1.
Gezonde voeding voor buik en brein
Hoe we zelf de regie kunnen nemen over onze geestelijke en
lichamelijke gezondheid
Dr. Peter Haima, 25 juni 2016

2.
Mijn overtuiging
Gezondheid heb je voor een belangrijk deel zelf in de hand.
Door gezonde voeding, levenshouding en levensstijl, blijf je
langer gezond/jong (en verminder je de kans op ziekte)!

3.
WHO: Gezondheid is een toestand van lichamelijk, geestelijk
en sociaal welbevinden en niet louter het ontbreken van ziekte.
Ayurveda: Als lichaam en geest in evenwicht zijn met elkaar
èn met de omgeving, is de mens gezond en gelukkig.
Holistische visie: Gezondheid en welzijn worden bepaald
door een samenspel van voeding, lifestyle, lichamelijke, mentale
en emotionele factoren, de fysieke en sociale omgeving.
Wat is gezondheid?
Welke factoren maken ons ziek?

4.
Kanker, hart & vaatziektes en
obesitas/diabetes zijn voornamelijk
westerse welvaartziektes!
Welke factoren maken ons ziek?

5.
Ongezonde leefstijl bepaalt voor 90 procent de
kans op een hartinfarct
17 juni 2016
Prof. dr. Leonard Hofstra ontdekte dat een
ongezonde leefstijl voor 90 % de kans op
een hartinfarct bepaalt. ‘De wetenschap
heeft decennialang op een verkeerd spoor
gezeten.

6.
Kanker is voornamelijk een westerse welvaartziekte.
Bron: WHO Cancer
Mortality Database
http://www-
dep.iarc.fr/WHOdb/WH
Odb.htm

7.
Dit heeft niets met leeftijd en genen te maken
Emigratie studies
– Groep Japanners emigreert naar Hawaii - prostaat kanker vertienvoudigt
– Chinese vrouwen emigreert naar San Francisco – borstkanker 5x toename (tot 40 jaar)
– Bron: WHO Cancer Mortality Database http://www-dep.iarc.fr/WHOdb/WHOdb.htm
Cancer incidence in 5 continents, WHO IARC press, 1982
Paleopathologie (bestudeert ziekte aan de hand van fossiel materiaal)
Conclusie: kanker was erg zeldzaam in de oudheid, er moeten dus voeding & lifestyle
factoren zijn in de moderne westerse samenleving die dit veroorzaken
Bron: Rosalie David and Michael Zimmermann, cancer an old disease, new disease
or something in between. Nature, October 2010

8.
De riscofactoren van kanker zijn grotendeels
vermijdbaar (70%)
Hierin is stress niet meegenomen!

9.
De relatie tussen voeding en kanker
kanker Vermijdbaar door voeding %
Voorzichtige
schatting
Optimistische
schatting
long 20 33
maag 66 75
borst 33 50
darm 66 75
World Cancer Research Fund 2007:
Food, nutrition and the prevention
of cancer, a global perspective.

10.
Je bent wat je eet!
weefsel vernieuwing
lever 5 maanden
smaakpapillen (tong) 10 dagen
darm (vlokken) 2-3 dagen
huid 14-28 dagen
longen 2-3 weken
bot 10% per jaar
hart 20 jaar
hersenen geen

11.
Groente en fruit maken het verschil
• Uit 80% van alle studies blijkt dat mensen die het minste fruit en groente
eten, veel meer kans hebben om kanker te krijgen dan mensen die er het
meest van eten.
• Grote Engelse studie* (2014): Hoe meer fruit en groente je eet, des te
lager de kans op overlijden.
– 7 porties/dag (2 x 150 g. fruit + 5 x 75 g. groente), verlaagt risco om te
sterven met 42% (vergeleken met 1 portie)
– 7 porties verlaagt significant het risico om te sterven aan kanker,
hart/vaatziektes.
* Fruit and vegetable consumption
and all-cause, cancer and CVD
mortality: analysis of Health Survey
for England data
Oyinlola Oyebode, Vanessa Gordon-
Dseagu, Alice Walker, Jennifer S Mindell
J Epidemiol Community Health
doi:10.1136/jech-2013-203500

12.
Onderzochte
voedingsstof
Aantal
onderzoeken
% onderzoeken dat wijst
op verminderd risico
groenten 74 80 %
fruit 56 64 %
Broccoli, kool… 55 69 %
Knoflook, ui, prei.. 35 77 %
bladgroenten 88 77 %
tomaten 51 71 %
citrusvruchten 41 66 %
Groente en fruit maken het verschil - metastudies

13.
Planten bevatten bekende en onbekende stoffen die
preventief, werken tegen humane ziektes
• Verdediging door High Tech chemische oorlogsvoering (2,4 miljard
jaar durend ontwikkelingsprogramma)
• Antibacterieel, insecten-dodend, anti-schimmel……
• Sommige werken ook tegen humane ziektes, vb. TAXOL
• Worden bioactieve stoffen of ‘ nutricijnen’ genoemd

14.
Enkele voedingsmiddelen ter preventie
en bestrijding van ziekte.
preventieve activiteit voedingsmiddel
Schakelt kankerverwekkende stoffen uit, remt
groei kankercellen
Broccoli, spruitjes,
kool, knoflook, ui
Zet kankercellen aan tot zelfmoord Kurkuma
Remt ontstekingen, vermindert hart en
vaatziektes (omega 3)
Kurkuma, gember,
Omega3 vetten
Remt vorming bloedvaten naar tumoren Groene thee, fruit
Vermindert klachten diabetes 2 Havermout
Verlaagt bloeddruk lijnzaad

15.
Sommige groentes, kruiden & fruit zijn zéér effectief
Geur, Kleur, Smaak!

16.
Wat is er mis met de voeding in onze Westerse wereld?
Ik eet toch gezond?

17.
De voedselkloof tussen West en Oost (na w.o. II)
• Voedsel is energie voedsel bevordert gezondheid
• Weinig fruit en groenten veel fruit en groente,
• Veel vlees, veel suiker vegetarisch of vis
• Veel fast-food traditionele bereiding
• Industriële productie traditionele productie (kwaliteit)
(winst)

18.
Belangrijkste boosdoeners
• Te lage voedingswaarde
• Teveel suiker
• Verkeerde vetten
• Pesticiden en pseudohormonen

19.
Meeste en minst verontreinigde groenten/fruit 1,2
1) Let op, dit is een Amerikaanse lijst van 2016, in Nederland kan de situatie iets anders zijn.
2) The Environmental Working Group, EWG, 1436 U St. NW, Ste 100, Washington, DC
Groenten en fruit die het meest verontreinigd zijn met pesticiden.
Koop deze biologisch!
Minst verontreinigde groenten en fruit. Hoef je dus niet biologisch
te kopen.
1 Aardbeien 1 Avocado’s
2 Appels 2 Mais
3 Nectarines 3 Ananas
4 Perziken 4 Kool
5 Selderij 5 Zoete Erwten
6 Druiven 6 Uien
7 Kersen 7 Asperge
8 Spinazie 8 Mango’s
9 Tomaten 9 Papaja’s
10 Paprika’s 10 Kiwi
11 Cherry tomaten 11 Aubergine
12 Komkommers 12 Meloen (Honingdauw)
13 Grapefruit
14 Meloen (Cantaloupe)
15 Bloemkool

20.
Te lage voedingswaarde!
• Micronutrienten – vitamines, mineralen, antioxidanten en talrijke
(on)bekende stoffen die essentieel zijn voor onze gezondheid
• De voedingswaarde van groenten, fruit, vlees, zuivel neemt al jaren af*.
• Je moet drie appels eten en 8 sinaasappels om hetzelfde binnen te krijgen als
1 (sinaas)appel uit 1940.
• We zijn dus structureel “ondervoed” en dit wordt steeds vaker gezien als een
van de oorzaken van welvaarts ziektes.
• Dit pleit voor het gebruik van biologische groente/fruit.
* Thomas D. A study on the mineral depletion of the foods available to us as a nation over the
period 1940 to 1991. Nutr Health. 2003;17(2):85-115

21.
Suikerrrrrrrrrrrrrrrrr

22.
Te veel suiker
• Industriële voedingsmiddelen bevatten veel snelle suikers
– Goedkope smaakmaker om slechte kwaliteit/light smaak te camoufleren
– Geraffineerd meel, snacks , frisdranken, sauzen, theezakjes ……….
– Toename gebruik fructose siroop (HFCS, m.n. in VS)
– Overdosis suiker wordt steeds meer gezien als De boosdoener v.d.
obesitas/diabetes 2 epidemie
• Zorgt voor versnelde veroudering
• Invasieve kankercellen zijn verslaafd aan suiker

23.
Verkeerde vetten

24.
De vetzuren Omega 3 en Omega 6
• Meervoudig onverzadigd vetten, inname via voeding is nodig
• Goede verhouding is zeer belangrijk voor balans in lichaam
– Omega 6: bevordert ontstekingen
– Omega 3: vermindert ontstekingen
• Chronische ontstekingen bevorderen
kankercel groei, toename vetweefsel en diabetes 2, reuma

25.
De Omega 3/6 verhouding is na W.O.II veranderd
van 1:1 naar 1:20 tot 1:50.
Oorzaak: vee krijgt onnatuurlijk voedsel

26.
Omega 3/6 in de praktijk
• Beperk inname omega 6 (etiketten lezen):
– Geen zonnebloem- of maisolie, arachide- en sesam olie
• NEEM wel:
– Olijfolie (biologisch, extra virgine en bak & braad)
– Roomboter (grasboter) en kokos olie met mate
– Kaas, zuivel en eieren van gras gevoerde dieren
(“weidegang” evt. biologisch, omega 3 eieren)
– Vette vis (kleine vissen: ansjovis, sardines, zalm)
– Lijnzaad (vers gemalen), walnoten
– Evt. Omega 3 pillen

27.
Gezond voedingspatroon
• Meer verse groente & fruit (kleur, geur en smaak)
(2 x 150 g fruit + 5 x 75 g groente, bij voorkeur biologisch)
• Gezonde vetten: Omega 3/6 1:1 (zuivel/vlees - gras gevoerde dieren)
• Véééééél minder suiker en geraffineerde meel producten
• Vit D supplement
• Minder vlees
• Geen kant & klaar producten/lees etiketten
• Groene thee (Sencha) en specerijen
• http://www.life-force.nl/category/all-articles/

28.
Inspiratie door de drie beroemde keukens

29.
Voeding als medicijn of gif
gezondheid ziekte
Hippocrates, 2400 jaar geleden: “Ik zal
voeding aanwenden tot heil der zieken,
nooit tot hun verderf of schade”.

30.
Prof. Dr. Hanno Pijl, LUMC – 11 februari 2016 | BLOG
Een 54-jarige man bezocht mijn spreekuur,
bloedsuiker en bloeddruk waren te hoog met
verhoogde kans op hartinfarct/diabetes. De
man had pillen gekregen, maar had nu last
van misselijkheid en diarree. Zou de man beter
af zijn geweest in de tijd van Hippocrates?
Te veel eten, te veel (snelle) koolhydraten en
zout, en te weinig lichamelijke activiteit
verstoren de glucosestofwisseling en
verhogen de bloeddruk. Beide afwijkingen
verdwijnen snel als men minder suikers en
zout gaat eten en meer bewegen. Zonder
bijwerkingen!
Ik heb mijn patiënt geadviseerd suikers en
zout te vermijden en zuinig te zijn met
koolhydraten. Al binnen enkele dagen kon hij
zijn medicatie minderen en na verloop van tijd
zelfs helemaal laten staan.

31.
Gezonde voeding voor het brein

32.
gezondheid ziekte
Gedachten en emoties als medicijn of gif.
Emotions and thoughts are like a microwave for the body. All our cells are
affected by positive or negative thoughts and emotions. If you knew, you would
be more critical for allowing negative thoughts and emotions into your mind.
- Sri Vasudeva, 2013 Loenen.
Het ontkennen van de relatie tussen lichaam en geest is net zo bevreemdend
als te ontkennen dat er een verband bestaat tussen verdriet en de tranen die
over je wangen rollen - Henk Fransen – De betekenis van kanker
Placebo-effect Nocebo-effect

33.
Stress
Lichamelijke reactie op een bedreigende situatie
Vluchten of vechten

34.
Dagelijkse chronische stress
de lichamelijke reactie op een onzichtbare tijger
• Lichaam wordt in vecht/vlucht toestand gebracht
• Bloed gaat met voorrang naar hart, hersenen en arm/beenspieren
• Hartslag, ademhaling en bloeddruk gaan omhoog
• Spijsvertering en immuunsysteem worden onderdrukt
gezondheid ziekte

35.
Stress effect op het hart
Bron: heartmath

36.
Dagelijkse stress regelmatig per dag ombuigen.
• Stress is desastreus voor het immuunsysteem en gezondheid
• 1000-en jaren oude mind-body methodes hebben een enorme
positieve invloed op gezondheid
• Yoga, Meditatie, Qi Gong…..brengen lichaam en geest van stress
naar rust en activeren immuunsysteem en lymfe circulatie.

37.
De helende werking van een goede ademhaling
Yoga
Ademhaling
LichaamGeest
App - Respiroguide Pro (iPhone & Android)

38.
Image credit: http://tgsorm.com/
Energie management
als onderdeel van een gezonde lifestyle
Voorkomen dat je energie en vitaliteit verliest
door:
– dagelijks stress om te buigen (yoga, ademhaling)
– goed te gronden
– ‘het lek te dichten’,
– buik, hart en hoofd op te ‘laden’.

39.
Gezonde voeding is meer dan buik voeding!
Gezond Ongezond
Gezonde voeding X
Ongezonde voeding X
• Ontspannen?
• Gelukkig?
• Sociale contacten?
• Geloof je in genezing?
• Geloof in eigen kracht?
• Wonden uit het verleden geheeld?
Yoga/Mindfulness
Familie opstellingen
Coaching/Therapie (cognitief)
Lichaamswerk (o.a. TRE)
Adem werk
……………..
detox
x
x

40.
Afsluitend…………………
Vraag en antwoord
Afsluiting: wat neem je mee?
• Email-lijst, voor receptenboekje en
info & nieuwsbrief
• Visite kaartje, folder, infographic
yoga en kanker
• Boeken ter inspiratie op tafel
• Informatie op www.life-force.nl
• Contact/consult: info@life-force.nl

41.
Q & A www.life-force.nl | info@life-force.nl

42.
Extra achtergrond informatie

43.
Kanker ontstaat na lang proces van mutaties
Mensen met
oncogenen
- - - -Gezond lichaam
1000+ 1.000.000 – 1.000.000.000Aantal kanker cellen 1
INITIATIE PROMOTIE PROGRESSIE
Chronische
ontstekingen
Angiogenese

44.
Vrijwel iedereen heeft slapende ongevaarlijke
microtumoren
• 98% in schildklier
• 1/3e vrouwen (40-50 jr) in borst,
• 2/5e mannen (40-50 jr) in prostaat

45.
Door voeding en lifestyle de omstandigheden voor
microtumoren zo ongunstig mogelijk maken

46.
Nutricijnen vallen kankercellen en latente minitumoren aan
voordat ze kwaadaardig worden (elke dag).
PREVENTIE (elke dag)

47.
Nutricijnen voor preventieve chemotherapie!
Enkele preventieve activiteiten Voorbeeld voedingsmiddel
Uitschakelen kankerverwekkende stoffen Kool, knoflook, ui
Zet cellen aan tot zelfmoord Kurkuma
Remt celgroei Pure chocolade
Remt ontstekingen Kurkuma, Omega3 vetten
Remt vorming bloedvaten naar
microtumoren
Groene thee, fruit
Blokkeren receptoren van
hormoonafhankelijke tumoren
Soja, zeealgen
Versterkt immuunsysteem Paddenstoelen
Versterkt werking van antikankermedicijnen Citrusvruchten

48.
Gezonde keuzes in de praktijk

49.
Groene thee
• Bevat “catechinen” die vorming bloedvaten naar tumoren tegengaan: een
van de krachtigste antikanker nutricijnen
• Veel publicaties, wordt veel gedronken in landen met lage kanker aantallen
• Japanse groene thee bevat de meeste stoffen, bv. Sencha.
• Kook water, 2 minuten afkoelen; Laat 2 TL losse thee (2 gram) 10 minuten
trekken.
• Drink de thee binnen 1 uur op, 3 kopjes per dag is voldoende.

50.
Kurkuma en gember
• Bevatten de krachtigste ontstekingsremmers uit de natuur.
• Kurkuma is waarschijnlijk de reden waarom diverse soorten
kanker in India minder voorkomen
1. Voeg kurkuma altijd toe aan olijfolie (bakken, salades, soep)
2. Voeg altijd zwarte peper aan olie/kurkuma mengsel toe en
meng, dit bevordert sterk de opname door darmen.
3. Verse gember in gerechten of thee (met kaneel, peper,
kruidnagels).

51.
Knoflook, ui, prei
• Bevat zwavelhoudende stoffen (geur en smaak) die beschermen
tegen de schade van kankerverwekkende stoffen.
• Remmen groei en zetten aan tot zelfmoord van kankercellen .
• Verse knoflook is het krachtigst .
• De beschermende stoffen worden gevormd na het pletten
van de teentjes, 10 minuten laten staan voor het verwerken
in het gerecht.

52.
Koolsoorten: de kruisbloemigen
• Broccoli, bloemkool, spruitjes, blad kool….
• De meest actieve kanker werende groente
• Sterke studie effecten gezien op borstkanker en blaaskanker.
• Voor optimale werking, de groente kort koken, stomen of wokken.
• Tijdens het eten goed kauwen om plantcellen te verbrijzelen: de
stoffen komen pas vrij als ze in contact komen met andere stoffen
uit andere celdelen.

53.
Tomaat is goed voor de prostaat
• In 71% van 51 studies werd een verminderd risico gezien op
prostaatkanker (tot 25%) .
• Bereiding is belangrijk:
– Tomaten in vet stoven, dus samen met olijfolie
– Liefst met schil

54.
Frambozen, blauwe bessen, aardbeien, cranberries
Steenvruchten (peer, appel, pruimen, kersen, dadels, avocado)
• Vers of ingevroren verwerken in ontbijt of smoothies

55.
Paddenstoelen, zeewier, kruiden/specerijen
peper, kruidnagel, gember, kurkuma,
mint, munt, tijm, marjolein, oregano, basilicum,
rozemarijn, peterselie, komijn, venkel, anijs, kervel,
kaneel……

56.
Voorkom suiker & insuline pieken
• Liever geen suiker in koffie/thee
• Suikervervangers (Stevia……), geprakte banaan
• Meergranen-/speltbrood, volkoren/spelt pasta, zoete aardappels
• (Basmati) zilvervliesrijst, quinoa
• Havermout, peulvruchten
• Vers fruit, chocolade (>70%)
• Water met citroen/sinaasappel i.p.v. frisdrank
• Let op etiketten (Light producten)

57.
Kant en klaar produkten 
• Voedselproducenten zijn uit op maximale
winst, dus minimale kostprijs
• Steeds meer voedselschandalen
KRO’s Keuringsdienst van Waarde: groene
en zwarte thee van Lipton bevat suiker
23 januari 2014
NVWA: zorgen over toename
voedselschandalen
UTRECHT – maart 2014
Het toegenomen aantal incidenten in de Nederlandse voedselsector baart de Nederlandse

58.
Rode biet
• Bevatten hoge concentraties bètacyanine’, een plantaardig
pigment
• Antioxidant, ontstekingsremmend, ontgiftigend.
• In laboratorium studies erg effectief tegen vele kankersoorten
• Bereiding: stomen of roerbakken omdat bètacyanines snel
uiteenvallen.

59.
Soja (soja(bonen), sojamelk, tofu, miso)
• Verhindert lichaamshormonen om kankercellen te stimuleren die
hormoonafhankelijk zijn (borst en prostaat).
• Lijkt op tamixofeen (gebruikt bij reguliere antihormoontherapie)
• Hoge consumptie in Azië wordt gezien als belangrijkste reden
waarom borst en prostaatkanker daar veel minder voorkomen

60.
Controverse rond soja
• Bij proefdieren stimuleert hoge concentratie isoflavonen
borstkanker.
• Leidt tot veel discussie over het gebruik van soja pillen voor vrouwen
die borstkanker hebben gehad.
• Consensus: natuurlijk soja is veilig , het gebruik van
supplementen (hoge concentraties isoflavonen) wordt afgeraden.
• Voor vrouwen die borstkanker hebben/hadden, matig gebruik (50-
100 gram per dag) en niet in combinatie met tamixofeen.

61.
Pure chocolade (> 70%)
Rode wijn
• Bevatten stoffen die sterk kanker-werend zijn
• 20 gram chocolade per dag, zonder melk!
• 1-2 glazen wijn (125 ml) per dag voor mannen
en 1 glas/dag voor vrouwen
– de laatste jaren ontstaat er steeds meer twijfel over de
gezondheid bevorderende effecten van rode wijn