants Roos- Jansaker et al (2006) Sweden ? (65.8) 216/987 9-14 75.4% implants 79.2% patients 50.6% implants 55.6- 77.4% patients 43.3% implants Koldsland et al (2009,2010) Norway 18-80 y (43.8) 109/374 8.4 23.1- 60.4% implants 39,% patients 27.3% implants 11.3- 47.1% patients 36.6% implants Fransson. Clin Oral Implants Res 2005;Roos-Jansaker. Clin Periodontol 2006; Koldsland, J Periodontol 2009, 2010
- 24. Osterberg, et al.,Number of teeth – a predictor of mortality in 70-year-old subjects. Community Dentistry and Oral Epidemiology, 2007 Ansai et al. Relationship between tooth loss and mortality in 80-year-old Japanese community-dwelling subjectsk BMC Public Health, 2010 Association between number of teeth at age 70 and 7-year mortality
- 25. VERLIES VAN GEBITSELEMENTEN • Voedingsdeficiënties • Verlaging BMI en ondervoeding • Slikproblemen • Verminderde cognitie • Vervroegd overlijden
- 28. BRAINSTORM SESSIE • Wat zijn volgens u bij ouderen redenen (risicofactoren) om tanden en kiezen te verliezen?
- 29. RISK FACTORS FOR TOOTH LOSS • Slechte mondhygiëne • Extractie i.v.m.1: • (wortel)caries • Parodontitis • Prothetische en orthodontische redenen • Verzoek van de patiënt • Demografische en culturele factoren2 1 Spali et al 2004, Richards et al, 2005 2 Hangerden et al, 2003
- 30. ORAL DISEASES AS A RESULT OF INADEQUATE ORAL HEALTH CARE
- 31. BRAINSTORM SESSIE • Wat zijn risicofactoren voor het verkrijgen van een slechte mondgezondheid?
- 32. RISK FACTORS FOR ORAL DISEASES • Unhealthy diet • Malnutrition • Tobacco use • Harmful alcohol use • Poor oral hygiene • Some diseases • Systemic • Neurological • Dementia • Cardiovascular • COPD • Cancer • Medication use Van der Putten, Poor oral health, a potential new geriatric giant, Thesis 2011
- 33. ? The impact of oral health on general health
- 34. INHOUD • Veroudering inclusief gevolgen voor de mondgezondheid • 3 Groepen ouderen, hoe herken je die? • Mondgezondheid bij ouderen • Ouderen in de mondzorgpraktijk
- 35. GEVOLGEN POLITIEKE KEUZES 35 • Verzorgingshuizen verdwijnen • Verpleeghuizen als ‘intensive care’ • Kwetsbare ouderen blijven langer in eigen woonomgeving • Meer kwetsbare ouderen in mondzorgpraktijk en huisartspraktijk
- 36. 36
- 37. 3 GROEPEN OUDEREN 37 •Vitale ouderen •Kwetsbare ouderen •Geriatrische ouderen
- 39. FRAILTY-CRITERIA VOLGENS FRIED Gewichtsverlies Ongewild > 4,5 kg of 5% afgevallen in het jaar ervoor Afname loopsnelheid Langzamer lopen dan 0,76 m/s, of wel meer dan 6 seconden over 4 meter bij een looptest Vermoeidheid Bevestigend antwoord kunnen geven op de vragen: -Kost alles wat u doet moeite -Kost het u moeite op gang te komen Energieverbruik tijdens beweging in de vrije tijd - Minder dan 393 of 280 kcal/week bij resp. mannen of vrouwen - Ofwel de laatste 3 maanden dagelijks meer dan vier uur zitten, minder dan 1 wandeling per maand en geen activiteiten zoals fietsen of joggen Geringe handknijpkracht - Mannen met een score ≤ 30 kg. - Vrouwen met een score ≤ 19 kg.
- 40. FRAILTY-CRITERIA VOLGENS FRIED Gewichtsverlies Ongewild > 4,5 kg of 5% afgevallen in het jaar ervoor Afname loopsnelheid Langzamer lopen dan 0,76 m/s, of wel meer dan 6 seconden over 4 meter bij een looptest Vermoeidheid Bevestigend antwoord kunnen geven op de vragen: -Kost alles wat u doet moeite -Kost het u moeite op gang te komen Energieverbruik tijdens beweging in de vrije tijd - Minder dan 393 of 280 kcal/week bij resp. mannen of vrouwen - Ofwel de laatste 3 maanden dagelijks meer dan vier uur zitten, minder dan 1 wandeling per maand en geen activiteiten zoals fietsen of joggen Geringe handknijpkracht - Mannen met een score ≤ 30 kg. - Vrouwen met een score ≤ 19 kg.
- 41. KWETSBAARHEID CONCEPT: DOMEINEN Lichamelijk domein Psychisch domein Sociaal- maatschappelijk domein Gobbens et. al. 2010
- 42. FRAILTY OF KWETSBAARHEID Kwetsbaarheid is niet als een ziekte maar als een toestand wat deels beïnvloedbaar is. Er is een wisselwerking tussen: • aandoeningen en/of stoornissen die een oudere persoon kan hebben op uiteenlopende gebieden; • beperkingen in het dagelijks functioneren zoals in de communicatie, zelfregie, taken vervullen, persoonlijke zorg, mobiliteit, huishoudelijk leven; • moeilijkheden bij participatie, waar onder het opbouwen en onderhouden van sociale relaties en deelname aan het maatschappelijk leven
- 43. KWETSBAARHEID VOOR MONDGEZONDHEID Lichamelijk domein Psychisch domein Sociaal- maatschappelijk domein Gobbens et. al. 2010
- 44. CATASTROFE SHIFT
- 45. DISEASE MANAGEMENT VS WELNESS MANAGEMENT
- 46. VITAAL – KWETSBAAR – GERIATRISCH
- 47. GERIATRISCHE PATIËNT Hoge leeftijd (circa 80 jaar en ouder) Multi en co-morbiditeit Polyfarmacie Aanwezigheid op zgn geriatrische reuzen
- 48. GERIATRISCHE REUZEN Geriatrische reuzen vallen verwardheid duizeligheid Incontinentie Ondervoeding Slechte mondgezondheid?
- 49. INHOUD • Veroudering inclusief gevolgen voor de mondgezondheid • 3 Groepen ouderen, hoe herken je die? • Mondgezondheid bij ouderen • Ouderen in de mondzorgpraktijk
- 50. 50
- 51. SLECHTE MONDGEZONDHEID IN ZORGINSTELLINGEN 51 Van der Putten, Gerodontology, 2011
- 55. WAT ZIJN MOGELIJKE REDENEN? 1) Verminderde zelfzorg 2) Verminderde oral clearance 3) Verminderde speekselsecretie als gevolg van polyfarmacie, slechte nierfunctie 4) In adequate voeding (bv suiker, thee) 5) Niet meer naar de tandarts kunnen gaan (ivm verminderde mobiliteit)
- 62. BELEMMERENDE FACTOREN TANDARTSBEZOEK1. Vergeten van de afspraak 2. Geen klachten 3. Het niet meer nodig vinden (gebitsprothese) 4. Geen tandarts 5. Kosten tandartsbezoek 6. Geen mantelzorger om mee te gaan of niet durven vragen 7. Zelf niet meer naar de tandarts kunnen (mobiliteit) 8. Mondzorgpraktijk is niet goed bereikbaar/toegankelijk voor kwetsbare ouderen 9. Angst voor tandheelkundige behandeling 10. …
- 64. 65
- 66. RELATIE MONDGEZONDHEID – ALGEMENE GEZONDHEID Diabetes (slecht in te stellen) Reuma (verloop kan progressiever zijn en agressiever) CVA Myocard infarct Pneumonie (mond bacteriën in de longen) Klepdefect, infectie orthopedische implantaten (bacteriën via tandvleesbloeding in de bloedbaan) Isolement of depressie door schaamte gebit En nog veel meer ….
- 69. DEMENTIE • Prevalentie dysfagie:13-57% • Mondhygiëne is slecht • Meer tandsteen, gingivitis, parodontitis • Meer cariës en verlies van tanden • Meer medicamenten met negatieve invloed op mondgezondheid • Gebitsprothese vaker niet gedragen bij dementerenden Philip et al., Gerodontology, 2012 Fujihara et al., Gerodontology, 2012 Arrivé et al., Comm Dent Oral Epidem, 2011 Philip et al., Int J Dent Hyg, 2011 Blass et al., Int J Geriatric Psychiatry, 2008
- 70. BRAINSTORM SESSIE • Wat zijn volgens u voor een oudere belemmerende factoren om naar uw praktijk te komen?
- 71. 72
- 72. 73
- 74. 75
- 75. 76
- 76. 77
- 77. 78
- 78. 79
- 79. Willcox DC. Age (Dordr). 2006
- 80. 81 Tanno K, Sakata K, Ohsawa M, Onoda T, Itai K, Yaegashi Y, Tamakoshi A; JACC Study Group. J Psychosom Res. 2009
- 82. 83
- 83. 84
- 84. EN HOE ZIT HET DAN MET DE VOEDING EN MONDGEZONDHEID BIJ OUDEREN? 85
- 85. 86
- 87. VITAMINEN EN VERLIES VAN TANDEN 88
- 88. EN HOE ZIT HET DAN MET PROBIOTICA EN MONDGEZONDHEID BIJ OUDEREN? 89
- 89. MONDGEZONDHEID EN PROBIOTICA • Verminderd hoeveel S. Mutans • Minder caries • Enkele studies mbt gingivitis en paronditis • Verminderd halitosis 90
- 90. INHOUD • Veroudering inclusief gevolgen voor de mondgezondheid • 3 Groepen ouderen, hoe herken je die? • Mondgezondheid bij ouderen • Ouderen in de mondzorgpraktijk
- 92. KNMT PRAKTIJKWIJZER OUDEREN 1 Het maken van een afspraak c.q. het oproepen voor controle/behandeling – tijdstip, helpen herinneren, huisbezoek 2 De binnenkomst in en verplaatsing door de praktijk – geen drempels, brede deur en hulp bij opstaan en lopen 3 De ontvangst (met hulp) door (balie)assistent – begripvol, lage balie, aandacht voor mantelzorger 4 Het bezoek aan de behandelaar(s): controle, behandeling, voorlichting en instructie- aandachtspunten communicatie en let bij behandeling op risico’s, levensloop bestendige zorg
- 93. DE PRAKTIJKWIJZER - VERVOLG 5 Het bijhouden van het patiëntendossier- niet (meer) verschijnen, anamnese, medisch en sociaal 6 Het afronden van het bezoek bij de behandelaar(s) – eerst gesprek afronden en dan pas opstaan en lopen 7 Het maken van vervolgafspraken- soepelheid m.b.t. tijdstip (na hulp thuiszorg, middagdutje) 8 Het vertrek uit de praktijk- hulp geven evt. tot aan de auto, taxi
- 94. ROL TANDARTS / MONDHYGIËNIST 1) Maakt deel uit van een multidisciplinair team! 2) Mondzorg verlener moet affiniteit hebben met kwetsbare ouderen 3) Mondzorgpraktijk moet ‘ouderenproof’ zijn 4) Eventueel bereidt zijn om naar de kwetsbare ouderen toe te gaan 5) Maakt mondzorgplan (deel van algemeen zorgplan!) 6) Instrueren mantelzorgers / thuiszorgmedewerkers 7) Contact met huisarts(en), medisch specialisten en apotheker(s) 8) Eventueel verwijzing naar Geriatrische verwijspraktijk/CBT/SBT
- 95. AANDACHTSPUNTEN COMMUNICATIE MET EEN OUDERE • Stel u en uw functie duidelijk voor • Geef de reden en de te verwachten agenda van het bezoek aan • Zorg voor een goede opstelling: • de patiënt zit dichtbij, kan u zien, • u zit aan de beste zijde voor spraak verstaan; • er zijn geen afleidende zaken zoals radio, • help bij gebruik van hulpmiddelen (gehoorapparaat, bril)die een voorwaarde voor communicatie kunnen zijn. Geef eventueel eerst een beetje te drinken, ingeval van droge mond. • Laat de gebitsprothese in bij de communicatie
- 96. AANDACHTSPUNTEN COMMUNICATIE VERVOLG • Schreeuw nooit (kan gehoorpijn opleveren en leidt niet tot beter verstaan), maar spreek rustig, luid en duidelijk, in korte zinnen • Vermijd twee vragen in één zin • Laat uw gezicht zien (liplezen), zorg voor goede verlichting van de kamer • Let op non-verbale communicatie van de patiënt • Gebruik zelf non-verbale communicatie en aarzel niet om een hand vast te houden om aandacht en vertrouwen te wekken
- 97. AANDACHTSPUNTEN COMMUNICATIE VERVOLG • Communiceer op gelijke hoogte met de patiënt (letterlijk als figuurlijk, geen kleutertaal of opa-omataal) • Begin met open vragen • Geef in aanvang (eerste 2 à 3 minuten) de oudere de tijd om zelf het woord te voeren • Wees u bewust van het effect van de aanwezigheid van een familielid of mantelzorger. • Spreek mét en niet over de patiënt
- 98. AANDACHTSPUNTEN COMMUNICATIE VERVOLG • Vat het gesprek samen en vraag of er zaken ten onrechte onbesproken zijn gebleven • Vraag of de patiënt ermee akkoord gaat dat u ook een gesprek met een naaste aanknoopt over het besprokene • Wees geduldig, tactvol en creatief • Neem de tijd!
- 99. SAMEN …….. Vrij naar gedicht Astrid Kuiper, NVGd Roodboek Veel ouderen zitten thuis omringd door zorgen of een dichte mist Laten wij er met elkaar voor zorgen dat hun mondzorg nooit wordt gewist